Δύο στρατόπεδα για το άνοιγμα της Μακαρίου-Κραυγή αγωνίας από καταστηματάρχες

Σε δύο στρατόπεδα είναι χωρισμοί οι φορείς, όσον αφορά στην απόφαση του Δήμου Λευκωσίας για άνοιγμα της Μακαρίου, αφού από τη μία βρίσκονται οι καταστηματάρχες που εξέφρασαν μία κραυγή αγωνίας, καθώς είναι στα πρόθυρα να βάλουν λουκέτο και από την άλλη οι οργανώσεις και οι ακαδημαϊκοί, που θεωρούν ότι το άνοιγμα της Μακαρίου δεν θα επιφέρει ουσιαστική αλλαγή, αναφορικά με την ανάκαμψη του εμπορικού κέντρου της πόλης.

Η απόφαση που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας για άνοιγμα της Μακαρίου τέθηκε εκ νέου προς συζήτηση ενώπιον της Επιτροπής Μεταφορών, κατά την οποία ακούστηκαν οι απόψεις των φορέων που δεν είχαν εκφράσει άποψη κατά την πρώτη συνεδρία. Οι σύνδεσμοι που εκπροσωπούν τους καταστηματάρχες στην περιοχή είχαν υπογραμμίσει την ανάγκη για στήριξη των επιχειρηματιών, αλλά και των κατοίκων της περιοχής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το σκεπτικό του δήμου Λευκωσίας για το άνοιγμα της Μακαρίου-Διασκέδασε ανησυχίες ο Προύντζος

Από πλευράς του, ο γενικός γραμματέας της ΠΟΒΕΚ, Στέφανος Κουρσάρης, σημείωσε πως τα τελευταία έξι χρόνια γίνεται μία εγχείρηση στη Μακαρίου. «Τα 2/5 των καταστημάτων έχουν κλείσει και τα υπόλοιπα είναι στον αναπνευστήρα. Δώστε αποζημιώσεις σοβαρές σε όσους έκλεισαν και όσοι κρατούνται με νύχια και με δόντια. Για να εξασφαλίσουμε προσβασιμότητα, απέτυχαν οι δημόσιες συγκοινωνίες. Πρέπει να ανοίξει η Μακαρίου, έστω προσωρινά, για να μπορέσουν να αντέξουν αυτές τα πρόσωπα».

Στη δική της τοποθέτηση, η εκπρόσωπος επιχειρήσεων νότιου τμήματος της λεωφόρου Μακαρίου, Μαριλένα Ιερομόναχου, υπέδειξε ότι οι επιπτώσεις των έργων είναι εμφανή, αφού γίνονται έργα για την οικονομία, τις μεταφορές και την κοινωνία. «Αυτή τη στιγμή τίποτε δεν εξυπηρετείται εκτός από το Pame Express. Κρατήσαμε την κύρια αρτηρία να είναι πέρασμα των εργαζομένων από Δευτέρα ως Παρασκευή και μας κρατούν όμηρους τους επιχειρηματίες και τους πολίτες. Ζω την πόλη μου καθημερινά. Ένα έργο βιώσιμης κινητικότητας δεν γίνεται να είναι εις βάρος των πολλών. Η Λευκωσία δεν είχε ένα business plan».

Η κα. Ιερομονάχου, συνεχίζοντας, επεσήμανε ότι «δεν θέλουμε να σκοτώσουμε κανένα έργο βιωσιμότητας, όμως θέλουμε να φέρουμε κόσμο στο κέντρο. Χωρίς οικονομία δεν υπάρχει βιωσιμότητα της πόλης. Κανένας επιχειρηματίας δεν θέλει να επενδύσει κάπου που δεν τον βλέπουν. Προσωρινά και μέχρι να γίνουν οι μελέτες που πρέπει να γίνουν, επειδή όλοι βλέπουν ότι οι αποφάσεις έγιναν βεβιασμένα, πρέπει να ανοίξει η Μακαρίου. Δεν θα αποσυμφωρήσει το κυκλοφοριακό. Τις λεωφορειολωρίδες ήδη τις χρησιμοποιούν όλοι. Δεν πρέπει να κρατούμε ό,τι μας συμφέρει από όσα μας υποδεικνύει η ΕΕ. Δεν έγινε ποτέ διαβούλευση για τη νότια Μακαρίου, δεν είχαν ανακοινώσει τη μονοδρόμηση. Σε ένα ΣΚ έκλεισε και τις τέσσερις λωρίδες».

