Αδιέξοδο στη φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων-Εξαντλούνται οι διαθέσιμες δομές

Ένα ακόμη περιστατικό έντασης με την εμπλοκή ασυνόδευτων ανήλικων σημειώθηκε πρόσφατα, αυτή τη φορά στη δομή φιλοξενίας του Hope For Children, επαναφέροντας στην επικαιρότητα τα διαχρονικά και άλυτα προβλήματα γύρω από τη φιλοξενία και διαχείριση αυτής της ευάλωτης ομάδας. Παρά τον τερματισμό της πολιτικής χρήσης ξενοδοχειακών μονάδων, η εξεύρεση κατάλληλων και βιώσιμων δομών που θα μπορούν να παρέχουν ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στα παιδιά αυτά, παραμένει ζητούμενο. Στην πράξη, η αδυναμία εύρεσης νέων χώρων φιλοξενίας οφείλεται στην άρνηση αρκετών Δήμων να ανταποκριθούν στα αιτήματα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για παραχώρηση υποδομών ή οικοπέδων.

Πέραν τούτοι, οι υφιστάμενες δομές όπως το Hope For Children, που έχει τη δυνατότητα φιλοξενίας μέχρι 30 ασυνόδευτων ανηλίκων, παρόλες τις υπηρεσίες που προσφέρει για εξασφάλιση καλύτερης ποιότητες διαβίωσης τους, εντούτοις χρειάζονται να γίνουν ακόμη περισσότερα, ενώ κρίνεται απαραίτητη και η ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία, ειδικά εκείνων οι οποίοι δεν έχουν την δυνατότητα επανασύνδεσής τους με συγγενικά τους πρόσωπα.

Πρόκειται για παιδιά που έχουν βρεθεί μόνα τους σε μια ξένη χώρα, κουβαλώντας στις αποσκευές τους τραύματα πολέμων, κακοποίησης, φτώχειας ή και εκμετάλλευσης. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν μιλούν τη γλώσσα, δεν έχουν πρόσβαση σε σταθερό εκπαιδευτικό περιβάλλον και βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση ανασφάλειας και απομόνωσης. Η καθημερινότητά τους δομείται γύρω από τη στέγαση και τη βασική επιβίωση, με την ψυχολογική φροντίδα και την κοινωνική ενσωμάτωση να καθυστερούν. Η έλλειψη εξειδικευμένων δομών και ανθρώπινου δυναμικού εντείνει την αίσθηση εγκατάλειψης, ενώ η παραμονή τους σε μεγάλες, γενικές μονάδες, συχνά δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την προσαρμογή τους σε ένα νέο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.

Μιλώντας στον REPORTER, η Εκτελεστική Διευθύντρια του Hope for Children, Άντρια Νεοκλέους, αναφέρθηκε στο πρόσφατο περιστατικό έντασης που σημειώθηκε σε δομή του Οργανισμού, διευκρινίζοντας πως «η Αστυνομία κλήθηκε από εμάς, καθώς ένα άτομο που δεν ανήκε στη δομή εισήλθε στον χώρο και αρνείτο να αποχωρήσει, προκαλώντας αναστάτωση. Δεν υπήρξαν τραυματισμοί».

Όπως εξήγησε, η συγκεκριμένη δομή φιλοξενεί αυτή τη στιγμή περίπου 30 ασυνόδευτους ανήλικους ηλικίας 12 έως 17 ετών, οι οποίοι παραπέμπονται από το Γραφείο Κοινωνικής Ευημερίας, που λειτουργεί ως κηδεμόνας τους. «Είμαστε στη διαδικασία δημιουργίας μικρότερων δομών, ώστε να υπάρχει πιο εξειδικευμένη και εξατομικευμένη διαχείριση. Στη δομή αυτή φιλοξενούνται πολλά μικρά παιδιά, και δεν θέλουμε να στοχοποιηθεί ο χώρος, καθώς αυτό δεν προστατεύει τα παιδιά ιδιαίτερα εκείνα που δεν έχουν καμία εμπλοκή σε τέτοια περιστατικά», υπογράμμισε.

