Η έρευνα μαθητών για τις κεφαλιές στο ποδόσφαιρο που προκάλεσε αντιδράσεις

Οι κεφαλιές, για τους ποδοσφαιριστές, είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Καθημερινά στις προπονήσεις, αλλά και στον αγώνα τον ίδιο προβαίνουν τουλάχιστον σε μία κεφαλιά ο καθένας. Όμως, με πόση δύναμη έρχεται αυτή η μπάλα και πόσο επικίνδυνο είναι να την αποκρούσουν; Μία ομάδα μαθητών θέλησε να δώσει απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα και να αποδείξει αν τελικά είναι απαραίτητο ή όχι να απαγορευτούν οι κεφαλιές στο ποδόσφαιρο.

Η Ελένη Βακανά, ο Κώστας Ζαλόγγου, ο Θέμης Ηροδότου, η Κυριακή Παναγιώτου, ο Γιώργος Τομαράς και η Στέλλα Χριστοδούλου. Αυτοί είναι οι μαθητές που πρωταγωνιστούν στην ιστορία μας αυτή τη φορά, καθώς επίσης και ο καθηγητής Φυσικής, Ανδρέας Δαμιανού. Η ιδέα προέκυψε τον Φεβρουάριο του 2020, όμως λόγω της πανδημίας, δεν προχώρησε περισσότερο. Τον σπόρο έβαλε η απόφαση των κυβερνήσεων σε Αγγλία και Σκωτία, να καταργήσουν τις κεφαλιές σε ποδοσφαιριστές μικρότερης ηλικίας. Τότε ο καθηγητής τους δούλευε σε άλλο Λύκειο της επαρχίας Λευκωσίας, έφτιαξε μία ομάδα με τρεις ποδοσφαιριστές και τρεις μαθητές της Β’ Λυκείου, που επέλεξαν το μάθημα της Φυσικής με κατεύθυνση, όμως το lockdown έβαλε ένα προσωρινό τέλος στην διαδικασία.

«Φέτος μετατέθηκα και ήρθα στο Λύκειο της Σολέας, ανέφερα στους μαθητές την ιδέα αυτή, για να συμμετέχουμε στο διαγωνισμό. Οι μαθητές με μεγάλο ενθουσιασμό ανταπεξήλθαν άψογα. Μόνοι τους πήγαν στο γήπεδο ποδοσφαίρου και βιντεογράφησαν με το drone αυτά που τους είχα προτείνει, έκαναν βίντεο ανάλυση με το tracker και μάλιστα είχαμε εντυπωσιακά αποτελέσματα, τα οποία δυστυχώς δεν έχουν ακουστεί προς τα έξω σωστά και έχουν παρεξηγηθεί», εξήγησε ο καθηγητής Φυσικής στον REPORTER και στη συνέχεια έδωσε το λόγο στους μαθητές.

Μία έρευνα, που αν και φαινομενικά χρειάζεται αρκετές εβδομάδες, ίσως και μήνες για να ολοκληρωθεί, οι μαθητές κατάφεραν να εξάγουν σημαντικά αποτελέσματα, μέσα σε πέντε μόνο μέρες.

«Είχαμε πολύ λίγο χρονικό διάστημα για να κάνουμε μία έρευνα που ίσως θα χρειαζόταν τρεις μήνες για να γίνει, την ολοκληρώσαμε μέσα σε πέντε μέρες. Η ιδέα άρχισε από την αρχή της χρονιάς, όμως λόγω του ότι ο καθηγητής μας έλειπε ένα μήνα, αφού διαγνώστηκε θετικός στον κορωνοϊό, με έντονα συμπτώματα, μείναμε πίσω. Θέλαμε βοήθεια για να συνεχίσουμε. Ο καθηγητής μας επέστρεψε πίσω μία εβδομάδα πριν το διαγωνισμό. Το θεωρούσαμε αδύνατο να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγες μέρες, όμως το πάθος και η πώρωση, μας έκαναν να δουλέψουμε πολύ σκληρά».

Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν πραγματικά εντυπωσιακά. Μέτρησαν την ορμή της μπάλας, όταν μεταφέρεται από τον ένα παίκτη στον άλλο, με δύο διαφορετικούς τρόπους.

«Στην πρώτη περίπτωση είχαμε κεφαλιά με τροχιά της μπάλας αντίθετη του τέρματος και έχουμε τα εύλογα αποτελέσματα. Η μετατροπή της ορμής είναι 8,16 κιλά επί μέτρα ανά δευτερόλεπτα και το μέτρο της δύναμης είναι 247, 27 newton. Είναι το πιο σημαντικό. Η δύναμη είναι περίπου 250 newton όταν η μπάλα κινείται αντίθετα από τον τερματοφύλακα, δηλαδή προς τον παίχτη που θα κάνει κεφαλιά. Στη δεύτερη περίπτωση, που η κεφαλιά είχε την τροχιά του τέρματος, η μεταβολή της ορμής ήταν 1,33 κιλά επί μέτρα ανά δευτερόλεπτο, ενώ το μέτρο της δύναμης ήταν 40,30 newton. Είναι περισσότερο από έξι φορές πιο μικρή η δύναμη στη δεύτερη περίπτωση, από ό,τι στην πρώτη. Αυτό που παρατηρήσαμε είναι ότι όταν η σέντρα είχε φορά προς το τέρμα, η δύναμη της μπάλας ήταν πολύ πιο μικρή, επειδή αυξάνεται ο χρόνος κρούσης, άρα μειώνεται η δύναμη που ασκείται στο κεφάλι του ποδοσφαιριστή».

Μία από τις εισηγήσεις της ομάδας των μαθητών είναι σε περίπτωση που η FIFA έρθει και πει στην ΚΟΠ «καταργήστε τις κεφαλιές στις μικρές ηλικίες», οι αρμόδιοι στην Κύπρο να είναι σε θέση να απαντήσουν «γιατί να τα καταργήσουμε όλα; Στα κόρνερ και τα στατικά φάουλ εκτελούνται προς την κατεύθυνση του τερματοφύλακα, οι δυνάμεις που ασκούνται στα κεφάλια των ποδοσφαιριστών είναι πολύ πιο μικρές».

«Αυτός ήταν ο κύριος στόχος μας και με μεγάλο ενθουσιασμό είδαμε ότι είναι τόσο μεγάλη η διαφορά στη δύναμη. Η δεύτερη εισήγησή μας είναι σε μικρές ηλικίες, να χρησιμοποιούνται ειδικά προστατευτικά κράνη, όπως αυτό που φορεί ο Čech για παράδειγμα, ώστε οι δυνάμεις που δέχονται στα κεφάλια τους, να είναι πιο μικρές επειδή θα μεγαλώσει ο χρόνος κρούσης της μπάλας με το κεφάλι».

Δεν την είδαν με καλό μάτι

Μπορεί οι μαθητές να είχαν ως σκοπό να μελετήσουν ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, όπως είναι οι κεφαλιές στο ποδόσφαιρο και οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στο σώμα ενός παιδιού, που ακόμη βρίσκεται στην ανάπτυξη, ωστόσο πολλοί ήταν αυτοί που δεν ενθουσιάστηκαν με αυτή την έρευνα. Τα σχόλια που έλαβαν οι μαθητές ποικίλουν, αφού κάποιοι την χαρακτήρισαν ενδιαφέρουσα έρευνα, ενώ άλλοι έκριναν τους έξι, χωρίς να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα.

