Θιγμένη η Εισαγγελία από τις επικρίσεις για το χαστούκι ΕΔΑΔ-«Έγινε λάθος χειρισμός, είπε ο Βοηθός δικό του το λάθος, τελείωσε»

Με εντάσεις συζητήθηκε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η απόφαση του ΕΔΑΔ, η οποία ήταν χαστούκι για την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού την καταδίκασε για την αναστολή της ποινικής δίωξης πολιτικού προσώπου για υπόθεση βιασμού, με προσωπικές αναφορές στο Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, στον οποίο αποδίδει ότι έδρασε με σεξιστικά στερεότυπα. Πάντως, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ήρθε ξανά στο προσκήνιο η άποψη για δημιουργία ενός οργάνου, το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την εποπτεία εφαρμογής των αποφάσεων του ΕΔΑΔ.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε αποφασίσει να ολοκληρώσει τις εργασίες της για το καλοκαίρι με αυτεπάγγελτη συζήτηση για την πρόσφατη καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας από το ΕΔΑΔ και όσα καταλογίζονται στο Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι βουλευτές επεσήμαναν πως πρώτη φορά υπήρξε τέτοια καταδίκη, που να έχει αναφορές για πρόσωπο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ένταση στην Βουλή, ασπίδα η Παπαγαπίου για Αγγελίδη-«Προσβλητικό να τον λέμε σεξιστή, έχει έμφυτη ευγένεια, βαρέθηκα και εγώ, φτάνει»

Η ανώτερη λειτουργός της Δημοκρατίας, Έλλη Παπαγαπίου, στην τοποθέτησή της, επεσήμανε πως έχουν όλοι λυπηθεί για την εν λόγω απόφαση, η οποία δεν τους ικανοποιεί. Τόνισε, δε, ότι έχει μελετήσει την απόφαση και «αυτή τη στιγμή ανησυχώ πώς θα καταγράψω και αιτιολογήσω. Εκείνο που εξετάζουμε επαγγελματικά είναι την επάρκεια του μαρτυρικού υλικού και έχουμε την υποχρέωση να εξετάσουμε πιθανές υπερασπίσεις που θα κατατεθούν. Αν έρθει τέτοια υπόθεση πιθανό να κατηγορηθώ κι εγώ για σεξιστικές προκαταλήψεις. Πληροφορήθηκα ότι το ύποπτο πρόσωπο είναι πολιτικό πρόσωπο, δεν γνωρίζω».

Στη συνέχεια, η κα. Παπαγαπίου σημείωσε πως «απαξιώνεται το έργο της υπηρεσίας που στήριξε το κράτος δικαίου και τη Δικαιοσύνη», με την πρόεδρο της Επιτροπής και βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου να της απαντά ότι το ΕΔΑΔ απαξίωσε το έργο της Νομικής Υπηρεσίας. Η κα. Παπαγαπίου, συνεχίζοντας, αναφέρθηκε στα γεγονότα της υπόθεσης και σημείωσε πως «στις 10/4 είχαμε την πρώτη καταγγελία και στις 29/10 έρχεται η υπόθεση ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας με οδηγίες για καταχώρηση της υπόθεσης. Στις 10/5 όταν καταχωρήθηκε, τέθηκε θέμα από την παραπονούμενη να δώσει δεύτερη κατάθεση, ήταν ουσιώδεις ισχυρισμοί, δεν τέθηκε θέμα αναστολής. Συνεχίζει η διαδικασία, καταχωρείται το κατηγορητήριο και 16/6/21 η παραπονούμενη ενημερώνει το λειτουργό και λέει ότι κάτι δεν καταγράφηκε στην κατάθεσή της. Στις 25/6 δίνεται τρίτη κατάθεση. Από εκεί ξεκίνησε προβληματισμός του λειτουργού που χειριζόταν την υπόθεση με υποβολή σημειωμάτων για τα προβλήματα. Δεν δόθηκε αναστολή από το Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα και είπε να γίνει συνάντηση με την παραπονούμενη, μαζί με άλλο λειτουργό».

