«Ήθελε να πάει στην ενέδρα… Τον περίμενε ο Χάρος και πήγε να τον συναντήσει»

Ήταν ξημερώματα 1ης Αυγούστου του 1958… Στα χρόνια του Αγώνα… Του Αγώνα της ΕΟΚΑ, της φλόγας που φωτίζει τον δρόμο μας… Ένας ακόμη νέος περνά στο πάνθεον των ηρώων... Ήταν μόλις 26 ετών. Το όνομά του, Ανδρέας Σουρουκλής από τους Τρούλλους. 

Έχουν περάσει 63 χρόνια από τότε... Η κόρη του Χριστίνα, 64 χρόνων σήμερα δεν πρόλαβε να νιώσει την πατρική αγάπη. Ήταν μόλις 9 μηνών όταν σκοτώθηκε ο πατέρας της. Πέρασε δύσκολα, έχοντας δίπλα της βράχο μια ηρωίδα μάνα και δεν σταμάτησε να νιώθει περήφανη που ο πατέρας της αγωνίστηκε και θυσιάστηκε για την πατρίδα του.  

Ανδρέας Σουρουκλής, έπεσε στους Τρούλλους την 1η Αυγούστου 1958

Η κ. Χριστίνα μίλησε στον REPORTER, για εκείνες τις ημέρες. Για το κρησφύγετο που είχε δημιουργήσει ο πατέρας της στην αυλή του σπιτιού τους και για την μαύρη εκείνη μέρα που τον έχασε. Ανασύρει από την μνήμη της, ιστορίες που της διηγήθηκε η ηρωίδα μητέρα της, Γεωργία Σουρουκλή αλλά και τις δυσκολίες που πέρασαν μετά την απουσία του πατέρα της.

Χριστίνα Σουρουκλή, κόρη του ήρωα Ανδρέα Σουρουκλή

Το κρησφύγετο

Η οικογένεια Σουρουκλή κατάγεται από τους Τρούλλους, ένα από τα ισχυρά χωριά του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, το 1955-59.

«Ο πατέρας μου είχε φτιάξει στην αυλή του σπιτιού μας στους Τρούλλους, ένα κρησφύγετο. Έβγαλαν μάρμαρο και άνοιξαν είσοδο από κάτω. Εκεί κοντά στην εξώπορτα του σπιτιού είχαν στο έδαφος τσιακκίλι, ώστε να ακούσουν τον θόρυβο σε περίπτωση που έρθει κάποιος. Ο πατέρας μου ήταν ο τροφοδότης των αγωνιστών, τους έφερνε τρόφιμα αλλά και ότι άλλα εφόδια χρειάζονταν».

Στο κρησφύγετο, έμεινε και ο ήρωας Μιχαλάκης Παρίδης, αφότου δραπέτευσε  από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και παρέμεινε εκεί για περίπου τέσσερις μήνες. «Η παραμονή του στο κρησφύγετο ήταν απολύτως μυστική, αφού ακόμη και οι ίδιοι οι αντάρτες δεν το γνώριζαν, παρά μόνο ο πατέρας μου.

Ο αδερφός της μητέρας μου, ήταν επίσης αγωνιστής, αλλά δεν γνώριζε ούτε αυτός ούτε οι άλλοι αγωνιστές, ότι ήταν εκεί ο Μιχαλάκης Παρίδης. Η θέση της μητέρας μου ήταν πάρα πολύ δύσκολη, αφού στο σπίτι πήγαινε και η γιαγιά μου και έψαχνε τον γιό της (σ.σ θείος Χριστίνας), ο οποίος ήταν καταζητούμενος. Αυτή αναγκαζόταν να της πει ψέματα πως δεν τον είδε, ενώ στην πραγματικότητα πολλές φορές ήταν εκεί, έκανε μπάνιο και έτρωγε με τους συναγωνιστές του».

Μιχαλάκης Παρίδης, Έπεσε στο χωριό Βάβλα, στις 27 Αυγούστου 1958

«Τραγουδούσε μέρα νύχτα πατριωτικά τραγούδια του 1821»

Οι συναγωνιστές του Σουρουκλή, τον παρότρυναν να μείνει σπίτι, να μην είναι ενεργός στον αγώνα και να αφήσει την θέση του στους υπόλοιπους που ήταν ελεύθεροι, γιατί είχε ήδη ένα παιδί, την Χριστίνα, και η γυναίκα του ήταν έγκυος το δεύτερο. Αυτός όμως ήταν ανένδοτος, δεν ήθελε να μείνει πίσω...«Τραγουδούσε μέρα νύχτα πατριωτικά τραγούδια του 1821. Ήταν ενθουσιασμένος και ήθελε διακαώς να πολεμήσει», λέει η κ. Χριστίνα.

