Γιώργος Λανίτης: Ο ακούραστος δημιουργός

Ο ΓΛ με τον Μακάριο και τον Υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Χριστοφίδη. Ηταν η πρώτη διάσκεψη τύπου του Μακαρίου στο Λονδίνο όπου διέφυγε μετά το πραξικόπημα.
 
Ο Γιώργος Λανίτης φωτογράφισε σημαντικές προσωπικότητες όπως είναι ο Μάο Τσε Τουνγκ, ο Ντεγκ Ξιάο Πιγκ, ο Γιαβαχάρλαλ Νεχρού, ο Στρατηγός Ντε Γκωλ, ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, ο Λύντον Τζόνσον, ο Γκαμάλ Άμπτελ Νάσσερ, η Ιντίρα Γκάντι, ο Βίλλυ Μπραντ, ο Πάμπλο Πικάσσο, η Μαργκό Φοντέιν, η Μέριλιν Μονρόε, ο Λόρενς Oλίβιε, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Τζούλιους Νιερέρε, ο Κέννεθ Καούντα, η Βασίλισσα Ελισάβετ και, βεβαίως, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος.
 

Ο ΓΛ με τη Βασίλισσα Ελίσαβετ
 
Ο άνθρωπος, ο σύζυγος
 
Για τον Γιώργο Λανίτη, τον άνθρωπο, τον σύζυγο, η Ανδρούλα Λανίτη θα πει στον «Ρεπόρτερ», «Θα ήθελα ο κόσμος να θυμάται τον πρωτοπόρο καλλιτέχνη με την απέραντη αγάπη για τον άνθρωπο και τη γενέθλια γη καθώς και την τεράστια αγάπη του για την Κερύνεια που τόσο λάτρεψε».

 
Η γνωριμία τους έγινε το 1979 και τον επόμενο χρόνο είχαν παντρευτεί. Η κα Λανίτη μάς ανοίγει ένα παράθυρο στην ιδιωτική τους ζωή: «Γνώρισα έναν άνθρωπο καλλιεργημένο, πληθωρικό, κοινωνικό, ευχάριστο και με πολύ χιούμορ. Με εντυπωσίασε ο ενθουσιασμός και το πάθος του για ό,τι έκανε, είτε φωτογράφιζε, είτε κινηματογραφούσε, είτε δημοσιογραφούσε. Ήταν φιλόξενος, αγαπούσε το καλό κρασί, το καλό φαγητό και το σπίτι μας ήταν πάντα ανοικτό για γνωστούς και φίλους… Αυτός με έμαθε να μαγειρεύω». Οι σκέψεις του και οι ενέργειές του δεν περιορίζονταν στην τέχνη που υπηρετούσε. Τον ενδιέφεραν πολλά και ήθελε να τα μοιράζεται και με τον υπόλοιπο κόσμο: «Είχε κοινωνικές ευαισθησίες και ισχυρές απόψεις για διάφορα θέματα, όπως αυτά του περιβάλλοντος, τη θέση της γυναίκας στην πολιτική και κοινωνική ζωή, την ευημερία των ζώων και πολλά άλλα, τα οποία εκφράζονταν και μέσα από τη στήλη του στην εφημερίδα The Cyprus Weekly».
 

Ο ΓΛ με τον Μάο Τσε Τουνγκ

Ο Γιώργος Λανίτης είχε μια ζωή γεμάτη δράση και αυτό ίσως δεν θα ήταν δυνατόν αν δεν είχε στο πλευρό του έναν άνθρωπο που του έδινε τον χώρο που χρειαζόταν. «Η συμβίωση με έναν άνθρωπο αυτού του βεληνεκούς δεν ήταν πάντα εύκολη από την άποψη ότι ήταν απαιτητικός και τελειομανής», λέει χαρακτηριστικά η κα Λανίτη. «Όμως ο καθένας μας είχε το δικό του χώρο δραστηριότητας και δημιουργίας. Ενδιαφερόταν πάντα για την καριέρα και την ανέλιξη μου και δεν επενέβαινε ποτέ στα δικά μου θέματα. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό γιατί έζησα με έναν τέτοιο άνθρωπο ο οποίος μου πρόσφερε πολλά». Αυτό που τη συντροφεύει και κρατά όλα αυτά τα χρόνια σαν ανάμνηση, όπως μας λέει η ίδια είναι, «την αγάπη και την ευαισθησία του».
 
 

Ο Γιώργος Λανίτης με την Indira Ghandi
 
 

Γνωρίζατε ότι ο Γιώργος Λανίτης…
 
Έλκει την καταγωγή του από τη Λάνια της Επαρχίας Λεμεσού.
 
Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 23 Φεβρουαρίου του 1936 και μεγάλωσε και εργάστηκε στη Λευκωσία.
 
Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, σπούδασε Επικοινωνία και Τέχνες στο College of Printing του Λονδίνου, Δημιουργική Φωτογραφία στο Folkwangeschule für Gestaltung στο Essen Werden και Kινηματογράφο στην Deutche Film-und-Fernsehakademie στο Δυτικό Βερολίνο.
 
Εργάστηκε στην εφημερίδα Times of Cyprus και στο B.B.C.
 
Διορίστηκε Αρχικινηματογραφιστής και Τμηματάρχης Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου.
 
Εργάστηκε ως Σύμβουλος Τύπου στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία στο Λονδίνο και εξελέγη Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τεχνών της Κοινοπολιτείας. 
 
Υπήρξε εκδότης του περιοδικού Cyprus Diplomatist και για 24 χρόνια διατηρούσε τακτική στήλη στην εβδομαδιαία εφημερίδα «The Cyprus Weekly».
 
Eνώ ήταν ακόμα σπουδαστής στο College of Printing στο Λονδίνο, του απονεμήθηκε η τιμητική διάκριση Associate of the Royal Photographic Society και Fellow of the Royal Society of Arts.
 
Το 1960 ίδρυσε τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου.
 
Το 1957 προσλήφθηκε στην τότε Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία, πριν να μεταδοθούν οι πρώτες εικόνες στον αέρα και εκπαίδευσε μια κινηματογραφική μονάδα νέων ανθρώπων που έγινε τελικά, σύμφωνα με το BBC, μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές μονάδες της Ευρώπης.
 
Σκηνοθέτησε περίπου 15 ταινίες και υπήρξε διευθυντής φωτογραφίας σε άλλες τέσσερις.
 
Δημιούργησε το πρώτο αθλητικό πρόγραμμα στην κυπριακή τηλεόραση «Ο Κόσμος των Σπορ».  
 
Η πρώτη μαυρόασπρη ταινία που παρουσίασε η κυπριακή τηλεόραση «Στα Βήματα του Αποστόλου Βαρνάβα», γυρίστηκε από τον Γιώργο Λανίτη.
 
Στην πρώτη έγχρωμη ταινία του ΡΙΚ «Το Νησί της Αφροδίτης» ήταν διευθυντής φωτογραφίας και έκανε το μοντάζ.  Η ταινία αυτή έλαβε το Γ’ βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1965.
 
Η ταινία του, «Επικοινωνία», έλαβε δύο βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1970, το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους ντοκιμαντέρ και το β’ βραβείο κριτικών καλύτερης ταινίας μικρού μήκους.
 
Για την ταινία του για το Σινά και την Αγία Αικατερίνη αναγορεύτηκε Ιππότης του Τάγματος της Αγίας Αικατερίνης.
 
Ξεχωριστή θέση κατέχουν και οι ταινίες του «Στα περίχωρα της Κερύνειας», βασισμένη στο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη, «Ες Γην Εναλίαν Κύπρον», «Το Κάστρο της Κερύνειας», «Τρόοδος» και «Poèmes d’Amour».
 
Ως αρχικινηματογραφιστής, συνόδευσε τον Πρόεδρο Μακάριο σε πολλά από τα ταξίδια του.
 
Μέχρι τo 1974 ζούσε στο Μπελλαπάις σ’ ένα σπίτι που είχε διαμορφώσει με ιδιαίτερη αγάπη και γούστο ως κατοικία, εργαστήριο και χώρο τέχνης.
 
Συνεπεία της τουρκικής εισβολής, τον Ιούλιο του 1974, έχασε όλα του τα αρνητικά, τη συλλογή των φωτογραφιών του, τον εξοπλισμό του, τις αντίκες του, βιβλία, πίνακες και το σπίτι του.
 
Oι φωτογραφίες έχουν εκτεθεί στη δική του πινακοθήκη, την «L’Artiste Assoiffé», στο χωριό Ψευδάς, στην επαρχία Λάρνακας όπου ζούσε τα τελευταία 25 χρόνια.
 
Του απoνεμήθηκε η διάκριση Maître de la Fédération Internationale de l’Art Photοgraphique (MFIAP).
 
Το 2004 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας του απένειμε την υψηλότερη πολιτιστική διάκριση για τη συμβολή του στις Τέχνες.
 
Σε ειδική τελετή, στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία, ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, Πεύκιος Γεωργιάδης, απένειμε στον Γιώργο Λανίτη τα διάσημα του Αριστείου Διάκρισης στα Γράμματα, στις Τέχνες και στις Επιστήμες.
 
Το 2005, μια βδομάδα πριν τον θάνατό του, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού εξέδωσαν το λεύκωμα, «Γιώργος Λανίτης – 50 Χρόνια Φωτογραφίας», ως ακόμη μια ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς του στον τομέα των Τεχνών.