Στα ύψη οι τιμές σιτηρών λόγω πολέμου-Έρχονται αυξήσεις στα είδη πρώτης ανάγκης

Στο κόκκινο παραμένει η αγωνία, αφού για δωδέκατη ημέρα συνεχίζεται ο πόλεμος, που ξεκίνησε η Ρωσία με την εισβολή της στην Ουκρανία, με τον πλανήτη να περιμένει, καθισμένος στην άκρη της καρέκλας του, πότε θα τελειώσουν οι εχθροπραξίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Αν και ο πόλεμος βρίσκεται μακριά από τον γεωστρατηγικό χώρο της Κύπρου, οι συνέπειες αυτής της εισβολής αναμένεται να επηρεάσουν όλους, αφού ήδη έχει ξεσπάσει μία προσφυγική κρίση, ενώ την ίδια ώρα, οι συνέπειες αυτού του πολέμου αναμένεται να είναι πολλές, με κάποιες ήδη να κάνουν την εμφάνισή τους. Συνέπειες που θα επηρεάσουν τους καταναλωτές, αφού οι τιμές των αγαθών άρχισαν να παίρνουν την ανιούσα. Την αρχή έκαναν τα καύσιμα, η τιμή των οποίων θα αυξηθεί κι άλλο, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, σειρά παίρνουν οι τιμές των σιτηρών και των άλλων βασικών υλικών.

Σημαντικό ρόλο στην ύπαρξη αυτής της αύξησης παίζει η χρονική περίοδος, στην οποία ξέσπασε ο πόλεμος, αφού έχει γίνει ακριβώς μετά την πανδημία του κορωνοϊού, που είχε τις δικές της επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.

«Ενδεχομένως αν ήταν διαφορετική περίοδος, να μην επηρεαζόταν η αγορά σε τέτοιο βαθμό. Είμαστε στη φάση μετά την πανδημία. Αυτή η πανδημία οδεύει να σβήσει, αλλά μας έχει αφήσει φτηνό χρήμα που οδήγησε σε μεγάλο πληθωρισμό και πολλά προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και στην πρόσβαση πρώτων υλών και γενικά στη διακομιδή αγαθών. Έχουμε έναν άνθρωπο, που κουβαλά 20 κιλά βάρος και ξαφνικά του βάζουμε άλλα 5 κιλά πάνω. Αντί να τον ελαφρύνουμε, τον επιβαρύνουμε. Και γιατί το κάνουμε; Καλώς ή κακώς τόσο η Ουκρανία, όσο και η Ρωσία είναι πλουτοπαραγωγικές χώρες, με τεράστια αποθέματα πρώτων υλών και γεωργικών και μαλακών εμπορευμάτων», εξήγησε στον REPORTER ο οικονομολόγος Μανώλης Κοκαράκης.

Η χρονική περίοδος, σε συνδυασμό με την κρίση στην Ουκρανία, παρουσιάζει μία ευκαιρία στους «καλοθελητές» επιχειρηματίες, οι οποίοι θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, την αύξηση στη ζήτηση και την μείωση στην προσφορά και θα αυξήσουν τις τιμές τους. Κάτι που θα επηρεάσει τη διεθνή αγορά σε περισσότερο βαθμό, από ό,τι ήταν αναμενόμενο.

«Έχουμε δει που πήγε το πετρέλαιο. Γιατί να επηρεαστεί διαφορετικά το σιτάρι, το κάρβουνο, το σίδερο κλπ. Δημιουργείται και ένα κενό στις προμήθειες. Η Αίγυπτος για παράδειγμα, αγοράζει κριθάρι και σιτάρι από την Ουκρανία. Αν δεν μπορεί να αγοράσει τώρα, θα πρέπει να αποταθεί κάπου αλλού για να αγοράσει. Αυτό, όμως, έχει και δυσκολία να το κάνεις άμεσα, δηλαδή χρειάζεται αρκετή δουλειά, αλλά έχει και επιπρόσθετο κόστος. Να φύγει το σιτάρι να πάει από την Οδυσσό ή άλλη περιοχή στην Αλεξάνδρεια, είναι τέσσερις ή πέντε μέρες ή μία εβδομάδα. Το να το πάρει  από κάποια άλλη χώρα, ακόμη και στην ίδια τιμή που το παίρνει και περισσότερα ναύλα πρέπει να πληρώσει και περισσότερο χρόνο θα κάνει για να φτάσει στη χώρα».