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση του Νίκου Βασιλείου, προέδρου της Πρωτοβουλίας για διάνοιξη της Μακαρίου, που εξήγησε ότι εκπροσωπεί 200 και πλέον καταστηματάρχες και πολίτες στη Μακαρίου, που υποφέρει, όπως είπε, από το 2020. «Υπέφερε αρχικά τους πρώτους μήνες και στη συνέχεια στην πανδημία και πριν τελειώσει η πανδημία, μας ανακοίνωσαν πως θέλουν να ομορφήνουν τη Λευκωσία, για να αναπτυχθεί η εμπορικότητα. Αυτό είναι και στο πρωήμιο της συμφωνίας του κράτους με την ΕΕ για τη Μακαρίου».

Ο κ. Βασιλείου επεσήμανε, παράλληλα, ότι «ήρθε η μέρα που θα ανοίξει η Μακαρίου και μας είπαν να περιμένουμε αν θα είναι μονόδρομος ή αμφύδρομος. Στείλαμε το 2022 επιστολή σε Αστυνομία, Δήμο και άλλους φορείς, τις προτάσεις μας στη βάση ότι θα είναι μονόδρομοι. Πριν προλάβουμε να συζητηθούν αυτά, μας ανακοίνωσαν ότι η πόλη της Λευκωσίας δεν θα είναι προσβάσιμη και θα είναι μία συγκοινωνιακή λωρίδα. Το πλεονέκτημα των Malls και όλων αυτών των μικρών εμπορικών κέντρων που έχουν δημιουργηθεί, είναι η προσβασιμότητα και το parking. Ποιου συμφέροντα εξυπηρετούνται; Των καταστηματαρχών στη Μακαρίου ή των Malls».

Ο πρόεδρος της πρωτοβουλίας για διάνοιξη της Μακαρίου, στην τοποθέτησή του, υπέδειξε μάλιστα πως «ένα δεύτερο σημείο είναι βιώσιμη κινητικότητα. Εγώ ήθελα τριάντα μέτρα να πάω στο κατάστημά μου και τώρα κάνω 230. Είναι οκτώ φορές περισσότερο. Είμαστε υπέρ για να ανοίξει η Μακαρίου. Δεν είμαστε εναντίον του λεωφορείου. Μία από τις προτάσεις μας ήταν να επεκταθεί το Pame Express και να φέρει τον κόσμο μέσα στη Λευκωσία. Για ποιο λόγο δεν γίνεται; Αυτό είναι η προσβασιμότητα. Όταν σκεφτόμαστε να κάνουμε έργα, δεν βάζουμε την άμαξα μπροστά στον αμαξιλάτη. Δεν τα αφήνουμε ατέλειωτα. Παίρνουμε και αποτελέσματα. Δεν φταίμε ότι δεν έγινε λεωφορειολωρίδα σε άλλες περιοχές».

Ο Γιάννης Ιωαννίδης, οργανωτικό στέλεχος και εκ των ιδρυτών της διαχειριστικής επιτροπή των κατοίκων της Λαϊκής Γειτονιάς, σημείωσε πως «η λαϊκή γειτονιά λεηλατήθηκε, έκλεισε και πετάχθηκε στα αζήτητα. Πρέπει να επαναλειτουργήσει η Μακαρίου για το αυτοκίνητο. Είναι ο πνεύμονας για την επιχειρηματική λειτουργία. Ένας άνθρωπος είχε κηδεία φίλου του στην Αρχιεπισκοπή και λόγω της μονοδρόμισης της Μακαρίου, δεν πρόλαβε να πάει στην κηδεία. Επίσης, ένας καταστηματάρχης που βρίσκεται στη Μακαρίου εδώ και 40 χρόνια, θα αναγκαστεί να φύγει».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κίνητρα για να ανακάμψει η Λευκωσία ζητά ο Δήμαρχος-Παγοποίηση απόφασης για Μακαρίου θέλει το ΕΤΕΚ

