Έχουμε θέμα με τις παρακολουθήσεις και έρχεται η PEGA στην Κύπρο;

Τελικά έχουμε θέμα στην Κύπρο με τις παρακολουθήσεις; Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται μετά την επίσημη ανακοίνωση της διερευνητικής αποστολής της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχου κατασκοπευτικού λογισμικού παρακολούθησης (PEGA). Η Επιτροπή ανακοίνωσε κι επίσημα πως θα έρθει στην Κύπρο την 1η Νοεμβρίου.  

Μετά από ένα ντόμινο αποκαλύψεων, μετά από δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες δημοσιεύματα, μετά από συγκεκριμένες καταγγελίες και συγκεκριμένες αποδείξεις που παρουσιάστηκαν και ενώ όλες ανεξαιρέτως οι αρμόδιες Αρχές του τόπου σφυρίζουν αδιάφορα, κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν και επιμένουν πως όλα είναι καλά και άγια στη νήσο των Αγίων, ανακοινώθηκε η αποστολή αντιπροσωπείας της Επιτροπής PEGA στην Κύπρο.

Για να κατανοήσει κανείς τη σημασία της επίσκεψης στην Κύπρο θα πρέπει να σημειωθεί πως από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Επιτροπή έχει πραγματοποιήσει επίσκεψη σε μόλις ένα, ενώ προγραμμάτισε επίσκεψη σε ακόμα ένα. Συγκεκριμένα αντιπροσωπεία της PEGA επισκέφθηκε την Πολωνία στην οποία αποδεδειγμένα υπήρξε χρήση κακόβουλων λογισμικών εναντίον πολιτικών. Επίσης προγραμματίστηκε η επίσκεψη στην Ελλάδα, όπου επίσης αποδεδειγμένα υπήρξαν οι παρακολουθήσεις Ανδρουλάκη και Κουκάκη. Η τρίτη χώρα είναι η Κύπρος, στην οποία ποτέ και κανένας, από την ημέρα που ξέσπασε στο σκάνδαλο στην Ελλάδα που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την Κύπρο, δεν θεώρησε αυτονόητο να διεξαχθεί ανάλογη έρευνα και στην Κύπρο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο κύβος ερρίφθη-Ανακοινώθηκε επίσημα η άφιξη της επιτροπής Pegasus στην Κύπρο για παρακολουθήσεις

Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η Επιτροπή PEGA η οποία θα ζητήσει να έχει επαφές με όλους τους υπεύθυνους, έτσι ώστε να διαπιστώσει τα πραγματικά δεδομένα μέσα από τη δική της ανεξάρτητη έρευνα και όχι μέσα από τις διάφορες αναφορές και δημόσιες δηλώσεις που παραθέτουν κατά καιρούς.

Υπενθυμίζεται ότι η Κύπρος όχι μόνο εμπλέκεται στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων μέσω της εμπλοκής του Ταλ Ντίλιαν στις παρακολουθήσεις στην Ελλάδα από την εταιρεία που μετέφερε την έδρα της από την Κύπρο, αλλά κυρίως ελέγχεται για τον ρόλο που έπαιξαν ξένες εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο, που φέρονται να εξήγαγαν παράνομα λογισμικό προς άλλες χώρες.

Πάντως μιλώντας την περασμένη Τετάρτη στο podcast του Χριστόφορου Χριστοφή, «Legal Matters» ο βοηθός Γενικός Εισαγγελέας υπεραμύνθηκε των αποφάσεων της Νομικής Υπηρεσίας για την υπόθεση του μαύρου βαν, με την απόσυρση των ποινικών διώξεων κατά φυσικών προσώπων. Μάλιστα ο κ. Αγγελίδης υπέδειξε πως λανθασμένα έμεινε στην κοινωνία η εντύπωση πως πρόκειται για ζήτημα παρακολουθήσεων η υπόθεση του μαύρου βαν, αφού στην πραγματικότητα ήταν ζήτημα προσωπικών δεδομένων. 

Για το θέμα πάντως έχει ήδη ετοιμαστεί ειδική έκθεση από την ίδια την Επιτροπή PEGA που καταγράφει τα δεδομένα για κάθε χώρα ξεχωριστά. Πέραν των γνωστών υποθέσεων που ξέρουμε, όπως είναι αυτή του μαύρου βαν για την οποία υπενθυμίζεται δεν υπήρξαν ποινικές διώξεις κατά προσώπων, παρά μόνο εναντίον εταιρειών, τις αποκαλύψεις τον wikileaks για χρήση λογισμικών παρακολούθησης από την Αστυνομία, μέσω των συστημάτων της ΚΥΠ και την υπόθεση των Κεντρικών Φυλακών με την τοποθέτηση συστήματος καταγραφής τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, στη συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζονται και μια σειρά από άλλα θέματα, τα οποία τα μέλη της Επιτροπής που θα επισκεφθούν στην Κύπρο θα διερευνήσουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Χείμαρρος στοιχείων για σύνδεση της Κύπρου με τις παρακολουθήσεις»

