Αντίστροφη μέτρηση για την πολυμερή ανάμεσα στα εμπόδια που θέτει η τουρκική πλευρά

Στη Νέα Υόρκη βρίσκεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συνοδευόμενος από τους στενούς του συνεργάτες στο Κυπριακό και υπηρεσιακούς παράγοντες, για να συμμετάσχει στη δεύτερη άτυπη πενταμερή για το 2025, οι εργασίες της οποίας θα ξεκινήσουν με δείπνο των συμμετεχόντων τα ξημερώματα. Το βασικό σκέλος της διευρυμένης συνάντησης θα πραγματοποιηθεί την επομένη, όπως συνέβη και στη Γενεύη, και θα περιλαμβάνει εισαγωγικές τοποθετήσεις του κάθε μέρους, συζήτηση και γεύμα, ενώ θα προηγηθούν και κατ’ ιδίαν συναντήσεις.

Είναι σαφές πως όλοι κρατούν μικρό καλάθι για αυτή τη συνάντηση. Με βάση τις ενδείξεις που υπήρχαν το προηγούμενο διάστημα, εάν δεν υπάρξει ανατροπή, το καλύτερο σενάριο θεωρείται να γίνουν ενέργειες που να οδηγούν στη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης ή εφαρμογής κάποιων άλλων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ώστε να βελτιωθεί κάπως το κλίμα. Αλλά, δεδομένης της τουρκικής αρνητικότητας, δεν παύει να είναι υπαρκτό σενάριο απλώς να διατηρηθεί η διαδικασία ζωντανή, ώστε να μπορεί να γίνει μία επαναξιολόγηση της κατάστασης μετά τις παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα τον Οκτώβριο αλλά και μετά που η ΕΕ θα έχει, μέσω ειδικών επαφών του Γιοχάνες Χαν, προβεί σε κάποιες συζητήσεις με την Άγκυρα με επίκεντρο τα Ευρωτουρκικά, που αποτελούν ισχυρό κίνητρο.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε, λίγες ώρες πριν αναχωρήσει, πως τα ΜΟΕ αποσκοπούν να ενισχύσουν την προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου «και δεν είναι κάτι που αντικαθιστά την λύση του Κυπριακού ή μπορεί με οποιονδήποτε τρόπο να αντικαταστήσει τη λύση του Κυπριακού». Στην πραγματικότητα, όμως, για την τουρκική πλευρά -τόσο την Άγκυρα όσο και τα κατεχόμενα- η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι αυτή τη στιγμή εκτός συζήτησης, με αποτέλεσμα και οι προσπάθειες που έκανε το προηγούμενο διάστημα η προσωπική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες να επικεντρώνονται στα ΜΟΕ.

«Πηγαίνουμε στη Νέα Υόρκη για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη των συνομιλιών», υπογράμμισε ο Πρόεδρος, ο οποίος, ωστόσο, δεν παραγνώρισε τις δυσκολίες που δημιουργεί ο Ερσίν Τατάρ με την αδιαλλαξία του, αλλά υπενθύμισε ότι πριν από λίγο καιρό ούτε καν η σημερινή κινητικότητα δεν υπήρχε. Επανέλαβε ότι τα ΜΟΕ θα πρέπει να δώσουν ώθηση για επανέναρξη των συνομιλιών και έστειλε το μήνυμα στον Τατάρ ότι είναι κόκκινη γραμμή πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν συζητά τα οποιαδήποτε ΜΟΕ που παραπέμπουν στις γνωστές τουρκικές προτάσεις και θέσεις περί λύσης δύο κρατών. Το μήνυμα αυτό κρίθηκε απαραίτητο, επειδή ακριβώς αυτό επιδίωξε στη Γενεύη ο εγκάθετος της κατοχής, παρουσιάζοντας θέσεις που παρέπεμπαν σε «συνεργασία δύο κρατών». Δηλαδή ακριβώς το αντίθετο με τον σκοπό που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν τα ΜΟΕ, τη διευκόλυνση της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για λύση.