«Υπήρχαν κάποιοι που δεν κατάλαβαν ουσιαστικά την έρευνα που κάναμε, είχαμε και κάποιες άσχημες συμπεριφορές. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν κατάλαβαν τι προσπαθούμε να αποδείξουμε, για να βοηθήσουμε ουσιαστικά. Αντιλήφθηκαν ότι κάνουμε αυτό το πράγμα για απαγορευτούν οι κεφαλιές, σε όλες τις ηλικίες στο ποδόσφαιρο, αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα. Στον τίτλο μας υπάρχει ένα ερωτηματικό, στην ερώτηση “απαγόρευση σε όλες τις κεφαλιές στο ποδόσφαιρο;” και κάποιοι μάλλον δεν το αντιλήφθηκαν. Στο facebook, σελίδες ποδοσφαίρου ανέφεραν πως εμείς έχουμε το κίνητρο να καταργήσουμε τις κεφαλιές στην Κύπρο, αρκετά άτομα έγραφαν από κάτω ότι δεν έχει λογική και το μόνο που είχαν δημοσιεύσει ήταν μία φωτογραφία από την έρευνα και όχι όλη την έρευνα. Δεν ασχολήθηκαν να διαβάσουν την έρευνα μας, για να δουν τον κόπο μας και τι ανακαλύψαμε».

-Τι απαντάτε σε αυτές τις επικρίσεις;

«Ο κόσμος παρεξήγησε την έρευνά μας, ο σκοπός μας δεν είναι αυτός. Ο σκοπός μας είναι η ΚΟΠ να καταργήσει τις κεφαλιές σε πιο μικρές ηλικίες, επειδή το σώμα δεν είναι πλήρες ανεπτυγμένο και μία λάθος κεφαλιά μπορεί να προκαλέσει χρόνια προβλήματα. Εκείνο που θέλουμε να πούμε είναι πριν να κρίνουν, να διαβάσουν την έρευνά μας, να δουν ποιος είναι ο σκοπός μας, τι ρωτάμε και μετά να βγάλουν συμπεράσματα.

Σε αναπτυγμένες χώρες, ως προς τον τομέα του αθλητισμού, όπως είναι η Ισπανία, οι ΗΠΑ, η Αγγλία έχουν φοβερές ομάδες force science και ο κύριος τους στόχος είναι η ασφάλεια των αθλητών. Γι’ αυτό και σε αυτές τις χώρες έχουν απαγορευτεί, ποδοσφαιριστές κάτω των 11 ετών να κάνουν κεφαλιές. Δυστυχώς στην υπόλοιπη Ευρώπη βλέπουμε πολύ επιπόλαια τα αθλήματα και δεν μας ενδιαφέρει η ασφάλεια των αθλητών.

Διαβάζοντας τα αρνητικά σχόλια, διαβάσαμε και ένα πάρα πολύ θετικό σχόλιο, που έλεγε ότι κάθε χτύπημα στο κεφάλι, πόσο μάλλον με τόσο μεγάλη δύναμη που δείξαμε εμείς, καταστρέφει χιλιάδες εγκεφαλικά κύτταρα και προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά. Δεν σημαίνει ότι με την κεφαλιά πονούν εκείνη τη στιγμή και μετά περνά. Οι επιπτώσεις που έχει στο νευρικό σύστημα είναι τεράστιες. Είχαμε τα αρνητικά σχόλια δυστυχώς, αλλά πιστεύουμε αν διαβάσουν την έρευνα  και καταλάβουν τι πραγματικά θέλουμε να πούμε, μπορούμε να αλλάξουμε κάποιες γνώμες ή απόψεις.

Το θετικό feedback και η στήριξη από τους υπόλοιπους μαθητές

Εκτός από αρνητικά σχόλια, η ομάδα των έξι μαθητών έλαβε και πολλές θετικές κριτικές. Μάλιστα, μαζί τους επικοινώνησαν και διάφοροι οργανωμένοι φορείς, που ήθελαν να μελετήσουν την έρευνα.