Καθόλη την διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, οι αγωνιστές επεξεργάζονταν καψούλια και έφτιαχναν χειροβομβίδες. «Μια μέρα, ο θείος μου καθώς με κρατούσε στο ένα του χέρι, παράλληλα μαζί με ένα συναγωνιστή δημιουργούσαν όπλα. Ο συναγωνιστής του, όπως επεξεργαζόταν τα καψούλια και σε μία άτυχη στιγμή πετάχτηκαν τα καψούλια τους κτύπησαν στα πόδια αλλά και στο χέρι στο οποίο με κρατούσε. Ήμουν τυχερή που δεν με πέτυχαν και εμένα».

Το μαύρο χάραμα

Φορτίζεται όταν η κουβέντα φτάνει στο μαύρο εκείνο χάραμα της πρώτης Αυγούστου. «Την ημέρα που έγινε η ενέδρα, η μητέρα μου τους ετοίμασε φαγητό για να φάνε, όμως ο πατέρας μου, ο Ανδρέας Σουρουκλής, είπε “όχι, δεν θέλουμε τωρά, θα φάμεν όταν επιστρέψουμε από την ενέδρα”.

Η μητέρα μου πάντα έλεγε πως ήταν βιαστικός, ήθελε να πάει. Τον περίμενε ο Χάρος κι εκείνος έφυγε για να τον συναντήσει.

Οι Τρούλλοι, ήταν ένα χωριό με ξηρά βουνά χωρίς δέντρα, χωρίς κάλυψη. Λόγω αυτού, η τοπική ομάδα της ΕΟΚΑ και οι αντάρτες που ήταν στο σπίτι του Σουρουκλή έστησαν ενέδρα εναντίον των Άγγλων, στην είσοδο του χωριού, στην τοποθεσία Σαμερή, σε ένα γεφύρι του δρόμου Λάρνακας-Τρούλλων, κοντά σε ένα βαθύ χαντάκι. Η μόνη κάλυψη τους ήταν ένας καλαμιώνας, δίπλα από το ποτάμι.

Εκεί βρίσκονταν συνολικά επτά άτομα. Ο Ανδρέας Σουρουκλής, ο αδερφός της γυναίκας του, ο Μάκης Παπαχαραλάμπους, ο Χρύσανθος Κυριάκου, ο Γεώργιος Νικολάου, ο Γεώργιος Βάκκου, ο Χαράλαμπος Σάββα και ο ιερέας των Τρούλλων, Αντώνιος Κωνσταντίνου. Οι δύο είχαν στην κατοχή τους αυτόματα όπλα, ενώ οι υπόλοιποι είχαν πιο μικρά όπλα. Στην ενέδρα στήθηκαν και κανονάκια, καθώς είχαν πληροφορία πως θα περνούσε από εκεί αυτοκίνητο με Άγγλους, επειδή ο δρόμος ήταν κύριος και ενωνόταν με το χωριό Άρσος.

Όταν κατέφθασε το αυτοκίνητο, τα κανονάκια δεν λειτούργησαν ποτέ. Παρόλα αυτά όμως του επιτέθηκαν. «Όταν οι Άγγλοι ανταπέδωσαν το πυρ, οι αγωνιστές οπισθοχώρησαν, με τον πατέρα μου να είναι ο τελευταίος που αποχωρούσε. Κατά την οπισθοχώρηση ο πατέρας μου κτυπήθηκε, όταν ακολούθησε τη γραμμή της όχθης και έμεινε ακάλυπτος από την καλαμιά.

Τα κακά μαντάτα έφτασαν την επόμενη ημέρα, όταν η μητέρα μου άκουσε στο ραδιόφωνο, ότι σε μία μάχη στους Τρούλλους, σκοτώθηκε κάποιος. Δεν ανέφεραν όνομα, δεν γνώριζε αν ήταν ο αδερφός της, ο άντρας της ή κάποιος άλλος από τους αγωνιστές.

Αμέσως, μαζί με την κουνιάδα της, έκλεισαν την είσοδο του κρησφύγετου με το μάρμαρο, μετέφεραν σιτάρι και το άπλωσαν από πάνω, ώστε σε περίπτωση που έρχονταν οι Άγγλοι για έρευνα να μην το ανακαλύψουν».

Την επόμενη μέρα οι Άγγλοι έφτασαν στο σπίτι για να κάνουν έρευνες. ‘Έψαχναν με τα χέρια τους και με μεγάλες βελόνες στο σιτάρι. «Η μητέρα μου τους παρακολουθούσε με την ψυχή στο στόμα, μήπως και το εντοπίσουν. Εμένα με άφησε κάπου στην αυλή, με κάποια άλλα άτομα να με προσέχουν, μέχρι να τελειώσει η έρευνα.

Για καλή μας τύχη δεν το είχαν ανακαλύψει. Αν είχαν οι Άγγλοι λίγη εξυπνάδα παραπάνω, θα έβλεπαν ότι έξω από το σπίτι είχε ένα μικρό παραθυράκι, που πρόδιδε ότι το δωμάτιο είναι πιο μεγάλο και όταν έμπαινες μέσα ήταν πιο στενό σε μήκος».

