Έστησαν στον τοίχο τον ΥΠΕΣ για την προσφυγική πολιτική-«Δεν έγινε ούτε βήμα»

Άνοιξε τα χαρτιά του και μίλησε με τα δεδομένα, που αυτή τη στιγμή έχει ενώπιον της η Κυβέρνηση, όσον αφορά στην προσφυγική πολιτική και ειδικά για το θέμα της απώλεια χρήσης των κατεχόμενων περιουσιών, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, ο υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος, μάλιστα, παραδέχθηκε ότι πρέπει να αλλάξει η εν λόγω πολιτική που ακολουθείται.  

Ο Νίκος Νουρής, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, σημείωσε πως η Κυβέρνηση έχει στα χέρια της διάφορα εργαλεία, για τη διαχείριση του σημαντικού θέματος, που είναι η απώλεια χρήσης των κατεχόμενων περιουσιών, το οποίο χαρακτήρισε, μάλιστα και πάρα πολύ σοβαρό. Ο υπουργός Εσωτερικών υπέδειξε πως η προσφυγική πολιτική, που ακολουθείται από το 1974 και είχε ως κύριο στόχο την ανακούφιση των θεμάτων στέγασης των προσφύγων και άλλων αναγκών, χρίζει άμεσης και ριζικής αναθεώρησης και αλλαγών, αφού οι συνθήκες από τότε μέχρι σήμερα, έχουν αλλάξει.

Ο υπουργός, συνεχίζοντας, τόνισε πως η Κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργήσει μία προσφυγική πολιτική και το Υπουργείο Εσωτερικών, ως το κατ’ εξοχήν Υπουργείο γι’ αυτά τα θέματα, το 2020 είχε δαπανήσει 86 εκατομμύρια ευρώ για τα θέματα προσφυγικής πολιτικής και για την τριετία 2021-2023, το ποσό της δαπάνης για την εν λόγω πολιτική, αναμένεται να αγγίξει τα 233 εκατομμύρια.

Ο κ. Νουρής εξήγησε, δε, πώς κατανέμονται αυτά τα χρήματα, τονίζοντας ότι γίνεται στη βάση κάποιων συγκεκριμένων πυλώνων. Όπως υπέδειξε ενώπιον της Επιτροπής, είναι οι πολιτικές της Υπηρεσίας Μέριμνας, που μέσω των επαρχιακών διοικήσεων για παραχώρηση στεγαστικών σχεδίων και παραχώρηση κατοικίας. Είναι οι πολιτικές μέσω του Τμήματος Πολεοδομίας, είναι και η Υπηρεσία Μέριμνας, η οποία έχει δικά της σχέδια, ενώ είναι και η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, με τον υπουργός Εσωτερικών να τονίζει ότι είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, για το οποίο σύντομα θα βρεθεί ξανά στη Βουλή, με στόχο να συζητήσουν την θέση ότι θα πρέπει να υπάρχει ριζική διαφοροποίηση των κριτηρίων διαχείρισης των τ/κ περιουσιών, ώστε να είναι υπέρ των προσφύγων και γίνεται με δίκαιο και σωστό τρόπο και όχι με τις στρεβλώσεις που υπάρχουν σήμερα.

Ο υπουργός επεσήμανε ότι έχουν ενώπιον τους αυτές τις πολιτικές, ενώ την ίδια ώρα έχουν την άποψη ότι πρέπει να αλλάξει η προσφυγική πολιτική στην ολότητά της. Ωστόσο, υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες, που τους αποτρέπουν από το να ολοκληρώσουν μία αλλαγή στην πολιτική τους. Αναφέρθηκε και σε μελέτη που έχει ετοιμάσει ο Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών, την οποία χαρακτήρισε σημαντικό εργαλείο. Όπως είπε, το ζητούμενο, πίσω από την έρευνα, ήταν να μπορέσει η Κυβέρνηση να σκιαγραφήσει και να εντοπίσει τη γη που υπάρχει στα κατεχόμενα, σε ποιους ανήκει και την αξία της.

Μέσα από την έρευνα, η Κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό γης στα κατεχόμενα, που αφορά σε γη ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας και υπολογίζεται πέραν των 80 δις ευρώ η αξία της. Όπως υπέδειξε, η επόμενη κίνηση της Κυβέρνησης θα έπρεπε να ήταν να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο για το ποιοι κατέχουν αυτή τη γη, τονίζοντας πως υπάρχουν εταιρείες, υπάρχουν αλλοδαποί και υπάρχουν και περιουσίες που ανήκουν στο κράτος, με τον κ. Νουρή να τονίζει πως είναι στοιχεία, τα οποία πρέπει να μπουν σε μία εξίσωση.