Από πλευράς του ο Αντώνης Κουππαρής, ο εκπρόσωπος των κατοίκων και ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων περιοχής πεζόδρομων ιστορικού εμπορικού κέντρου της Λευκωσίας, υιοθέτησε τις τοποθετήσεις της κας. Ιερομονάχου, ενώ σημείωσε πως διαπιστώνει μία δαιμονοποίηση των καταστηματαρχών και των κατοίκων της περιοχής. «Είπαν πολλοί τι φταίει ότι ήταν πριν το κλείσιμο το πρόβλημα, ναι υπήρχε πρόβλημα και στις αποφάσεις που έφεραν το πρόβλημα και οι μόνοι που δεν συμμετείχαν για να έχουμε αυτή την κατάσταση ήταν οι κάτοικοι και οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Η Μακαρίου πρέπει να ανοίξει, είναι μία κεντρική οδική αρτηρία και πρέπει να συνδέεται με την υπόλοιπη πόλη. Κλείνουν μαγαζιά, πρέπει να δούμε πόσες επιχειρήσεις έμειναν ανοιχτές, πόσοι κάτοικοι έμειναν στο κέντρο».

Στη συνέχεια, ο κ. Κουππαρής εξήγησε πως «είναι σωστό να ανοίξει η Μακαρίου. Προηγήθηκε διαβούλευση με τους καταστηματάρχες και τους κατοίκους. Μία φορά ακουστήκαμε. Ανέλαβαν τις ευθύνες τους στο Δημοτικό Συμβούλιο και διόρθωσαν ένα λάθος. Καταστηματάρχες κλείδωσαν τα καταστήματά τους τελευταία φορά και κάτοικοι έφυγαν από το ιδιόκτητο σπίτι τους, επειδή δεν μπορούσαν άλλο τη φτώχεια. Πρέπει να αναστηθεί η Μακαρίου. Καθόμαστε πάνω στα κάρβουνα εμείς και όλοι οι άλλοι κάθονται σε αναπαυτικές καρέκλες».

Αντίθετες οι οργανώσεις και οι ακαδημαϊκοί

Την αντίθεσή τους για το άνοιγμα της Μακαρίου εξέφρασαν διάφορες οργανώσεις, καθώς επίσης και ακαδημαϊκοί. Η Μαρίνα Κυριάκου, εκπρόσωπος του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου, επεσήμανε πως δεν έχει παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο για την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κάτι που δημιουργεί ανασφάλεια που οδηγεί η απόφαση.

«Θέλουμε τη δημοσιοποίηση όλων των μελετών που χρησιμοποιείται ως επιχειρηματολογία, για να μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτές τις απόψεις. Εμείς δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε μία τέτοια απόφαση χωρίς το πλάνο. Ακούστηκαν φωνές των οδηγών και των καταστηματαρχών, όμως δεν ακούστηκαν οι κάτοικοι, οι πεζοί, οι ποδηλάτες, οι ΑμεΑ. Πρέπει να μαζέψουμε όλες τις φωνές και να ακούσουμε και την εταιρεία των λεωφορείων, για να μας πει τι προβλήματα αντιμετωπίζουν».

Η κα. Κυριάκου, συνεχίζοντας, σημείωσε πως «κάναμε μία λεωφορειολωρίδα σε όλη τη Λευκωσία δεν θα αλλάξουν τα ποσοστά χρηστών. Πρέπει να γίνουν και αλλού. Αυτή η απόφαση αναιρεί την προσπάθεια που γίνεται. Η Μακαρίου ήταν ένα δείγμα, όχι το αποτέλεσμα και δεν συμφέρει να επιστρέψουμε σε προηγούμενες σκέψεις. Η ΕΕ προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ανεργειακή φτώχεια και η συγκοινωνιακή φτώχεια είναι κομμάτι αυτής, επειδή αφορά το κομμάτι που δεν μπορεί μία οικογένεια να καλύψει τα έξοδα για ένα όχημα. Δεν μπορούμε να αναιρούμε αυτό το δικαίωμα σε μία οικογένεια. Θέλουμε να αναπτύξουμε την κατοικία στο κέντρο, όμως χρειάζονται τα λεωφορεία. Χρειάζεται μία ολιστική συζήτηση και να ακουστούν πολλές απόψεις, από διάφορους φορείς».

