Οι ψυχές των καρναβαλιών βγάζουν τις μάσκες-«Ο κόσμος παλιά διασκέδαζε αλλιώς…»

Μπορεί τα καρναβάλια τα τελευταία χρόνια να μην πραγματοποιούνται όπως τα προηγούμενα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού που ταλανίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα, ωστόσο υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι ζουν και αναπνέουν για τη μέρα που θα φορέσουν τις μάσκες τους και θα χορέψουν στους ρυθμούς του τρελού λεμεσιανού καρναβαλιού. Το γλέντι για τους καρναβαλιστές, είθισται να αρχίζει από την Τσικνοπέμπτη, όπου σε συνδυασμό με την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κρέατος, οι αποκριάτικες στολές έχουν την τιμητική τους, καθώς αρχίζει και η αντίστροφη μέτρηση για τη μεγάλη καρναβαλίστικη ημέρα. 

Φέτος, τα καρναβάλια πρόκειται να είναι αλλιώτικα, καθώς θα πραγματοποιηθούν μαζικές εκδηλώσεις σε κλειστούς χώρους, με περιορισμένο αριθμό ατόμων και χωρίς τις μεγάλες παρελάσεις. Μάλιστα, για τη φετινή χρονιά, νέα βασίλισσα του καρναβαλιού, αναδείχθηκε η Βέρα Ευθυμίου Παρλαλίδου, η οποία πρόκειται να αναλάβει ως η καλή μάγισσα των παραμυθιών, να διώξει για πάντα από τη ζωή μας τον κορωνοϊό.

Η φετινή βασίλισσα, είναι μια αυθεντική καρναβαλίστρια η οποία από το 1985 συμμετέχει ενεργά στο λεμεσιανό καρναβάλι, με σατιρικές ομάδες και άρματα. Η σάτιρα άλλωστε, είναι ένα από τα κύρια και μοναδικά χαρακτηριστικά του λεμεσιανού καρναβαλιού και η στέψη της ως βασίλισσα δικαίως ίσως της αξίζει. Εκτός από την συμμετοχή της στις παρελάσεις η κα. Βέρα συμμετείχε με σατιρική ομάδα στους καρναβαλίστικους χορούς στα ξενοδοχεία της Λεμεσού, όταν ήταν ακόμα στην ακμή τους, ενώ συμμετείχε στις εκδηλώσεις του Δήμου Λεμεσού με τη διοργάνωση έκθεσης και εργαστηρίου καρναβαλίστικης μάσκας.

«Έζησα τα καρναβάλια από μικρή, ξεκίνησα από το 1986 να είμαι στα καρναβάλια. Παλιά ο κόσμος διασκέδαζε με άλλο τρόπο τα καρναβάλια, αλλά όπως εξελίσσεται η ζωή, η τεχνολογία, τα πάντα, έτσι το ίδιο αλλάζει και το καρναβάλι, αναλόγως με τις εποχές. Παλιά ο κόσμος δεν είχε τρόπους διασκέδασης, όπως έχουμε σήμερα, ήταν πιο κλειστοί σαν χαρακτήρες και έτσι το καρναβάλι ήταν ένας τρόπος να διασκεδάζουν μια φορά τον χρόνο. Είναι μια παράδοση τώρα και έτσι προσπαθούμε να διατηρούμε τις παραδόσεις μας και να τις κρατούμε». 

Πολλοί λένε ότι το καρναβάλι είναι ένα πανηγύρι, λέει η κα. Βερά, για να σημειώσει ότι, «έχουν μεγάλο λάθος σε αυτό, γιατί βλέπεις ότι στο καρναβάλι ασχολούνται και άνθρωποι που είναι μέσα στις τέχνες. Δηλαδή ασχολούνται με μουσική, χορό, χειροτεχνία, ζωγραφική. Είναι ένας τρόπος το καρναβάλι για να εκφραστούν όλοι οι καλλιτέχνες».

