«Αδιαφορία, απραξία, χαοτική κατάσταση»-Η σκιαγράφηση της πολιτικής ευθύνης που έμεινε ορφανή για τους ΤΑΚΑΤΑ

Το κεφάλαιο των πολιτικών ευθυνών και η ανάληψή τους, είναι ένα θέμα που συζητείται ευρέως στην Κυπριακή Δημοκρατία, εδώ και δεκαετίες, ιδίως όταν στο προσκήνιο εμφανίζονται σκάνδαλα τα οποία κόστισαν ανθρώπινες ζωές, όπως είναι το σκάνδαλο των ελαττωματικών αερόσακων ΤΑΚΑΤΑ, το οποίο κόστισε τη ζωή σε δύο νέους ανθρώπους, οι οποίοι θα μπορούσαν να βρίσκονταν δίπλα στις οικογένειές τους, εάν σήμερα κάποιοι λειτουργούσαν με τρόπο ορθότερο κατά τις θητείες τους στα πολιτικά αξιώματα της χώρας.

Η πολιτική ευθύνη των υπουργών από το 2013 μέχρι το 2023 με τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιούνται από πλευράς της Ερευνητικής Επιτροπής, παρουσιάζονται ως ασήκωτες, αφού χρησιμοποιούνται λέξεις όπως απραξία, χαοτική κατάσταση και αδιαφορία, για να περιγραφή η κατάσταση πριν την ανάληψη των ηνίων του Υπουργείου από τον Αλέξη Βαφεάδη, ο οποίος εξαιρείται από τη συγκεκριμένη λίστα προσώπων, στους οποίους καταλογίζονται οι ευθύνες.

Θα έλεγε κανείς πως η πολιτική ευθύνη δεν βαραίνει κάποιον μόνο εάν γνώριζε για το σκάνδαλο των ελαττωματικών αερόσακων ΤΑΚΑΤΑ και δεν έπραξε οτιδήποτε για να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους, ούτε απαιτείται να υπάρχει προσωπική εμπλοκή για να συμπεριληφθεί στη λίστα των προσώπων που δεν λειτούργησαν όπως αρμόζει στη συγκεκριμένη θέση.

Ενδεικτική ήταν η αναφορά του κ. Χριστοδούλου, ο οποίος υπέδειξε πως «στα διάφορα πόστα να τοποθετηθούν πρόσωπα τα οποία επιπρόσθετα από οποιαδήποτε προσόντα, πρέπει να συναισθάνονται ότι οι ψηλές θέσεις έχουν πολλά προνόμια, αλλά συνδέονται κι από πολλές ευθύνες, τις οποίες πρέπει να είναι έτοιμοι να αναλάβουν και να υποστούν τις συνέπειες σε περίπτωση αποτυχίας».

Ουσιαστικά, ο εκάστοτε υπουργός έχει την υποχρέωση να λογοδοτεί θεσμικά για ενδεχόμενες πράξεις ή παραλείψεις του Υπουργείου του και Υπουργείο ορίζεται όλο το προσωπικό από τον τελευταίο υπάλληλο μέχρι και τον Γενικό Διευθυντή. Ως εκ τούτου, από τη στιγμή που η Ερευνητική κατέληξε να εντοπίσει ποινικά και πειθαρχικά αδικήματα για υφιστάμενους, αυτόματα έκρινε ότι και ο εκάστοτε υπουργός φέρει πολιτικές ευθύνες για το σκάνδαλο των ΤΑΚΑΤΑ, συνεπεία της αποτυχίας να εντοπιστεί νωρίτερα το πρόβλημα με τους αερόσακους, παρότι τους παρεχόταν η ανάλογη πληροφόρηση και μάλιστα από άλλη κρατική υπηρεσία, μέσω 73 προειδοποιήσεων.

Η μη ανάληψη καμίας ευθύνης, ορίζεται από την Ερευνητική ως ενίσχυση της πολιτικής ασυδοσίας, γεγονός που υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σε μια παρατεταμένη κατάσταση κρίσης, αλλά παράλληλα και δέκτες σφοδρών επικρίσεων από την κοινή γνώμη.