Από πλευράς του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Συγκοινωνιολόγων Κύπρου, Μιχάλης Λαμπρινός, στη δική του τοποθέτηση, επεσήμανε πως «η απόφαση αναιρεί τον κεντρικό στόχο να καταστεί το κέντρο ως ελκυστικός προορισμός. Θα αυξήσει η τροχαία κίνηση σε 13,000 που ήταν ο αριθμός πριν το έργο, θα υποβαθμίσει την εμπειρία των πιστών, ενώ 200 λεωφορεία θα έχουν πρόβλημα. Θα εκθέσει την ΚΔ σε νομικούς κινδύνους για παραβίαση όρων χρηματοδότησης από την ΕΕ. Προτείνουμε αναστολή της απόφασης μέχρι την εκπόνηση μελέτης. Θέλουμε ένα μόνιμο φόρουμ επικοινωνίας με το αρμόδιο Υπουργείο και τους πολίτες».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απαντά ο Προύντζος για τη διαφωνία του με το άνοιγμα της Μακαρίου-«Προσπάθησα να καταθέσω γεφυρωτική πρόταση»

Ο Ιάκωβος Ζαχαριάδης, διευθυντής της Πρωτοβουλίας Λευκωσία-Πρωτεύουσα Κύπρος, σημείωσε πως το σοβαρότερο πρόβλημα που έχει η περιοχή εστιάζει στο γεγονός ότι τα προβλήματα υπάρχουν εδώ και καιρό. «Αυτή τη στιγμή έχουμε μέλη μας και υποστηρικτές σχεδόν το 90% που βρίσκονται στο κλειστό μέρος της Μακαρίου. Προβαίνουμε κάθε έξι μήνες σε αποτύπωση της εμπορικής δραστηριότητας. Υπάρχουν 107 υποστατικά, εκ των οποίων τα 37 είναι ανενεργά, είτε επειδή είναι κενά, είτε επειδή περιμένουν οι επιχειρήσεις, είτε επειδή δεν λειτουργούν. Πριν ένα χρόνο ήταν 22. Η εικόνα που έχουμε αυτή τη στιγμή στη Μακαρίου δεν είναι καλή».

Ο κ. Ζαχαριάδης πρόσθεσε, δε, ότι «έχουμε κατεδαφισμένα κτίρια, δεν εφαρμόζονται έλεγχοι στα θέματα ταχύτητας. Δεν υπάρχει η αστυνόμευση και οι τροχονόμοι του Δήμου έχουν διαφορετικούς όρους εντολής και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν παραβιάσεις. Δεν μας ικανοποιεί η κατάσταση. Η πρωτοβουλία τάσσεται ενάντια στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αφού εκτιμά ότι το πλήρες άνοιγμα θα φέρει ένα τεράστιο αριθμό αυτοκινήτων που θα χρησιμοποιήσουν τη Μακαρίου ως χώρο διέλευσης. Πρέπει να είναι προορισμός η Μακαρίου και όχι κέντρο διέλευσης. Η πράξη της απόφασης μας καθιστά γιοφύρι για άλλες κατευθύνσεις».

Ο Κυριάκος Νικολάου, από το τμήμα Αρχιτεκτονικής του ΤΕΠΑΚ, στην τοποθέτησή του, επεσήμανε πως συζητείται ένα θέμα για άνοιξη της Μακαρίου στη βάση μίας ποιοτικής μελέτης και επεσήμανε πως έχουν επενδυθεί εκατοντάδες λεφτά σε μελέτες για το κέντρο της Λευκωσίας. «Ερχόμαστε να τις εκμηδενίσουμε στη βάση μίας ποιοτικής μελέτης και αποφασίσαμε να ανοίξαμε τη Μακαρίου, χωρίς να το τεκμηριώσουμε. Στο κομμάτι των λεωφορείων, υπάρχουν τρεις-τέσσερις γραμμές, που περνούν τα λεωφορεία από κάποιες περιοχές. Διαφημίζουμε το Pame Express και ερχόμαστε τώρα να τιμωρήσουμε εκείνους που το χρησιμοποιούν. Δεν είμαστε εναντίον των καταστηματαρχών. Στηριζόμαστε σε δική μας τεχνογνωσία, για να λέμε ότι δεν είναι σωστό να ανοίξει η Μακαρίου».

