«Η μητέρα του δεν τα κατάφερε και δεν μπορούσε να πάει στη κηδεία της...»

«Έχουμε κάποια περιστατικά, που πραγματικά σε τσακίζουν... Είχαμε περίπτωση όπου ασθενής μας με βαριά πνευμονία, δεν μπορούσε να πάει στην κηδεία της μητέρας του, την οποία επίσης νοσηλεύαμε με κορωνοϊό και δεν τα κατάφερε. Η μητέρα του είχε διασωληνωθεί και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία και τον ενημερώναμε καθημερινά για την κατάστασή της. Αυτά τα πράγματα εμείς τα ακούμε, τα βιώνουμε και νιώθουμε τον πόνο του άλλου. Αυτά τα πράγματα είναι τραγικά…», λέει και συγκινείται.

Φέρνει στη μνήμη ακόμη μία από τις ιστορίες που την συγκλόνισαν… Την αξιοθαύμαστη μάχη ενός ανθρώπου, με βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό, προκειμένου να νικήσει τον κορωνοϊό για να βρεθεί δίπλα στη πολυαγαπημένη του σύζυγο... Και τα κατάφερε, βγήκε νικητής από το νοσοκομείο… Απεβίωσε ένα μήνα αργότερα, εξαιτίας άλλης ασθένειας.

«Είχαμε ασθενή που ήταν 80 μέρες μέσα και ήταν θετικός. Η ανυπομονησία του και η χαρά του όταν του είπαμε ότι θα πάρει εξιτήριο δεν περιγράφονται. Τραγουδούσε και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του από τη χαρά του, που μετά από 80 μέρες ήταν να πάει στο σπίτι του… Τον ξυρίζαμε για να πάει στο σπίτι του περιποιημένος και τραγουδούσε το τραγούδι του γάμου, από την ανυπομονησία του να δει τη γυναίκα του.  Ήταν περίπου 60 χρόνων. Είχε άλλα προβλήματα υγείας και απεβίωσε ένα μήνα μετά το εξιτήριο».

Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε που ξεκίνησε όλο αυτό… Ήταν από την αρχή εκεί, μαζί με τρεις παθολόγους συναδέλφους της. Οι ιστορίες ανθρώπων που έδωσαν μάχες και βγήκαν νικητές και αυτές όσων πάλεψαν αλλά δεν τα κατάφεραν, έχουν στοιβαχθεί... Έγιναν  μία ιστορία... Η δική τους... Μια ιστορία δίχως ακόμη τέλος, που γράφεται τους τελευταίους δεκατρείς μήνες, στην πρώτη γραμμή του καθήκοντος στο Νοσοκομείο Αναφοράς.

Η νεαρή ειδική παθολόγος Φλωρεντία Σάββα, 32 χρόνων από τη Λάρνακα, είναι κομμάτι αυτής της ατέλειωτης ιστορίας. Έμελλε να κληθεί να σηκώσει, μαζί με τις συναδέλφους της και τους γιατρούς που προστέθηκαν στη συνέχεια στην ομάδα τους, μεγάλο βάρος σε αυτή την πανδημία. 

«Διαβάζαμε ως γιατροί για πανδημίες, αλλά δεν μας πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι θα ‘ρθει η στιγμή να το ζήσουμε αυτό και να κρατήσει και τόσο καιρό», λέει και αναφέρεται στην κατάσταση που επικρατεί στο νοσοκομείο τις τελευταίες ημέρες.

«Είναι πιο πολλοί οι ασθενείς και πιο νέοι, σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα. Έχουμε νέους που χρήζουν πολύ μεγάλης προσοχής και φροντίδας, σε αντίθεση με το δεύτερο που είχαμε πιο ηλικιωμένους, κλινήρεις ασθενείς. Τότε είχαμε και αρκετούς θανάτους. Το ανησυχητικό όμως τώρα, είναι ότι έχουμε ασθενείς 30, 40 και 50 χρόνων με πολύ βαριές πνευμονίες, που πρέπει να πάρουν την ιδανικότερη φροντίδα. Οι περισσότεροι που χρήζουν νοσηλείας, έχουν συμπτώματα πνευμονίας δηλαδή βήχα, πυρετό και κυρίως είναι αυτοί που χρειάζονται οξυγόνο που φτάνουν σε μας.

