Κλείδωσαν οι επόμενοι σταθμοί στο Κυπριακό-Με ΜΟΕ συνεχίζεται η συζήτηση μέχρι τις παράνομες «εκλογές»

Η αδιάλλακτη και εκτός πλαισίου στάση της τουρκικής πλευράς απέτρεψε, όπως ήταν αναμενόμενο, να υπάρξει στην πολυμερή της Νέας Υόρκης πρόοδος σε ό,τι αφορά τον πραγματικό στόχο, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών για επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Όπως υπέδειξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταγράφηκε μικρή αλλά σημαντική πρόοδος, ωστόσο τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να ήταν καλύτερα «αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση». Και ήταν ξεκάθαρο πως αυτοί που δεν είχαν αυτή τη βούληση ήταν ο Ερσίν Τατάρ και ο Χακάν Φιντάν, που επέμεναν στην απουσία κοινού εδάφους, αναγκάζοντας όχι μόνο τον Νίκο Χριστοδουλίδη, αλλά και τον ΓΓ του ΟΗΕ, τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας και τον Υφυπουργό Ευρώπης του ΗΕ να επαναβεβαιώνουν το αυτονόητο, ότι είναι απόλυτα δεσμευμένοι από τα ψηφίσματα των ΗΕ.

Ερωτηθείς εάν αυτή είναι η αρχή για έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων, ο Αντόνιο Γκουτέρες εμφανίστηκε, πάντως, αισιόδοξος, λέγοντας ότι «αυτή είναι μια διαδικασία, μια σύνθετη διαδικασία. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με μια λύση στο πρόβλημα της Κύπρου. Αλλά νομίζω ότι χτίζουμε, βήμα προς βήμα, εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού, και, με απόλυτη συναίνεση, ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί».

Παρά το γεγονός πως δεν υπήρξε πρόοδος προς την κατεύθυνση της επανέναρξης των συνομιλιών, όμως, που είναι και ο στόχος της όλης προσπάθειας, στην άτυπη πενταμερή διασφαλίστηκε ότι θα συνεχίσει να υπάρχει κινητικότητα στο Κυπριακό, καθώς υπάρχει ένας οδικός χάρτης με δύο σταθμούς πριν από τα τέλη του 2025, καθώς και αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Για αυτό και ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, τα αποτελέσματα της διευρυμένης συνάντησης είναι προς την ορθή κατεύθυνση. «Βλέπουμε μια μικρή, αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που, όπως ο ΓΓ ανέφερε, είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού», πρόσθεσε.

Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούν να γίνουν και πολλά αναφορικά με την ουσία, ενόσω πλησιάζουμε στις παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα, που είναι προγραμματισμένες για τον Οκτώβριο. Ως εκ τούτου, η επόμενη άτυπη πενταμερής θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Ακόμη και αν δεν υπάρξει αλλαγή σκυτάλης στα κατεχόμενα και παραμείνει στο τιμόνι ο Ερσίν Τατάρ, θα είναι διαφορετικά τα διακυβεύματα μετά το τέλος των «προεδρικών». Στο μεσοδιάστημα, ωστόσο, θα πραγματοποιηθεί κοινή συνάντηση, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, ώστε να μπορεί να ανασκοπηθεί η πρόοδος και να μην περιέλθει η διαδικασία σε τέλμα χάριν του «προεκλογικού».

Η πραγματικότητα είναι πως τα νέα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που αποφασίστηκε να προωθηθούν είναι τόσο άχρωμα πολιτικά, που θα μπορούσαν εύκολα να εφαρμοστούν ακόμη και εν μέσω της «προεκλογικής» περιόδου, κάτι που δημιουργεί περιθώρια προόδου τους επόμενους μήνες. Αποφασίστηκε όπως:

1. Συγκροτηθεί ένα συμβουλευτικό όργανο από την κοινωνία των πολιτών
2. Γίνει ανταλλαγή πολιτιστικών κειμηλίων
3. Παρακολουθείται η ποιότητα του αέρα
4. Αντιμετωπιστεί η ρύπανση από μικροπλαστικά

Ο Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε πως «είναι κρίσιμο να υλοποιηθούν αυτές οι πρωτοβουλίες, όλες, το συντομότερο δυνατό προς όφελος όλων των Κυπρίων», αν και είναι αμφίβολο πως οποιοσδήποτε στην Κύπρο θα αισθανθεί κάποια μεγάλη διαφορά εάν προωθηθούν άμεσα αυτές οι πρωτοβουλίες. Εκεί που θα κάνουν διαφορά αυτά τα ΜΟΕ είναι στην διατήρηση της κινητικότητας στο Κυπριακό, μέχρι να φύγουν από τη μέση οι παράνομες «εκλογές» και να μπορέσουν να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες για συζήτηση ουσίας.

