Οι απεργίες που άφησαν εποχή στον χώρο της κυπριακής παιδείας

06:57 - 18 Σεπτεμβρίου 2018

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΩΠΑ

Την μεγαλύτερη κρίση εδώ και χρόνια βιώνει τους τελευταίους μήνες ο χώρος της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας, με τη σφοδρή σύγκρουση των εκπαιδευτικών οργανώσεων με την Κυβέρνηση.

Σήμερα και αύριο, τα σχολεία θα είναι κλειστά ως αποτέλεσμα της απόφασης των συντεχνιών των εκπαιδευτικών να κατέλθουν σε 48ωρη απεργία, ενώ υπαρκτό είναι το ενδεχόμενο οι εκπαιδευτικοί να κλιμακώσουν στο προσεχές μέλλον τις απεργιακές τους κινητοποιήσεις.

Ανάλογα γεγονότα και καταστάσεις στον τομέα της παιδείας βίωσε η Κύπρος και στο παρελθόν και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό από τα πρώτα χρόνια εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Γνώστης της ιστορίας της εκπαίδευσης και ό,τι αυτή περιλαμβάνει, ο Αντρέας Κασουλίδης, Ιστορικός Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, εξιστορεί στον REPORTER, τις κατά καιρούς μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών στην Κύπρο όπως αυτές έχουν σημειωθεί από το 1961 μέχρι και το 1971.

Η μορφή των τότε απεργιακών κινητοποιήσεων θυμίζουν κάτι από το σήμερα. Σε κάποιες περιπτώσεις οι εκπαιδευτικές οργανώσεις συμπορεύονται κερδίζοντας τα κεκτημένα τους σε άλλη περίπτωση όμως η Κυβέρνηση καταφέρνει να σπάσει τους δεσμούς της κοινής πορείας και συνεργασίας των συντεχνιών μέσα από διαβουλεύσεις. Οι μεγαλύτερες απεργιακές κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν το 1963 και το 1968.Ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν ολόκληρη την ιστορία της εκπαίδευσης

Περίοδος αποικιοκρατίας

Την περίοδο της αποικιοκρατίας δεν πραγματοποιείται σχεδόν καμία απεργιακή κινητοποίηση από τους εκπαιδευτικούς λόγω του ότι οι δάσκαλοι της τότε εποχής ήταν υπάλληλοι της αποικίας σε αντίθεση με τους καθηγητές που ήταν υπάλληλοι των Σχολικών Εφοριών. «Είναι σημαντική ιστορική αναφορά γιατί την περίοδο εκείνη αυτό που προείχε και θεωρείτο ως μείζονος σημασίας ήταν ο Εθνικός Αγώνας», αναφέρει συγκεκριμένα ο κ. Κασουλίδης .

Περίοδος ανεξαρτησίας

Στο μεταβατικό στάδιο της ανεξαρτησίας της Κύπρου, ο πρόεδρος Μακάριος ορίζει ένα πενταμελές εκπαιδευτικό συμβούλιο-την Ελληνική Κοινωνική Συνέλευση Κύπρου- η οποία θα λειτουργήσει από το 1960 μέχρι το 1965. «Το σώμα αυτό αποτελείτο από αιρετούς βουλευτές με νομοθετικές και εκτελεστικές εξουσίες και ο τότε πρόεδρός της, Κωνσταντίνος Σπυριδάκης, χαρακτηρίστηκε ως άνθρωπος με υπερεξουσία. Η εκπαίδευση δεν ανήκε στην σφαίρα του κράτους», εξηγεί ο κ. Κασουλίδης.

Πρώτη απεργία στην Κύπρο

Η πρώτη απεργία δεν άργησε να έρθει. Το 1961 με αφορμή την μισθοδοσία, οι καθηγητές αποφασίζουν να κατέλθουν σε απεργία. Σύμφωνα με τον κ. Κασουλίδη, «η πρώτη απεργία λαμβάνει χώρα στις 8 Μαρτίου του 1961. Μόλις ουσιαστικά λειτούργησε το ανεξάρτητο κράτος. Η απεργία αυτή αφορούσε τα θέματα μισθοδοσίας . Η ΠΟΕΔ δεν κατήλθε όμως σε απεργία. Ένα χρόνο μετά (σ.σ. το 1962), πραγματοποιείται μια νέα απεργία από τους καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης. Στις 15 Οκτωβρίου απεργούν οι καθηγητές αλλά για ακόμη μια φορά οι δάσκαλοι δεν λαμβάνουν μέρος και τηρούν στάση ουδετερότητας».

Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση-Έκλεισαν τα σχολεία για 12 ημέρες

Με αφορμή την ψήφιση νόμου περί διδασκάλων και καθηγητών τον Ιούνιο του 1963 σε μια προσπάθεια της Κυβέρνησης να προβεί σε μεταρρυθμίσεις σε θέματα που αφορούν τους δασκάλους και τους καθηγητές, έρχεται η μεγάλη ρήξη, με τους εκπαιδευτικούς να μην ικανοποιούνται με το περιεχόμενο. «Για πρώτη φορά η ΠΟΕΔ θα προβεί επίσημα σε μια μονοήμερη απεργία στις 26 Ιουνίου του 1963. Το χαρακτηριστικό στη συγκεκριμένη απεργία είναι πως η ΠΟΕΔ προέβη σε καταγγελία βουλευτή της κοινότητας Λύσης. Ο βουλευτής επισκέφθηκε τα σχολεία του χωριού και κάλεσε τους μαθητές να μαζέψουν πέτρες και να τις ρίχνουν τους δασκάλους τους. Εκτός αυτού έγραψε συνθήματα εναντίον των δασκάλων στους πίνακές τους. Έτσι, κατάφερε να δημιουργήσει μεγάλη ένταση. Τέλος Αυγούστου συγκροτείται η Κοινή Επιτροπή ΠΟΕΔ και ΟΕΛΜΕΚ, επιτροπή στην οποία μετείχαν οι ανώτατοι αξιωματούχοι της κάθε οργάνωσης και συνεδρίαζαν μαζί παίρνοντας κοινές αποφάσεις. Όπως κάνουν και σήμερα. Ταυτόχρονα μέσα στους όρους τους είχαν ότι κάθε οργάνωση αποδέχεται και υποστηρίζει η μια τα αιτήματα της άλλης», εξιστορεί ο κ. Κασουλίδης.

Για πρώτη φορά οι εκπαιδευτικές οργανώσεις αποφασίζουν με γνώμονα τη συνεργασία τους και τις κοινές τους θέσεις μια Παγκύπρια απεργία διαρκείας, η οποία κράτησε 12 ημέρες και έληξε μετά από έντονες διαβουλεύσεις και την εμπλοκή του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Μακαρίου.«Η απεργία ξεκίνησε από τις 3 Νοεμβρίου του 1963 και κράτησε μέχρι τις 15 Νοεμβρίου του 1963. Κατά τη διάρκεια υπήρξαν φωνές που διαφώνησαν, υπήρξαν φωνές που είπαν πως πρέπει να τα βρούνε, υπήρξαν διαμεσολαβητικές προσπάθειες και από άλλες οργανώσεις για να τα βρούνε, όπως για παράδειγμα η ΣΕΚ. Στο τέλος μεσολαβεί ένας γιατρός ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τελικά μετά από παρέμβασή του, λύνεται η απεργία. Τα περισσότερα αιτήματα των εκπαιδευτικών στο συγκεκριμένο διάστημα αφορούσαν το συνταξιοδοτικό γιατί δεν υπήρχε κάποια ρύθμιση. Λίγες μέρες μετά το γεγονός έφτασε στην Κύπρο μια επιτροπή από την Ελλάδα. Η επιτροπή αυτή έρχεται με την πρόφαση ότι θα συζητήσουν για την κυπριακή εκπαίδευση αλλά στην πραγματικότητα έρχεται διότι υπήρξε ενόχληση στην Ελλάδα για τις απεργίες. Αξιολογώντας την κατάσταση θα βρει πληθώρα προβλημάτων ανάμεσα σε αυτά και προβλήματα που αφορούν συντάξεις των εκπαιδευτικών στην Κύπρο. Το γεγονός αποτέλεσε μια μεγάλη επιτυχία για τους εκπαιδευτικούς αφού ανάγκασε την ΕΚΣK να ψηφίσει την πλήρη ταύτιση της εκπαίδευσης στην Κύπρο με την Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Κασουλίδης.