Ενδεικτική είναι η αναφορά του προέδρου της Ερευνητικής, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά πως «αποτελεί εύρημα της Επιτροπής ότι οι υπουργοί της περιόδου 2013 με 2023 έχουν βαριά πολιτική ευθύνη, την οποία ουδείς εξ' αυτών αναγνώρισε και ανέλαβε. Κι αυτό με το πρόσχημα ότι ουδείς τους ενημέρωσε για το πρόβλημα των ΤΑΚΑΤΑ και τον τρόπο με τον οποίο το ΤΟΜ αντιμετώπιζε το πρόβλημα. Αν το γνώριζαν, ασφαλώς και θα το αντιμετώπιζαν, όπως και άλλα θέματα. Πρόκειται κατά την άποψή μας για αιτιάσεις που παραβλέπουν ότι η ευθύνη των υπουργών είναι αντικειμενική και δεν χρειάζεται ένας υπουργός να έχει άμεσα και προσωπική εμπλοκή σε ένα ζήτημα για να του καταλογιστεί ευθύνη. Εάν τα πρόσωπα στην κορυφή της πολιτικής πυραμίδας δεν αναλαμβάνουν ευθύνη για τις πράξεις και παραλείψεις τους, ενθαρρύνουν και την εδραίωση γενικής και πολιτικής ασυδοσίας. Με τη μη ανάληψη ευθύνης δεν καλλιεργείται η πραγματική ευθύνη του πολίτη προς το κράτος και τους πολιτειακούς θεσμούς».

Το ζήτημα είναι πλέον κατά πόσον κάποιος από όσους καταλογίζονται πολιτικές ευθύνες θα την αναλάβουν, έστω και εκ των υστέρων, αναγνωρίζοντας τυχόν λάθη και παραλείψεις στην εποπτεία των υφιστάμενών τους που οδήγησε στους θανάτους δύο νέων ανθρώπων, του 24χρονου Κυριάκου Όξινου και της 19χρονης Στυλιανής Γιωργαλλή, αλλά και στον σοβαρό τραυματισμό του Αλέξανδρου Λούγκου.

Βέβαια, σημειώνεται πως για ένα εκ των υπουργών, αναμένεται να εξεταστεί από τον Γενικό Εισαγγελέα, το κατά πόσον προκύπτει ανάγκη ποινικής διερεύνησης, αφού από την έρευνα της Επιτροπής προκύπτουν αντικρουόμενες μαρτυρίες σε σχέση με το κατά πόσον η εγκύκλιος που εκδόθηκε από το ΤΟΜ στις 21 Μαρτίου 2017 και η οποία εξαιρούσε τους διανομείς του κατασκευαστή από την ευθύνη ανάκλησης γκρίζων οχημάτων, ήταν εις γνώση του πολιτικού προϊστάμενου του Υπουργείου.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, πιθανόν να ελέγχεται και πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών, καθότι προσκομίστηκε μαρτυρία που υποστηρίζει ότι ήταν ενήμερος για την εγκύκλιο, ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση επαφίεται στον Γενικό Εισαγγελέα να καταλήξει εάν πρέπει να διεξαχθεί ποινική διερεύνηση σε βάρος του.

Υπενθυμίζεται ότι για τους δύο πρώην διευθυντές του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, εκ των οποίων ο ένας έχει αφυπηρετήσει και ο άλλος παραμένει κρατικός αξιωματούχος και κατέχει σημαντική θέση, καθώς και τον ιδιώτη, για τους οποίους υπάρχει εισήγηση για ποινική δίωξη, ο τελικός λόγος ανήκει στον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφασίσει κατά πόσον θα διατάξει τη διεξαγωγή έρευνας από την Αστυνομία, ώστε να διαφανεί εάν στοιχειοθετούνται τα αδικήματα, για να οδηγηθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Πρώην διευθυντές ΤΟΜ στην λίστα των ποινικών για ΤΑΚΑΤΑ-Πειθαρχικές με τη σέσουλα αλλά... άνευ αντικειμένου
• Το blame game που πρέπει να εκριζωθεί, οι αρμόδιοι αναρμόδιοι και η κατάχρηση εξουσίας ΤΟΜ που έδειξε η Ερευνητική
• Καταπέλτης το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής-Εισηγείται ποινικά αδικήματα για τρείς και πειθαρχικά σε πέντε
• Άφησε ανοιχτό παράθυρο για ποινική κατά πρώην υπουργού και Γ.Δ του Μεταφορών η Ερευνητική-Φόντο η εγκύκλιος του 2017