Οι δύο καταδίκες από ΕΔΑΔ, τα μέτρα που δεν λήφθηκαν και η ανάληψη ευθύνης που συνεπάγεται με μη άσκηση έφεσης

Σε είκοσι περίπου μέρες ο βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης κλείνει την πρώτη του πενταετία στο αξίωμα που διορίστηκε από τον τέως πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη και αδιαμφισβήτητα περνά τις πιο δύσκολες στιγμές στη θητεία του, αφού τα πυρά που δέχεται μετά την καταπελτική απόφαση του ΕΔΑΔ, επί της δικής του απόφασης να αναστείλει την ποινική δίωξη σε πολιτικό πρόσωπο για βιασμό της Ν.Τ., είναι αρκετά, ενώ έντονες είναι και οι επικρίσεις που δέχεται ολόκληρο το σύστημα της Δικαιοσύνης στην Κύπρο.

Η ανακοίνωσή του για ανάληψη ευθύνης, η οποία ωστόσο δεν συνοδεύεται με την αποχώρησή του από τη Νομική Υπηρεσία, αλλά με τη δρομολόγηση σειράς ενεργειών και δράσεων, δημιουργεί εύλογα σε κάποιους σκέψεις για το λεκτικό, αλλά και τη στάση που τηρεί ο βοηθός Γενικός Εισαγγελέας μέσα από τις αναφορές του.

Αναμφίβολα η ανάγνωση της ανακοίνωσης δείχνει μια αμυντική στάση από πλευράς του με την επίκληση σε διαχρονική απουσία εξιδεικευμένων διαδικασιών και πρωτοκόλλων, ως επίσης και μια προσπάθεια μετατόπισης της ευθύνης από το πρόσωπο στο θεσμό του βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, που όπως είχαν εξηγήσει συνταγματολόγοι και δικηγόροι στον REPORTER, αυτός είναι που ελέγχεται και όχι το πρόσωπο πίσω από τον θεσμό.

«Αναλαμβάνω την ευθύνη σε σχέση με τους χειρισμούς της συγκεκριμένης υπόθεσης, αναγνωρίζοντας αλλά και υπογραμμίζοντας τη διαχρονική απουσία εξειδικευμένων διαδικασιών και πρωτοκόλλων για διερεύνηση τέτοιας φύσεως παραπόνων. Από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι κάθε χρόνο καταχωρούνται ενώπιον δικαστηρίων, για αδικήματα που αφορούν έμφυλη βία, ένας μεγάλος αριθμός υποθέσεων, κάτι που αποδεικνύει τη μεγάλη προσπάθεια και τη συνεχή έγνοια των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας για να οδηγούνται ενώπιον της Δικαιοσύνης τέτοιου είδους υποθέσεις».

Από το εν λόγω απόσπασμα της ανακοίνωσης, ξεχωρίζει ένα σημαντικό σημείο, που έχει άμεση σχέση με το χρόνο που ο κ. Αγγελίδης βρίσκεται στη θέση του βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Αυτό αφορά την υπόδειξή του για διαχρονική απουσία εξειδικευμένων διαδικασιών και πρωτοκόλλων. Για να μπουν τα πράγματα σε μια σωστή βάση, υπενθυμίζεται ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ για τη Ν.Τ. εκδόθηκε περίπου πέντε μήνες μετά την απόφαση για τη 19χρονη Βρετανίδα, στην οποία η Κύπρος επίσης καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ως εκ τούτου, ένα ερώτημα που εύλογα δημιουργείται στο μυαλό κάποιων, είναι ποιες ενέργειες έγιναν από την ημέρα που ανέλαβε την εν λόγω θέση ή έστω ποιες προσπάθειες έγιναν μεταξύ πρώτης και δεύτερης απόφασης του ΕΔΑΔ, από πλευράς της Νομικής Υπηρεσίας για να διορθωθούν οι διαδικασίες και τα πρωτόκολλα που ακολουθούνται.

Στην ανακοίνωσή του βοηθού Γενικού Εισαγγελέα γίνεται αναφορά σε πέντε ενέργειες που θα γίνουν, αποδεικνύοντας την έμπρακτη -όπως την χαρακτηρίζει- ανάληψη ευθύνης για την υπόθεση, μέτρα τα οποία θα έλεγε κανείς πως ο θεσμός θα έπρεπε να είχε ήδη εφαρμόσει, μετά την προηγούμενη απόφαση ή έστω θα έπρεπε να θέσει σε τροχιά υλοποίησης.

