Έτσι θα γίνεται η παραχώρηση τ/κ περιουσιών-«Αποφασιστικό βήμα για ορθολογιστική διαχείριση»

Οι πρόνοιες της μεταρρύθμισης του πλαισίου διαχείρισης και διάθεσης των τουρκοκυπριακών περιουσιών παρουσιάστηκαν σήμερα σε δημοσιογραφική διάσκεψη, με τον Υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ιωάννου να τονίζει πως η σημαντικότερη αλλαγή να αφορά το νέο σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης για την παραχώρηση τ/κ περιουσιών, με την εισαγωγή συγκεκριμένων, αντικειμενικών και μετρήσιμων κριτηρίων. Αυτόματα, σημείωσε, αφαιρείται η ιδιότητα του Κηδεμόνα από τον εκάστοτε Υπουργό Εσωτερικών έτσι ώστε να περιοριστεί η δυνατότητα προνομιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων δικαιούχων.

Ο κ. Ιωάννου δήλωσε πως με τη χθεσινή έγκριση από τη Βουλή των Κανονισμών που μαζί τον νόμο συνθέτουν το νέο νομοθετικό πλαίσιο, έγινε ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια για ορθολογιστική διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, που -όπως λέχθηκε- αντιπροσωπεύουν το 10,14% της έκτασης γης των ελεύθερων περιοχών και το συνολικό ετήσιο ενοίκιο των τ/κ περιουσιών με βάση τον προϋπολογισμό του Ταμείου Διαχείρισης ανέρχεται περίπου στα 6,56 εκ. ευρώ για το 2025.

Μετά από πολλές προσπάθειες και μακρά περίοδο διαβούλευσης, τόνισε ο ΥΠΕΣ, επιτεύχθηκε η υλοποίηση των μεγαλύτερων πυλώνων της μεταρρύθμισης του τρόπου διαχείρισης και διάθεσης των τουρκοκυπριακών περιουσιών.

Σημείωσε πως η πολιτική που εφαρμόζει η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη επικεντρώθηκε στον εκσυγχρονισμό πρακτικών και διαδικασιών, που για δεκαετίες παγιώθηκαν, δημιουργώντας ανισότητες ανάμεσα στον προσφυγικό κόσμο σε ό,τι αφορά στην αξιοποίηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών για στεγαστικούς ή και για επαγγελματικούς λόγους.

Όπως είπε, σκοπός της τεράστιας αυτής μεταρρύθμισης ήταν πρωτίστως ο τερματισμός των παθογενειών και η διασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και της ισονομίας ανάμεσα στους εκτοπισθέντες, οι οποίοι εδώ και 51 χρόνια στερούνται τις περιουσίες τους. 

«Προς επίτευξη του στόχου αυτού, διαμορφώσαμε μια νέα πολιτική, με ενέργειες που επεκτείνονται σε διάφορα επίπεδα. Μεταξύ άλλων, προωθήθηκαν η αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο, η συστηματοποίηση των ελέγχων, η υλοποίηση Σχεδίων Δράσης, η εξυγίανση της τιμολογιακής πολιτικής και η ενίσχυση της εισπρακτικής ικανότητας του Κηδεμόνα», είπε.

Στη συνέχεια, ο κ. Ιωάννου αναφέρθηκε στις κυριότερες αλλαγές, σημειώνοντας αρχικά πως με τη χθεσινή έγκριση από τη Βουλή των Κανονισμών που μαζί τον νόμο συνθέτουν το νέο νομοθετικό πλαίσιο, έγινε ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια για ορθολογιστική διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών.

Με τη νέα διαδικασία, είπε, εφαρμόζεται πλέον ένα νέο σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης για την παραχώρηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, με την εισαγωγή συγκεκριμένων, αντικειμενικών και μετρήσιμων κριτηρίων.

