Λ. Αναστασιάδης: Θα είναι έγκλημα να το εγκαταλείψουμε το ΓεΣΥ

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του ΓεΣΥ είναι η κοινωνική του διάσταση, αφού προσφέρει δωρεάν περίθαλψη σε όλους τους πολίτες, υπέδειξε ο γνωστός καρδιολόγος, Λάκης Αναστασιάδης, αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του Γενικού Σχεδίου Υγείας, τονίζοντας παράλληλα, ότι αυτά τα δύο χρόνια έχουν έρθει αλλαγές σε όλους τους τομείς της ιατρικής.

Ο καρδιολόγος, ο οποίος είναι ένθερμος υποστηρικτής του Γενικού Σχεδίου Υγείας από την αρχή, είχε χαρακτηρίσει την ένταξή του σταθμό στην καριέρα του, ενώ διαχρονικά συμμετείχε σε διάφορες διαβουλεύσεις για την εφαρμογή του. Με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, ο γνωστός καρδιολόγος μιλώντας στον REPORTER αναφέρεται στα οφέλη και τα προβλήματά του, ενώ δίνει και τη δική του απάντηση στους πολέμιους του και σε όσους δεν πίστεψαν στην εφαρμογή του.

Αυτό που τονίζει ο κ. Αναστασιάδης είναι ότι με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, έχει αλλάξει όλη η δομή της ιατρικής φροντίδας και περίθαλψης στην Κύπρο, αφού είναι μία κοινωνική προσφορά, που έλειπε από τον τόπο μας.

«Ήμασταν μία από τις λίγες χώρες της Ευρώπης, που δεν είχαμε ένα Γενικό Σχέδιο Υγείας. Με την εφαρμογή του, δόθηκε η ευκαιρία σε όλο τον πληθυσμό να έχει κάλυψη από την ημέρα που γεννιέται μέχρι την ημέρα που θα πεθάνει. Αυτό είναι μία μεγάλη κοινωνική προσφορά, που από μόνη της άξιζε τον κόπο και θεωρείται μία επανάσταση στην εξέλιξη της ιατρικής στην Κύπρο».

Η εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει φέρει αλλαγές, όχι μόνο στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και σε αυτή των επαγγελματιών υγείας. «Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η κοινωνική διάστασή του, αφού προσφέρει δωρεάν περίθαλψη, από την ημέρα που θα γεννηθείς, μέχρι την ημέρα που θα πεθάνεις. Ο άνθρωπος, πληρώνοντας εκείνο τον φόρο, που του αφαιρείται αυτόματα από τα εισοδήματά του, έχει την ελευθερία ή έχει την ξεγνασιά να μπορεί να αντιμετωπίζει οποιοδήποτε ιατρικό πρόβλημα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, που είναι κάτι πολύ θετικό».

Ο γιατρός, αναφερόμενος στα πλεονεκτήματα του Γενικού Σχεδίου Υγείας, υπέδειξε πως με την εφαρμογή του, οι κλινικές και τα νοσοκομεία μπήκαν σε ένα σύστημα ομοιόμορφο, ενώ ο πολίτης έχει την δυνατότητα να επιλέξει τον προσωπικό του ιατρό, το νοσοκομείο που θέλει να πάει για περίθαλψη, το χημείο που θέλει να πάει για εξετάσεις.

«Ο ασθενής έχει την ελευθερία σε όλη την Κύπρο, να επιλέξει την ιατρική σου φροντίδα. Είναι η βάση της σύγχρονης ιατρικής περίθαλψης, που επικεντρώνεται στον ασθενή. Ο ασθενής είναι ο κύριος μέτοχος αυτής της δομής, αυτής της οργάνωσης. Όλα τα άλλα περιστρέφονται γύρω από το πώς ο ασθενής θα εξασφαλίσει την καλύτερη φροντίδα, πώς θα εξασφαλίσει το καλύτερο τεστ, την καλύτερη φαρμακευτική αγωγή κλπ. Αυτά τα περιφερειακά πρέπει να αναδειχθούν και να λειτουργήσουν όπως πρέπει να είναι».

«Μόνο θετικά σχόλια από τους ασθενείς»

Ο κόσμος φαίνεται ότι μετά από δύο χρόνια έχει αγκαλιάσει το ΓεΣΥ, αφού οι απόψεις που λαμβάνουν οι γιατροί είναι μόνο θετικές. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι ο ασθενής τώρα λαμβάνει τα ωφελήματα, που δύσκολα έπαιρνε πριν.