Η φετινή βασίλισσα των καρναβαλιών, γύρισε τον χρόνο πίσω, για να θυμηθεί πώς κατέληξε να είναι μια ενεργή καρναβαλίστρια. «Παλιά έβγαινε μια εφημερίδα σατυρική με γελοιογραφίες και 'γω επειδή από το σχολείο έκανα σάτιρες, μόλις επέστρεψα Κύπρο από τις σπουδές μου, ξεκίνησα να ασχολούμαι με αυτό το κομμάτι και μάλιστα έκανα το πρώτο μου άρμα με πολιτική σάτιρα, το οποίο έπιασε και το πρώτο βραβείο. Έτσι ξεκίνησα και έκανα κάθε χρόνο άρματα και ταυτόχρονα αυτές τις σάτιρες, της έκανα με μουσική και γυρίζαμε τα ξενοδοχεία. Ήταν κάτι που είχε τεράστια επιτυχία. Κάναμε επίσης και μάσκες με φωτοτυπία με πολιτικούς. Οι πρώτες μάσκες που κάναμε θυμάμαι ήταν μαυρόασπρες και βάζαμε αυτοκόλλητο από πάνω διαφανές, σε περίπτωση που έβρεχε, να μην βραχούν. Τώρα πλέον ο κόσμος κάνει και τρισδιάστατες μάσκες».

Έτσι κάθε χρόνο από τότε η κα. Βέρα, έκανε και ένα άρμα. «Μετά σιγά-σιγά μεγαλώσαμε και το κάναμε για τα παιδιά μας και μετά για τα εγγόνια μας. Αλλά κάθε καρναβάλι κάτι πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να δημιουργήσεις, να σκεφτείς και να σατιρίσεις πώς θα είναι τα ρούχα σου και πώς θα κάνεις το άρμα σου. Φέτος δυστυχώς δεν έχει καρναβάλια, αλλά εάν θα έκανα κάτι, θα σατίριζα τον Αβέρωφ και τον Χριστοδουλίδη».

Όταν ρωτήσαμε την κα. Βέρα εάν πληγώνεται που φέτος δεν υπάρχουν καρναβάλια, η ίδια λέει, «δεν μπορώ να πω ότι πληγώνουμε επειδή δεν υπάρχουν καρναβάλια, γιατί πρέπει να ακολουθούμε και το τι συμβαίνει γύρω μας. Χάσαμε φίλους από τον κορωνοϊό, γνωστούς, ο κόσμος υποφέρει. Σίγουρα, θα δοθεί μια ανάσα τώρα με τον τρόπο που πρέπει, με όλες τις προφυλάξεις, γιατί πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, δεν μπορούμε να αγνοούμε και τον πόνο κάποιων ανθρώπων».

«Το πνεύμα του καρναβαλιού δεν το κάνει η παρέλαση...»

Είναι από τις ξεχωριστές μορφές του καρναβαλιού της Λεμεσού, που κατάφερε να αφήσει το δικό του στίγμα, καθώς κάθε χρόνο καταφέρνει να μαγνητίσει τα βλέμματα με τις μοναδικές του εμφανίσεις. Ο κ. Μίλτος Παπαδόπουλος, ο οποίος το 2011 στέφθηκε ως βασιλιάς του καρναβαλιού, κατάφερε ακόμη και τότε να κάνει τη διαφορά, αφού αντί βασιλιάς ήταν η βασίλισσα Ιππολύτη. 

«Το καρναβάλι της Λεμεσού για μένα είναι μια γιορτή της πόλης μου, την οποία βρίσκω πάρα πολύ ξεχωριστή και διασκεδαστική. Βγαίνουμε από τα στερεότυπα της καθημερινότητάς μας και ντυνόμαστε πελλόμασκες, όπως νιώθει ο καθένας και πάμε στις διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται. Το χαρακτηριστικό του καρναβαλιού της Λεμεσού είναι η σάτιρα και η διακωμώδηση της καθημερινότητας και να βγαίνεις λίγο εκτός από τον εαυτό σου, ο οποίος είναι τυποποιημένος σε μια καθημερινότητα. Εγώ για παράδειγμα, όταν ντυθώ γυναίκα, προκαλώ γέλιο στους γύρω μου. Ένα άλλο χαρακτηριστικό το οποίο έχουμε στο καρναβάλι της πόλης μας, είναι οι καντάδες, οι οποίες είναι από αρχαιοτάτων χρόνων, που υπάρχουν οι χορωδίες των κανταδόρων στην πόλη μας. Είναι ένας τρόπος εκδήλωσης του καρναβαλιού της Λεμεσού, το οποίο είναι μοναδικό στο είδος του».

