Με ίσες αποστάσεις και αόριστες συστάσεις τα προσχέδια των εκθέσεων του Γενικού Γραμματέα για την Κύπρο

«Αναγκαίο βήμα» θεωρεί ο ΓΓ του ΟΗΕ, το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης που συμφωνήθηκε στη Γενεύη, όπως προκύπτει από τα προσχέδια των εκθέσεών του για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τις Καλές Υπηρεσίες, καθώς και από τις παρατηρήσεις του, για αυτό το εξάμηνο. Ένα βήμα που δεν έγινε και ούτε πρόκειται να γίνει στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις 16 Ιουλίου, που θα πραγματοποιηθεί η νέα διευρυμένη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις.

Ο Ερσίν Τατάρ κατέστησε εδώ και πολύ καιρό σαφές ότι δεν πρόκειται να συνηγορήσει σε κάτι τέτοιο, όπως και σε οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με το Κυπριακό. Κρύβεται πίσω από τον τουρκικό στρατό και τον Ταγίπ Ερντογάν, ανέπτυξε αυτή την παράξενη εμμονή με τις «τράνσιτ διελεύσεις», μέχρι και το κόστος για τους «τελωνειακούς» έχει χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για να μην συνηγορήσει στα τέσσερα νέα σημεία διέλευσης. Επιμένει μόνο στο άνοιγμα της Μιας Μηλιάς, όχι με γνώμονα την οικοδόμηση εμπιστοσύνης αλλά με κίνητρο τη μείωση της κίνησης στην κατεχόμενη πλευρά του Αγίου Δομετίου.

Τα ΗΕ, βέβαια, στο πλαίσιο των ίσων αποστάσεων, δεν αναφέρουν στις εκθέσεις ποιος παρακωλύει την επίτευξη προόδου στα ΜΟΕ, πόσο μάλλον την επίτευξη προόδου σε επίπεδο ουσίας στο Κυπριακό. Η Κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε σχόλιο -αν και στο παρελθόν έχει εκφράσει ενόχληση για την τήρηση ίσων αποστάσεων- καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη οι διπλωματικές διεργασίες πριν να κυκλοφορήσουν τα προσχέδια ως επίσημες εκθέσεις και ενδεχομένως να επιτευχθούν κάποιες αλλαγές.

Ο ΓΓ κάνει λόγο για «μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο τις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών», εξισώνοντας την αντιπαραγωγική τουρκική στάση και τις παράνομες ενέργειες ενός ψευδοκράτους με τις αποφάσεις του νόμιμου κράτους που ο ίδιος ο ΟΗΕ αναγνωρίζει. Ούτε καν αναφορά στο γεγονός πως ο Ερσίν Τατάρ κινείται εκτός του δικού τους πλαισίου, το οποίο καθορίζεται από τα δικά τους ψηφίσματα, δεν γίνεται. Αντιθέτως, ο Αντόνιο Γκουτέρες περιορίστηκε να καλέσει τις δύο πλευρές να επιδείξουν «πνεύμα συμβιβασμού», τόσο στο ζήτημα των οδοφραγμάτων, όσο και για το φωτοβολταϊκό έργο, το οποίο επίσης τουμπάρει ο Τατάρ επειδή ζητά… αναγνώριση του δικτύου ηλεκτροδότησής του.

Ιδιαίτερα προβληματική είναι και η αναφορά του προσχεδίου πως οι πολιτικές εντάσεις έχουν ενταθεί «εξαιτίας συλλήψεων ατόμων που κατηγορούνται για πώληση ή εμπορία ελληνοκυπριακών περιουσιών στον βορρά χωρίς την άδεια των εκτοπισμένων ιδιοκτητών», καθώς πρόκειται για ενέργειες που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της νομιμότητας, κάτι που επί της ουσίας αναγνωρίζεται, από την στιγμή που αναγνωρίζεται το πραγματικό ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αποφεύγεται, ωστόσο, να διευκρινιστεί ότι την ένταση την ανεβάζει ο Ερσίν Τατάρ, ο οποίος αφενός αναφέρεται συνεχώς στο ζήτημα αυτό ως δικαιολογία για την αδιαλλαξία του και την άρνησή του να συνομιλήσει για οτιδήποτε και αφετέρου ενθαρρύνει την συνέχιση της παράνομης δραστηριότητας των σφετεριστών.

