Ένας χρόνος Νοσοκομείο Ανθρωπιάς… «Γίναμε το υποκατάστατο της οικογένειας»

Ένας χρόνος γεμάτος εμπειρίες, καλές και κακές, που έγιναν μαθήματα ζωής. Ένας χρόνος γεμάτος αγωνία, άγχος, λύπη και χαρά. Συναισθήματα που εναλλάσσονταν κατά τη διάρκεια μίας μόνο ημέρας. Ένας χρόνος από τότε που το Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου έχει μετατραπεί στο Νοσοκομείο Αναφοράς.

Έχει περάσει ακριβώς ένας χρόνος από τότε που το Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου ξεκίνησε να λειτουργεί ως το Νοσοκομείο της Ανθρωπιάς, όπως το αποκαλούν οι εργαζόμενοι εκεί, αλλά και οι ασθενείς. Στις 11 Μαρτίου 2020, δύο μόλις μέρες μετά την ανακοίνωση των πρώτων δύο κρουσμάτων κορωνοϊού στην χώρα μας, τρεις ασθενείς κρίνονται ότι χρήζουν ιατρικής φροντίδας και μεταφέρονται στο Νοσοκομείο Αναφοράς.

Από τότε μέχρι σήμερα, ένα χρόνο μετά, πέραν των 1,000 ασθενών έχουν νοσηλευτεί στην Αμμόχωστο, εκ των οποίων οι 784 έχουν λάβει εξιτήριο, ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν διασωληνωμένοι στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Κάποιοι, όμως δεν τα κατάφεραν να βγουν νικητές από αυτό τον αγώνα. Περίπου 120 ασθενείς, που νοσηλεύτηκαν όλο αυτό τον χρόνο στο Νοσοκομείο Αναφοράς, μετά από σκληρή μάχη, έφυγαν νικημένοι από την ασθένεια.

Αυτές ήταν και οι στιγμές που λύγισαν τους πάντες. Στο άκουσμα και μόνο ότι συνάνθρωποί μας, έχαναν την ζωή τους από αυτόν τον αόρατο εχθρό, πάγωνε η κοινωνία. Γιατροί και νοσηλευτές, που είχαν γίνει «το υποκατάστατο της οικογένειας», έπρεπε να σηκώσουν το κεφάλι και να συνεχίσουν τον αγώνα. Έναν αγώνα που δίνουν μέχρι και σήμερα.

Τρία άτομα που έζησαν όλον αυτόν τον χρόνο στην πρώτη γραμμή, μιλούν στον REPORTER και κάνουν έναν σύντομο απολογισμό αυτού του χρόνου, θυμούνται τις στιγμές που τους έμειναν στο μυαλό και απαντούν σε αυτούς που ακόμη και τώρα δεν θέλουν να τηρήσουν τα μέτρα.

Δρ. Αμαλία Χατζηγιάννη-Διευθύντρια του Νοσοκομείου Αναφοράς

Ήταν η γυναίκα που ανέλαβε στις πλάτες της όλο αυτό το βάρος. Κλήθηκε από τη μία στιγμή στην άλλη να λάβει δύσκολες και καθοριστικές αποφάσεις. Η Δρ. Αμαλία Χατζηγιάννη, η Διευθύντρια του Νοσοκομείου Αναφοράς, κάνει μία αναδρομή και επιστρέφει στον δύσκολο Μάρτιο του 2020.

«Αρχικά ήταν μεγάλος ο προβληματισμός, έπρεπε να καταφύγουμε σε αυτοκριτική, αν μπορούμε να φέρουμε εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο. Στη συνέχεια, τόσο εγώ όσο και οι συνεργάτες μου, παραμερίσααμε τον εγωισμό μας και είπαμε ότι θα προσπαθήσουμε για το καλό των συνανθρώπων μας, να επιστρατεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να βοηθήσουμε. Παραμερίσαμε τους φόβους, τις ανασφάλειες, τις αγωνίες μας, επιστρατεύσαμε τις επιστημονικές και ανθρωπιστικές μας δυνάμεις, για να στηρίξουμε και να δικαιώσουμε τους ασθενείς που πραγματικά μας έβλεπαν, όχι μόνο ως γιατρούς, αλλά και σαν σανίδα σωτηρίας τους. Μέσα από αυτό το σκεπτικό, ότι πρέπει να βοηθήσουμε, ουσιαστικά εδράζεται και ο προγραμματισμός και όλη η οργάνωση του Νοσοκομείου Αναφοράς. Όλοι οι υπάλληλοι στάθηκαν στο πλάι μου και έδειξαν μία πρωτόγνωρη και πρωτοφανή συλλογικότητα και ομαδικότητα, για να υποστηρίξουν αυτή την απόφαση και αυτό το έργο. Στο πλευρό μας ήταν πάντα και η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας και ό,τι της ζητούσα, είτε ήταν ιατρικό προσωπικό, είτε ήταν παραϊατρικό προσωπικό, είτε ήταν εξοπλισμός. Ακόμη και οι απλοί πολίτες με τα τηλεφωνήματα, ήταν δίπλα μας και ο καθένας με το δικό του τρόπο τόνωνε το ηθικό του προσωπικού».