Ουσιαστικά, σιτάρι, κριθάρι, αλεύρι, μακαρόνια και ρύζι, είναι τα προϊόντα που βρίσκονται ψηλά στη λίστα, για τα αγαθά που αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές τους.

Σε αναζήτηση για εναλλακτικά κανάλια

Το πρώτο βήμα, που πρέπει να κάνουν οι χώρες που επηρεάζονται από αυτή την κρίση και όχι μόνο, είναι να ξεκινήσουν την αναζήτηση για εναλλακτικά κανάλια. Την ίδια ώρα, σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει και η διάρκεια του πολέμου. «Όλες οι χώρες έχουν κάποια αποθέματα, γι’ αυτό είναι καίριο πόσο χρόνο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός παράγοντας. Όσο λιγότερο χρόνο διαρκέσει, τόσο λιγότερο θα επηρεαστεί. Πολλοί που έχουν τέτοια προϊόντα, υπάρχει πιθανότητα να τραβήξουν πίσω και να μην τα διαθέσουν στις αγορές και να περιμένουν να αναθεωρηθούν οι τιμές στις τοπικές αγορές και να τα πουλήσουν στις νέες τιμές. Υπάρχει ενδεχόμενο της κερδοσκοπίας από επιχειρηματίες. Είναι πασιφανές αυτό το πράγμα. Στις δύο χώρες υπάρχουν απ’ τις πιο σημαντικές πρώτες ύλες και ορυκτά. Έχουν νικέλιο, αλουμίνιο, βωξίτη, μαγκάνιο. Είναι πολύ πλούσιες σε πρώτες ύλες».

Πάντως, αυτό που τονίζεται είναι ότι δεν πρέπει να αγνοείται και ο σημαντικός ρόλος της Ουκρανίας, όσον αφορά στην αγορά και την προμήθεια διάφορων υλικών.

«Η Ουκρανία έχει το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής για κραμάτων σιδήρου, για χαλυβουργίες και παραγωγή σιδήρου. Από τη στιγμή που δεν μπορεί να διοχετεύσει αποθέματα η Ουκρανία, οι άλλες αγορές θα αυξήσουν τις τιμές τους. Θα αναθεωρήσουν τη στάση τους. Δεν είναι αμελητέα ποσότητα η Ουκρανία, όσον αφορά στο κομμάτι των πρώτων υλών και των αγαθών».

Ο ρόλος των Κυβερνήσεων για προστασία των καταναλωτών

Στο μεταξύ, η κάθε Κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες θα έχουν στόχο να προστατεύσουν τους καταναλωτές της, από την αισχροκέρδεια των επιχειρήσεων, ένα ενδεχόμενο που αναμένουν οι ειδικοί και δεν θα παραξενευτούν αν παρατηρηθεί.

«Όσον αυξάνονται τα έξοδα μίας κυβέρνησης, για αγορά προϊόντων, θα υπάρχει αύξηση των τιμών για τους πολίτες και θα πιέζεται ο πληθωρισμός, ο οποίος ήδη αυξάνεται λόγω της πανδημίας. Αυτός ο πόλεμος ξέσπασε σε μία υφιστάμενη κακή χρονική οικονομική συγκυρία. Οι κυβερνήσεις είχαν την ευκαιρία να μάθουν τι είχε γίνει το Μάρτη και τον Απρίλιο του 2020, με τις μάσκες και προϊόντα για προστασία και το τι σημαίνει να υπάρχουν διεθνείς ελλείψεις, ώστε να προφυλαχθούν έγκαιρα. Αλλά δεν το κατάφεραν αυτού, ούτε να καθοδηγήσουν τον κόσμο και να προφυλαχτούν και πολύ φοβάμαι ότι τώρα δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να μετριάσεις αυτές τις συνέπειες».

Οι κυρώσεις για SWIFT που δεν ήταν και τόσο βόμβα

Την ίδια ώρα, όλος ο πλανήτης έχει εκπλαγεί με τις αυστηρές οικονομικές κυρώσεις, που έχουν επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι δυτικές χώρες στη Ρωσία, με τον αποκλεισμό των τραπεζών της από το σύστημα SWIFT, να θεωρείται η πιο σκληρή. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τελικά αυτός ο αποκλεισμός, ίσως να μην είναι και τόσο βόμβα, όπως αναμενόταν.