Σε καμία χώρα στον κόσμο που έχουν καρναβάλια, δεν έχουν το πνεύμα του καρναβαλιού της Λεμεσού, λέει εμφανώς περήφανος ο κ. Μίλτος. «Είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, γιατί δεν είμαστε το Ρίο.  Το χαρακτηριστικό μας είναι τα πειράγματα και η διασκέδαση. Μπορεί οι στολές μας να μην είναι τόσο φαντασμαγορικές, αλλά ντυνόμαστε πελλόμασκες και έχουμε τη δική μας ιδιαιτερότητα».

Ο κ. Μίλτος, γυρίζει τον χρόνο πίσω και θυμάται το 2011, «που μου είχε κάνει την τιμή ο Ανδρέας Χρήστου τότε να με βάλει Βασιλιά Καρνάβαλο και μάλιστα για να διαφοροποιήσω την κατάσταση, ντύθηκα βασίλισσα. Ήμουν η Βασίλισσα των Αμαζόνων με τον στρατό μου που ήταν πάρα πολλοί αρκετοί φίλοι. Είχαμε περάσει υπέροχα και ήταν από τις ομορφότερες στιγμές της ζωής μου που ήμουν Βασιλιάς Καρνάβαλος. Η διασκέδαση που γινόταν, ο κόσμος που ήταν τόσο εκδηλωτικός, ήταν κάτι το μοναδικό. Ο κόσμος που δεν είναι του καρνάβαλου, δεν αντιλαμβάνεται το συναίσθημά μας, αλλά έτσι είμαστε εμείς στη Λεμεσό».

Αυτό που κρατάει μέχρι σήμερα στο καρναβάλι από τα παλιά χρόνια ο κ. Μίλτος, είναι τα πειράγματα και οι πελλόμασκες. «Μας έντυναν οι μαμάδες μας και οι γιαγιάδες μας παλιά και πηγαίναμε σε συγγενικά σπίτια με τέτοια ενδυμασία, η οποία έπρεπε να μην σε καταλάβουν οι άλλοι. Σήμερα, δεν είναι όπως ήταν παλιά, όμως το πνεύμα είναι εκεί. Προσπαθούμε να μεταφέρουμε αυτό το πνεύμα και στις νεότερες γενιές, γιατί είναι κρίμα να χαθεί. Το πνεύμα του καρναβαλιού δεν το κάνει η παρέλαση και η εκδήλωση που δεν έχουμε σήμερα. Τη μέρα των καρναβαλιών, νιώθω το ίδιο, όπως ένιωθα πάντα. Σίγουρα, δεν έχουμε τις μεγάλες εκδηλώσεις σήμερα, αλλά πάλι βρίσκουμε τον τρόπο για να περάσουμε όμορφα. Είναι το πνεύμα που χρειάζονται τα καρναβάλια για να τα νιώσει κάποιος».

Η κανταδοριστική παράδοση που έγινε τρόπος ζωής...

Το δικό τους στίγμα στο καρναβάλι της Λεμεσού έχουν αφήσει επίσης και οι Κανταδόροι Γιωργαλλέτου, οι οποίοι συμπλήρωσαν 82 χρόνια προσφοράς. Συγκεκριμένα, οι Κανταδόροι Γιωργαλλέτου είναι από τις πιο παλιές παραδοσιακές χορωδίες του τόπου και δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ‘40 από την αποκαλούμενη «Παρέα Γιωργαλλέτου» και αποτελείτο μόνο από άντρες. Μάλιστα, το 1947 έκανε την πρώτη της επίσημη εμφάνιση στο Λεμεσιανό Καρναβάλι ως Κανταδόροι Γιωργαλλέτου βάζοντας από τότε τη σφραγίδα τους στο καρναβάλι Λεμεσού. 