Η κηδεία του Ανδρέα Σουρουκλή

Οι Άγγλοι είχαν επιτρέψει σε ελάχιστους να παραστούν στην κηδεία του ήρωα, παρεμποδίζοντας ακόμα και μερικά από τα αδέλφια του. Το χωριό, ήταν σε κέρφιου και στη νεκρώσιμο ακολουθία παρευρέθηκαν μόνο οι γονείς του, η γυναίκα του και κάποια από τα αδέρφια του.

«Η γιαγιά μου, πριν την κηδεία, νόμιζε πως το θύμα ήταν ο γιός της, ο Μάκης Παπαχαραλάμπους και άρχισε να πετροβολεί από τον θυμό της τους Άγγλους. Στην συνέχεια έμαθε πως ήταν ο γαμπρός της».

Η ηρωίδα μάνα και σύζυγος, Γεωργία Σουρουκλή

«Η μητέρα μου πέρασε πολλά, πολλές αγωνίες, έκρυβε μέσα στο σπίτι της τόσους καταζητούμενους, ενώ ο αδερφός της, ο άντρας της, αλλά και η ίδια κινδύνευαν καθημερινά… Ήταν μόλις είκοσι τριών χρονών, με ένα βρέφος εννέα μηνών και ήταν έξι μηνών έγκυος. Ούτε κατά διάνοια να σκεφτεί να ξανά παντρευτεί, δεν ήθελε. Είχε δύο κόρες και ήθελε απλά να μας μεγαλώσει σωστά».

Η Γεωργία Σουρουκλή, πέρασε περιπέτειες με την υγεία της από πολύ νεαρή ηλικία. Είχε καρκίνο και υποβλήθηκε σε πολλές εγχειρίσεις. «Είχε, όμως, δύναμη ψυχής. Δεν πτοήθηκε ποτέ, δεν τα έβαλε κάτω και η αρρώστια της δεν την επηρέασε, παρόλο που οι γιατροί μας έλεγαν ότι θα πεθάνει. Όμως έζησε, μας μεγάλωσε, μας πάντρεψε, γνώρισε εγγόνια και δισέγγονα και στα 82 της χρόνια πέθανε. Ήταν θέλημα Θεού…

Η μητέρα μου φοβόταν πάρα πολύ, έκρυβε αγωνιστές μέσα στην αυλή της και τρόμαζε μήπως και τους αντιληφθεί κάποιος και κινδυνέψουν. Ήταν και αυτή μία ηρωίδα. Πέρασε πάρα πολλά στη ζωή της και στον αγώνα και για να μας μεγαλώσει αλλά και στη συνεχεία με την υγεία της».

Η τουρκική εισβολή

Η οικογένεια Σουρουκλή, πέρασε μεγάλες δυσκολίες και την περίοδο της τουρκικής εισβολής. «Η τουρκική εισβολή μας βρήκε απροετοίμαστους, είχαμε τον θείο, αδερφό του πατέρα μας για στήριγμα, ο οποίος μας μετέφερε πρόσφυγες με το φορτηγό του στην Ορμήδεια. Στη συνέχεια, μας φιλοξένησε για λίγους μήνες η αδερφή του πατέρα μου στη Λάρνακα, Παναγιώτα Οικονόμου και μετά επιστρέψαμε πίσω στους Τρούλλους».

Η απουσία του πατέρα και το μήνυμα της στους νέους

«Στο σχολείο, ένιωθα την απουσία του πατέρα μου, ήμουν λυπημένη που δεν τον είχα κοντά μου, όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Καθώς μεγάλωνα όμως και άρχισα να καταλαβαίνω, ένιωθα πολύ περήφανη για τον πατέρα μου, που πολέμησε και θυσιάστηκε για την ελευθερία της πατρίδας.

Δυστυχώς στις μέρες μας, ο κόσμος ξεχνάει τους ήρωες μας, στα σχολεία δεν μιλούν τόσο στα παιδιά για αυτούς που πολέμησαν και δεν γνωρίζουν την ιστορία μας. Στους Τρούλλους όλοι μιλούσαν συνέχεια για τον ήρωα του χωριού και τα παιδιά μεγάλωσαν με αυτές τις αξίες.

Όταν ήμουν μικρή διαβάζαμε ομιλίες στο μνημόσυνο και τιμούσαμε τους ήρωες μας. Πλέον, στο ετήσιο μνημόσυνο στους Τρούλλους, στέλνουν απλά ένα βουλευτή για να δείξουν πρόσωπο, ενώ πιο παλιά ερχόταν και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και υπουργοί για να τιμήσουν τον ήρωα».

Κλείνοντας έστειλε και ένα μήνυμα προς τους νέους. «Πρέπει να γνωρίζουν την ιστορία της πατρίδας μας. Δεν πρέπει να πάνε χαμένες οι προσπάθειες και οι θυσίες των ηρώων μας που αγωνίστηκαν για να κρατήσουν την πατρίδα ελεύθερη»