ΕΟΑ δύο ταχυτήτων, υπερβολικός αριθμός αντιδημάρχων-Μελετά σενάρια και ψάχνει λύσεις το ΥΠΕΣ

Ένας χρόνος συμπληρώνεται την 1η Ιουλίου, από την ημέρα που τέθηκε σε ισχύ η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία άλλαξε τον χάρτη της Κύπρου, αφού δήμοι συνενώθηκαν μεταξύ τους, ενώ δημιουργήθηκαν και συμπλέγματα κοινοτήτων. Ωστόσο, όπως και κάθε μεταρρύθμιση, έτσι και σε αυτή την περίπτωση παρατηρήθηκαν προβλήματα, τα οποία ένα χρόνο μετά είναι εμφανή, με το Υπουργείο Εσωτερικών να προβαίνει σε καταγραφή και να κάνει τον απολογισμό του, σημειώνοντας πως περισσότερες νομοθετικές αλλαγές θα προωθηθούν μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2026.

Το Υπουργείο Εσωτερικών από την πρώτη στιγμή της εφαρμογής της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είχε αρχίσει την καταγραφή των δεδομένων, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που τέθηκαν, πριν την ψήφιση της νομοθεσίας. Σημειώνεται πως με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης πλέον έχει αλλάξει ο χάρτης της Κύπρου, δεδομένου ότι υπήρξαν συνενώσεις μεταξύ δήμων και μεταξύ δήμων και κοινοτήτων, με αποτέλεσμα πλέον να υπάρχουν είκοσι δήμοι και τριάντα συμπλέγματα κοινοτήτων παγκύπρια. Την ίδια ώρα, με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, το Υπουργείο Εσωτερικών έχει λάβει σημαντικές αποφάσεις, που βοηθούν στην αδειοδότηση, όπως οι fast-track διαδικασίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σύσκεψη υπό τον Χριστοδουλίδη με τους προέδρους των ΕΟΑ-«Δεν είμαστε ακόμη στο σημείο που θέλουμε»

Ωστόσο, με τη μεταρρύθμιση να μπαίνει στα βαθιά, αναδείχθηκαν και κάποια προβλήματα, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, που ανέλαβαν αυξημένα καθήκοντα, θα έπρεπε να στελεχωθούν με μόνιμο προσωπικό, που θα παραμείνει στις θέσεις. Σημειώνεται πως αυτή τη στιγμή οι ΕΟΑ είναι στελεχωμένοι με αποσπασμένο προσωπικό από το Υπουργείο Εσωτερικών, μέχρι και το Δεκέμβριο του 2025.

Αυτή τη στιγμή, με βάση την εικόνα που έχει το Υπουργείο Εσωτερικών, διαπιστώθηκε πως υπάρχουν Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης δύο ταχυτήτων, αφού από τη μία είναι οι Οργανισμοί που έχουν αρχίσει τις προσλήψεις και μάλιστα έχουν απευθύνει αίτημα προς το Υπουργείο να αποσύρει τους αποσπασμένους λειτουργούς του και από την άλλη είναι οι Οργανισμοί που ακόμη δεν έχουν προκηρύξει θέσεις. Σημειώνεται πως η στελέχωση των ΕΟΑ έπρεπε ήδη να έχει ξεκινήσει, δεδομένου ότι το προσωπικό θα πρέπει να λάβει ενημέρωση και να εκπαιδευτεί, ώστε να μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντα που πρέπει.

Οι ΕΟΑ που δεν έχουν προχωρήσει με την προκήρυξη θέσεων θα πρέπει να το πράξουν άμεσα, καθώς θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, δεδομένου ότι τον ερχόμενο Δεκέμβριο θα λήξει η περίοδος των 18 μηνών που είχε δοθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών για τους αποσπασμένους λειτουργούς. Πάντως, αυτό που διαμηνύεται από πλευράς Υπουργείου είναι πως δεν θα ανανεώσει τις αποσπάσεις, παρά τα αιτήματα που έχει λάβει από τους ΕΟΑ, καθώς υπάρχουν καίριες υπηρεσίες που λειτουργούν υποστελεχωμένες και θα πρέπει να ανακτήσουν το προσωπικό τους.

Πάντως, παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Εσωτερικών έλαβε και αιτήματα για απόσυρση των αποσπασμένων, αφού υπάρχουν Οργανισμοί που στελεχώθηκαν και συνεχίζουν να προσλαμβάνουν κόσμο, η πρόθεση είναι να παραμείνουν στα καθήκοντά τους στους ΕΟΑ οι λειτουργοί του Υπουργείου, μέχρι τοι Δεκέμβριο, ώστε από τη μία να εκπαιδεύουν τους νέους και από την άλλη να βοηθούν με τη διαχείριση του μεγάλου όγκου φακέλων που υπάρχουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Άνοιξε η συζήτηση για τις αλλαγές στη μεταρρύθμιση της ΤΑ-Παρουσίασε τις αλλαγές ο Ιωάννου

Στο τραπέζι σενάρια για το θέμα των δήμων και αντιδημάρχων

Εκτός από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, ένα άλλο πρόβλημα που έχει καταγράψει το Υπουργείο Εσωτερικών είναι και το θέμα των συνενώσεων των δήμων. Συγκεκριμένα, υπάρχουν περιπτώσεις όπως η Λευκωσία, που η συνένωση ήταν επιτυχημένη αφού με τέσσερα δημοτικά διαμερίσματα, είναι εφικτό να εφαρμοστεί η οικονομία κλίμακος που ήταν και το απαιτούμενο για τη μεταρρύθμιση. Από την άλλη, το γεγονός ότι ο Δήμος Στροβόλου έμεινε μόνος, ενώ σε άλλες περιπτώσεις υπήρξε συνένωση ενός μικρού δήμου με άλλες μικρές κοινότητες, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η οικονομία κλίμακος.