Η διάνοιξη τεσσάρων σημείων διέλευσης εξακολουθεί να παραμένει μεγάλο αγκάθι, καθώς φαίνεται πως οι Τούρκοι συνεχίζουν να θέτουν σημαντικά προσκόμματα σε ό,τι αφορά το σημείο από την Αθηένου προς Αγλαντζιά. Προσκόμματα, που όπως παρουσιάστηκε, αφορούν τον τουρκικό στρατό, αλλά δεν ήταν σε θέση να τα επιλύσει ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, που ήταν παρών στη συνάντηση. Ο κατοχικός στρατός φαίνεται να διατηρεί τις επιφυλάξεις του και για το σημείο διέλευσης στα Κόκκινα.

Ερωτηθείς τι εμποδίζει την πρόοδο στο άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, ο ΓΓ του ΟΗΕ δήλωσε ότι «έχουμε καταλήξει σε συμφωνία για τα ίδια τα σημεία διέλευσης. Υπάρχει ένα ζήτημα δρομολογίου σε σχέση με ένα από αυτά που θα συζητηθεί περαιτέρω τώρα. Αλλά υπήρξε σημαντική πρόοδος σε αυτό το θέμα». Αναφορικά με την ηλιακή ενέργεια στην νεκρή ζώνη ανέφερε ότι θα συνεχιστούν επίσης οι συζητήσεις, ενώ για το ζήτημα της αποναρκοθέτησης είπε ότι θα κλείσει μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες και το ενέταξε στα σημεία που έχει σημειωθεί πρόοδος. Οι πρωτοβουλίες για τη σύσταση Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή και την αποκατάσταση νεκροταφείων θεωρεί ότι έχουν υλοποιηθεί.

Αυτό που αναδείχθηκε ως σημαντική παράμετρος από τη Νέα Υόρκη είναι η διασύνδεση του Κυπριακού με τα Ευρωτουρκικά. Παρά την απουσία της από την έδρα του ΟΗΕ, η ΕΕ δήλωσε παρούσα μέσα από τις παρεμβάσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι τόνισαν την πρόθεση του μπλοκ να εμπλακεί στη διαδικασία του Κυπριακού. Επί τούτου αναμένεται να αναλάβει πιο ενεργό δράση ο ειδικός απεσταλμένος, Γιοχάνες Χαν, με προφανή κατεύθυνση την Άγκυρα. «Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και σήμερα εκδηλώθηκε με τις δημόσιες τοποθετήσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχουν ιδιαίτερη, καθοριστική σημασία», υπέδειξε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος θεωρεί ότι η ΕΕ μπορεί να έχει εξαιρετικά σημαντική συμβολή στο Κυπριακό.

Η μίας ώρας συζήτηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Χακάν Φιντάν προφανώς και ξεφεύγει από τα συνηθισμένα πλαίσια του Κυπριακού και είναι αρκούντως ενδεικτική για τη σημασία που αποδίδει αυτή τη στιγμή ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών στα Ευρωτουρκικά. Όπως δήλωσε ο κ. Χριστοδουλίδης, κινήθηκε σε τρεις άξονες: Το Κυπριακό, τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Γίνεται κατανοητό ότι στα πρώτα δύο η Άγκυρα έχει να δώσει και στο τρίτο να πάρει. Δεν είναι, ωστόσο, μέχρι στιγμής σαφές τι είναι πρόθυμη να κάνει, αφού αλλαγή στάσης δεν υπήρξε. Ερωτηθείς, πάντως, ο Πρόεδρος αν αναμένονται κινήσεις της κατοχικής χώρας στο Κυπριακό για να εξασφαλίσει πρόοδο στα Ευρωτουρκικά, απάντησε πως «μπορεί να ακούγονται πολλά, να λέγονται άλλα τόσα, αλλά στο τέλος της ημέρας όλοι μας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, κρινόμαστε από τις πράξεις μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Προς την ορθή κατεύθυνση θεωρεί τα αποτελέσματα της πολυμερούς ο Πρόεδρος-«Θα κριθούν στην πράξη»
• Ορίστηκαν τα επόμενα ραντεβού στο Κυπριακό-Είδε πρόοδο ο ΓΓ, αποφασίστηκαν νέα ΜΟΕ χαμηλής πολιτικής
• Όσα έγιναν στη διευρυμένη συνάντηση της Νέας Υόρκης-Η πρόοδος, τα τουρκικά κολλήματα και οι ανακοινώσεις
• Εξαιρετικά παραγωγική θεωρεί τη συζήτηση ο Γεραπετρίτης-«Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι αναγκαίο στον κόσμο»