Είδε θετικά βήματα ο Γκουτέρες, ζητά «ουσιαστικό διάλογο πέραν από ΜΟΕ»-Αναφορά σε «μονομερείς ενέργειες» των δύο πλευρών στη Νεκρή Ζώνη

Ενθαρρυντικά χαρακτηρίζει ο ΓΓ των ΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες τα συγκεκριμένα βήματα που έγιναν στην άτυπη Διάσκεψη της Γενεύης, με μια σειρά από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν και έχουν τη δυνατότητα να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών, σημειώνοντας παράλληλα ότι «εάν οι δύο πλευρές παραμείνουν δεσμευμένες, είναι δυνατά περαιτέρω θετικά βήματα».

«Αυτό, μαζί με την απόφαση όλων των μερών να πραγματοποιήσουν μια ακόμη άτυπη συνάντηση στα τέλη Ιουλίου, τη συμφωνία τους για τον διορισμό της Προσωπικής μου Απεσταλμένης και τις συναντήσεις μεταξύ των ηγετών στο νησί, αποτελούν ενδείξεις πιο στοχευμένων προσπαθειών για την εξεύρεση μιας πορείας προς τα εμπρός στο Κυπριακό. Εάν οι δύο πλευρές παραμείνουν δεσμευμένες, είναι δυνατά περαιτέρω θετικά βήματα», αναφέρει ο ΓΓ στο προσχέδιο της έκθεσής του για τις Καλές του Υπηρεσίες που κυκλοφόρησε χθες στα Ηνωμένα Έθνη.

Καλεί τις πλευρές να επιδείξουν «πνεύμα συμβιβασμού», ιδιαίτερα στα ζητήματα των σημείων διέλευσης και του φωτοβολταϊκού έργου εντός της ουδέτερης ζώνης, το οποίο χαρακτηρίζει «ουσιαστικό δείγμα πολιτικής βούλησης».

Ο ΓΓ τονίζει την ανάγκη για «ουσιαστικό διάλογο πέρα από τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης».

«Πιστεύω ακράδαντα στη δύναμη τoυ συνεχιζόμενου διαλόγου για την αύξηση της εμπιστοσύνης. Επομένως, είναι σημαντικό να συνεργαστούμε για τα επόμενα βήματα, συμπεριλαμβανομένης της επικείμενης άτυπης συνάντησης σε διευρυμένη σύνθεση με τις πλευρές και τις εγγυήτριες δυνάμεις που αναμένεται στα τέλη Ιουλίου. Αναγνωρίζοντας τις συνεχιζόμενες διαφορές στις θέσεις [των δύο πλευρών] σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία, προτρέπω τα μέρη να συμμετάσχουν σε ουσιαστικές συζητήσεις, εκτός από πρωτοβουλίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης», αναφέρει ο ΓΓ. 

Ο Αντόνιο Γκουτέρες εκφράζει ανησυχία για τις «μονομερείς ενέργειες των δύο πλευρών εντός και γύρω από τη νεκρή ζώνη», προειδοποιώντας ότι «υπονομεύουν το στρατιωτικό status quo, την ακεραιότητα της νεκρής ζώνης και την εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας και δεν συμβάλλουν στη γενικότερη ειρηνευτική διαδικασία».

Σχετικά με την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων, υπενθυμίζει ότι «η θέση των Ηνωμένων Εθνών παραμένει αμετάβλητη», κάνοντας αναφορά στα ψηφίσματα του ΣΑ 550 (1984) και 789 (1992).

Ο Γενικός Γραμματέας καλεί τις εγγυήτριες δυνάμεις –Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο– να συμβάλουν εποικοδομητικά και επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του να διατηρεί διάλογο με όλα τα μέρη, καθοδηγούμενος από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο ΓΓ κάνει αναφορά και σε περιφερειακή διπλωματική ύφεση, με βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας–Τουρκίας, που δημιουργεί πιο ευνοϊκό περιβάλλον για το Κυπριακό.

Αναφορά κάνει και στις εκκλήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για «ενίσχυση της εμπλοκής της κοινωνίας των πολιτών», ιδίως της νεολαίας και των οργανώσεων γυναικών, και καλεί τους ηγέτες να ζητήσουν τη συμβολή της Τεχνικής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων για καθορισμό συγκεκριμένων βημάτων προόδου.

Παροτρύνει μεταξύ άλλων την ενίσχυση της Τεχνικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση, μέσω και της στήριξης πρωτοβουλιών όπως το βραβευμένο πρόγραμμα “Imagine”.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι πραγματοποιήθηκαν πάνω από 130 συνεδριάσεις των 13 τεχνικών επιτροπών με τη στήριξη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, διατηρήθηκε η ισορροπία φύλου (52% άνδρες – 48% γυναίκες).

Η αποστολή του ΟΗΕ επίσης προώθησε δράσεις μέσω του αθλητισμού.