Επί του παρόντος, το Υπουργείο Εσωτερικών μελετά τα δεδομένα ώστε να βρεθεί μία λύση, με ένα από τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι να είναι η επανεξέταση των συνενώσεων που έχουν γίνει. Κάτι που πρακτικά είναι εφικτό, αφού οι μελέτες που είχαν γίνει έδειχναν αρχικά πέντε δήμους (σ.σ. η κάθε επαρχία ένας δήμος), αλλά και δεκαεπτά δήμους αντί είκοσι, ωστόσο το θέμα είναι κατά πόσο θα υπάρχουν πολιτικές συγκλίσεις, αφού στο Κοινοβούλιο είχε αλλάξει εντελώς η μορφή της νομοθεσίας και έγιναν είκοσι οι δήμοι.

Στο μεταξύ, το Υπουργείο Εσωτερικών ψάχνει λύσεις και για το φαινόμενο των αντιδημάρχων, που αποτελεί πονοκέφαλο για τους αρμόδιους κι αυτό επειδή αυτή τη στιγμή καθήκοντα αντιδημάρχων ασκούν 93 πρόσωπα. Τον αυξημένο αριθμό των αντιδημάρχων είχε κακίσει ενώπιον της Βουλής και ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του, τονίζοντας πως το ιδεατό θα ήταν να έχει ο κάθε δήμος ένα αντιδήμαρχο.

Προς αυτό το σκοπό στο τραπέζι υπάρχουν διάφορα σενάρια. Ένα εξ αυτών προνοεί όπως ο αντιδήμαρχος είναι ένα μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου και επιλεγεί από τα υπόλοιπα μέλη, ως αντιδήμαρχος, που θα αναπληρεί το δήμαρχο όταν εκείνος λείπει. Ένα άλλο σενάριο, που εξετάζει το Υπουργείο Εσωτερικών είναι όπως ο αντιδήμαρχος είναι σε κοινό ψηφοδέλτιο με τον δήμαρχο, ως συνδυασμός και να εκλέγεται από τους πολίτες. Ωστόσο, αυτό φαντάζει μακρινό σενάριο, καθώς το πιθανότερο να φέρουν ένσταση οι πολιτικές δυνάμεις, αφού αυτή τη στιγμή ο δήμαρχος είναι μίας πολιτικής παράταξης και ο αντιδήμαρχος μίας άλλης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καλύτερο το νέο μοντέλο που προωθείται για τους ΕΟΑ-«Χρειάζεται να γίνουν πολλά»

Ένα τρίτο σενάριο είναι με βάση τα πληθυσμιακά κριτήρια να υπάρχει και αντιδήμαρχος. Συγκεκριμένα, η πρόταση που μελετάται είναι σε περίπτωση που ένας δήμος έχει 20,000 κάτοικους και κάτω, να έχει ένα αντιδήμαρχο ή σε περίπτωση που έχει 80,000 να έχει τέσσερις και τα καθήκοντά τους θα είναι οριζόντια και όχι ανά εκλογικό διαμέρισμα. Σημειώνεται πως και στα τρία σενάρια, οι αντιδήμαρχοι θα έχουν οριζόντια καθήκοντα και όχι ανά δημοτικό διαμέρισμα, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αφού η φιλοσοφία της μεταρρύθμισης είναι να υπάρχει συλλογική ευθύνη.

Στο μεταξύ, αυτό που διαμηνύεται είναι πως σε περίπτωση που δεν μειωθούν οι δήμοι, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μειωθούν και οι αντιδήμαρχοι. Την πρόθεση για μείωση του υπερβολικού αριθμού των αντιδημάρχων μαρτυρά και το γεγονός ότι ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών βρίσκεται και το κυβερνητικό νομοσχέδιο για να ξεκαθαρίσουν τα καθήκοντά τους. Πάντως, στις αλλαγές που μελετά το Υπουργείο Εσωτερικών είναι όπως οι δήμαρχοι εκλέγονται από όλο το δήμο και όχι ανά διαμερίσματα.

Μετά τις εκλογές η προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων

Πάντως, αυτό που ξεκαθαρίζεται από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών είναι πως αυτή τη στιγμή γίνονται προεργασίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες, για να ετοιμαστεί μία τελική πρόταση που θα προωθηθεί ενώπιον της Βουλής, ώστε να υπάρξουν αλλαγές.

Κάτι που δεν αναμένεται να γίνει άμεσα, αφού στόχος είναι να περάσουν οι εκλογές και μετά να προωθηθούν νομοθετήματα. Κι αυτό επειδή από τη μία είναι πιεσμένο το χρονικό διάστημα που έμεινε, δεδομένου ότι η Βουλή σε λίγες ημέρες θα τερματίσει τις εργασίες της για το καλοκαίρι, ενώ η κοινοβουλευτική περίοδος που θα απομείνει θα είναι πετσοκομμένη, δεδομένου ότι το σώμα θα διαλυθεί στην τελευταία συνεδρία πριν από τις διακοπές του Πάσχα, που θα είναι αρχές Απριλίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κάθετος ο Ιωάννου για τον αριθμό αντιδημάρχων, προωθεί μείωσή του-«Αδικαιολόγητα αυξημένος»