Η ανατομία των τιμών καυσίμων στην Κύπρο-Λιγότεροι φόροι, διαχρονικά πιο φθηνά

Ακούγοντας κανείς τους υποψηφίους για την Προεδρία της Δημοκρατίας, ακόμα και κάποιους εκ των βασικών, θέτουν ως μια από τις προτεραιότητες τους, τη μείωση των τιμών των καυσίμων. Των καυσίμων που αναμφίβολα τους προηγούμενους μήνες, λόγω και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αυξήθηκαν κατά πολύ, δημιουργώντας στην αγορά ένα ντόμινο αυξήσεων, κυρίως στις μεταφορές, αλλά και σε εμπορικά είδη, αφού οι έμποροι μετακύλησαν το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων τους στις τιμές στα ράφια των υπεραγορών.  

Η αλήθεια, ωστόσο είναι διαφορετική, αφού οι σημερινές τιμές των καυσίμων, όχι μόνο έχουν μειωθεί, αλλά με βάση και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κύπρος συγκαταλέγεται, σε εκείνο το γκρουπ χωρών με τις χαμηλότερες τιμές από τα 28 κράτη μέλη. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή στο εβδομαδιαίο δελτίο επισκόπησης τιμών καυσίμων με ημερομηνία αναφοράς τις 16 Ιανουάρίου η μέση τιμή πώλησης της αμόλυβδης βενζίνης στην Κύπρο, με τη φορολογία, έφτασε το 1,36 σεντ ανά λίτρο την ώρα που η μέση τιμή των 27 κρατών μελών της ΕΕ είναι στο 1,69. 

Στο πετρέλαιο κίνησης η μέση τιμή πώλησης στην Κύπρο είναι στα 1,57 σεντ/λίτρο, ενώ στην ΕΕ 1,77 σεντ. Αξίζει να σημειωθεί πως η τιμή των καυσίμων χωρίς τη φορολογία, τόσο στην Κύπρο όσο και στην ΕΕ είναι περίπου η ίδια. 

Συγκεκριμένα η τιμή πώλησης χωρίς τη φορολογία στην Κύπρο, για την αμόλυβδη είναι στα 0,78 σεντ ανά λίτρο ενώ στην ΕΕ 0,79 σεντ, ενώ στο πετρέλαιο κίνησης 0,98 σεντ/λίτρο στην Κύπρο και 0,99 στην ΕΕ. Αυτό ουσιαστικά συνεπάγεται πως η Κύπρος, έχει μια από τις πιο χαμηλές φορολογίες στην ΕΕ στα καύσιμα. 

Όπως θα δείτε και στον χάρτη που ακολουθεί, την πιο ακριβή βενζίνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση πληρώνουν οι πολίτες της Δανίας με τιμή που αγγίζει 1,98 ευρώ, οι Φινλανδοί με 1,87 και οι Έλληνες με τους Γάλλου με τιμή 1,86. 

Η πιο φθηνή βενζίνη στην ΕΕ πωλείται στην Ρουμανία, με 1,29, στη Βουλγαρία και τη Σλοβενία με 1,30, στην Μάλτα με 1,34 και στην Κύπρο με 1,37. 

Περίπου ίδια εικόνα είναι και στο πετρέλαιο. Το ακριβότερο πετρέλαιο κίνησης, πληρώνουν οι Σουηδοί με τιμή 2,16 σεντ/λίτρο, οι Φινλανδοί με 2,06 και οι Δανοί με 1,88. Το φθηνότερο πετρέλαιο κίνησης πληρώνουν οι Μαλτέζοι με τιμή 1,21 σεντ/λίτρο και ακολουθούν οι Ρουμάνοι, οι Βούλγαροι και οι Σλοβένοι με τιμές από 1,47 1,49 και ένα 1,53, αντίστοιχα. 

