Κατά επιβολής ποινής σε αιτήτρια διεθνούς προστασίας που έφτασε με παιδιά στην Ιταλία το ΔΕΕ

Κατά της επιβολής ποινής για υποβοήθηση παράνομης εισόδου στην ΕΕ, σε γυναίκα που έφτασε στην Ιταλία από τρίτη χώρα για να αιτηθεί διεθνούς προστασίας μαζί με την ανήλικη κόρη της και την ανήλικη ανιψιά της, τάχθηκε το Δικαστήριο της ΕΕ σε προδικαστική του απόφαση, τονίζοντας πως η συμπεριφορά της είναι έκφραση της ευθύνης που φέρει η ενήλικας για τα παιδιά της οικογένειας της.

Το ΔΕΕ θεωρεί πως η πράξη αυτή της γυναίκας δεν μπορεί να θεωρηθεί πως εμπίπτει στο αδίκημα της παράνομης εισόδου, όπως ορίζεται από το δίκαιο της ΕΕ, και ως εκ τούτου ούτε το κράτος μέλος μπορεί να προχωρήσει σε ανάλογη ερμηνεία. Αν και η απόφαση του ΔΕΕ δεν αποτελεί απόφαση για την ίδια την υπόθεση, η ερμηνεία δεσμεύει τις δικαστικές αρχές των κρατών μελών.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΔΕΕ, ιταλικό δικαστήριο ζήτησε προδικαστική απόφαση σε σχέση με το τι συνιστά αδίκημα υποβοήθησης παράνομης εισόδου σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ. Η υπόθεση αφορούσε υπήκοο τρίτης χώρας η οποία τον Αύγουστο του 2018 έφτασε στο αεροδρόμιο της Μπολόνια μαζί με τις ανήλικες κόρη και ανιψιά της, κάνοντας χρήση πλαστών διαβατηρίων. Η γυναίκα συνελήφθη και εις βάρος της ασκήθηκε ποινική δίωξη για υποβοήθηση παράνομης εισόδου.

Όπως σημειώνεται, η γυναίκα δήλωσε πως εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της λόγω απειλών κατά της ζωής που δεχόταν η ίδια και η οικογένειά της από τον πρώην σύντροφό της. Μαζί της πήρε και την κόρη και την ανιψιά της, της οποίας είχε την πραγματική επιμέλεια κατόπιν του θανάτου της μητέρας του παιδιού, καθώς φοβόταν για τη σωματική ακεραιότητά της. Στη συνέχεια η γυναίκα υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας.

Στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, το πλημμελειοδικείο της Μπολόνια απευθύνθηκε στο Δικαστήριο της ΕΕ ζητώντας προδικαστική απόφαση, και να εξετάσει κατά πόσον οι ενέργειες της κατηγορούμενης στοιχειοθετούν το γενικό αδίκημα της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, και κατά πόσνο το ΔΕΕ μπορεί να επισύρει ποινικές κυρώσεις.

Στην απάντηση του το ΔΕΕ διαπιστώνει ότι δεν αποτελεί υποβοήθηση παράνομης εισόδου η συμπεριφορά προσώπου το οποίο, κατά παράβαση του καθεστώτος διέλευσης από τα σύνορα, φέρνει στο έδαφος κράτους μέλους ανήλικους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι το συνοδεύουν και των οποίων ασκεί την πραγματική επιμέλεια.

Οι ενέργειες της γυναίκας, σύμφωνα με το ΔΕΕ, δεν συνιστά υποβοήθηση της παράνομης μετανάστευσης την οποία το δίκαιο της ΕΕ καταπολεμά, αλλά έκφραση της ευθύνης που φέρει ο ενήλικας έναντι των ανηλίκων λόγω της οικογενειακής τους σχέσης. Ως εκ τούτου, το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται σε εθνική νομοθεσία που ποινικοποιεί την εν λόγω συμπεριφορά σύμφωνα με το ΔΕΕ.

Αντίθετη ερμηνεία για τις ενέργειες της γυναίκας θα αποτελούσε ιδιαιτέρως σοβαρή επέμβαση στο θεμελιώδες δικαίωμα στον σεβασμό της οικογενειακής ζωής και στα θεμελιώδη δικαιώματα του παιδιού, τα οποία κατοχυρώνονται στα άρθρα 7 και 24 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρεται.

Η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται και υπό το πρίσμα του θεμελιώδους δικαιώματος ασύλου, προστίθεται, δεδομένου ότι η γυναίκα χώρας υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, και ως εκ τούτου δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να θεωρηθεί ως παρανόμως διαμένουσα μέχρις ότου εκδοθεί απόφαση επί της αιτήσεώς της σε πρώτο βαθμό, ούτε μπορούν να της επιβληθούν ποινικές κυρώσεις, είτε για τον λόγο ότι εισήλθε η ίδια παρανόμως στην επικράτεια είτε για τον λόγο ότι τη συνόδευσαν, κατά την είσοδό της, η κόρη και η ανιψιά της των οποίων ασκεί την πραγματική επιμέλεια.

Με την προδικαστική παραπομπή τα δικαστήρια των κρατών μελών μπορούν, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα για την ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, καθώς εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να επιλύσει τη διαφορά, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει κάθε άλλο εθνικό δικαστήριο ενώπιον του οποίου ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Πηγή: ΚΥΠΕ