Η παρατεταμένη θεσμική κρίση, η κοινωνική οργή και τα κρούσματα πολιτικής βίας

Η πολιτική ατμόσφαιρα το τελευταίο διάστημα μύριζε μπαρούτι, με βασική πηγή της κρίσης διάφορες αποφάσεις που σχετίζονται με τον θεσμό της Δικαιοσύνης. Την διερεύνηση κατά του Οδυσσέα Μιχαηλίδη για «καταφρόνηση Δικαστηρίου», με τον ίδιο να καταγγέλλει την πολιτική δίωξη του, διαδέχθηκε η είδηση για απόλυση της δικαστού που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος του Θανάση Νικολάου ήταν αποτέλεσμα δολοφονίας και η συνακόλουθη καταγγελία της ότι της είχε ζητηθεί να αλλάξει το πόρισμα της θανατικής ανάκρισης. Και πριν προλάβει να κατασταλάξει όλο αυτό, ήρθε η ντροπιαστική απόφαση του ΕΔΑΔ για παραβίαση των δικαιωμάτων γυναίκας που κατήγγειλε πολιτικό πρόσωπο για βιασμό, η οποία βύθισε τον τόπο σε μία τεράστια θεσμική κρίση, με πρωταγωνιστή τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα Σάββα Αγγελίδη.

Τα ντεσιμπέλ είναι ασυνήθιστα ψηλά για την εποχή. Συνήθως ο Ιούλιος είναι ο μήνας που ξεκινούν να πέφτουν οι ρυθμοί. Στα μέσα του μήνα κλείνει η Βουλή και η προσοχή στρέφεται στις μαύρες επετείους και ακολούθως, εάν δεν υπάρχει κάποιο σημαντικό ζήτημα σε εξέλιξη, σταδιακά αρχίζει να αδειάζει η πολιτική επικαιρότητα. Αυτό τον Ιούλιο, όμως, η ένταση όλο και ανεβαίνει, με το ζήτημα της απόφασης του ΕΔΑΔ να έχει προκαλέσει πολλές παρενέργειες.

Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις ζητούν επιτακτικά την παραίτηση του Σάββα Αγγελίδη, άλλες επιλέγουν συνειδητά να μην το πράττουν, θεωρώντας ότι το ζήτημα είναι θεσμικό και όχι προσωπικό και κάποιες άλλες βρίσκονται κάπου μέσα στη μέση. Και σε ορισμένα κόμματα παρατηρείται απουσία ενιαίας γραμμής. Για παράδειγμα πολύ πιο έντονος από το υπόλοιπο ΔΗΚΟ είναι για το θέμα του Σάββα Αγγελίδη ο Χρύσης Παντελίδης και πολύ πιο καταδικαστική είναι η αντίδραση της Ρίτας Σούπερμαν για την απόφαση του ΕΔΑΔ από τον υπόλοιπο ΔΗΣΥ.

Παράλληλα με τα κόμματα, μεγάλος αναβρασμός επικρατεί και στην κοινωνία, η οποία βλέπει έναν θεσμό που έπρεπε να αποτελεί πηγή ασφάλειας και εμπιστοσύνης, να αποτελεί πηγή αμφιβολιών. Η Δικαιοσύνη σε διάφορες εκφάνσεις της, από τα αρχικά στάδια της διερεύνησης μέχρι και το ανώτατο επίπεδο, δείχνει να δυσκολεύεται με ζητήματα όπως η διαφάνεια και η λογοδοσία, η ανάληψη ευθυνών και η επικοινωνία.

Μπορεί ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, να δηλώνει πως «είμαστε εδώ για να κάνουμε τη δουλειά μας και ξέρουμε ότι δεν θα ικανοποιήσουμε το κοινό αίσθημα», υποστηρίζοντας πως είναι πολύ επικίνδυνο κάποιος θεσμός να προσπαθεί να πλεύσει ανάλογα με το πώς θα ευχαριστήσει τα αυτιά κάποιων, αλλά η μη ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος είναι κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει. Προφανώς και δεν είναι δουλειά της Νομικής Υπηρεσίας και των Δικαστηρίων να είναι δημοφιλή ή αρεστά. Εάν, όμως, οι πολίτες αισθάνονται πως ζουν σε μια χώρα που δεν απονέμεται η Δικαιοσύνη ή που δεν λειτουργεί με τρόπο αμερόληπτο ή αδιάβλητο ή πως ο θεσμός λειτουργεί επιλεκτικά ή ακόμη και εμμονικά, το σύστημα δεν κάνει σωστά τη δουλειά του. Και αυτή η δυσαρέσκεια που εκφράζεται είναι κάτι που τουλάχιστον οι πολιτικές δυνάμεις έχουν εντοπίσει και έχει, ως αποτέλεσμα, μετατραπεί σε πεδίο ενός πρόωρου προεκλογικού.

Τα πράγματα έλαβαν μια πιο σκοτεινή τροπή μετά την επίθεση στα γραφεία του ΔΗΣΥ στη Λεμεσό. Παρά το γεγονός πως ο ΔΗΣΥ έσπευσε να διασυνδέσει τους βανδαλισμούς με συμπεριφορές που δηλητηριάζουν την κοινωνία και την πολιτική ζωή και να δηλώσει ανάχωμα στον λαϊκισμό, στην πορεία αποδείχθηκε πως το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο. Γιατί η οργή έλαβε άλλες μορφές, ξένες ως προς τα πολιτικά θέσμια της Κύπρου.

Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβαν αντιεξουσιαστές, ανεβάζοντας και σχετικό βίντεο από τις πράξεις τους, ώστε να μην υπάρχουν περιθώρια αμφιβολίας, μέσω ιστοσελίδας που εδρεύει στην Ελλάδα. Βανδαλισμοί γίνονται κατά καιρούς στην Κύπρο, αυτό δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Ωστόσο είναι σίγουρα πολύ ξένο στην κυπριακή πραγματικότητα να γίνεται ανάληψη ευθύνης μέσω πολιτικών προκηρύξεων.

Αν και στην κυπριακή διάλεκτο, η προκήρυξη δεν θυμίζει ιδιαίτερα το λεκτικό της κυπριακής πολιτικής συζήτησης, αλλά παραπέμπει περισσότερο σε αντίστοιχες ενέργειες στην Ελλάδα. Είναι, όμως, απόλυτα προσαρμοσμένη στα κυπριακά δεδομένα και φαίνεται να απηχεί τη μεγάλη συζήτηση που γίνεται τόσο σε επίπεδο κοινωνίας, όσο και σε επίπεδο κομμάτων, σε σχέση με τα διάφορα στάδια στη Δικαιοσύνη, με την κοινωνική οργή να τυγχάνει εκμετάλλευσης.

Αν και η επίθεση φαίνεται να επικεντρώνεται στην νομοθετική εργασία αναφορικά με τους περιορισμούς στις διαδηλώσεις, γίνεται επίσης λόγος για «συγκάλυψη δολοφονιών και εγκλημάτων κάθε είδους που Δικαστήρια και Αστυνομία». Στην Αστυνομία αποδίδεται παραβίαση δικαιωμάτων συμπολιτών μας και συμμετοχή σε κυκλώματα μαφίας και ναρκωτικών. Αναφέρεται, επίσης, πως «συγκαλύπτει δολοφονίες στη Μουτταγιάκα για να προστατεύσει την οικογένεια του συναγερμικού Αναστασιάδη τζαι τον ίδιο ΔΗΣΥ που πολιτικός του εκατηγορήθηκε για βιασμό τζιαι βοηθήσαν τον να αθωωθεί». Το ορφανό θανατηφόρο του 2012, η πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ και η υπόθεση Θανάση βρίσκονται ψηλά στη δημόσια συζήτηση και είναι προφανές ότι αυτή η ομάδα έπιασε τον παλμό του κόσμου και επιχείρησε να παρουσιαστεί ως εκφραστής του. Σημειώνεται ότι βολές εξαπέλυσε και εναντίον όλων των υπόλοιπων κοινοβουλευτικών κομμάτων, αλλά όχι με το μένος και την ένταση που το έκανε για τον ΔΗΣΥ, που ήταν άλλωστε και ο στόχος της επίθεσης.

Είναι προφανές πως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε πολιτικές μετατοπίσεις στην Κύπρο. Η εκλογή του Φειδία Παναγιώτου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η αποσυσπείρωση των παραδοσιακών κομμάτων, η αποδοχή της οποίας φαίνεται να χαίρουν καινούριοι πολιτικοί σχηματισμοί (οι οποίοι όμως εγγράφονται και συμπεριφέρονται ως κόμματα), είναι ενδεικτικοί μίας παράξενης αποσύνθεσης του υφιστάμενου συστήματος. Ακόμη και η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, αν και πρόκειται για ένα άκρως συστημικό πρόσωπο που κατείχε σημαντικές θέσεις στην προηγούμενη διακυβέρνηση, επιτεύχθηκε χωρίς την στήριξη κανενός από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, που αποτελεί άλλο ένα δείγμα της αλλαγής που συντελείται και θα ήταν αδιανόητη στο παρελθόν.

Η βίαιη είσοδος στην πολιτική συζήτηση του αντιεξουσιαστικού χώρου, όμως, κινείται έξω από το πλαίσιο των υπόλοιπων μετατοπίσεων. Και ήλθε ακριβώς την στιγμή που η κοινωνία βρίσκεται σε κατάστασή τεράστιου αναβρασμού, καθώς είναι πολύ σπάνιο να καταγράφεται τόση συσσωρευμένη οργή και να συντηρείται (με τη βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) για τόσες μέρες σε τόσο ψηλά επίπεδα.

Ό,τι κι αν λέει ο Γενικός Εισαγγελέας, όταν δεν ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα από το σύστημα, όταν ο κόσμος πιστεύει ότι τα διάφορα γρανάζια λειτουργούν επιλεκτικά και εξυπηρετούν συμφέροντα και ότι η Δικαιοσύνη δεν απονέμεται για όλους, κάποιοι άλλοι θα πατούν πάνω στην λαϊκή οργή και να βαφτίζουν τους εαυτούς τους τιμωρούς και εκδικητές. Το κράτος, η Κυβέρνηση και οι θεσμοί δεν πρέπει να επιτρέπουν ποτέ να φτάνουν τα πράγματα μέχρι αυτό το σημείο. Είναι δική τους ευθύνη να διασφαλίζουν ότι ανταποκρίνονται στην κοινωνική απαίτηση για περισσότερη και ποιοτικότερη Δικαιοσύνη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Βανδάλισαν τα γραφεία του ΔΗΣΥ στη Λεμεσό-Σήματα αναρχίας και συνθήματα για τις δημόσιες συγκεντρώσεις (pics)
• Καταγγέλλει απειλές πριν την επίθεση στα γραφεία του ΔΗΣΥ ο Δίπλαρος-Φωτογραφίζει ηθικούς αυτουργούς το κόμμα
• Ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση στον ΔΗΣΥ αντιεξουσιαστές-Το βίντεο από το «χτύπημα» και η... προκήρυξη