Οι αντικειμενικές δυσκολίες

Στη συνέχεια, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και στις αντικειμενικές δυσκολίες, που έχει απέναντί της η Κυβέρνηση, αναφέροντας ότι τα στοιχεία που υπήρχαν, ώστε να γίνει η εκτίμηση για την κατάσταση στα κατεχόμενα, υπήρχαν από το 1974 και το 1975.

Την ίδια ώρα, ο Νίκος Νουρής υπέδειξε πως υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό αδήλωτης ακίνητης ιδιοκτησίας, γεγονός που δημιουργεί μία στρέβλωση. Μάλιστα, ο υπουργός αναφέρθηκε και στην ύπαρξη των Επιτροπών των Ακινήτων και στο γεγονός ότι υπάρχουν άτομα που έχουν αποταθεί στις εν λόγω Επιτροπές και πούλησαν κάποια γη. «Αυτά δεν είναι καλά γνωστά και δεν είναι και απόλυτα μετρήσιμα. Από την ώρα που έχουμε μία παράμετρο, κάποιος που πούλησε την περιουσία του στις επιτροπές των κατεχομένων πρέπει να αφαιρεθεί από τον κατάλογο. Είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που δεν έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα».

Το γεγονός ότι υπηρεσίες του κράτους μηχανογραφήθηκαν τριάντα χρόνια από την περίοδο της εισβολής, δημιουργεί μεγάλο έλλειμμα πληροφόρησης, υπέδειξε ο υπουργός Εσωτερικών, προσθέτοντας πως τα ποσά που έχουν δοθεί μπορούν με ακρίβεια να είναι γνωστά από το 2004 και μετά, όταν υιοθετήθηκε η μηχανογράφηση. Ο υπουργός, για να ενισχύσει τη θέση του, σημείωσε πως από το 1974 και μέχρι το 2004 είχαν δοθεί βοήθειες προς τους πρόσφυγες, όμως δεν μπορούν να τα γνωρίζουν με ακρίβεια και είναι «παραδεχτό ότι στην προσπάθεια να αποδώσεις και να δώσεις βοήθεια και στήριξη σε ανθρώπους που έχασαν περιουσία, θα πρέπει να συνυπολογίσεις και τις ενδεχόμενες βοήθειες που έχουν λάβει».

Καταλήγοντας, ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε πως έχοντας επίγνωση των δυσκολιών, η Κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν μπορεί να προχωρήσει σε συζήτηση σεναρίων, εάν προηγούμενα δεν ξεπεραστούν αυτές τις δυσκολίες. Μάλιστα, ο κ. Νουρής ξεκαθάρισε πως η όποια πολιτική απόδοσης ωφελημάτων για τη γη, θα πρέπει να είναι αξιοπρεπείς. «Για μας δεν υπάρχει περίπτωση να προχωρήσουμε και να εκπονήσουμε οποιοδήποτε σχέδιο, το οποίο θα κριθεί αναξιοπρεπές. Να μιλάς σε κάποιο πρόσφυγα, που έχασε την περιουσία του, το σπίτι του, το βιός του και να του λες ότι η Κυβέρνηση θα σου δώσει μόνο 50-100 ευρώ θεωρούμε ότι είναι προσβλητικό και αυτή είναι η πρώτη παραδοχή ότι δεν μπορείτε να περιμένετε από την Κυβέρνηση κάτι ανάλογο».

Δεν πείστηκαν οι βουλευτές

Οι τοποθετήσεις του υπουργού Εσωτερικών, ωστόσο, δεν έπεισαν τους βουλευτές, οι οποίοι στη συνέχεια έστησαν στον τοίχο τον κ. Νουρή. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Νίκος Κέττηρος, σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, σημείωσε πως υπέδειξε ότι ο υπουργός Εσωτερικών «ίσως να πιστεύει ότι η Επιτροπή Προσφύγων είναι δεξαμενή σκέψης, think tank, όπου μπορεί να αντλήσει εισηγήσεις για προβληματισμό. Τα πράγματα δεν είναι έτσι. Είναι υποχρεωμένοι να δώσουν απαντήσεις. Αυτοί έκαναν τις εξαγγελίες και αυτοί οφείλουν να ολοκληρώσουν και να παρουσιάσουν ένα συγκεκριμένο σχέδιο».