«Με το παλιό σύστημα, θα έπρεπε να βγάζει από την τσέπη του και να πληρώνει αδρά κάποιος. Επίσης, οι πρόσφυγες και οι φτωχοί δικαιούνταν στα νοσοκομεία, όλοι οι άλλοι έπρεπε να πληρώνουν από την τσέπη τους. Τώρα εξισώθηκε όλος ο κόσμος, είτε είσαι πλούσιος, είτε είσαι φτωχός, είτε είσαι πρόσφυγας έχεις πρόσβαση στην ίδια ιατρική περίθαλψη. Αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο και πάρα πολύ σημαντικό, πάρα πολύ κοινωνικό. Είναι μία επανάσταση και μπράβο στην Κυβέρνηση και στους υπουργούς που το καθιέρωσαν. Αλλά πρέπει τώρα να δουν πως θα δουλέψει σωστά και να σταθεί οικονομικά, επειδή η εκμετάλλευση και οι ατασθαλίες που βλέπουμε είναι πολλές».

Η εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει λύσει τα χέρια σε πολλούς ασθενείς, που παλαιότερα δεν είχαν την δυνατότητα να πάνε για εξετάσεις ή θεραπείες, λόγω της οικονομικής τους κατάστασης.

«Ως γιατρός, όταν έλεγες στον ασθενή ότι θέλει εγχείρηση καρδίας, αυτό σήμαινε μία τεράστια διαδικασία, αν πήγαινε στα κρατικά νοσηλευτήρια. Έπρεπε να περιμένει γραφειοκρατίες, αν δικαιούται ή όχι, ή σκεφτόταν αμέσως ότι θα πλήρωνε δέκα, είκοσι, τριάντα χιλιάδες από τις οικονομίες του, που θα τα έδινε για να σωθεί η ζωή του. Τώρα δεν υπάρχει αυτός ο βραχνάς. Έρχεται ο ασθενής, του λες ότι χρειάζεται εγχείρηση καρδίας, θα τα έχει και όλα αυτά δωρεάν, και δεν θα βγάλει ένα σεντ από την τσέπη του, εκτός από τις εισφορές που κάνει σε όλη του τη ζωή».

«Δεν είναι όλα ρόδινα»

Ωστόσο, αυτά τα δύο χρόνια, δεν κύλησαν τόσο ομαλά. Το ΓεΣΥ, όπως και όλες οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις είχε τα πάνω και τα κάτω του. Αυτό που καλούνται οι αρμόδιοι να κάνουν, είναι να βρουν την φόρμουλα, ώστε πλέον να επιλυθούν τα μεγάλα προβλήματα.

«Ως ιδέα και ως αρχή, έπρεπε να γίνει και ευτυχώς που το έχουμε. Αλλά είμαστε μακριά ακόμα από το να πούμε ότι λειτουργεί στην εντέλεια και ότι λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας και οργάνωσης, που ο ΟΑΥ συνεχώς προσπαθεί να διορθώνει. Υπάρχουν και θα υπάρχουν όπως προβλέπω, επειδή δεν έγινε η οργάνωση και ο προγραμματισμός, σωστά από την αρχή. Αυτό δυσκολεύει το έργο των γιατρών, δυσκολεύει τους ασθενείς και πολλές φορές έχουμε αδιέξοδα».

Για να ενισχύσει τη θέση του, ο γιατρός έφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι η καρδιολογική εταιρεία, της οποίας είναι μέλος, προσπαθεί να πείσει ώστε να επιτραπεί η χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων, που χρησιμοποιούνται ανά το παγκόσμιο, στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης συγκεκριμένων καταστάσεων.

«Αυτά τα απλά τα πράγματα θα έπρεπε να λύνονται με τον καλύτερο τρόπο. Δυστυχώς υπάρχουν προβλήματα και στρεβλώσεις. Ένα μεγάλο μειονέκτημα είναι ότι στις κεντρικές υπηρεσίες του ΓεΣΥ δεν υπάρχουν γιατροί, οι οποίοι θα συμβουλεύουν τους γραφειοκράτες, πώς να εφαρμόζουν την ιατρική στην Κύπρο. Επιτρέπεται να έχουμε ηλεκτρονική πληροφόρηση, χωρίς να έχουμε τον φάκελο του αρρώστου; Επειδή πηγαίνεις στο νοσοκομείο, περιθάλπεσαι για δέκα μέρες, μετά ο φάκελος σου δεν μπαίνει στο ΓΕΣΥ, τι έγινε, τι σου έκαναν κλπ και την επόμενη πας στον γιατρό σου, αυτός δεν έχει ιδέα τι έγινε. Αυτά είναι σοβαρά μειονεκτήματα και θα έπρεπε να προβλεφθεί προτού αρχίσει το ΓΕΣΥ. Το electronic health, όπως ονομάζεται που έχει καθιερωθεί στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, εμείς ακόμη  προγραμματίζουμε να το κάνουμε».

Ένα άλλο ζήτημα, μείζονος σημασίας, το οποίο αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην ομαλή εφαρμογή του ΓΕΣΥ, όπως αναφέρει ο κ. Αναστασιάδης, είναι το θέμα των καταχρήσεων και η έλλειψη συστήματος ελέγχου.