Πάντως, ακόμα και τα μέτρα να λαμβάνονταν από προηγουμένως, η απόφαση του ΕΔΑΔ για την Ν.Τ. δεν αναμένεται να ήταν διαφορετική, αλλά ενδεχομένως να ήταν διαφορετική η αντιμετώπιση που θα τύγχανε η χώρα, η οποία όπως εξήγησε και ο δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης, αυτή τη στιγμή θα βρίσκεται υπό την εποπτεία της Επιτροπής Υπουργών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη «όπως έκαναν με τον Θανάση που πήγαν στο Στρασβούργο και αναγκάστηκαν να κάνουν ξανά τη θανατική ανάκριση, ακριβώς με την ίδια λογική αυτή η απόφαση θα είναι εκεί ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών και αυτό θα εξασκεί πίεση. Η κοινωνία των πολιτών, οι ΜΚΟ, ο Δικηγορικός Σύλλογος, μπορούν να γράψουν στην Επιτροπή Υπουργών και να κακίσουν τη συμπεριφορά της χώρας, δημιουργώντας επιπρόσθετη πίεση στη χώρα να συμμορφωθεί, όπως κάνουμε τόσα χρόνια εναντίον της Τουρκίας».

Την ίδια ώρα, η ανακοίνωση του βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και η αναφορά σε ανάληψη ευθύνης, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις δικηγόρων και συνταγματολόγων ότι δεν αναμένεται η Κυπριακή Δημοκρατία να προσφύγει στο Grand Chamber για την υπόθεση, αφού σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δεν θα εκδιδόταν ανακοίνωση με ανάληψη ευθύνης, που ουσιαστικά μπορεί να ερμηνευθεί με παραδοχή ήττας από τη Νομική Υπηρεσία.

Είναι δεδομένο, αλλά και άμεσα αναγκαίο, να εξευρεθεί τρόπος ώστε να προχωρήσει ο διαχωρισμός εξουσιών της Νομικής Υπηρεσίας, αλλά πέραν τούτου να ξεκαθαρίσει και ο τρόπος του εποπτικού ελέγχου για τις αποφάσεις που λαμβάνονται, όπως είχε αναφέρει και η δικηγόρος της Ν.Τ., Λητώ Καριόλου.

Όπως τόνισε η κ. Καριόλου «η ανάγκη θεσμοθέτησης τέτοιας διαδικασίας αναθεώρησης έχει αναγνωριστεί ήδη εδώ και δύο χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι διττή η σύσταση. Διαχωρισμός εξουσιών και θεσμοθέτηση διαδικασίας αναθεώρησης. Το πρόβλημα είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο και το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, παρά τη νομολογία του Στρασβούργου, τις σύγχρονης αρχής του Κράτους Δικαίου, υποστηρίζεται η θέση πως οι αποφάσεις του Γενικού Εισαγγελέα που λαμβάνονται στη βάση του Άρθρου 113 είναι ανέλεγκτες. Αυτό είναι ένα θέμα. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε άλλη επιλογή από προσφυγή στο ΕΔΑΔ».

Οι ανακοινώσεις που έγιναν στο Υπουργικό, αλλά και οι διευκρινίσεις που δόθηκαν από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Μάριο Χαρτσιώτη, μετά την κατάθεση των νομοσχεδίων δεν έχουν ξεκαθαρίσει πλήρως το σκηνικό για το ζήτημα του ανέλεγκτου του Γενικού και βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, κάτι που αναμένεται να συμβεί όταν οδηγηθούν ενώπιον της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, που θα τα μελετήσει ενδελεχώς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Οι προεκτάσεις από το χαστούκι του ΕΔΑΔ, το ζήτημα του ανέλεγκτου του Εισαγγελέα και η πολιτική ευθύνη
• Υπό πίεση η Δικαιοσύνη... Παρενέργειες λόγω Βαρωσιώτου και ΕΔΑΔ, νομικά σφάλματα με διαφορετικό απόηχο
• Αναλαμβάνει την ευθύνη ο Αγγελίδης για το χαστούκι του ΕΔΑΔ αλλά... «Η έμπρακτη ανάληψη ευθύνης δεν συνάδει με την αποχώρησή μου»