Η σχέση με τους ασθενείς ξεπέρασε τα όρια της τυπικής. Έγιναν οι φίλοι τους, η δεύτερή τους οικογένεια.

«Πιστεύω ότι δεν προσφέραμε στους ασθενείς μας μόνο θεραπευτική αγωγή, αλλά και συναισθηματική και ψυχολογική αρωγή. Το προσωπικό του Νοσοκομείου θεωρήθηκε υποκατάστατο της οικογένειας. Ένας ασθενής, που ήταν μόνος του στο Νοσοκομείο, ένιωθε μοναξιά, άγχος, αγωνία για το τι επακολουθεί στην υγεία του. Εμείς ήμασταν πάντα δίπλα τους και ψυχολογικά και θεραπευτικά. Για όλο το προσωπικό και εννοώ όλη την ομάδα, θεωρείτο χαρά και ευτυχία να γινόταν καλά ο ασθενής και να πήγαινε στο σπίτι του».

Υπήρξαν και οι δύσκολες στιγμές. Αυτές που την έκαναν να λυγίσει και έμειναν για πάντα χαραγμένες στο μυαλό της.

«Οι στιγμές που δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι αυτές που πεθαίνει ασθενής μέσα στο δωμάτιο και στην άλλη πλευρά της γραμμής βρίσκεται ο συγγενής. Ξαφνικά, βρίσκομαι στη δύσκολη θέση για να ενημερώσω την οικογένεια για την απώλεια, αλλά και να δικαιολογήσω αυτό τον ανέπαφο αποχαιρετισμό, δηλαδή να μην αφήσω την οικογένεια να έρθει να χαϊδέψει τον συγγενή του, επειδή λόγω των μέτρων δεν μπορεί κάποιος να μπει στα δωμάτια των ασθενών. Είχα εγώ τον άχαρο ρόλο να ενημερώσω την οικογένεια για τον χαμό του δικού τους ανθρώπου. Αυτό είναι το ξεχωριστό αυτής της ασθένειας. Δεν μπορεί η οικογένεια να βρίσκεται δίπλα από τον ασθενή στις τελευταίες στιγμές, να τον αποχαιρετήσει και να τον φιλήσει και να πρέπει εμείς να έχουμε τον άχαρο ρόλο για να ενημερώσουμε και να κλάψουμε, επειδή υπάρχει η σύνδεση».

Η Δρ. Χατζηγιάννη απηύθυνε και μία έκκληση προς το κοινό. «Απαιτείται από όλους πειθαρχία και ατομική ευθύνη. Αν μη τι άλλο, θα πρέπει να σεβόμαστε τους γύρω μας, τους γονείς μας, τους παππούδες μας, που είναι ευάλωτες ομάδες. Εδώ είναι που καλούμαστε να δείξουμε την υπευθυνότητά μας. Αν οι ίδιοι δεν σεβόμαστε τον εαυτό μας πρέπει να σεβόμαστε τις ευπαθείς ομάδες, τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Δεν ζητούμε πολλά. Μερικές καθημερινές συνήθειες να παραμεριστούν, μέχρι να έρθει η λύτρωση από αυτή την πανδημία».

Δρ. Χρίστος Κυπρή, υπεύθυνος γιατρός-συντονιστής του Νοσοκομείου Αναφοράς

Άφησε τη δουλειά του στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού και έσπευσε στο πλευρό των συναδέλφων του, στην Αμμόχωστο. Ο Δρ. Χρίστος Κυπρή, μαζί με τον λοιμοξιολόγο Γιώργο Σιακαλλή, κλήθηκαν να οργανώσουν τη διαχείριση του Νοσοκομείου, πως να αντιμετωπίσει δηλαδή τους ασθενείς και την εκπαίδευση του προσωπικού.