«Το SWIFT δεν είναι μόνο το σύστημα πληρωμών ανάμεσα στις τράπεζες, έχουν πρόσβαση και άλλοι οργανισμοί σε αυτό. Ουσιαστικά το SWIFT είναι μία κοινωνία μεταξύ τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο, για να μπορούν να ανταλλάζουν πληροφορίες, χρήματα, εγγυητικές πιστώσεις και άλλα πράγματα».

Όπως εξήγησε ο κ. Κοκαράκης, είναι σημαντικό να υπάρχει αυτό το εργαλείο, που εν καιρώ ειρήνης μπορείς να ασκηθεί εξαιρετικής ποιότητας πίεση, για να αποδεχθούν κάποιοι τους διεθνείς κανόνες και το διεθνές δίκαιο. Ωστόσο, ενδεχομένως στην εν λόγω περίπτωση, τα πράγματα να είναι διαφορετικά.

«Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι πλουτοπαραγωγικές χώρες, έχουν τεράστια αποθέματα ορυκτών, πρώτων υλών και μαλακά εμπορεύματα, όπως είναι το κριθάρι, το σιτάρι, δηλαδή καίρια για τη διατροφική αλυσίδα. Όποιος θέλει να αγοράσει από αυτές τις χώρες, για κάποιους συγκεκριμένους λόγους, δεν αγοράζει απευθείας από το εργοστάσιο, στην Ουκρανία ή στη Ρωσία. Αγοράζει από μία θυγατρική του Ολιγάρχη, που συνήθως βρίσκεται σε Ελβετία, Κύπρο, Ηνωμένο Βασίλειο ή γενικά σε μία τρίτη χώρα, με αποτέλεσμα, το SWIFT να μην περιορίσει τις εξαγωγές της Ρωσίας και να μην της δημιουργήσει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στην παραλαβή πληρωμών».

Ουσιαστικά, υπάρχει ένα δορυφορικό σύστημα, που ουσιαστικά η Ρωσία εξάγει μέσω θυγατρικών της, σε άλλες χώρες, διαμήνυσε ο κ. Κοκαράκης, προσθέτοντας πως η πιθανότητα να μην επηρεαστεί η Ρωσία άμεσα από το SWIFT, όπως θα επηρεαζόταν μία άλλη χώρα, να είναι ορατή.

«Για παράδειγμα, κάποιο κυπριακό εργοστάσιο εξάγει το ίδιο. Οπόταν, αν κλείσει το SWIFT στην Κύπρο, τότε θα επηρεαστεί το εργοστάσιο. Αν είχε θυγατρική στην Αγγλία και εξήγαγε από εκεί, τότε θα μπορούσε να συνεχίσει τις δουλειές του. Δεν είμαστε απόλυτοι. Σίγουρα θα επηρεαστεί, αλλά όχι στον καίριο βαθμό που θα επηρεαστεί μία άλλη χώρα. Αν κλείσει το SWIFT της Γαλλίας, που είναι μία εξαγωγική χώρα, θα επηρεαστεί αδιανόητα, με αυτή την έννοια. Αλλά σε Ρωσία και Ουκρανία, για κάποιους συγκεκριμένους λόγους, ισχύουν άλλοι κανόνες και έχουν θυγατρικές εταιρείες, σε Κύπρο ή Ελβετία ή Ηνωμένο Βασίλειο και κάνουν τις εξαγωγές τους, μέσω εκεί και κρατούν και το συνάλλαγμα εκτός Ρωσίας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Τα βάζει με τη Δύση ο Ζελένσκι σε νέο διάγγελμα-«Λες και οι ηγέτες διαλύθηκαν»
• Κορυφώνεται η αγωνία για την Οδησσό-Μάχη για το τελευταίο οχυρό της Ουκρανίας
• Τι θα γίνει αν ο Ζελένσκι σκοτωθεί ή συλληφθεί-Τα σχέδια ΗΠΑ και Δύσης για τη διαδοχή του
• Αδιάλλακτος ο Πούτιν-«Θα πετύχω τους στόχους μου είτε με διάλογο ή με πόλεμο»