Στις εκθέσεις υπάρχει η αναφορά πως «ελάχιστα έχουν γίνει για την αντιμετώπιση των βαθύτερων στρατιωτικών και πολιτικών προβλημάτων», που συνιστά παραδοχή της απουσίας προόδου που παρατηρείται, η οποία γίνεται προσπάθεια να εξισορροπηθεί με επισημάνσεις περί «ενθαρρυντικών βημάτων» για τα λίγα και εύκολα ΜΟΕ που προχώρησαν και την κινητικότητα που παρατηρήθηκε το προηγούμενο διάστημα. Παρά ταύτα, ο κ. Γκουτέρες εκτιμά ότι υπάρχει η δυνατότητα για μια πορεία προς τα μπρος στο Κυπριακό, σημειώνοντας ότι είναι δυνατά περαιτέρω θετικά βήματα εάν οι δύο πλευρές παραμείνουν δεσμευμένες.

Οι ίσες αποστάσεις που τηρεί ο ΟΗΕ φαίνονται και σε άλλα σημεία. Για παράδειγμα κάνει λόγο για «μονομερείς ενέργειες των δύο πλευρών εντός και γύρω από τη νεκρή ζώνη» και απαριθμεί 78 παραβιάσεις από την Εθνική Φρουρά και 55 από τις κατοχικές δυνάμεις, χωρίς διευκρίνιση για νόμιμο κράτος σε άμυνα, ενώ παρόλο που αναφέρει πως παρατηρείται στασιμότητα στην εφαρμογή της συμφωνίας για την Πύλα και κάνει λόγο για καθημερινές εισόδους «Τουρκοκύπριων αστυνομικών» και πάλι δεν επισημαίνει ποιος αρνείται να συζητήσει το θέμα αυτό. Επισημαίνεται, ωστόσο, πως δεν έχουν ληφθεί μέτρα για αναστροφή ενεργειών στην περιοχή Βαρωσίων και πως τα ΗΕ «εξακολουθούν να θεωρούν την Κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για την κατάσταση στα Βαρώσια».

Ίσες αποστάσεις εκτιμάται ότι θα τηρήσει και η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, που επιστρέφει στο νησί για να προετοιμάσει την πολυμερή συνάντηση, έχοντας πραγματοποιήσει επαφές σε Λονδίνο, Βρυξέλλες και Παρίσι. Υπενθυμίζεται ότι φεύγοντας από την Κύπρο την προηγούμενη φορά, είχε επισκεφθεί την Αθήνα και την Άγκυρα. Η συνάντησή της με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχει οριστεί για το πρωί της Δευτέρας, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί πότε θα συναντηθεί με τον Ερσίν Τατάρ.

Αναμένεται ότι η κ. Ολγκίν θα ενημερώσει για τις επαφές που είχε το προηγούμενο διάστημα και ενδεχομένως να μεταφέρει κάποιες ιδέες, γνωρίζοντας ότι τα χρονικά περιθώρια είναι πλέον περιορισμένα. Προφανώς για να συνεχίζει να επενδύει ο Αντόνιο Γκουτέρες στη διαδικασία στο Κυπριακό, ακόμη και με τα δυσμενή δεδομένα που δημιούργησε η τουρκική πλευρά, αξιολογεί πως υπάρχουν κάποιες δυνατότητες, ακόμα και αν αυτές ενδεχομένως χρονολογικά να μετακινούνται για το φθινόπωρο, μετά τις παράνομες «προεδρικές εκλογές» στα κατεχόμενα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Είδε θετικά βήματα ο Γκουτέρες, ζητά «ουσιαστικό διάλογο πέραν από ΜΟΕ»-Αναφορά σε «μονομερείς ενέργειες» των δύο πλευρών στη Νεκρή Ζώνη
• Βλέπει ένταση λόγω σύλληψης σφετεριστών ο Γκουτέρες-«Όχι» σε μονομερείς ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο τις προοπτικές
• «Αναγκαίο βήμα το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης»-Το προσχέδιο της έκθεσης Γκουτέρες