Για το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής αναφέρεται ότι μειώθηκε ελαφρώς στα 15,2 εκατ. ευρώ το 2024.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το προσχέδιο της έκθεσης για τις Καλές Υπηρεσίες συνοδεύεται από γραπτά σημειώματα από τους δύο ηγέτες. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του για τη διαδικασία για εξεύρεση λύσης στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας ενώ ο Τ/κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ επαναλαμβάνει τα περί ισότιμης κυριαρχίας και διεθνούς στάτους και τις αξιώσεις για τα τρία Α (απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο και απευθείας [διεθνείς] σχέσεις).

Βλέπει ένταση λόγω σύλληψης σφετεριστών

Δεν πρέπει να γίνονται μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο τις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών, αναφέρει ο ΓΓ των ΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στο προσχέδιο της έκθεσής του για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που κυκλοφόρησε χθες. Η έκθεση μαζί με αυτήν για τις Καλές του Υπηρεσίες θα συζητηθούν λίγα μόνο 24ωρα πριν την διευρυμένη διάσκεψη της Νέας Υόρκης. 

Ο ΓΓ σημειώνει ότι πλήρης εφαρμογή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής και το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης, όπως συμφωνήθηκε στη Γενεύη, αποτελούν αναγκαία βήματα.

Η έκθεση καλύπτει την περίοδο 12 Δεκεμβρίου 2024 – 11 Ιουνίου και αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι πολιτικές εντάσεις έχουν ενταθεί «εξαιτίας συλλήψεων ατόμων που κατηγορούνται για πώληση ή εμπορία ελληνοκυπριακών περιουσιών στον βορρά χωρίς την άδεια των εκτοπισμένων ιδιοκτητών».

Μεταξύ άλλων ο ΓΓ χαιρετίζει το γεγονός ότι το τελευταίο εξάμηνο δεν καταγράφηκαν σοβαρά περιστατικά ασφάλειας, σημειώνοντας ότι «σε περιόδους αυξημένου διαλόγου και δραστηριότητας στη διαδικασία ειρήνης, παρατηρείται και αντίστοιχη συγκράτηση από μονομερείς ενέργειες που απειλούν την ασφάλεια στο νησί».

Τονίζει πάντως ότι η ηρεμία δεν πρέπει να εκληφθεί ως ουσιαστική πρόοδος, καθώς –όπως επισημαίνει– ελάχιστα έχουν γίνει για την αντιμετώπιση των βαθύτερων στρατιωτικών και πολιτικών προβλημάτων.

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του, οι δύο πλευρές, αναφέρει ο κ. Γκουτέρες, εξακολουθούν να αγνοούν τις παροτρύνσεις για αποκλιμάκωση και αποστρατιωτικοποίηση εντός και γύρω από τη νεκρή ζώνη.

Υπενθυμίζει ότι με βάση το Ψήφισμα 2771 "είναι ευθύνη και των δύο πλευρών να σεβαστούν την ακεραιότητα της νεκρής ζώνης και να αποτρέψουν μη αδειοδοτούμενες  δραστηριότητες" και ότι η διατήρηση της ειρήνης "δεν μπορεί να επαφίεται μόνο στα Ηνωμένα Έθνη".

Ιδιαίτερη ανησυχία στον κ. Γουτέρες προκαλεί η στασιμότητα στην εφαρμογή της συμφωνίας για την Πύλα, με τον ίδιο να καλεί τις πλευρές να «εντείνουν την εποικοδομητική τους εμπλοκή» . Ανησυχία εκφράζεται και για την κατάσταση στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων.

Εκφράζει επίσης ανησυχία για τα "διχαστικά αφηγήματα" και την επίδραση της παραπληροφόρησης, που «διαβρώνει την εμπιστοσύνη και υπονομεύει τις προσπάθειες για ένα κοινό μέλλον», καλώντας τους ηγέτες να δώσουν βήμα στην κοινωνία των πολιτών. Χαιρετίζει πάντως τη δημιουργία της Τεχνικής Επιτροπής για τη νεολαία, όπως συμφωνήθηκε στη Γενεύη, και δηλώνει ότι «οι ομάδες νέων παραμένουν ενεργοί φορείς της ειρήνης».

Ο ΓΓ εκφράζει ευγνωμοσύνη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους εταίρους όπως τα μέλη του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και της Δικοινοτικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους που συνέβαλαν στην εφαρμογή σημαντικών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Ευχαριστεί τον Κόλιν Στιούαρτ, τον ειδικό του αντιπρόσωπο στην Κύπρο και επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ο οποίος υπενθυμίζεται αποχωρεί από το νησί στις 7 Αυγούστου.

Ο ΓΓ καταγράφει 133 παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές στη νεκρή ζώνη (78 από την Εθνική Φρουρά και 55 από τις Τουρκικές Δυνάμεις), αριθμός μειωμένος σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο (227).

Στην περιοχή της Πύλας, αναφέρει ότι συνεχίστηκαν οι σχεδόν καθημερινές είσοδοι «Τουρκοκυπρίων αστυνομικών», ενώ η συμφωνία παραμένει σε εκκρεμότητα από τον Νοέμβριο του 2023 χωρίς καμία πρόοδο στην εφαρμογή της.