«Είχαμε τις θετικές κριτικές, ήταν περισσότερες από τις αρνητικές και φάνηκε ότι κάποιοι άνθρωποι κοίταξαν και μελέτησαν την έρευνά μας και είδαν προσεκτικά ποιος ήταν ο σκοπός της έρευνας μας. Έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στο σκοπό. Ενδιαφέρθηκε και ο Σύνδεσμος Γονέων Ποδοσφαιριστών σε μικρότερες ηλικίες, επειδή ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους, ήθελαν να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες. Υπήρξαν άτομα που ενθουσιάστηκαν και θεώρησαν την έρευνά μας, ως κάτι καινοτόμο, κάτι πολύ καλό και καινούργιο για την εποχή μας. Σε ένα τέτοιο σημαντικό ζήτημα, επιβάλλεται να πάρουμε κάποια μέτρα.

Δεχθήκαμε τηλεφώνημα και από τον σύνδεσμο ποδοσφαιριστών, που ήθελαν να τους στείλουμε την έρευνα για να την δουν με μεγαλύτερη προσοχή και τους είπαμε να περιμένουν να τελειώσει ο διαγωνισμός. Τότε θα αναρτηθεί στη σελίδα του σχολείου μας και θα είναι προσβάσιμη για όλους. Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον και αυτό μας ικανοποιεί».

Στο πλευρό των μαθητών στάθηκε και η υπόλοιπη μαθητική κοινότητα και όχι μόνο. Αρκετοί συγχωριανοί, που άκουσαν για την έρευνά τους, αγκάλιασαν την ομάδα τους και τους βοήθησαν όταν τους το ζητούσαν.

«Από το σχολικό περιβάλλον, το εγχείρημά μας αγκαλιάστηκε πολύ. Όταν ζητήσαμε βοήθεια με κάποια views ανταποκρίθηκαν θετικά. Ένας νεαρός προσφέρθηκε και ήρθε να μας γυρίσει το βίντεο με το drone. Πιστεύουμε ότι και η περιοχή που μένουμε αγκάλιασε το εγχείρημά μας. Εκτός του κάναμε εξάσκηση πως γίνεται μία έρευνα, ανακαλύψαμε και κάτι πολύ χρήσιμο, που αν αξιολογηθεί σωστά, θα είναι μεγάλο το κέρδος».

Το μήνυμα που στέλνουν προς την κοινωνία

«Πρέπει να μην βλέπουμε τόσο επιπόλαια τον αθλητισμό. Γίνεται μεν για κοινωνικοποίηση, προσφέρει στην υγεία, έχει τρομερά οφέλη για τα παιδιά, αλλά μέσα από την επιστήμη πρέπει να προστατεύουμε τα παιδιά, ώστε να έχουν ασφάλεια με το άθλημα που ασκούνται. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όσους μας βοήθησαν και στήριξαν. Όσοι μας έστειλαν αρνητικά μηνύματα, να μελετήσουν την εργασία μας και αν ακόμη συνεχίζουν να διαφωνούν, κάθε άποψη είναι δεχτή και θα μπορούν να μας πουν και τις δικές τους εισηγήσεις. Δεν περιμέναμε τόση πολλή ανταπόκριση από τον κόσμο. Είχαμε τη στήριξη του διευθυντή μας, τον κ. Πρωτοπαπά, ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένος που οι μαθητές έφτασαν σε αυτά τα αποτελέσματα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Το βραχιολάκι που έφτιαξαν φοιτητές και βοηθά τους κωφούς αθλητές
• Οι δύο 26χρονοι από τη Λευκωσία που εφηύραν συσκευή που βοηθά τους τυφλούς
• Η κραυγή απόγνωσης των ατόμων με απώλεια ακοής-Ακούει κανείς;
• Διαγνώστηκε με αναπηρία, του έκλεισαν την πόρτα και έφτιαξε το Ablebook
• «Πήγαινα σπίτι και έκλαιγα... Μου έκλεψαν ένα κομμάτι της παιδικότητάς μου»