Διαχρονικά πιο χαμηλές τιμές

Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα στη σελίδα της Στατιστικής Υπηρεσίας, η σημερινή τιμή πώλησης βενζίνης, που είναι 1,36 αποτελείται από 0,78 το κόστος του καυσίμου, ενώ τα υπόλοιπα 58 σεντ, είναι οι φόροι που μπαίνουν από το κράτος. Σημειώνεται ότι τελική τιμή του προϊόντος στα πρατήρια καθορίζεται από τους εξής παράγοντες:

Α) τιμή εισαγωγής καυσίμων

Β) Αποθέματα που διατηρούν οι εταιρείες πετρελαιοειδών στην Κύπρο

Γ) Συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου έναντι του ευρώ

Δ) Φόροι που επιβάλλει το κράτος

Ε) Περιθώριο κέρδους εταιρειών και πρατηριούχων

Στην τιμή της βενζίνης επιβάλλονται τριών ειδών διαφορετικές φορολογίες. Πρόκειται για

Α)τον φόρο προστιθέμενης αξίας

Β) τον φόρο κατανάλωσης

Γ) τον φόρο του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών που ανέρχεται σε ένα σεντ ανά λίτρο.

 Στον πιο κάτω πίνακα, καταγράφονται οι τιμές των πετρελαιοειδών από το 2015 μέχρι σήμερα, με και χωρίς τη φορολογία ενώ στη διπλανή στήλη, είναι οι αντίστοιχες μέσες τιμές των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τον πίνακα, εξάγεται το συμπέρασμα ότι η Κύπρος διαχρονικά έχει πιο χαμηλές τιμές από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμα και τον περασμένο Ιούνιο, όταν οι τιμές παγκόσμια εκτοξεύθηκαν λόγω των ελλείψεων και της ανασφάλειας που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η τιμής της βενζίνης στην Κύπρο, ήταν κατά 17 σεντ φθηνότερη από ότι στην ΕΕ, ενώ το πελτρέλεταιο κίνησης κυμάνθηκε στην ίδια τιμή, κοντά στα δύο ευρώ. 

Οι τιμές από το 2005

Ο REPORTER κατέγραψε και τις μέσες τιμών καυσίμων στην Κύπρο από το 2005 μέχρι σήμερα. Επισημαίνεται ότι οι τιμές των πετρελαιοειδών στην Κύπρο, από το Μάιο του 2004, είναι ελεύθερες και δεν καθορίζονται από το κράτος. Η απελευθέρωση της αγοράς των πετρελαιοειδών έλαβε χώρα με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σημειώνεται ότι λόγω του μεγέθους αλλά και των γεωγραφικών δεδομένων η Κύπρος δεν εισάγει αργό πετρέλαιο όπως συμβαίνει στις πλείστες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά έτοιμα διυλισμένα προϊόντα βενζίνης και πετρελαίου. Η αγορά των καυσίμων γίνεται από συγκεκριμένα διυλιστήρια που λειτουργούν σε γειτονικές χώρες, όπως η Ελλάδα και το Ισραήλ. Για την τιμολόγηση των έτοιμων διυλισμένων προϊόντων που εισάγονται στην Κύπρο χρησιμοποιείται ο ημερήσιος δείκτης Platts Basis Italy για κάθε είδος καυσίμου.

Με βάση τα στοιχεία η τιμή της βενζίνης στην Κύπρο το 2005, ήταν στα 0,75 σεντ ανά λίτρο, ενώ σήμερα κινείται περίπου σε επίπεδα, σχεδόν στο διπλάσιο. Στο διπλάσιο πωλείται και το πετρέλεταιο κίνησης, αφού το 2005 πωλείτο στα 0,74 σεντ ανά λίτρο, ενώ σήμερα η τιμή ανέρχεται σε 1,57 σεντ. 

Με βάση τα στοιχεία, η υψηλότερη μέση τιμή που καταγράφηκε ποτέ, ήταν τον Ιούνιο του 2022, όταν η βενζίνη πωλείτο στα 1,82 σεντ ανά λίτρο και το πετρέλαιο στα 1,99 σεντ ανά λίτρο. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως από το 2011, όταν η τιμή ξεπέρασε το ψυχολογικό φράγμα του ενός ευρώ, δεν ξαναέπεσε σε πιο χαμηλά επίπεδα. Τέλος ενδιαφέρον, είναι και το στοιχείο, ότι η σημερινή τιμή πώλησης της βενζίνης, είναι η ίδια με πριν από ακριβώς δέκα χρόνια, το 2013.