Οι ενδείξεις

Στην έκθεση της PEGA που συντάχθηκε από ανεξάρτητους ερευνητές της Υπηρεσίας Έρευνών του Ευρωκοινοβουλίου, υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για την Κύπρο. Η έκθεση δημοσιεύθηκε τον περασμένο Μάιο, όταν έπιασε δουλειά η εξεταστική Επιτροπή, η οποία έχει όρους εντολής για έρευνα ενός έτους. Μεταξύ άλλους αναφέρει ότι:

-Το 2015 μια σειρά από διαρροές σχετικά με τις δραστηριότητες μιας ιταλικής ομάδας χάκερς αποκάλυψε ότι λογισμικό παρακολούθησης υπολογιστών από απόσταση, αγοράστηκε από τις Κυβερνήσεις της Κύπρου, της Ουγγαρίας της Γερμανίας, της Ισπανίας και μιας σειράς άλλων χωρών, χωρίς να ληφθεί σχετική ενημέρωση.

-Το 2019 η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Access Now ζήτησε από τις αρχές της Κύπρου να διευκρινίσουν κατά πόσο η NSO Group εξέδωσε άδεια εξαγωγής του Pegasus. Οι κυπριακές αρχές αρνήθηκαν ότι έδωσαν τέτοια εξουσιοδότηση.

-Το 2021 όταν επανήλθε το θέμα για τις δραστηριότητες της NSO Group από την Κύπρο, υποχρέωσε τη διεύθυνση της εταιρείας να προβεί στην πιο κάτω δήλωση. «Παρέχονται πρόσθετα επίπεδα έγκρισης από επιλεγμένες κυβερνητικές και ρυθμιστικές αρχές. Ο Όμιλος NSO ελέγχεται στενά από τις αρχές ελέγχου των εξαγωγών στις χώρες από την οποία εξάγουμε τα προϊόντα μας: Ισραήλ, Βουλγαρία και Κύπρο. Η Υπηρεσία Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών («DECA») του υπουργείου Άμυνας το Ισραήλ περιορίζει αυστηρά την αδειοδότηση ορισμένων προϊόντων μας και διενεργεί τη δική του ανάλυση για τους δυνητικούς μας πελάτες από την άποψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

-Το 2021 μετά από έκθεση του CitizensLab, ένα κατασκοπευτικό λογισμικό ανάλογο με το Pegasus που ονομάζεται Predator και αναπτύχθηκε στα Σκόπια, ουσιαστικά άνηκε σε εταιρεία με έδρα την Κύπρο. Πρόκειται για τη γνωστή μας εταιρεία WiSpear στην οποία άνηκε και το κατασκοπευτικό βαν. Από το συγκεκριμένο λογισμικό φαίνεται ότι παρακολουθούνταν ο δημοσιογράφος που ασχολείτο με θέματα μετανάστευσης, Σταύρος Μαλιχούδης και ο ανταποκριτής του CNN στην Ελλάδα Θανάσης Κουκάκης.

-To 2022 η βρετανική κυβέρνηση ενημερώθηκε από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση Citizen Lab, ότι εντόπισε πολλαπλές ύποπτες περιπτώσεις μολύνσεων από το λογισμικό κατασκοπείας Pegasus. Μεταξύ άλλων διαφάνηκε ότι παρακολουθείτο το Γραφείο του Βρετανού Πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον στην Ντάουνινγκ Στριτ, το Υπουργείο Εξωτερικών.

Σύμφωνα με το Citizen Lab, οι παρακολουθήσεις γίνονταν μέσω του λογισμικού Pegasus που συνδέεται με την Κύπρο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ινδία και την Ιορδανία. Όπως εξήγησαν οι ειδικοί τις Citizen Lab, η παρακολούθηση στο γραφείο του Βρετανού Προέδρου γινόταν από τα ΗΑΕ, ενώ στο Foreign Office ενδεχομένως να σχετίζεται με συσκευές που παρακολουθούνταν από το Pegasus στην Κύπρο και τις υπόλοιπες χώρες και απλά μεταξύ άλλων, είχαν συνομιλίες με Βρετανούς διπλωμάτες. Από την εν λόγω έκθεση δηλαδή, έμμεσα αναφέρεται ότι συσκευές στην Κύπρο παρακολουθούνται από το Pegasus.

Το συμπέρασμα από την ανάλυση του Ευρωκοινοβουλίου, είναι πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Κύπρος, εδώ και χρόνια συνδέεται με λογισμικά κατασκοπείας και δη με το Pegasus. Πλέον εναπόκειται στην εξεταστική του Ευρωκοινοβουλίου, αφού στην Κύπρο δεν αναλήφθηκε ανάλογη πρωτοβουλία, για να διαφανεί το μέγεθος της εμπλοκής των κυπριακών Αρχών και να επιβεβαιωθεί αυτό στο οποίο επιμένουν οι αρμόδιοι, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει προμηθευτεί το εν λόγω λογισμικό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Υπό διερεύνηση τα κονδύλια της ΕΕ στην Κύπρο-Έρχεται κλιμάκιο του Ευρωκοινοβουλίου