Αυτόματα, συνέχισε, αφαιρείται τη διακριτική ευχέρεια από τον εκάστοτε Υπουργό Εσωτερικών, υπό την ιδιότητά του ως Κηδεμόνας των τουρκοκυπριακών περιουσιών, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητα για προνομιακή μεταχείριση συγκεκριμένων δικαιούχων. «Με απλά λόγια, η απόφαση για την παραχώρηση των τουρκοκυπριακών υποστατικών και περιουσιών δεν εξαρτάται από ένα και μόνο πρόσωπο, αλλά δίκαια και αξιοκρατικά όλοι οι εν δυνάμει δικαιούχοι αξιολογούνται και μοριοδοτούνται με τα ίδια κριτήρια, βάσει της οικονομικής και της οικογενειακής κατάστασής τους, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται αποτελεσματικά οι πραγματικές ανάγκες τους», ανέφερε.

Ο Υπουργός σημείωσε επίσης, πως για πρώτη φορά, διασυνδέεται και προσμετράται η περιουσία που ο αιτητής κατέχει στις ελεύθερες ή τις κατεχόμενες περιοχές, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η ισονομία και η αντικειμενικότητα στην αξιολόγηση.

Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως για την εξυγίανση των παθογενειών, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη διενέργεια ελέγχων και την αντιμετώπιση προβληματικών καταστάσεων, σημειώνοντας πως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας παθογένειας είναι η περιοχή Μακένζυ στη Λάρνακα, όπου για πολλά χρόνια τα έσοδα στο Ταμείο του Κηδεμόνα ήταν μηδενικά, εις βάρος του προσφυγικού κόσμου.

Ανέφερε πως καταρτίστηκε Σχέδιο Δράσης ειδικά για την περιοχή Μακένζυ και η Κυβέρνηση προχώρησε στην υπογραφή νέων συμβάσεων μίσθωσης με τον κάθε δικαιούχο. «Ως αποτέλεσμα, τα ετήσια έσοδα από τα εν λόγω υποστατικά ανέρχονται σε σχεδόν €1 εκατομμύριο, αυξάνοντας τα συνολικά έσοδα του Ταμείου Τουρκοκυπριακών Περιουσιών κατά 15% μόνο από την περιοχή Μακένζυ», επεσήμανε.

Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως στο ίδιο πνεύμα, η Κυβέρνηση επεξεργάζεται την εφαρμογή αντίστοιχης φιλοσοφίας Σχεδίων Δράσης για άλλες προβληματικές περιπτώσεις.

Ο Υπουργός είπε στη συνέχεια πως για πρώτη φορά από το 1974, πραγματοποιήθηκε μια εκτενής εκστρατεία ελέγχου όλων των συμβάσεων μίσθωσης τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών. «Από αυτούς τους ελέγχους, εντοπίστηκαν 511 παραβιάσεις των όρων μίσθωσης και προωθήθηκε η λήψη νομικών μέτρων για την ανάκτηση και την παραχώρησή τους σε άλλους δικαιούχους. Σε δεύτερο στάδιο, ελέγχθηκαν οι 275 συμβάσεις μίσθωσης τουρκοκυπριακών περιουσιών με Δήμους, ενώ έχει πρόσφατα ολοκληρωθεί και ο έλεγχος 589 συμβάσεων μίσθωσης με Κοινοτικά Συμβούλια», ανέφερε.  

Παράλληλα, ψηλά στις προτεραιότητές της Κυβέρνησης είναι η ενίσχυση της εισπρακτικής ικανότητας του Κηδεμόνα, σε σχέση με τα καθυστερημένα ενοίκια και τις συσσωρευμένες οφειλές στο Ταμείο, και επεσήμανε πως με το Σχέδιο Δράσης εισπράχθηκαν καθυστερημένες οφειλές ύψους €1,3 εκατομμυρίων, ενώ λαμβάνονται νομικά μέτρα για διευθέτηση οφειλών που ανέρχονται σε περίπου €3,3 εκατομμύρια.

Στη συνέχεια, ο κ. Ιωάννου παραδέχθηκε πως μεγάλο αγκάθι αποτελεί το ύψος των ενοικίων, καθώς στις πλείστες περιπτώσεις παραμένουν ως καθορίστηκαν πριν από δεκαετίες, και έτσι δικαιούχοι που συνεχίζουν να καταβάλλουν ενοίκιο κατά πολύ χαμηλότερο του αγοραίου.

