Ζήτησε απαντήσεις η PEGA για παρακολουθήσεις-Το βαν και ο παράγοντας Ισραήλ

Καίρια ερωτήματα που σε μεγάλο βαθμό έμειναν αναπάντητα λόγω έλλειψης χρόνου, αφού έπρεπε να αποχωρήσουν για να προλάβουν την πτήση τους με προορισμό την Αθήνα, έθεσαν ενώπιον των βουλευτών, τα μέλη της επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου που παρακάθισαν σε κοινή συνεδρία με τις επιτροπές Νομικών και Θεσμών στη Βουλή.   

Η επιτροπή PEGA ολοκλήρωσε ένα διήμερο κύκλο επαφών με δημοσιογράφους και πολιτειακούς αξιωματούχους, κατά τη διάρκεια των οποίων έθεσε μια σειρά ερωτημάτων με δύο κατευθύνσεις. Πρώτον σε σχέση με το νομικό πλαίσιο εξαγωγών, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στους λόγους που ξένες εταιρείες που εμπορεύονται κακόβουλα λογισμικά υποκλοπών, βλέπουν την Κύπρο ως ελκυστικό προορισμό για την έδρα των εταιρειών τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δεν έδωσε το πόρισμα για βαν στην PEGA o Σαββίδης-«Είναι μέρος ποινικής διερεύνησης»

Το δεύτερο αφορούσε τη χρήση κακόβουλων λογισμικών στην Κύπρο, την υπόθεση του μαύρου βαν και το πόρισμα του Ηλία Στεφάνου, θέματα που από κάποιους βουλευτές της αντιπολίτευσης, αλλά και από μερικούς ευρωβουλευτές διασυνδέθηκε με το ευρύτερο πρόβλημα της διαφθοράς στην Κύπρο.

Το καίριο ερώτημα που τίθεται βέβαια, είναι αυτό που έθεσε η εισηγήτρια της επιτροπής PEGA, για ποιους λόγους μια σειρά από εταιρείες κατασκευής και εμπορίας κακόβουλων λογισμικών παρακολουθήσεων, ενώ προέρχονται από το Ισραήλ, μια γειτονική δηλαδή χώρα της Κύπρου, την επέλεξαν για να εγκαταστήσουν εδώ τις έδρες των εταιρειών τους και παράλληλα να δημιουργήσουν ένα ντόμινο εξελίξεων που ξεκίνησε με το μαύρο βαν και κορυφώθηκε με την υπόθεση παρακολουθήσεων στην Ελλάδα, με την οποία συνδέονται άμεσα μέσω του κ. Ταλ Ντίλιαν και του κ. Άβνι.

«Μας είπαν ότι έχετε πολύ αυστηρούς κανόνες για τη χρήση και την εξαγωγή λογισμικών παρακολούθησης. Η Κύπρος είναι πολύ ελκυστικός προορισμός για εταιρείες «hacking for hire». Έρχονται στην Κύπρο. Έξι εταιρείες στην Κύπρο ιδρύθηκαν από πρώην υπαλλήλους ή μέλη του ΔΣ της NSO και έχουν τη διοίκησή τους εδώ. Κι αναρωτιέμαι: αν έρχεσαι από το Ισραήλ, γιατί να πας στην Κύπρο να έχεις τη διοίκηση της εταιρείας σου εκεί; Δεν βγάζει νόημα», είπε η Sophie in 't Veld.

Επιπλέον, είπε ότι χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις αναφορικά με το κατασκοπευτικό βαν και τον εξοπλισμό του και κατά πόσο αυτός επιστράφηκε στους ιδιοκτήτες, καθώς το κλειδί βρίσκεται στις λεπτομέρειες, είπε.Ακόμα, σημείωσε ότι από όσα τους είπαν, δεν έγινε επίσημη παρακολούθηση δημοσιογράφων ή πολιτών. «Τι γίνεται αν η παρακολούθηση έγινε από τρίτους, όχι από την κυβέρνηση; Το λογισμικό και η τεχνολογία είναι εδώ, είναι διαθέσιμη», είπε.

Τέλος, σε σχέση με το Ισραήλ, σημείωσε ότι όταν το επισκέφθηκαν είδαν ότι έχουν ένα πολύ αυστηρό σύστημα αδειών, αλλά την ίδια ώρα οι εξαγωγές των αδειών είναι ζήτημα πολιτικού συναλλάγματος και διεθνών σχέσεων. «Σήμερα μάθαμε ότι η Κύπρος σκέφτεται να ακολουθήσει το μοντέλο αδειοδότησης του Ισραήλ», είπε, συμβουλεύοντας να αποφευχθεί αυτό.