Η κα. Παπαγαπίου σημείωσε πως μετά τη συνάντηση, ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας έλαβε την απόφαση για αναστολή και παραδέχθηκε τους λάθος χειρισμούς. «Έγινε λάθος χειρισμός, όμως δεν μπορείς να απαξιώνεις τη δουλειά όλων αυτών των χρόνων. Δεν είναι δεδομένο ότι υπήρχε κακοπιστία. Υπάρχει αυτή η απόφαση, έτσι ερμηνεύτηκε η απόφαση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και γι’ αυτό είπα ότι με προβληματίζει κι εμένα πώς θα μπορούσα να αιτιολογήσω νομικό συλλογισμό. Είπε ότι είναι δικό του το λάθος. Τελείωσε αυτό. Δεν λειτουργεί έτσι η Νομική Υπηρεσία».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Πρώτη φορά έχουμε απόφαση ΕΔΑΔ με αναφορές στον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα»-Νέα πυρά κατά Αγγελίδη από Βουλή

Όσον αφορά στο θέμα του ελέγχου εντός της Νομικής Υπηρεσίας, αφού οι βουλευτές είχαν αναφερθεί στο ανέλεγκτο της Εισαγγελίας, η κα. Παπαγαπίου σημείωσε πως «εδώ και αρκετό καιρό, υπάρχει αυστηρός έλεγχος εντός της Νομικής Υπηρεσίας και ανατρέψαμε γνωστή υπόθεση, στο εσωτερικό έλεγχο. Όταν έρχεται μία υπόθεση περνά από τρία στάδια. Έρχεται μία υπόθεση, περνά από τον ανώτερο και συνήθως καταλήγουν στο Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα και αν είναι πολύ σοβαρές στο Γενικό Εισαγγελέα. Αυτός ο εσωτερικός έλεγχος υπάρχει, υφίσταται και έχουν ανατραπεί αποφάσεις με το δεύτερο έλεγχο».

Αναφορικά με την απόφαση που ήταν υπό συζήτηση, η κα. Παπαγαπίου σημείωσε πως «η παραπονούμενη έχει χρόνο για να αποφασίσει τι θα κάνει. Εκείνο που έχουμε υποχρέωση τι θα κάνουμε είναι να βοηθήσουμε να παρουσιαστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η υπόθεση στο δικαστήριο». Στη συνέχεια, η πρόεδρος της Επιτροπής, ανέφερε πως η παραπονούμενη ζητούσε επίμονα τους φακέλους της υπόθεσης και ρώτησε αν η Νομική Υπηρεσία τους απέστειλε, με την κα. Παπαγαπίου να απαντά πως «τους έχει πάρει μέσω ΕΔΑΔ. Από την αρχή δεν μπορούμε να δώσουμε το μαρτυρικό υλικό. Μετά θα έπρεπε να υπάρξει ενημέρωση. Δεν ξέρω αν θα μπορούσαν να δοθούν αυτούσιες καταθέσεις».

Σημειώνεται πως δεύτερη εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας στην Επιτροπή, Θεοδώρα Χριστοδουλίδη, η οποία βρίσκεται στον τομέα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σημείωσε πως «όταν υπάρχει μία απόφαση, σύμφωνα με το άρθρο 46 της ΕΣΔΑ έχουμε νομική υποχρέωση να ανταποκριθούμε. Συνήθως αφορούν διάφορα όργανα και υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Στη συνέχεια, η κα. Χαραλαμπίδου υπέδειξε πως «αυτή τη στιγμή αφορά απευθείας το Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα. Τι θα πείτε στο ΕΔΑΔ;», με την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας να αναφέρει πως «ακόμη δεν ήρθε η ώρα να τοποθετηθούμε για τα μέτρα που λαμβάνονται. Θα παρθούν μέτρα, επειδή επιτηρούμαστε από τους υπουργούς Εξωτερικών του ΣτΕ. Όσον αφορά στο σύστημα, μπορούν κάποιοι να υποβάλουν παράπονα στο ΣτΕ ότι η Κυβέρνηση στο πλάνο της λέει έτσι αλλά δεν γίνεται. Μπορεί να είναι ο αιτητής, η Επίτροπος Διοικήσεως, ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμοί. Υπάρχει ο έλεγχος και δεν είναι η εντύπωση πως η Νομική Υπηρεσία καταδικάζεται, κάνει τα πλάνα και τα εφαρμόζει. Η υπόθεση δεν κλείνει αν δεν συμμορφωθούμε».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Χαστούκι ΕΔΑΔ σε ΚΔ για αναστολή δίωξης πολιτικού για βιασμό-«Ο Βοηθός Εισαγγελέας την εξέθεσε σε δευτερογενή θυματοποίηση μέσω σεξιστικών στερεοτύπων»