Η έκθεση καταγράφει 11 παράνομα καζίνο και ένα νυχτερινό κέντρο στην Πύλα, τα οποία λειτουργούν «με σχετική ατιμωρησία» και συνοδεύονται από «αύξηση της εγκληματικότητας και υποβάθμιση της δημόσιας ασφάλειας». 

Για τα Βαρώσια αναφέρεται ότι παρά τις εκκλήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για αναστροφή ενεργειών στην περιοχή, «δεν ελήφθησαν μέτρα». Αντίθετα, καταγράφηκε εγκατάσταση 18 νέων καμερών ασφαλείας στην περίκλειστη περιοχή, αυξάνοντας το σύνολο σε 53 από το 2020. Η έκθεση επισημαίνει ότι «τα Ηνωμένα Έθνη εξακολουθούν να θεωρούν την Κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για την κατάσταση στη Βαρώσια».

Στο προσχέδιο της έκθεσης αναφέρεται ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ υποστήριξε 297 κοινοτικές δράσεις, εκ των οποίων 46 ήταν διακοινοτικές. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ενδυνάμωση της νεολαίας και των γυναικών. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην πρώτη συνεδρίαση της Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία στις 5 Μαΐου.

Ο ΓΓ στην έκθεσή του εκφράζει ανησυχία για την εγκατάσταση, και από τις δύο πλευρές, συστημάτων επιτήρησης στρατιωτικού επιπέδου (πύργοι με συσκευές κάμερας/αισθητήρα) κατά μήκος της νεκρής ζώνης.

Ο ΓΓ κάνει αναφορά και στη μείωση 42% στις αιτήσεις ασύλου (6.777 το 2024, έναντι 11.617 το 2023). Ο κ. Γκουτέρες αποδίδει τη μείωση στην «πολιτική αποτροπής, ιδιαίτερα στη θάλασσα και κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής».

Ανησυχία εκφράζεται για «περιστατικά επαναπροώθησης» στο βόρειο τμήμα του νησιού, περιλαμβανομένης της βίαιης επιστροφής επτά Σουδανών και ενός Σύρου.

Για την περίοδο αναφοράς της έκθεσης, σημειώνεται ότι η ΔΕΑ έκανε εκσκαφές και εντόπισε οστά 17 προσώπων. Συνολικά από τους 2.002 καταγεγραμμένους αγνοουμένους, 1.054 έχουν ταυτοποιηθεί. 

Σημειώνεται ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ αντιμετωπίζει επίσης «σοβαρή χρηματοδοτική κρίση», με $20,9 εκατ. ανεξόφλητες εισφορές και το 9% των πολιτικών θέσεων να παραμένουν κενές. Η έκθεση προειδοποιεί πως αυτό «διακυβεύει την έγκαιρη και ασφαλή υλοποίηση της εντολής» και έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις σε έργα ασφαλείας και αναστολή εκπαιδεύσεων.

«Αναγκαίο βήμα το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης»

Η πλήρης εφαρμογή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής και το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης, όπως συμφωνήθηκε στη Γενεύη, αποτελούν αναγκαία βήματα, αναφέρει ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες στις παρατηρήσεις του που συνοδεύουν την έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, προσχέδιο της οποίας είδε το φως της δημοσιότητας την Πέμπτη.

Εξάλλου στο προσχέδιο για τις καλές του υπηρεσίες ο ΓΓ των ΗΕ καλωσορίζει τα απτά βήματα που έγιναν κατά την άτυπη συνάντηση στη Γενεύη, όπου οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Σημειώνει ότι η συμφωνία για νέα συνάντηση στο ίδιο σχήμα, στα τέλη Ιουλίου, ο διορισμός Προσωπικής Απεσταλμένης και οι δύο διαδοχικές συναντήσεις στο νησί συνιστούν «στοχευμένες προσπάθειες για την εξεύρεση δρόμου προς τα εμπρός στο Κυπριακό».

Εκφράζει ικανοποίηση για την ανανεωμένη δραστηριότητα στο νησί, ιδίως για τις συναντήσεις των δύο ηγετών και των εκπροσώπων τους υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Καλεί τις πλευρές να επιδείξουν «πνεύμα συμβιβασμού».

Σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου Ασφαλείας για τον Ιούλιο, τα κράτη-μέλη θα συνεδριάσουν στις 14 Ιουλίου σε κεκλεισμένων των θυρών διαβουλεύσεις για να ενημερωθούν από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό και επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ Κόλιν Στιούαρτ.

Οι διαβουλεύσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία καθώς πραγματοποιούνται μόλις δύο μέρες πριν από την διευρυμένη διάσκεψη της Νέας Υόρκης στις 16 και 17 Ιουλίου.

Στο προσχέδιο για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ο ΓΓ παρατηρεί εξάλλου ότι «δεν πρέπει να γίνονται μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο τις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών».

Πηγή: ΚΥΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το άκομψο timing των ΗΕ, η προσπάθεια του Προέδρου στο Κυπριακό και τα αρνητικά δεδομένα

Χωρίς το Εθνικό Συμβούλιο στη Νέα Υόρκη ο Πρόεδρος-Θα τους ενημερώσει μέσω τηλεδιάσκεψης