Όσο πάντως ακούει ο Τατάρ για διαπραγματεύσεις και λύσεις, τόσο του ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι. Κατά τη δική του αναχώρηση φρόντισε να υπενθυμίσει σε όποιον το έχει ξεχάσει ότι δεν έχει καμία διάθεση να συζητήσει για την ουσία του Κυπριακού και το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η αναβάθμιση του ψευδοκράτους με κάποιο τρόπο. Άλλωστε και τα εμπόδια που θέτει από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα για υλοποίηση και των υπόλοιπων ΜΟΕ, ακριβώς με αυτόν τον στόχο σχετίζονται: Δεν θέλει να ανοίξουν σημεία διέλευσης τα οποία θα χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για διακίνηση χωρίς να κάνουν τους παράγοντες οι «τελωνειακοί» του και ζητά να του… αναγνωρίσουν το δίκτυο ηλεκτρισμού του για να αποδεχθεί την παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη νεκρή ζώνη.

Ο Ερσίν Τατάρ επιβεβαίωσε ότι σωστά διέγνωσε ο Πρόεδρος την πρόθεσή του και έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν γίνεται αποδεκτή, καθώς δήλωσε πως «είμαι κάποιος που προτείνει συνεργασία. Τι είδους συνεργασία; Συνεργασία μεταξύ δύο κρατών». Για άλλη μία φορά είπε ότι για να εισέλθουμε στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, «οι απευθείας πτήσεις, οι απευθείας επαφές και το απευθείας εμπόριο πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν αποδεκτά», καθώς δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Επανέλαβε, δε, τις γνωστές του διαφωνίες για το θέμα των ΜΟΕ, προϊδεάζοντας ότι προτίθεται να συνεχίσει να φέρνει προσκόμματα.

Ο Τατάρ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο αγαπημένο του θέμα, αυτό της δίωξης σφετεριστών, το οποίο, όπως επανέλαβε πολλές φορές τις προηγούμενες ημέρες, σκοπεύει να επιχειρήσει να θέσει στην πολυμερή. Αν τον ενδιέφερε πραγματικά οποιαδήποτε συζήτηση αφορά το περιουσιακό θα αποδεχόταν να την πραγματοποιήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο δεν είναι αυτό που τον ενδιαφέρει, αλλά θέλει από τα ΗΕ να ζητήσουν από τον Πρόεδρο ενός κράτους μέλος των ΗΕ να μην εφαρμόζει τη νομιμότητα.

Έκανε και πάλι λόγο για «κλίμα τρομοκρατίας με στόχο άτομα που επενδύουν» και υποστήριξε ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις διαπραγματεύσεις που έχουν διεξαχθεί μέχρι τώρα από τον ΟΗΕ (τις οποίες δεν αποδέχεται) «είναι σαφές ότι στον βορρά υπάρχει καθαρή πλειοψηφία τουρκικού πληθυσμού και περιουσιών». Ο Τατάρ ισχυρίστηκε, επίσης, ότι μέσω των διώξεων των σφετεριστών ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κάνει κινήσεις που χαλούν την καλή ατμόσφαιρα και «η διεθνής κοινότητα πρέπει να στηρίξει τους Τ/κ», παρουσιάζοντας έτσι δημοσίως και τη γραμμή που προτίθεται να ακολουθήσει στο blame game του.

Κάπως έτσι, ο εγκάθετος της κατοχής κατεβάζει ακόμη περισσότερο τον πήχη των προσδοκιών για την πολυμερή, η οποία, με δεδομένη την παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου έχει θεωρητικά όλα τα φόντα να συμβάλει σε πρόοδο σε ό,τι αφορά τον στόχο της επανέναρξης των συνομιλιών, όπως επεσήμανε πολλές φορές η Κυβέρνηση. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν επιτεύχθηκε στη Γενεύη και δύσκολα αναμένεται να επιτευχθεί και το επόμενο διήμερο, με δεδομένη την τουρκική στάση, παρά τα εναλλακτικά σενάρια που επεξεργάστηκαν τις προηγούμενες ημέρες ο Πρόεδρος και η ομάδα του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Πρόεδρος για πενταμερή: Έχουμε ξεκάθαρο πλάνο, τα ΜΟΕ δεν αντικαθιστούν τη λύση του Κυπριακού»
• Με το «όραμα των δύο κρατών», προαπαιτούμενα τα «τρία άλφα» και μπόλικη μουρμούρα πάει στη Νέα Υόρκη ο Τατάρ