Κύμα απεργιών στην Κύπρο-Δεύτερη μεγάλη κινητοποίηση

Κατά την περίοδο του 1968 παρατηρείται στην χώρα μεγάλο κύμα απεργιών από πολλές κοινωνικές ομάδες, όχι μόνο από τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι θα προβούν σε δύο απεργιακές κινητοποιήσεις με βασικό του αίτημα τη μισθολογική αναβάθμιση συγκρίνοντας τα δεδομένα μισθοδοσίας με αυτά των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα.«Οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα λάμβαναν τότε περίπου 114 λίρες ενώ, στην Κύπρο 60 λίρες», τονίζει ο κ.Κασουλίδης, «με δεδομένο το γεγονός ότι το 1965 δημιουργείται το Υπουργείο Παιδείας, το 1967 συγκροτείται η Μεικτή Επιτροπή Προσωπικού Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΜΕΠΕΥ) και έτσι στην προκειμένη περίπτωση το θέμα της μισθοδοσίας μεταφέρεται στην ΜΕΠΕΥ, η οποία εισηγείται στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο την μισθολογική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών. Εισήγηση την οποία βλέπει θετικά αλλά δεν συμμορφώνεται και δεν την υιοθετεί».

Κοινό χαρακτηριστικό με την προηγούμενη μεγάλη κινητοποίηση αλλά και των δεδομένων των πρόσφατων γεγονότων τα οποία αντιμετωπίζει ο τομέας της παιδείας αποτελεί η σύγκλιση κοινής επιτροπής μετώπου δημοσίων υπαλλήλων, των εκπαιδευτικών οργανώσεων και της ΠΑΣΥΔΥ. «Υπάρχει κοινή πορεία, συνεργασία και συναντήσεις. Όμως θα υπάρξουν τριβές κατά τη διάρκεια αφού στην προσπάθεια της Κυβέρνησης να προσεγγίσει ξεχωριστά τις συντεχνίες κατάφερε να διασπάσει το κοινό μέτωπο. Επίσης είναι η πρώτη φορά όπου στην συγκεκριμένη περίοδο αποφασίζεται να αποκοπούν οι μισθοί των τεσσάρων ημερών της απεργίας αλλά η απόφαση αυτή έφερε την αντίδραση της κοινής γνώμης νοουμένου ότι πληρώνονταν λίγο», συμπληρώνει ο κ. Κασουλίδης.

Το αίτημα για το 13^ο μισθό

Με αίτημα τον 13^ο μισθό, οι εκπαιδευτικές οργανώσεις διαμαρτύρονται για την μη καταβολή του και το 1971 βρίσκει για άλλη μια φορά τη συνεργασία των ΠΟΕΔ, ΟΕΛΜΕΚ και ΠΑΣΥΔΥ. «Ξεκίνησε ένας διάλογος με εξ υπουργών επιτροπής, με μεγάλα βήματα για διάλογο και επίλυση του προβλήματος, βάρος το οποίο ανέλαβε ο τότε πρόεδρος της ΠΟΕΔ. Κάποια στιγμή, όταν φτάνουν τα πράγματα λίγο σε ένταση, υπάρχει η πρόθεση να υπάρξει η εξαγγελία απεργιακών κινητοποιήσεων. Αμέσως ο Πρόεδρος Μακάριος, παρεμβαίνει και ζητά από τις οργανώσεις να συναντηθούν και να αναστείλουν τις απεργίες. Γίνεται μια πρόταση συμβιβασμού που αποδέχονται οι εκπαιδευτικές οργανώσεις και καταβάλλεται ο 13^ος μισθός. Η ενότητα των οργανώσεων ήταν για άλλη μια φορά η αιτία ύπαρξης μιας ακόμη συμβιβαστικής λύσης του προβλήματος», εξηγεί ο κ. Κασουλίδης.

Πώς ο Τύπος της εποχής κατέγραφε τις απεργιακές κινητοποιήσεις:

Οι απεργίες που άφησαν εποχή στον χώρο της κυπριακής παιδείας

Ροη Ειδησεων

2 διαμερίσματα στο κέντρο της Λάρνακας

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στο Παραλίμνι

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στην Τερσεφάνου

Διαμέρισμα 2 υπνοδ. στην Τερσεφάνου

Δειτε Επισης