Το χωριό της Ελλάδας που οι κάτοικοι του άλλαξαν όνομα προς τιμήν του Γρηγόρη Αυξεντίου

60 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον ηρωικό θάνατο της μεγαλύτερης μορφής που ανέδειξε ο αγώνας της ΕΟΚΑ. Σαν σήμερα ο Γρηγόρης Αυξεντίου με την ηρωική του θυσία πέρασε στο πάνθεον των ηρώων και κέρδισε μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές όλων των Ελλήνων.

Η αναγνώριση της θυσίας του δεν άργησε να έρθει. Το μέγεθος αυτής φαίνεται πιο κάτω…

Οχτώ χιλιόμετρα έξω από τη Ξάνθη, υπάρχει ένα χωριό αφιερωμένο στον Γρηγόρη Αυξεντίου, το Αυξέντιο. Το χωριό πήρε το όνομα του το 1960, μόλις τρία χρόνια μετά τον ηρωικό θάνατο του Σταυραετού του Μαχαιρά στις 3 Μαρτίου του 1957.

Μέχρι τότε το χωριό ονομαζόταν Νέο Κατράμιο. Οι κάτοικοι του, στην πλειονότητα τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που έφτασαν στην περιοχή το 1926 ήθελαν να απαλλαγούν από το τουρκικό όνομα (Κατράμι=μαυρο στα τούρκικα) και να δώσουν στο χωρίο τους ένα ελληνικό όνομα.

Κοντά στην περιοχή που στέκει σήμερα το Αυξέντιο βρισκόταν το Παλίο Κατράμιο στο οποίο κατοικούσαν Τούρκοι, μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης για ανταλλαγή πληθυσμών.

Το 1960 όταν οι κάτοικοι αποφάσισαν να αλλάξουν το όνομα, γραμματέας του χωρίου ήταν κάποιος συμπολεμιστής του Γρηγόρη Αυξεντίου που υπηρέτησε μαζί του στην περιοχή του Κιλκίς στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, όταν ακόμα ο Γρηγόρης Αυξεντίου υπηρετούσε στον ελληνικό στρατό πριν κατηφορίσει στην Κύπρο για τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.

Παράλληλα η πρόσφατη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου είχε συγκινήσει όλο τον κόσμο και η ιδέα για να δοθεί στο χωρίο το όνομα του Σταυραετού του Μαχαιρά, βρήκε ομόφωνα σύμφωνους όλους τους κατοίκους.

Μετά τις σχετικές άδειες από το Υπουργείο Εσωτερικών της Ελλάδος, το χωρίο άλλαξε όνομα και πλέον αποτελούσε έναν ακόμα πυρήνα που θα κρατά άσβεστη τη θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου.

Κέντρο Ανάδειξης της Λαογραφικής και Ιστορικής Ενότητας Θράκης- Κύπρου «Γρηγόρης Αυξεντίου»

Η στενή σχέση των κατοίκων του χωριού με την Κύπρο και δη με τον Γρηγόρη Αυξεντίου  δεν σταματά εδώ. Ο Σύνδεσμος των Κυπρίων κατοίκων της Ξάνθης οραματίστηκε και κατάφεραν με πολλούς αγώνες να πετύχει την ίδρυση και λειτουργία Μουσείου με το όνομα του Γρηγόρη Αυξεντίου στο χωριό Αυξέντιο το 2008.

Ιδρυτές του Μουσείου είναι ο Δήμος Αβδήρων και ο Σύλλογος Κυπρίων Ξάνθης με την ευγενή στήριξη και συμπαράσταση του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-59 και της τότε προέδρου του κας Κλαίρης Αγγελίδου.

Το Μουσείο εκτός από τα γειτονικά σχολεία επισκέπτονται οργανωμένα και στρατιώτες από τα κοντινά στρατόπεδα. Ρόλο ξεναγού αναλαμβάνει η πολύ δραστήρια και οραματίστρια, Πρόεδρος των Κυπρίων Ξάνθης Ελένη Χατζηγεωργίου.

Επικοινωνήσαμε με την κυρία Χατζηγεωργίου η οποία μας ανέλυσε το πλούσιο έργο του Συλλόγου Κυπρίων Ξάνθης που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πολιτιστικές εκδηλώσεις, με επίκεντρο το Κυπριακό πρόβλημα, ενημερωτικές εκστρατείες καθώς και εορτασμό των επαιτειών με συμμετοχή των Κυπρίων μόνιμων κατοίκων και φοιτητών της Περιοχής.

Εξάλλου την ερχόμενη Κυριακή θα πραγματοποιηθεί στο Αυξέντιο το ετήσιο μνημόσυνο του Γρηγόρη Αυξεντίου με τη συμμετοχή του Συνδέσμου Κυπρίων Ξάνθης, των τοπικών αρχών και των Κύπριων Φοιτητών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου.

Το άλσος αγνοουμένων

Πέρα από το Μουσείο στην περιοχή της Ξάνθης θα συναντήσει κανείς άλλο ένα έργο που έγινε με πρωτοβουλία του Συνδέσμου των Κυπρίων της περιοχής. Πρόκειται για το άλσος των αγνοουμένων της Κυπριακής εισβολής που βρίσκεται στο Δήμο Αβδήρων.