Ο κ. Νικολάου επεσήμανε, δε, ότι μπορεί να τεκμηριώσει την άποψή του ότι η περιοχή νοσούσε από πριν το 2017, που είχε γίνει σχετική μελέτη. «Ακούστηκε να περνούν τα αυτοκίνητα. Θα βοηθήσει τους καταστηματάρχες αυτό; Εγώ εγγυούμαι όχι. Αύριο μπορεί να είμαστε αντιμέτωποι με το να ανοίξουμε άλλες λεωφόρους και οδούς».

Η καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου Frederick, Λώρα Νικολάου, ανέφερε πως η εμπορικότητα στη Λευκωσία άρχισε να καταρρέει με την εισβολή, ενώ εξήγησε πως το κέντρο της Λευκωσίας είναι ένα αδιέξοδο και χωρίς ειδικές πολιτικές, δεν θα αλλάξει κάτι.

«Πρέπει να γίνουν ειδικές πολιτικές, να αυξηθεί η πληρότητα του πληθυσμού και πρέπει να δοθεί χρόνο. Θέλουν 30 χρόνια για να αλλάξει η κατάσταση. Από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι πολιτικές, θέλουν πολύ καιρό. Το άνοιγμα της Μακαρίου είναι να προσπαθούμε να κάνουμε εγχείρηση καταρράκτη με το μαχαίρι της κουζίνας. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν καθαρά ότι η ανταγωνιστικότητα της πόλης γίνεται με ειδικές πολιτικές και όταν είναι προορισμός η Μακαρίου».

Η εκπρόσωπος του Organisation For Positive Urbanism, Έλενα Γεωργίου, σημείωσε πως «είμαστε μία ομάδα πολιτών που ψάχνουμε λύσεις. Την περασμένη Πέμπτη βρεθήκαμε με 200-300 άτομα να διαμαρτυρόμαστε για το άνοιγμα της Μακαρίου. Η Μακαρίου είναι πολύ σημαντικός δρόμος και εμείς ελπίζουμε ότι είναι η αρχή και όχι το τέλος του πώς δίνουμε προτεραιότητα στη μικροκινητικότητα. Για να δουλέψει αυτό το πράγμα, χρειάζεται δίκτυο. Τους ποδηλάτες δεν θα τους επηρεάσει πολύ το άνοιγμα της Μακαρίου. Αλλά θα επηρεάσει αρκετά τους μελλοντικούς ποδηλάτες. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο δίκτυο από μεταφορές και να πείσουμε τον κόσμο να βγει από το αυτοκίνητο. Είναι ένα σύμβολο η Μακαρίου, που αν οπισθοδρομήσουμε θα δείξει ότι είμαστε αναξιόπιστοι στην ΕΕ για εκείνα που κάνουμε».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αμφίδρομη κυκλοφορία οχημάτων στη Μακαρίου ζητούν μικρές επιχειρήσεις και κάτοικοι

Η απάντηση του Προύντζου

Στο τέλος της συνεδρίας, το λόγο πήρε ο δήμαρχος Λευκωσίας, Χαράλαμπος Προύντζος, ο οποίος απάντησε στην τοποθέτηση ότι δεν αποστάλθηκε ακόμη αίτημα στην Αστυνομία, τονίζοντας πως έχει αποσταλεί το αίτημα στο Φορέα Κυκλοφοριακών Μελετών και πλέον περιμένει τη δική του τοποθέτηση. «Το άλλο που θέλω να πω είναι ότι έχουμε καταθέσει ένα χρονικό του έργου της Μακαρίου. Εγώ διαφώνησα με την απόφαση, όμως θα υπερασπιστώ τους συμβούλους της Λευκωσίας. Το 2011 είχε κατατεθεί ένα σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας που προέβλεπε διάφορες λεωφορειολωρίδες και ξεκίνησε ένας σχεδιασμός. Από αυτές υλοποιήθηκαν μόνο τρεις λεωφορειολωρίδες. Για τις υπόλοιπες δεν ξέρει κανείς πότε θα γίνουν. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι υπήρχε αποδοχή του οράματος από τους παρευρισκομένους στη συνεδρία. Όμως, πρέπει να μας προβληματίσει ότι είμαστε στο 2025 και μόνο ο Δήμος Λευκωσίας έλαβε αποφάσεις. Πρέπει να υπάρξει και στήριξη από το κράτος».

Η συζήτηση θα ολοκληρωθεί σε τρίτη συνεδρία, που θα οριστεί είτε την ερχόμενη εβδομάδα, είτε σε δύο εβδομάδες.