Η θέση της Κυβέρνησης

Ο εκπρόσωπος της υφυπουργού Παρά τω Προέδρω, Χριστόδουλος Χαραλάμπους, σημείωσε πως «η απόφαση του ΕΔΑΔ αποτελεί απόφαση που πρέπει να τύχει κατάλληλου χειρισμού. Όλες οι αποφάσεις είναι υψίστης σημασίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οφείλει η πολιτεία να τα μελετά με προσοχή. Θα κατατεθεί νομοσχέδιο για την αιτιολόγηση των αποφάσεων για τη μη ποινική δίωξη. Το νομοσχέδιο υπολογίζεται να κατατεθεί εντός του τριμήνου από την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Είναι σε προχωρημένο στάδιο η διαβούλευση».

Απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου της Επιτροπής κατά πόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αισθάνεται ότι υπάρχει παραβίαση του κράτους δικαίου, ο κ. Χαραλάμπους παρέπεμψε σε δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Η Διευθύντρια Τομέα Δικαιοσύνης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Φαίδρα Γρηγορίου, στην τοποθέτησή της, επεσήμανε πως «τα 3 από τα 38 νομοσχέδια που βρίσκονται για τη Νομική Υπηρεσία, είναι τα βασικά για το διαχωρισμό εξουσιών. Έγινε τεράστια διαδικασία. Όσον αφορά το ανέλεγκτο, υπήρχαν πρόνοιες στα αρχικά νομοσχέδια που στάλθηκαν στη Νομική Υπηρεσία. Η απάντηση ήταν ότι θα έπρεπε να προβλεφθεί σε διαφορετική νομοθεσία. Έχει προηγηθεί διαβούλευση και το Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι στο στάδιο προετοιμασίας και εντός τριμήνου θα κατατεθεί στη Βουλή».

Για το θέμα δημιουργίας ενός οργάνου για εποπτεία της εφαρμογής αποφάσεων του ΕΔΑΔ, η κα. Γρηγορίου σημείωσε πως θα ήταν πρόωρο σε αυτό το σημείο να υπάρχει τέτοια συζήτηση. «Θεωρούμε ότι υπάρχει ήδη ένα όργανο, εξωτερικό που είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η Νομική Υπηρεσία έχει εποπτικό ρόλο. Με τη νέα νομοθεσία, θεωρούμε ότι θα επιλύσει το θέμα. Εκείνος που ελέγχεται είναι η Κυπριακή Δημοκρατία. Είμαστε ανοιχτοί για να συζητήσουμε».

Σημειώνεται πως στην Επιτροπή ήταν καλεσμένη και η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, η οποία ωστόσο, λόγω απουσίας στο εξωτερικό δεν παρευρέθηκε, με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου να αναφέρει πως ο λόγος που δεν εμφανίστηκε ήταν επειδή το αποφεύγει. Η εκπρόσωπος του γραφείου, Νιόβη Γεωργιάδη, επεσήμανε πως υπάρχει πλήρης σεβασμός στη Βουλή και την Επιτροπή.

«Έχουμε νόμο για τις αρμοδιότητες ένα χρόνο μόνο. Συντονιζόμαστε με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία για να υλοποιούμε την εθνική στρατηγική για ισότητα των φύλων. Για τα θύματα βίας κατά των γυναικών έχει ρόλο να συντονίζει. Γίνονται πολλές προσπάθειες από το γραφείο, που προσπαθούμε να αποδομίσουμε τα έμφυλα στερεότυπα. Για μας οι δύο αποφάσεις (σ.σ. 19χρονης Βρετανίδας και 28χρονης) δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλο θέμα έμφυλων προκαταλήψεων και στερεοτύπων».