Η κ. Νεοκλέους επεσήμανε ότι «το γεγονός πως πρόκειται για 30 παιδιά, τα οποία έχουν βιώσει σοβαρές δυσκολίες μέχρι να φτάσουν στην Κύπρο, καθιστά μη ιδανικές τις συνθήκες σε μεγάλες δομές. Για τον λόγο αυτό επενδύουμε στη δημιουργία δομών με μικρότερη χωρητικότητα, ώστε να υπάρχει στενότερη παρακολούθηση και πιο στοχευμένη φροντίδα».

Αναφορικά με τις υπηρεσίες που παρέχει ο Οργανισμός, η Εκτελεστική Διευθύντρια ανέφερε πως εργοδοτούνται ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και νομικοί, ώστε να προσφέρουν εξειδικευμένη στήριξη, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε παιδιού. Παράλληλα, προσφέρονται εκπαιδευτικές δραστηριότητες με τη συμβολή εξωτερικών συνεργατών, όπως μαθήματα ελληνικών, αγγλικών και τέχνης, ενώ υπάρχει συνεργασία και με το ΑΓΟ για αθλητικές δραστηριότητες.

Σχετικά με τις προοπτικές οικογενειακής επανένωσης, η κ. Νεοκλέους ανέφερε «πως γίνονται συντονισμένες προσπάθειες ώστε κάποια παιδιά να επανενώνονται με συγγενικά τους πρόσωπα, είτε στην Κύπρο είτε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η διαδικασία αυτή υλοποιείται μέσω της Κυβέρνησης και υποστηρίζεται νομικά από τον Οργανισμό. Όσα παιδιά παραμένουν στη δομή, παραμένουν μέχρι την ενηλικίωσή τους, υπό την νομική κηδεμονία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ). Λόγω της αύξησης των μικρότερων παιδιών, συμφωνήθηκε η μετακίνησή τους σε μικρές δομές με προσαρμοσμένες υπηρεσίες».

Αναφερόμενη στο ζήτημα της πρόσβασης στην εκπαίδευση, επεσήμανε πως βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με το Υπουργείο Παιδείας, καθώς πολλά παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε σχολικές μονάδες, ανάλογα με το εκπαιδευτικό τους επίπεδο ή τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. «Δεν υπάρχουν προσαρμοσμένα προγράμματα, ενώ και οι υπάρχουσες τάξεις για ασυνόδευτους δεν επαρκούν», σημείωσε.

Η κ. Νεοκλέους υπογράμμισε πως «το Γραφείο Ευημερίας είναι ο αρμόδιος φορέας που εποπτεύει και χρηματοδοτεί τις δομές, λόγω του ρόλου του ως κηδεμόνας των παιδιών. Παράλληλα, υπάρχει συνεργασία με την Υπηρεσία Ασύλου, την Αστυνομία και, όπου απαιτείται, με το Υπουργείο Παιδείας».

Αναγνωρίζοντας τη δυσκολία διαχείρισης, σημείωσε πως «πρόκειται για έφηβους με σοβαρά τραύματα και δύσκολες εμπειρίες. Χρειάζεται χρόνος και συστηματική δουλειά για να υπάρξουν αποτελέσματα. Παρά τις προσπάθειες, ειδικά στις μεγάλες δομές προκύπτουν εντάσεις, τις οποίες διαχειριζόμαστε με τη στήριξη και της Αστυνομίας, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η σωματική ακεραιότητα των παιδιών».

Τέλος, υπογράμμισε πως «επενδύουμε στο προσωπικό μας και στην ενσωμάτωση καλών ευρωπαϊκών πρακτικών. Τα προβλήματα που παρατηρούνται είναι κοινά με αυτά που αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες. Τα παιδιά αυτά ζουν μέσα στην αβεβαιότητα, ενώ φέρουν βαθιά ψυχολογικά τραύματα. Χρειάζεται πολυθεματική και συντονισμένη διαχείριση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να υποστηριχθούν ουσιαστικά. Το γεγονός ότι υπάρχουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί στις δομές είναι θετικό, αλλά δεν αρκεί. Απαιτείται να γίνουν ακόμη περισσότερα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ένταση στη δομή ανηλίκων Hope For Children-Μπούκαραν στο γραφείο λειτουργού και έσπασαν υπολογιστή