«Για αυτό και δόθηκαν οδηγίες και επανεξετάζεται το ύψος των ενοικίων των τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών και των ανοικτών χώρων, έτσι ώστε σταδιακά να αναπροσαρμοστούν στο επίπεδο που προβλέπεται στον νόμο, αξιολογώντας πάντοτε και τα ειδικά χαρακτηριστικά του χρήστη και της χρήσης», είπε.

Σημείωσε, στη συνέχεια, πως ο σχεδιασμός του Υπουργείου είναι ολοκληρωμένος και περιλαμβάνει και την αγορά υπηρεσιών για την αξιολόγηση της καταλληλότητας των υποστατικών, την προώθηση διαδικασιών για αλλαγή στην πρακτική ανάκτησης, αλλά και την ανάπτυξη μηχανογραφικού συστήματος της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, για την οποία θα προκηρυχθεί ανοικτός διαγωνισμός τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

«Όλες μας οι ενέργειες αποσκοπούν στο νοικοκύρεμα της διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, με κύριο στόχο να τερματίσουμε την αδιαφάνεια, την αναξιοκρατία και την ανισότητα προς όφελος του προσφυγικού κόσμου, μέχρι την πολυπόθητη λύση και την επιστροφή στις περιουσίες μας», είπε ο κ. Ιωάννου.

Στην αναλυτική παρουσίαση της μεταρρύθμισης, η Διευθύντριας της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών Ανθή Λακκοτρύπη αναφέρθηκε σε δύο μέρη, στις τ/κ περιουσίες και στο νομοθετικό πλαίσιο διαχείρισης και παραχώρησης τ/κ περιουσιών και στο δεύτερο, στα σχέδια δράσης που υλοποιεί ή προγραμματίζει να εφαρμόσει η Υπηρεσία της.

Δίνοντας μερικά στοιχεία, η κ. Λακκοτρύπη είπε πως η ολική έκταση των τ/κ περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές ανέρχεται στα 609.110.086 τμ αντιπροσωπεύοντας το 10,14% της έκτασης γης των ελεύθερων περιοχών, και η αξία τους εκτιμάται στα 6,1 δις ευρώ. Επίσης, όπως είπε, ο αριθμός των συμβάσεων μίσθωσης ανέρχεται στις 20,093  και το συνολικό ετήσιο ενοίκιο των τ/κ περιουσιών  με βάση τον προϋπολογισμό του Ταμείου Διαχείρισης ανέρχεται περίπου στα 6,56 εκ. ευρώ για το 2025.

Ανάμεσα σε άλλα, σε σχέση με τις νέες ρυθμίσεις για τη διάθεση τ/κ περιουσιών, για κατοικίες, η κ. Λακκοτρύπη είπε πως εισάγεται σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών, με σαφείς, αντικειμενικούς και μετρήσιμους δείκτες, καθώς και διασύνδεση της διαθέσιμης κατοικίας με την σύνθεση της οικογένειας του αιτητή.

Για την επαγγελματική στέγη, εισάγεται επίσης σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης, μέσω της εισαγωγής μετρήσιμων δεικτών κατά την αξιολόγηση των αιτημάτων ενώ υπολογίζεται η οικονομική επάρκεια του αιτητή.

Για τη γεωργική γη, είπε πως και πάλι εισάγεται σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης, εισάγεται νομοθετική ρύθμιση για κατηγορίες μισθωτών που δεν καλύπτονται από τους υφιστάμενους κανονισμούς και καθορίζεται ανώτατο όριο στην υπό παραχώρηση έκταση.

Πηγή: ΚΥΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Χαιρετίζει τις νέες ρυθμίσεις για παραχώρηση τ/κ περιουσιών ο ΥΠΕΣ-«Στόχος να τερματιστεί η αδιαφάνεια και η κατάχρηση»
• Νέες ρυθμίσεις για παραχώρηση τουρκοκυπριακών περιουσιών ενέκρινε η Βουλή-Όσα αλλάζουν