Ανάλογο ήταν και το ερώτημα του ευρωβουλευτή Thijs Reuten, ο οποίος ανέφερε πως σε σχέση με το γεγονός ότι η Κύπρος αποδείχθηκε ελκυστικός προορισμός για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην τεχνολογία κατασκοπίας και διερωτήθηκε εάν αυτό συμβαίνει γιατί γενικότερα η Κύπρος είναι ελκυστικός προορισμός για εταιρείες ή εάν υπάρχει κάτι άλλο και η Κυβέρνηση ανταποδίδει κάποιου είδους χάρη σε επίπεδο κυβερνήσεων ειδικά με το Ισραήλ για να συμβαίνει αυτό το φαινόμενο. Ρώτησε επίσης τους βουλευτές αν σκοπεύουν στην ψήφιση νέου νομικού πλαισίου και αν σε αυτό σκέφτονται να εντάξουν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο για περιπτώσεις παρακολούθησης από τις αρχές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Όσα λέχθηκαν στη συνεδρία της Βουλής με την PEGA

Καίριο ήταν και το ερώτημα που έθεσε ο Ελλαδίτης Ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, ο οποίος ξέφυγε από την ουσία της υπόθεσης των παρακολουθήσεων και απηύθυνε ερώτημα προς τους βουλευτές, γιατί ουσιαστικά ξεδόντιασαν την Αρχή κατά της Διαφθοράς, αφαιρώντας της τις ανακριτικές εξουσίες, την ώρα που όλοι θεωρούν πως η Κύπρος αντιμετωπίζει τέτοια ζητήματα.

Αίσθηση προκάλεσε και η παρέμβαση της Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Ελίζας Βόζεμπεργκ, η οποία αναφέρθηκε στα όσα άκουσε χθες από τους δύο δημοσιογράφους, που συνάντησε το κλιμάκιο της PEGA. «Δημοσιογράφος ευθέως είπε πως η Κύπρος είναι διεφθαρμένη χώρα, ο Πρόεδρος είναι πανίσχυρος και είπε απροκάλυπτα και με συγκεκριμένο κατηγορηματικό τρόπο πως η Κύπρος είναι πρωταγωνίστρια στη διαφθορά και ούτε η Αστυνομία ούτε η Εισαγγελία ελέγχονται και πως είναι όλοι διεφθαρμένοι. Θα ήθελα την άποψη σας», είπε η κα. Βόζεμπεργκ η οποία όπως και οι υπόλοιποι Ευρωβουλευτές δεν έλαβε απάντηση, λόγω έλλειψης χρόνου. 

Όπως είπε ο κ. Τορναρίτης οι ερωτήσεις καταγράφηκαν και οι απαντήσεις θα δοθούν γραπτώς από τα μέλη των Επιτροπών Θεσμών και Νομικών. 

Πριν την τοποθέτηση των Ευρωβουλευτών, υπήρξαν τοποθετήσεις από εκπροσώπους όλων των κομμάτων. Πιο εκτενείς ήταν η τοποθέτηση του βουλευτή του ΑΚΕΛ, Άριστου Δαμιανού, ο οποίος προέβη σε μια γενική παράθεση γεγονότων, που συνδέουν τις υποθέσεις παρακολουθήσεων στην Κύπρο με πολιτικά συμφέροντα και τις υποθέσεις που είδαν το φως στην Ελλάδα.

Από πλευράς Δημοκρατικού Συναγερμού, μίλησαν οι βουλευτές Νίκος Τορναρίτης, Δημήτρης Δημητρίου και Φωτεινή Τσιρίδου, η οποία υπέδειξε πως για τον ΔΗΣΥ, είναι θέμα αρχής η διαφάνεια, ενώ απαίτησε βελτίωση των διαδικασιών, εκφράζοντας την ανάγκη να ανοίξει το θέμα της Κυβερνοασφάλειας. «Είμαστε εδώ για να διασφαλίζουμε την ασφάλεια, αλλά ταυτόχρονα να προστατεύουμε τα ανθρώπινά μας δικαιώματα», είπε η κα. Τσιρίδου.

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Δημητρίου τόνισε πως, «πιστεύουμε πολύ στη συνεργασία ευρωπαϊκών θεσμών. Η πίστη μας στην ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα της ιδιωτικότητας είναι απαράβατο. Έχουμε υπερψηφίσει και νόμους σχετικούς και άλλους νόμους που καθιστούν το δικαίωμα της ιδιωτικότητας αλλά και το θέμα της εθνικής ασφάλειας. Κάνουμε ανοικτή συνεδρία, μπροστά στα μέσα και δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η κατεύθυνση της PEGA, τα στοιχεία που τη φέρνουν και η βασική της επιδίωξη

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Νίκος Τορναρίτης, είπε πως, «στόχος όλων μας να προστατευθούν τα δικαιώματα των πολιτών. Επομένως όπου ενδεχομένως εντοπίζονται κενά χρήζει περεταίρω ενίσχυση, εκφράζω ετοιμότητα. Σημείωσε επίσης ότι, έχει ήδη εγγραφεί θέμα για τις παράνομες παρακολουθήσεις το οποίο θα συζητηθεί στην επόμενη συνεδρία της Επιτροπής Νομικών.