«Υπήρχαν πάρα πολλά που έπρεπε να γίνουν για να ετοιμαστεί το Νοσοκομείο να δεχθεί όλους αυτούς τους ασθενείς. Εννοείται ότι η φοβία για όλο αυτό το άγνωστο μας διακατείχε έντονα, επειδή όλοι βλέπαμε τις εικόνες στην Ιταλία και δεν ξέραμε τι κατάσταση θα αντιμετωπίσουμε, δεν ξέραμε τι νόσο είχαμε να αντιμετωπίσουμε, δεν ξέραμε με ποια φάρμακα να την αντιμετωπίσουμε. Αυτά ήταν τα άγνωστα. Βλέπαμε τους ασθενείς μέσα στα δωμάτια να είναι τρομοκρατημένοι. Ειδικά στο πρώτο κύμα, βλέπαμε έντονα να υποφέρουν ψυχολογικά οι ασθενείς μας, διότι είχαν κι αυτοί την φοβία, είχαν την νόσο, έβλεπαν τους γιατρούς να μπαίνουν στα δωμάτια με τον ειδικό ατομικό εξοπλισμό, δεν μπορούσαν να βγουν από το δωμάτιο, δεν μπορούσαν να δουν τους συγγενείς τους. Ένιωθαν πάρα πολύ παράξενα και ψυχολογικά φαινότανε ότι δεν ήταν καθόλου καλά τότε. Με τον καιρό, το ψυχολογικό κομμάτι βελτιώθηκε, επειδή ο κόσμος άρχισε να εξοικειώνεται με τη νόσο, είδε ότι δόθηκαν και πολλά εξιτήρια και πολλοί επέστρεψαν στα σπίτια τους».

Μέσα σε δώδεκα μήνες, το Νοσοκομείο έχει περάσει από εύκολες περιόδους, αλλά και δύσκολες. Έφτασε στο σημείο να μην έχει ούτε ένα νοσηλευόμενο ασθενή, μέχρι στο σημείο που είχε γεμίσει ασφυκτικά.

«Το Νοσοκομείο Αναφοράς έχει περάσει από δύο κύματα με αυξομειώσεις στον αριθμό των νοσηλευόμενων ασθενών. Μπορώ να πω ότι μετά το πρώτο κύμα, αντιμετωπίζαμε πολύ καλύτερα τα περιστατικά, επειδή είχαμε την εμπειρία του πρώτου κύματος, είχαμε και κάποια φάρμακα και μελέτες, που μπορούσαν να μας βοηθήσουν. Η χειρότερη περίοδος του Νοσοκομείου Αναφορά θα έλεγα ότι ήταν όταν είχαμε τις εξάρσεις στα γηροκομεία, που είχαμε πολλούς ασθενείς ηλικιωμένους και είχαν πολλά υποκείμενα νοσήματα και ήθελαν περισσότερη φροντίδα από το νοσηλευτικό προσωπικό. Τότε μπορώ να πω ότι ήταν η πιο δύσκολη περίοδος που ζήσαμε ως Νοσοκομείο Αναφοράς».

Όλος αυτός ο χρόνος έχει μάθει αρκετά πράγματα στο προσωπικό του Νοσοκομείου Αναφοράς. Όλες αυτές οι εμπειρίες τους έχουν διδάξει πολλά.

«Μέσα σε αυτό τον χρόνο είχαμε πάρα πολλές εμπειρίες και καλές και κακές. Οι καλές εμπειρίες ήταν όταν έβλεπες τον ασθενή σου, μετά από πολυήμερες νοσηλείες, να παλεύει με τη νόσο, να έχει αυξημένες ανάγκες οξυγόνου, να νοσηλεύεται στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας και μετά από δύο-τρεις εβδομάδες να καταφέρνει να φεύγει περπατητός από το Νοσοκομείο. Θυμάμαι ότι στεκόμασταν όλοι γραμμή για να τους χειροκροτήσουμε. Αυτή η χαρά, σου δίνει δύναμη να προχωρήσεις. Οι κακές οι αναμνήσεις είναι όταν μετά από μέρες, που δένεσαι με τους ασθενείς σου, η κατάληξη των ασθενών είναι κάτι που σε στεναχωρεί αφάνταστα, διότι δένεσαι με τους ασθενείς. Γι’ αυτούς, ήσουν η τελευταία οικογένεια, ήσουν μαζί τους τις τελευταίες στιγμές. Το προσωπικό ήταν οι πλησιέστεροι άνθρωποι που ήταν μαζί τους. Για μένα, η πιο συγκινητική στιγμή ήταν όταν εμβολιάστηκα, επειδή πιστεύω ότι ο εμβολιασμός είναι η μοναδική μας διέξοδος από αυτή την πανδημία. Ως υπεύθυνος γιατρός συντονιστής του Νοσοκομείου Αναφοράς, θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στο προσωπικό. Δεν είμαστε χωρισμένοι σε ομάδες, είμαστε όλοι ένα».

Δρ. Μάριος Πολυδώρου-Υπεύθυνος στο παιδιατρικό τμήμα covid-19

Από τις 11 Μαρτίου 2020, βγήκε από τα χειρουργεία και «μετακόμισε» στις Πρώτες Βοήθειες. Αγωνίζεται μαζί με τους ασθενείς του και βάζει καθημερινά ένα στοίχημα με τον εαυτό του. Ο Δρ. Μάριος Πολυδώρου, όλον αυτόν τον χρόνο βίωσε όλων των ειδών τα συναισθήματα.

«Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Ήταν δύσκολες στιγμές, ειδικά στην αρχή του πρώτου κύματος, που ήταν κάτι άγνωστο και τα πράγματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε δύσκολα. Οι αλλαγές που δεχόμασταν πολλές, οι πληροφορίες κάθε στιγμή. Τώρα μας βρίσκει αρκετά πιο έτοιμους, να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε έρθει, ευχόμενοι ότι θα είναι πιο ήπια τα. Βιώσαμε συναισθήματα αγωνίας και ανησυχίας. Με την εκπαίδευση και με τις γνώσεις που είχαμε, μπορέσαμε να ανταπεξέλθουμε στο λίγο χρονικό διάστημα που μας επέτρεπε να έχουμε για να εκπαιδευτούμε. Το δύσκολο ήταν ο τρόπος χειρισμού αυτών των ανθρώπων, ο περιορισμός στους συγγενείς τους, να μην έχουν κανένα. Ήταν μαζί μας μόνο η επαφή. Ακόμη πιο δύσκολο ήταν το δεύτερο κύμα, ειδικά, που είχαμε πολλές απώλειες από άτομα τρίτης ηλικίας. Για εμάς, εκεί ήταν το πιο δύσκολο σημείο και μας στεναχωρούσε περισσότερο».

Η θέληση για ζωή, που είχαν κάποιοι ασθενείς, τον έκανε να δει τα πράγματα με άλλη ματιά. Όμως, τη ίδια ώρα έβλεπε τους άλλους ασθενείς, που δεν είχαν τις δυνάμεις να το κάνουν.

«Οι έντονες στιγμές, για μένα ήταν όταν έρχονταν συγκεκριμένοι ασθενείς και έδειχναν ότι ήθελαν να το παλέψουν όλο αυτόν τον ιό και να επιβιώσουν. Υπήρχαν φορές που εγώ έβαζα “στοίχημα με τον εαυτό μου”, για να βοηθήσω αυτά τα άτομα που έβλεπα στο βλέμμα τους ότι ήθελαν να ανταπεξέλθουν σε αυτή την δύσκολη κατάσταση. Κάποιες φορές τα καταφέρναμε μαζί, κάποιες άλλες όχι. Οι στιγμές που δεν τα καταφέρναμε, ήταν από τις πιο δύσκολες για μένα, επειδή είχαμε να μιλήσουμε και με τους συγγενείς. Υπήρξε περίπτωση που τους λέγαμε την μία στιγμή ότι ο δικός τους άνθρωπος ήταν σε καλή και σταθερή κατάσταση και την επόμενη μέρα έπρεπε να τους πάρουμε τηλέφωνο και να τους πούμε ότι δυστυχώς χάσαμε το δικό τους.  Ήταν κάτι το οποίο ήταν πολύ δύσκολο να το δεχτεί ο συγγενής και δύσκολο για μας να το αναφέρουμε και να δεχτούμε αυτό το πράγμα που έγινε. Αυτές ήταν από τις πιο δύσκολες».

Ο Δρ. Πολυδώρου εξέφρασε και το προσωπικό του παράπονο για τον κόσμο, όσον αφορά στην τήρηση των μέτρων.  

«Από την αντιμετώπιση που έχουμε εμείς σε αυτό το κύμα, ο κόσμος δεν μας πιστεύει πλέον. Δεν πιστεύει ότι συμβαίνουν όλα αυτά τα πράγματα στα νοσοκομεία. Εγώ πολλές φορές προκάλεσα όποιο δεν πιστεύει, να έρθει να του δείξω τι κάνουμε σε αυτούς τους ανθρώπους. Έχουμε δεχτεί και συγχαρητήρια και αρνητικά σχόλια. Εγώ λέω στον κόσμο να υπακούει στα μέτρα που ανακοινώνει το Υπουργείο. Είναι το μόνο που μπορεί να κάνει για να γλυτώσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται από αυτό τον ιό. Εμείς οι νοσηλευτές, το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό θέλουμε να φύγει αυτός ο ιός μία ώρα γρηγορότερα. Κουραστήκαμε κι εμείς με όλη αυτή την κατάσταση, μαζί με τον κόσμο».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Έξι υπηρεσίες με διαφορετικές ιστορίες… Ο απολογισμός των προσώπων της πανδημίας
• Δύο θάνατοι και πάνω από 400 πάλι τα κρούσματα-Αυξήθηκαν οι νοσηλείες
• Στον αέρα οι νέες χαλαρώσεις-Ανατροπή στις ανακοινώσεις λόγω αύξησης κρουσμάτων
• Τα 58 σημεία δειγματοληψίας για rapid test που θα λειτουργήσουν την Πέμπτη