Είμαστε καιρό τώρα γεμάτοι, μόλις κάνουμε τα εξιτήρια, αμέσως έρχονται εισαγωγές. Η πίεση είναι έντονη. Επειδή είναι συνεχής αυτή η διαδικασία, είναι αρκετά κουραστική. Είμαστε αρκετά εξουθενωμένοι και σωματικά και ψυχολογικά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Έλεγα εν πελλάρες, είμαι μόλις 34 χρονών… Άφησα πίσω μου τρία μωρά»

Το δράμα της απουσίας συγγενών

«Και εμείς και οι νοσηλευτές, ζούμε και το δράμα αυτής της πλευράς. Έχουμε από τη μία να τους δούμε ως ασθενείς μας και να τους περιθάλψουμε και από την άλλη προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο και από ψυχολογικής πλευράς, προς τους ασθενείς μας. Έχουμε κάποια περιστατικά που πραγματικά σε τσακίζουν... Είχαμε περίπτωση όπου ασθενής μας με βαριά πνευμονία, δεν μπορούσε να πάει στην κηδεία της μητέρας του, την οποία επίσης νοσηλεύαμε με κορωνοϊό και δεν τα κατάφερε. Η μητέρα του είχε διασωληνωθεί και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία και τον ενημερώναμε καθημερινά για την κατάστασή της. Αυτά τα πράγματα εμείς τα ακούμε, τα βιώνουμε και νιώθουμε τον πόνο του άλλου. Αυτά τα πράγματα είναι τραγικά…

Υπάρχουν ασθενείς που είναι βαριά και δεν μπορούν να δουν τους δικούς τους και τους πιάνει το παράπονο και κλαίνε. Προσπαθούμε με βιντεοκλήσεις να τους βοηθήσουμε να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους και τους παίρνουν ότι άλλο χρειάζονται και οι νοσηλευτές και οι βοηθοί θαλάμου. Προσπαθούμε με την επαφή να τους καθησυχάζουμε, τους πιάνουμε το χέρι κ.λπ. Έχουμε και νοσηλεύτρια ψυχικής υγείας που έρχεται και μιλά με τους ασθενείς, οι οποίοι ακόμα και φεύγοντας είναι σε επαφή με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, που είναι πολύ σημαντικό. Αυτό έγινε στο τελευταίο κύμα».

«Κάναμε εδώ τα γενέθλιά του»

«Στο πρώτο κύμα, είχαμε κάτι που ήταν πρωτόγνωρο και άγνωστο για όλους μας. Θυμάμαι είχαμε ασθενή που ήταν 80 μέρες μέσα και ήταν θετικός. Η ανυπομονησία του και η χαρά του όταν ήταν να πάρει εξιτήριο δεν περιγράφονται. Τραγουδούσε και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του από τη χαρά του, που μετά από 80 μέρες ήταν να πάει στο σπίτι του… Τον ξυρίζαμε για να πάει στο σπίτι του περιποιημένος και τραγουδούσε το τραγούδι του γάμου, από την ανυπομονησία του να δει τη γυναίκα του.  Ήταν περίπου 60 χρόνων, είχε άλλα προβλήματα υγείας και απεβίωσε ένα μήνα μετά το εξιτήριο.

Είχαμε πολλά περιστατικά που θα θυμόμαστε για πάντα. Ήταν ένα παιδάκι με σύνδρομο down, που του κάναμε εδώ τα γενέθλιά του και του φέραμε επιτραπέζια για να παίζει. Τις ανθρώπινες στιγμές τις θυμόμαστε πολύ και τους ασθενείς που παίρνουν εξιτήριο, επειδή ο κόσμος μπορεί να ακούει τους θανάτους, αλλά το πόσοι παλεύουν πραγματικά όλες αυτές τις ημέρες για να κρατηθούν και τι ταλαιπωρία περνούν αυτοί οι άνθρωποι, εμείς που το ζούμε το ξέρουμε. Χαιρόμαστε πραγματικά πολύ, όταν τα καταφέρνουν και παίρνουν εξιτήριο».