Ιδιαίτερα εκτενής ήταν η τοποθέτηση του Άριστου Δαμιανού εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο οποίος είπε πως, «αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στη συνάντησή μας διότι πρόθεση μας είναι να κατατεθούν κάποια σοβαρά γεγονότα και δεδομένα, τα οποία εκτιμούμε ότι θα βοηθήσουν το έργο σας. Για το ΑΚΕΛ, ο ρόλος του ευρωκοινοβουλίου είναι καθοριστικός στο ευρωενωσιακό γίγνεσθαι, ιδιαίτερα αναφορικά με την προστασία του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών».

Και πρόσθεσε: «Η ίδια η σύσταση της εξεταστικής επιτροπής PEGA και οι όροι εντολής σας αποτυπώνουν την κοινή μας έγνοια για ενδεχόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών που κατοχυρώνονται και στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ως αποτέλεσμα παραβιάσεων στη χρήση του λογισμικού Pegasus ή παρόμοιων λογισμικών παρακολούθησης, λ.χ. Predator».

Ο κ. Δαμιανού σημείωσε πως, «η συζήτηση που διεξάγεται αλλά και οι αναφορές που θα γίνουν από εμάς,  δεν σχετίζονται με τη δεδομένη αποστολή της ΚΥΠ, η οποία αφορά την κρατική ασφάλεια και τα καλώς νοούμενα εθνικά συμφέροντα. Ούτε αφορά το επαρκές νομοθετικό πλαίσιο για τις νόμιμες παρακολουθήσεις κατόπιν δικαστικού εντάλματος. Αφορά δραστηριότητες και δράσεις πέραν και έξω από το νόμιμο ή το ηθικό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έχουμε θέμα με τις παρακολουθήσεις και έρχεται η PEGA στην Κύπρο;

«Τέτοιες είναι δε οι συμπτώσεις, που κάποια στιγμή παύουν να είναι συμπτώσεις και μετατρέπονται σε αποχρώσες ενδείξεις, που αγγίζουν τα όρια συγκάλυψης και διαπλοκής», είπε ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στους τρεις πυλώνες του όλου ζητήματος, όπως το προσεγγίζει το ΑΚΕΛ, οι οποίοι είναι, τα γεγονότα γύρω από το μαύρο κατασκοπευτικό βαν, η παραγωγή λογισμικών διπλής χρήσης στην Κυπριακή Δημοκρατία και η πολιτική διαπλοκή.

Εκ μέρους του ΔΗΚΟ, η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου εξέφρασε την άποψη πως, «είναι νομική και ηθική υποχρέωση της πολιτείας είναι να ψάξει παραπτώματα που έγιναν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Εθνική Ασφάλεια μπορεί να ισοζυγιστεί κα να εξισορροπηθεί με κράτος δικαίου και οι ελευθερίες πρέπει να είναι δεδομένες. Μετά το βαν υπάρχουν διάφορα ερωτήματα που δεν απαντήθηκαν. Ενδεχομένως να υπάρχουν πολιτικοί που είχαν ανάμιξη. Αυτό όμως που δημιουργεί μεγάλο ερωτηματικό είναι αν δόθηκαν άδειες εξαγωγής. Η συγκεκριμένη εταιρία διαφήμιζε και οι κυπριακές Αρχές διαψεύδουν».

Στη συνέχεια ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου, χαρακτήρισε το ζήτημα πολύ σοβαρό, ενώ υπενθύμισε πως δεν μιλάμε για νόμιμες, αλλά για παράνομες παρακολουθήσεις. «Αυτά που ανέφερε ο κ. Δαμιανού είναι τρομακτικά. Δεν γίνεται να επιτρέπεται αυτή η συμπεριφορά. Είτε με άδειες, είτε όχι, αυτό είναι σκάνδαλο και βόμβα στα θεμέλια του κράτους δικαίου. Ούτε με την απαξίωση, ούτε με την άγνοια προστατεύουμε το κράτος μας. Η δική μου μαρτυρία ήταν πριν από τρία χρόνια, όταν είχα πληροφορίες για συμπεριφορά πολιτικών κομμάτων πως ζήτησαν στοιχεία. Ανέφεραν οι πληροφορίες πως κόμμα είχε σύστημα υποκλοπών στο υπόγειο του. Κανένας δεν με ρώτησε και δεν ζήτησε στοιχεία. Τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η έκθεση που συνδέει Κύπρο με παρακολουθήσεις μέσω Pegasus-Αρνείται η Αστυνομί