Από πλευράς του, ο καθηγητής και κοσμήτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και δικηγόρος, Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, όσον αφορά στο θέμα της δημιουργίας ενός οργάνου που θα έχει εποπτικό ρόλο για την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, επεσήμανε πως από το 2011, μετά από νομοθετική ρύθμιση, ο Επίτροπος Διοικήσεως είναι η εθνική αρχή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν έχει ασκήσει αποτελεσματικά τα καθήκοντα αυτά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σπάει τη σιωπή της η Ν.Τ που δικαιώθηκε στο ΕΔΑΔ-«Σας κατέθεσα ένα βίωμα. Και εσείς τι κάνατε κ. Αγγελίδη; Με μετατρέψατε σε κατηγορούμενη»

«Να πούμε ότι θα γίνει ένας οργανισμός αποκλειστικά για εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, που θα ελέγχει. Αν μιλούμε για να δημιουργηθεί νέα ανεξάρτητη αρχή, δεν θα εξυπηρετήσει κάτι. Κατά την άποψή μου το ζήτημα είναι τα γενικά μέτρα. Το ζήτημα δεν είναι το παράπονο. Πέρσι είχαμε πέντε καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Κύπρου. Είναι ευρύτερο το θέμα. Το ζήτημα δεν είναι μόνο οι καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Κύπρου αλλά να βλέπει και γενικά τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ. Δεν είναι μόνο η εφαρμογή των πέντε αποφάσεων, αλλά να δούμε γενικά το ρόλο».

«Η Νομική Υπηρεσία δεν είναι το θύμα»

Από πλευράς της, η Ζέλια Γρηγορίου, ιδρυτικό μέλος του Δικτύου ενάντια στη βία κατά των γυναικών, επεσήμανε πως η τελευταία φορά που παρευρέθηκε στη Βουλή ήταν στην υπόθεση της Βρετανίδας και κατά τη διάρκεια της συζήτησης είχε αποκαλύψει ποιος λοχίας χειριζόταν την υπόθεση. «Μετά από εκείνη την ημέρα που ήρθα στη Βουλή, υπήρχε δημοσίευμα ότι η τάδε είπε το τάδε και από εκείνη την ημέρα, όποτε έφευγα από την Κύπρο, όταν σκάναρα το πάσο μου, ερχόταν να με συνοδεύσει η Αστυνομία, επειδή είχα κάτω από το όνομά μου, ότι μεταφέρω εκρηκτικά. Μου έσπασαν υπολογιστές και έχασα πτήσεις».

Όσον αφορά στην υπό συζήτηση καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η κα. Γρηγορίου σημείωσε πως η Νομική Υπηρεσία δεν είναι το θύμα. «Το γραφείο της Επιτρόπου Ισότητας κάποτε συμπεριφέρεται ως PIO ή ως Προεδρία. Θέτω θέμα κατά πόσο η δημιουργία του θεσμού έχει συμβάλει στην ανάδειξη των προβλημάτων. Αν λειτουργεί ως εκπρόσωπος της Προεδρίας τότε θέτω το θέμα ότι με τη δημιουργία του θεσμού έγινε μονοπώλιο του λόγου για τη βία κατά των γυναικών».

Για τη συγκεκριμένη υπόθεση, η κα. Γρηγορίου σημείωσε πως το θύμα ρωτούσε, ασκώντας τα δικαιώματά της, για να ξέρει αν υπάρχει κάτι που θα χρησιμοποιηθεί εναντίον της και αυτό ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας το χρησιμοποίησε εναντίον της. «Έχουμε ένα άτομο που είναι υποψιασμένο. Όταν μπήκε στη συνάντηση στις 15/10 και η Νομική Υπηρεσία λέει ότι της ζητήθηκαν διευκρινίσεις, δεν της ζητήθηκαν, είχε ληφθεί νέα ανάκριση. Δεν είχε δικηγόρο μαζί της, ούτε κοινωνικό λειτουργό, ούτε ψυχολόγο. Ρωτούσε αν κάτι που θα πει θα χρησιμοποιηθεί εναντίον της και αυτό είχε χρησιμοποιηθεί εναντίον της. Όταν το θύμα έδειξε ότι έχει νομικό υπόβαθρο, έχασε την αξιοπιστία της. Θέλουμε ένα πατερναλιστικό σύστημα που θα χρησιμοποιεί τα θύματα ότι θα καταθέτουν μόνο».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πορεία με μοβ φανέλες και αναμμένους φακούς για τις καταδίκες ΕΔΑΔ για υποθέσεις βιασμού-«Διεκδικούμε δικαιοσύνη»