«Θα θεωρούσα ότι λιποτακτώ εάν τα παρατούσα…»

«Στο παθολογικό τμήμα, κάθε τρίτη ημέρα εφημερεύουμε και δουλεύουμε από το ένα πρωί ως το μεσημέρι της άλλης μέρας. Οπόταν, δεν υπάρχει χρόνος να ξεκουραστείς και να αλλάξεις παραστάσεις. Επήλθε η κόπωση… Βλέπουμε λίγες ώρες τις οικογένειές μας, εγώ έχω ένα μωρό δύο χρόνων οπόταν καταλαβαίνετε… Είναι δύσκολο για τις οικογένειές μας. Σε τούτην τη φάση, όμως πρέπει να σταθούμε υπεράνω των δυνάμεών μας και να κάνουμε το χρέος μας. Θα θεωρούσα ότι λιποτακτώ εάν τα παρατούσα…

Έχουμε πολύ καλή ομάδα εδώ και γιατρούς και νοσηλευτές, προσπαθούμε όσο γίνεται να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Πραγματικά το προσωπικό στο Νοσοκομείο Αναφοράς, έχει πολύ φιλότιμο. Ξεπερνούν όλοι τον εαυτό τους… Πραγματικά τον ξεπερνούν… Όταν χάσουμε κάποιον το θεωρούμε ως ήττα, ως μια αποτυχία. Δεν έχουμε όμως πολλούς θανάτους εδώ, οι περισσότεροι χάνονται στις ΜΕΘ. Όταν επιδεινωθούν διασωληνώνονται και μεταφέρονται Λευκωσία».

Η έκκληση προς τον κόσμο

«Να προσέχει ο κόσμος τους εαυτούς τους και τους γύρω τους, να προσπαθούν να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Να μην μας απασχολεί μόνο τι συμβαίνει στο σπίτι μας, να σκεφτόμαστε και πέρα από τον εαυτό μας. Να κάνει λίγη υπομονή ο κόσμος και να εμβολιαστεί το συντομότερο, επειδή εμείς βλέπουμε τα αποτελέσματα του εμβολιασμού. Δεν έχουμε τόσους ασθενείς 70 και 80 ετών, όσους είχαμε παλιά.

Όταν ακούω τι λένε ή τι γράφουν κάποιοι, από τη μία θυμώνω επειδή οφείλουμε όλοι να δείχνουμε σεβασμό σε όλους τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους και σε αυτούς που παλεύουν. Θυμώνω κάποιες φορές, αλλά από την άλλη προσπαθώ να μπω στη θέση τους, να τους κατανοήσω, επειδή δεν βλέπουν αυτά που βλέπουμε εμείς. Εάν δεν το βλέπεις και δεν το υπολογίζεις, μπορεί εύκολα να είσαι δύσπιστος.

Πρέπει όμως να εμπιστευτούν όσους το πέρασαν βαριά και αυτούς που δουλεύουν εδώ. Είναι δύσκολο να πεισθούν κάποιοι, επειδή δεν συμπεριφέρεται ο ιός σε όλους το ίδιο. Υπάρχει μία μεγάλη πλειοψηφία που το περνά ανώδυνα και εύκολα, αλλά έχει και ένα ποσοστό που τους ταλαιπωρεί και μπορεί να τους αφήσει και κατάλοιπα».

Μόλις ολοκληρώθηκε η συνέντευξη, θέλησε να ζητήσει κάτι… Ήθελε να ακουστούν τα ονόματα παθολόγων, που ξεκίνησαν πριν από δεκατρείς μήνες στους θαλάμους covid του Νοσοκομείου Αναφοράς, και συνεχίζουν αγόγγυστα, χωρίς να ξέρει κανείς ποιοι είναι.

«Έχει κάποιους γιατρούς που πρέπει να ακουστούν τα ονόματά τους, επειδή είναι πολύ ταπεινοί και δεν τους αρέσει να μιλούν δημόσια. Είναι η παθολόγος Φλωρεντία Αρτυματά, που δεν φαντάζεστε πόσο σκληρά δουλεύει, είναι πραγματικά βράχος εδώ στο Νοσοκομείο Αναφοράς, είναι η γιατρός Θεογνωσία Χαννή και η γιατρός Δήμητρα Δημητρίου. Είμαστε η ομάδα παθολόγων που μπήκαμε από την αρχή και ήρθε μαζί μας μετά και ο γιατρός ο Λευτέρης Παπακωνσταντίνου, που μεταφέρθηκε από τα επείγοντα. Τον τελευταίο καιρό ήρθαν και δύο γιατροί από τα ΤΑΕΠ της Λάρνακας».

Σε όλους τους επαγγελματίες υγείας της χώρας μας, αξίζει ο υπέρτατος σεβασμός και η στήριξή μας. Είναι οι στρατιώτες της πρώτης γραμμής, σε έναν πόλεμο που βρίσκεται στην κορύφωσή του. Περαστικά σε όλους τους ασθενείς και μακάρι να είναι σύντομα κοντά στις οικογένειές τους. Καλή Ανάσταση σε όλους…