Πρόσθεσε πως η ουσία της συζήτησης, και όποιος θέλει να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του σε αυτό θα πρέπει να καταλήξει, «είναι ότι εδώ και δύο χρόνια η κυβέρνηση δεν έχει κάνει ούτε βήμα, ώστε να καταλήξουμε σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την στήριξη των ιδιοκτητών κατεχόμενων περιουσιών. Υπάρχει μια τραγική επανάληψη των προβλημάτων και των περιορισμών για την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου που δείχνει τη στασιμότητα στην διαχείριση του ζητήματος. Εμείς ζητήσαμε από την Κυβέρνηση να αναλάβει επιτέλους την ευθύνη της και να αναλογιστεί ότι δεν μπορεί να παίζει με όρους προεκλογικής περιόδου και επικοινωνιακών τακτικισμών με τον προσφυγικό κόσμο».

Αναφέρθηκε, μάλιστα και στο 2017, που ο τότε υπουργός Εσωτερικών και νυν υπουργός Οικονομικών, αλλά και τα στελέχη του ΔΗΣΥ, έταζαν μέσα από τηλεοράσεις και ραδιόφωνα ότι μέχρι τα μέσα του 2018 θα λειτουργούσε το συγκεκριμένο σχέδιο. «Σήμερα, το 2022 μας λένε ότι υπάρχουν δυσκολίες και δεν μπορούν να προχωρήσουν, βάζοντας όμως στο τραπέζι την δαμόκλειο σπάθη όλων των στεγαστικών προγραμμάτων. Ότι δηλαδή εάν λειτουργήσει ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα μπορεί να λειτουργήσει ταυτόχρονα με τα στεγαστικά σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισμένων».

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, είπε ότι η Κυβέρνηση δεν έδωσε την εντύπωση ότι είναι έτοιμη να εφαρμόσει το αίτημα του προσφυγικού κόσμου.

Έκανε λόγο για συνδεσιμότητα του πρόσφυγα με τη γη του και εισηγήθηκε τη θέσπιση ενός ποσού «που να είναι λογικό και υποφερτό» και να αποτρέπει τις προσφυγές στην Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας των Κατεχομένων. Καταλήγοντας, είπε ότι είναι αδήριτη ανάγκη να προχωρήσει η νομοθεσία.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, σημείωσε ότι η συζήτηση για την απώλεια χρήσης των κατεχόμενων περιουσιών αφορά τη μερική αποκατάσταση της φερεγγυότητας των προσφύγων, αλλά και αντιστάθμισμα για την υπεραξία που απέκτησαν οι περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές.

Ο κ. Σενέκης πρόσθεσε ότι η αποζημίωση για την απώλεια χρήσης θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εργαλείο «για να περιορίσουμε την προσφυγή στην Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας των Κατεχόμενων».

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Κωστής Ευσταθίου, δήλωσε ότι «οφείλουμε ως κράτος στήριξη στους πρόσφυγες», κάνοντας λόγο για ηθικό και νομικό ζήτημα.

Επιπρόσθετα, είπε ότι επιτέλους πρέπει να εφαρμοστεί ο νόμος που έχει ψηφιστεί εδώ και σχεδόν δύο χρόνια και ο οποίος αφορά την απόδοση ενός ποσού από τις πωλήσεις στις ελεύθερες περιοχές στους πρόσφυγες «ως ένδειξη συμπαράστασης». Η εκτελεστική εξουσία οφείλει να βρει λύσεις, ανέφερε.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, είπε ότι η προσφυγική στεγαστική πολιτική δεν έχει καμία σχέση με την απώλεια χρήσης και πρόσθεσε ότι είναι καθήκον του κράτους να προσφέρει στέγη σε παιδιά προσφύγων γιατί δεν έχουν καμία περιουσία στις ελεύθερες περιοχές.

Για το θέμα της απώλειας χρήσης, δήλωσε ότι έχει καταντήσει κοροϊδία και ότι έχουν στηθεί πολιτικές καριέρες, λέγοντας ότι η διασύνδεση της στεγαστικής πολιτικής με την απώλεια χρήσης είναι άδικη για τον νεαρό προσφυγικό κόσμο.