Η Λιβύη μετά τον Καντάφ-Η πτώση, ο εμφύλιος, η διχοτόμηση και ο Χαφτάρ

Τα περισσότερα από 40 χρόνια που έμεινε στην εξουσία ο Μουαμάρ Καντάφι και ο τρόπος με τον οποίο τελικώς με τον θάνατό του τελείωσε και η πορεία της ενιαίας Λιβύης, φέρνουν την χώρα σε απόλυτη περιδίνηση και πάλι στο προσκήνιο για τους λάθος λόγους.

14 χρόνια από το τέλος Καντάφι 12 ημερομηνίες σταθμοί

2011 – Η πτώση Καντάφι

Η εξέγερση κατά της 40χρονης κυριαρχίας του Μουαμάρ Καντάφι εξαπλώνεται ραγδαία και μετατρέπεται σε ένοπλη εξέγερση με την υποστήριξη αεροπορικών επιδρομών του ΝΑΤΟ. Ο Καντάφι ανατρέπεται τον Αύγουστο και σκοτώνεται από αντικαθεστωτικούς τον Οκτώβριο.

2012 – Χαμένες ευκαιρίες…

Το Επαναστατικό Συμβούλιο οργάνωσε εκλογές για το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο, το οποίο συγκρότησε μία πρώτη μεταβατική κυβέρνηση. Ωστόσο, η πραγματική εξουσία παρέμεινε στα χέρια τοπικών ένοπλων ομάδων. Την ίδια χρονιά, ισλαμιστές μαχητές κέρδισαν έδαφος και επιτέθηκαν στο αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη, δολοφονώντας μάλιστα τον πρέσβη των ΗΠΑ.

2013 – Όξυνση

Οι ένοπλες ομάδες ενισχύουν την επιρροή τους και πολιορκούν κυβερνητικά κτίρια. Το Κογκρέσο διασπάται, η εμπιστοσύνη διαβρώνεται και επιχειρείται επέκταση της θητείας του με αναβολή εκλογών.

2014 – Ανατολή και Δύση σε ευθεία σύγκρουση

Το Κογκρέσο απέρριψε τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών για το νέο Σώμα -τη Βουλή των Αντιπροσώπων (HoR)- και συγκρότησε δική του κυβέρνηση στη Δύση, με τη στήριξη ενόπλων. Η νέα Βουλή μεταφέρθηκε στην Ανατολή και υποστήριξε τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, πρώην στρατηγό που συνένωσε φατρίες υπό τη «Λιβυκή Εθνική Στρατιά». Η χώρα πλέον διχάστηκε ανάμεσα σε δύο αντίπαλες κυβερνήσεις.

2015 – Η επέλαση των ισλαμιστών

Εκμεταλλευόμενοι το χάος, ισλαμιστικές οργανώσεις καταλαμβάνουν τη Σύρτη, γενέτειρα του Καντάφι. Τον Δεκέμβριο, οι δύο αντίπαλες βουλές υπέγραψαν τη «Λιβυκή Πολιτική Συμφωνία» για νέα μεταβατική διαδικασία. Η συμφωνία επικύρωσε τη HoR ως εθνικό κοινοβούλιο και μετέτρεψε τα μέλη του Κογκρέσου στο νέο Ανώτατο Συμβούλιο του Κράτους (HSC).

2016 – Υποχώρηση του Ισλαμικού Κράτους

Η Βουλή των Αντιπροσώπων απέρριψε τη νέα κυβέρνηση στην Τρίπολη, παγιώνοντας τον διχασμό. Οι δυτικές πολιτοφυλακές ανακατέλαβαν τη Σύρτη, ενώ ο Χάφταρ επιχείρησε στην Ντέρνα και τη Βεγγάζη, καταλαμβάνοντας και τη στρατηγική περιοχή της «πετρελαϊκής ημισελήνου».

2019 – Η επίθεση του Χάφταρ στην Τρίπολη

Μετά από δύο χρόνια σύγκρουσης, ο Χάφταρ σαρώνει τον Νότο και αποκτά τον έλεγχο των περισσότερων κοιτασμάτων πετρελαίου. Τον Απρίλιο εξαπολύει αιφνιδιαστική επίθεση στην Τρίπολη, περνώντας από τη Σύρτη. Έχει τη στήριξη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Αιγύπτου και της Ρωσίας. Στη Δύση, αντίπαλες πολιτοφυλακές ενώνονται υπό την κυβέρνηση της Τρίπολης, με στήριξη από την Τουρκία, ενισχυμένη από το «τουρκολιβυκό μνημόνιο» που προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις Αθήνας και Καΐρου.

2020 – Κατάπαυση του πυρός

Η Τουρκία προσφέρει ανοιχτά στρατιωτική βοήθεια στην Τρίπολη και η επίθεση του Χάφταρ καταρρέει. Οι δύο πλευρές συμφωνούν σε εκεχειρία και ο ΟΗΕ ξεκινά νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία, με στόχο εκλογές το 2021.

2021 – Εκλογικό φιάσκο

Ανατολικές και δυτικές παρατάξεις αποδέχονται την προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) και νέο Προεδρικό Συμβούλιο. Όμως, η HoR και το HSC αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε νέο Σύνταγμα και εκλογικούς κανόνες, με αποτέλεσμα την ακύρωση των εκλογών την τελευταία στιγμή.

2022 – Πολιτικό αδιέξοδο

Και οι δύο βουλές δηλώνουν ότι η ενότητα της κυβέρνησης έχει καταρρεύσει. Ο πρωθυπουργός Αμπντουλχαμίντ αλ-Ντμπεϊμπά αρνείται να παραιτηθεί. Η HoR διορίζει νέα αντίπαλη κυβέρνηση, που αποτυγχάνει να εδραιωθεί στην Τρίπολη.

2023 – Παράλυση

Οι προσπάθειες επίλυσης του πολιτικού αδιεξόδου βαλτώνουν. Οι βασικοί παίκτες εδραιώνουν τις θέσεις τους. Η φονική πλημμύρα στη Ντέρνα, από την κατάρρευση δύο φραγμάτων λόγω κακής συντήρησης, αναδεικνύει τη φρίκη 12 ετών διάλυσης.

2024 – Κρίση στην Κεντρική Τράπεζα

Το Προεδρικό Συμβούλιο στην Τρίπολη αποπέμπει τον επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας, Σαντίκ αλ-Καμπίρ, έναν χρόνο μετά την αντικατάσταση του προέδρου της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου. Οι δύο θεσμοί είχαν παραμείνει σχεδόν ανεξάρτητοι. Οι αλλαγές προκαλούν νέα πολιτική κρίση.

Πηγή: Πρώτο Θέμα