Οι δαπάνες ανά νοικοκυριό και οι διαφορές ανάμεσα στις περιοχές-Μεγάλο ποσοστό του μισθού φεύγει για στέγαση

Αυξημένες είναι οι δαπάνες για τα κυπριακά νοικοκυριά, οι οποίες, ωστόσο, διαφέρουν αναλόγως της περιοχής και φυσικά του επαγγέλματος. Τα στοιχεία από μεγάλη έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας, η οποία διήρκεσε περίπου ένα χρόνο, αποτυπώνουν τα πολλά έξοδα των νοικοκυριών σε συνάρτηση με τα εισοδήματά τους, ενώ οι Κύπριοι ξοδεύουν κατά κύριο λόγο στα βασικά, στέγαση και διατροφή.

Η έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας διενεργήθηκε κατά την περίοδο Απριλίου 2023 - Μαρτίου 2024 σε όλη την ελεύθερη επικράτεια του νησιού. Όπως προκύπτει από την έρευνα της Υπηρεσίας, τα νοικοκυριά στις αστικές περιοχές δαπανούσαν κατά 10,0% περισσότερο από τα νοικοκυριά στις αγροτικές περιοχές. Και αυτό διότι, στις αστικές περιοχές η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό για το 2023 ήταν €44.548, ενώ στις αγροτικές περιοχές ήταν €40.505.

Παράλληλα, όπως φαίνεται από τους αριθμούς, το μεγαλύτερο κομμάτι από τον οικογενειακό προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού δαπανάται για στέγαση και διατροφή. Ακολουθούν οι δαπάνες για μεταφορές, που αφορούν τα κόστη βενζίνης ή διακίνησης με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Παράλληλα, το μικρότερο ποσοστό των δαπανών αφορά προσωπικές αγορές των προσώπων που διαμένουν στα νοικοκυριά, όπως αλκοολούχα ποτά και καπνικά είδη, ενώ σύμφωνα με την έρευνα, η μέση ετήσια μη καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό για το 2023 ανήλθε στις €10.585.

Επιπλέον, μικρότερα ποσοστά του οικογενειακού προϋπολογισμού δαπανούνται για αναψυχή, αλλά και στον τομέα της Υγείας.

Επιπρόσθετα, όπως είναι φυσιολογικό, οι δαπάνες τόσο των νοικοκυριών όσο και των ενηλίκων, προσαρμόζονται ανάλογα και με τα εισοδήματά τους. Η μέση καταναλωτική δαπάνη ανά ενήλικα με υψηλά εισοδήματα ανέρχεται σε €48.137 τον χρόνο, ενώ η δαπάνη ενήλικα με χαμηλά εισοδήματα ανήλθε στις €11.537. Το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανά ενήλικα στο χαμηλότερο και υψηλότερο εισοδηματικό δεκατημόριο ανήλθε σε €9.884 και €76.484, αντίστοιχα.

Πάντως και στις δύο κατηγορίες, τόσο με υψηλά όσο και με χαμηλότερα εισοδήματα, η υψηλότερη δαπάνη του ετήσιου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά τη στέγαση. Ωστόσο, στα φτωχότερα νοικοκυριά η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών αφορά τα «είδη διατροφής και μη αλκοολούχα ποτά», ενώ στα πλουσιότερα νοικοκυριά η ίδια κατηγορία κατατάσσεται πιο χαμηλά, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών αφορά τα «εστιατόρια και υπηρεσίες διαμονής».

Επιπλέον, όπως προκύπτει από την έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανά νοικοκυριό κατά την περίοδο της έρευνας ανήλθε στις €48.419. Όσον αφορά τις αστικές περιοχές, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανά νοικοκυριό ήταν €51.382, ενώ στις αγροτικές περιοχές ήταν €42.064.

Το μέσο καθαρό ετήσιο εισόδημα ανά νοικοκυριό στο χαμηλότερο εισοδηματικό δεκατημόριο ανήλθε σε €12.529 και στο υψηλότερο σε €142.066, αντίστοιχα.

Παράλληλα, όπως φαίνεται μέσα από τα ευρήματα, το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά ενήλικα στις αγροτικές περιοχές είναι περίπου κατά έξι χιλιάδες ευρώ λιγότερο απ’ ό,τι ενός ενήλικα σε αστική περιοχή.

Πάντως, διαφορές στις δαπάνες των νοικοκυριών παρουσιάζονται ανάλογα και με το επάγγελμα. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Στατιστικής Υπηρεσίας, τα νοικοκυριά όπου ο υπεύθυνος ασκεί μη χειρωνακτικό επάγγελμα στον δημόσιο τομέα καταγράφουν τη υψηλότερη μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη, η οποία ανέρχεται σε €64.137.

Παράλληλα, αν ο υπεύθυνος ασκεί μη χειρωνακτικό επάγγελμα στον ιδιωτικό τομέα, η μέση ετήσια δαπάνη του νοικοκυριού ανέρχεται στις €50.334. Παράλληλα, αν σε ένα νοικοκυριό ο διαμένων ασκεί χειρωνακτικό επάγγελμα στον δημόσιο τομέα, η ετήσια δαπάνη του ανέρχεται στις €49.050, ποσό κατά 13,4% υψηλότερο από τη μέση καταναλωτική δαπάνη όλων των νοικοκυριών. Αντίθετα, τα νοικοκυριά όπου ο υπεύθυνος ανήκει στην κατηγορία του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού καταγράφουν τη χαμηλότερη μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη. Το ποσό αυτό είναι κατά 39,1% χαμηλότερο από τον μέσο όρο των καταναλωτικών δαπανών όλων των νοικοκυριών. Στη σχετική λίστα ακολουθούν τα νοικοκυριά όπου ο υπεύθυνος είναι συνταξιούχος, με μέση ετήσια δαπάνη €30.714, ποσό κατά 29,0% χαμηλότερο από τον μέσο όρο όλων των νοικοκυριών.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία στις διάφορες περιοχές, με τη Λεμεσό να έχει τη υψηλότερη μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη, η οποία είναι ελαφρώς πιο πάνω από εκείνη της Λευκωσίας. Ακολουθούν Λάρνακα και Αμμόχωστος, ενώ η Πάφος καταγράφει τη χαμηλότερη.

Όσον αφορά το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανά νοικοκυριό για το 2023, ανήλθε σε €48.419, έναντι €33.047 το 2015/2016, όταν έγινε η προηγούμενη μεγάλη έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας.

Στις αστικές περιοχές, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανήλθε σε €51.382, σε σύγκριση με €34.131 το 2015/2016, σημειώνοντας αύξηση 50,5%. Αντίστοιχα, στις αγροτικές περιοχές, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα ανήλθε σε €42.064, από €30.704 το 2015/2016, καταγράφοντας αύξηση 37,0%.

Παράλληλα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, το 2023 τα νοικοκυριά στις αγροτικές περιοχές είχαν κατά 18,1% χαμηλότερο μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα σε σύγκριση με τα νοικοκυριά στις αστικές περιοχές.

Πάντως, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, για τη συλλογή των στοιχείων ανταποκρίθηκαν 2.985 νοικοκυριά, στα οποία διέμεναν συνολικά 7.761 άτομα.