«Δεν δημιουργήθηκε από την πρώτη ημέρα, όπως σε όλα τα άλλα ιατρικά συστήματα του εξωτερικού, ο έλεγχος. Δεν ήρθε κανείς σε εμένα να με ελέγξει, αν κάνω σωστά την ιατρική μου ή αν κάνω πολλά τεστ άσκοπα ή αν χρησιμοποιώ άσκοπα φάρμακα. Διατείνονται οι γραφειοκράτες ότι πρέπει να ακολουθούνται οι διεθνείς προδιαγραφές. Ο κάθε γιατρός προσπαθεί να ανταποκριθεί στα guide lines, αλλά στην πράξη τι γίνεται; Έπρεπε να υπάρξει ένας συστηματικός έλεγχος των γιατρών, των φαρμακοποιών, των χημείων, όλων των συμμετεχόντων στο σύστημα και να ελέγχονται πραγματικά. Είναι θείο δώρο που επιτέλους κατορθώσαμε να κάνουμε ΓεΣΥ, αλλά υστερούμε στην οργάνωση, στη διοίκηση και στην εφαρμογή του. Θέλει πολλή δουλειά και σοφά μυαλά, για να μπορέσει να σταθεί και να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα και να μην τιναχθεί στον αέρα οικονομικά».  

Παρά τα προβλήματα στο ΓεΣΥ, ο γιατρός τονίζει πως πρέπει να σταθούν όλοι στο πλάι των αρμοδίων και να συνδράμουν με το δικό τους τρόπο, ώστε να καταφέρει να λειτουργήσει με τον σωστό τρόπο.

«Φαντάζεστε να μην είχε αυτή την πρόσβαση ο κόσμος; Τώρα βλέπουμε τη μεγαλύτερη διαφορά εμείς οι γιατροί, με πόση ευχέρεια μπορούμε να διαχειριστούμε μία κατάσταση, επειδή έχουμε την ελευθερία να εφαρμόσουμε την ιατρική μας πιο εύκολα, επειδή φεύγει ο οικονομικός παράγοντας από μέσα, που ήταν μεγάλη επιβάρυνση για τον πολίτη».

Η απάντηση στους πολέμιους και το μέλλον του ΓΕΣΥ

Ο κ. Αναστασιάδης θέλησε να στείλει και ένα μήνυμα προς όσους πολέμησαν το ΓεΣΥ, πριν ακόμη αυτό τεθεί σε εφαρμογή, υποδεικνύοντας πως όσοι το έκαναν δεν είναι επειδή δεν πίστευαν στην κοινωνική του προσφορά.

«Το πολέμησαν επειδή ήξεραν την ανικανότητα της εφαρμογής του. Είχαν ως δεδομένο ότι εδώ στην Κύπρο, τίποτα δεν δουλεύει, θα υπάρξει κατάχρηση, θα υπάρξει δυσλειτουργία και σε ένα βαθμό δικαιώνονται αυτοί οι συνάδελφοι, οι οποίοι δεν εντάχθηκαν και παραμένουν εκτός ΓΕΣΥ. Λένε “θα έχω τον κάθε γραφειοκράτη, που δεν ξέρει ιατρική, να μου επιβάλει εμένα τι φάρμακα θα χρησιμοποιήσω στην ιατρική μου πράξη και πότε θα τα χρησιμοποιήσω;”. Ένα απλό παράδειγμα. Εγώ, ως καρδιολόγος, δεν μπορώ να κάνω τεστ κοπώσεως και ταυτόχρονα να κάνω καρδιογράφημα. Δηλαδή, ήρθε ο ασθενής να κάνουμε καρδιογράφημα και αν πρέπει να κάνουμε τεστ κοπώσεως, μετά τις ενδείξεις του καρδιογραφήματος, μου απαγορεύει το σύστημα να τα κάνω και τα δύο. Έρχεται και επεμβαίνει στην ιατρική μου πράξη. Αυτά είναι σοβαρά μειονεκτήματα. Είναι απαράδεχτα μειονεκτήματα. Διαμαρτυρόμαστε και τα λέμε, μέχρι να ενδιαφερθεί η γραφειοκρατία να το αντιληφθεί και να το διορθώσει».

Καταλήγοντας, ο καρδιολόγος, κληθείς να απαντήσει ποιο είναι το μέλλον του ΓεΣΥ, ξεκαθάρισε πως δεν έχει επιστροφή.

«Δεν πρέπει να επιστρέψουμε, επειδή θα είναι έγκλημα να το εγκαταλείψουμε. Είναι πολύ πιο εύκολο να το διορθώσεις και να προσπαθήσεις να το κάνεις να λειτουργήσει πιο σωστά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Κ. Ιωάννου: Με το ΓεΣΥ κερδισμένοι είμαστε όλοι
• «Το ΓεΣΥ βαδίζει σε δρόμο χωρίς επιστροφή… Είναι το κληροδότημα στα παιδιά μας»
• BINTEO: Δύο χρόνια ΓεΣΥ-Επωφελήθηκαν πάνω από 892 χιλιάδες πολίτες