Ο 74χρονος, Λόλλος Γιωργαλλέτος, γιος του ιδρυτή των κανταδόρων, Γιώργου Γιωργαλλέτου, μοιράζεται στον REPORTER, τη μοναδική ιστορία που κρύβει πίσω της αυτή η μουσική ομάδα. 

«Ο πατέρας μου ήταν ο εισηγητής για να μπουν οι κανταδόροι το 1947 και να έχουν μια επίσημη παρουσία στο καρναβάλι της Λεμεσού. Ήταν μια ομάδα με πέντε-έξι άτομα στα αρχικά στάδια. Είχε γίνει και η πρωτοεμφάνιση μάλιστα του 'Εδώ Λεμεσός' και πηγαίνοντας σε διάφορες χώρες του εξωτερικού στη συνέχεια, μας ζητούσαν να τους το τραγουδήσουμε. Ήταν και συνεχίζει να είναι μια τεράστια μας επιτυχία. Ήταν καθοριστική η παρέμβαση του πατέρα μου το 1947 για να υπάρχουν σήμερα οι κανταδόροι και να έχουν αφήσει το στίγμα τους οι κανταδόροι Γιωργαλλέτοι στη Λεμεσό».

Συγκεκριμένα, όπως λέει ο 74χρονος κανταδόρος, «ήταν μια παρέα στην αρχή οι Γιωργαλλέτοι που πήγαιναν στις ταβέρνες και μετά έγιναν περισσότεροι. Είχε επιλέξει ο πατέρας μου τους καλύτερους στη Λεμεσό, οι οποίοι για μένα ήταν οι καλύτεροι κανταδόροι, με φοβερές φωνές. Άνθρωποι που πρόσφεραν πάρα πολλά στη Λεμεσό. Προσωπικά, από την ηλικία των τριών, δεν έλειπα από τις πρόβες του παπά μου στο μαγαζί του που έκανε. Ήμουν μωρό και έκλαιγα για να πάω στην πρόβα του παπά μου. Έζησα αλησμόνητες στιγμές κοντά στον πατέρα μου».

Τα καρναβάλια, είναι από το 1986 στη Λεμεσό, αλλά το 1947 πήραν αυτό τον χρώμα που έχουν σήμερα, λόγω των κανταδόρον. «Δηλαδή, μπήκαν οι κανταδόροι και έγινε η μεγάλη παρέλαση και με τη συμμετοχή κανταδόρων. Οι κανταδόροι πριν το 47’ κρατούσαν μια κιθάρα και τραγουδούσαν και μεράκλωναν έξω στους δρόμους της Λεμεσού. Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα κανταδόρο είναι το μεράκι και η αγάπη για την πόλη του, γιατί αν δεν υπάρχει αυτό το στοιχείο της αγάπης για την πόλη σου, δεν μπορείς να τραγουδάς τόσες βραδιές, χωρίς να αμοίβεσαι, και να μην είναι για την πόλη σου. Ο αλτρουισμός, η ανθρωπιά και η αγάπη για την πόλη του. Αυτά τα πράγματα τα έχουμε και τα ζούμε εμείς οι κανταδόροι. Αρχίζουμε από το πρωί της Τσικνοπέμπτης και πάμε μέχρι την ερχόμενη Κυριακή και τραγουδούμε σε πάρα πολλούς τόπους, ασταμάτητα».

Το έργο το ξεκίνησε ο πατέρας του και σήμερα ο κ. Λόλλος, συνεχίζει αυτή την μακρόχρονη ιστορία των Γιωργαλέττων. «Θυμάμαι ο πατέρας μου για να βρει μια κιθάρα να παίξει στο καρναβάλλι και ένα κιθαρίστα, γύριζε την Κύπρο όλη για να βρει καλό κιθαρίστα. Διότι δεν υπήρχαν τότε. Ο παπάς μου έπαιζε μαντόλα, χαβάγια, κιθάρα, ήταν ένας ολοκληρωμένος μουσικός».