Το Κασμίρ αποτελεί μήλον της Έριδος ανάμεσα σε Ινδία και Πακιστάν-Γιατί είναι τόσο σημαντικό

Η περιοχή του Κασμίρ αποτελεί ένα από τα πιο μακροχρόνια και επικίνδυνα γεωπολιτικά προβλήματα της Ασίας, με τις δύο πυρηνικές δυνάμεις, την Ινδία και το Πακιστάν, να τη διεκδικούν εδώ και πάνω από επτά δεκαετίες.

Αν και πρόκειται για μια περιοχή εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, η γεωστρατηγική της θέση, η ιστορική της πορεία και η σύνθεση του πληθυσμού της την έχουν καταστήσει εστία σύγκρουσης, αβεβαιότητας και αιματοχυσίας, με τις τελευταίες επιθέσεις να έχουν φέρει την Ινδία και το Πακιστάν στα πρόθυρα πολέμου.

Το Κασμίρ διεκδικείται εξ ολοκλήρου από την Ινδία και το Πακιστάν, αλλά διοικείται μόνο εν μέρει από την καθεμία από τότε που διχοτομήθηκαν μετά την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανία το 1947. Οι χώρες έχουν διεξάγει δύο πολέμους γι' αυτό.

Η ρίζα της διαμάχης για το Κασμίρ χρονολογείται από το 1947, όταν η Βρετανική Ινδία διαμελίστηκε σε δύο ανεξάρτητα κράτη: την Ινδία και το Πακιστάν. Η πριγκιπική πολιτεία του Τζαμού και Κασμίρ, υπό τον Μαχαραγιά Χαρί Σινγκ, είχε τη δυνατότητα να επιλέξει σε ποια χώρα θα ενταχθεί. Αν και η πλειοψηφία του πληθυσμού του Κασμίρ ήταν μουσουλμάνοι, ο Μαχαραγιάς – ινδουιστής στην καταγωγή – αποφάσισε να προσχωρήσει στην Ινδία, ύστερα από επίθεση ανταρτών που υποστηρίζονταν από το Πακιστάν.

Η απόφαση αυτή οδήγησε στην πρώτη ινδοπακιστανική σύγκρουση (1947-1948), η οποία έληξε με την παρέμβαση του ΟΗΕ και την καθιέρωση της "Γραμμής Ελέγχου" (Line of Control), η οποία διχοτομεί την περιοχή σε δύο μέρη: το Ινδικά Ελεγχόμενο Κασμίρ (περίπου 55%) και το Πακιστανικά Ελεγχόμενο Κασμίρ (περίπου 35%). Το υπόλοιπο 10% κατέχεται από την Κίνα από τη δεκαετία του 1960.

Παρά τις κατά καιρούς ειρηνευτικές προσπάθειες, η διαμάχη δεν έχει λυθεί. Το Κασμίρ παραμένει μία από τις πλέον στρατιωτικοποιημένες περιοχές στον κόσμο, με συνεχείς συγκρούσεις και τρομοκρατικές επιθέσεις.

Γιατί το Κασμίρ είναι τόσο σημαντικό για Ινδία και Πακιστάν

Το Κασμίρ δεν έχει μόνο στρατηγική σημασία αλλά και βαθιά συμβολική αξία για Ινδία και Πακιστάν:

Θρησκευτικά κριτήρια: Η πλειοψηφία του πληθυσμού του Κασμίρ είναι μουσουλμανική, και το Πακιστάν το θεωρεί ως φυσική του προέκταση. Η Ινδία, όμως, τονίζει την πολυθρησκευτική της φύση και επιδιώκει να διατηρήσει το Κασμίρ ως αναπόσπαστο μέρος της.

Πολιτική ταυτότητα: Το Κασμίρ έχει συνδεθεί με την εθνική αφήγηση και των δύο χωρών, καθιστώντας κάθε υποχώρηση πολιτικά δύσκολη.

Υδάτινοι πόροι: Η περιοχή είναι πλούσια σε υδάτινους πόρους, ζωτικής σημασίας για τη γεωργία σε βόρεια Ινδία και Πακιστάν.

Οι τρεις μεγαλύτερες επιθέσεις στο Κασμίρ

Επίθεση στην Ινδική Βουλή (2001)

Στις 13 Δεκεμβρίου 2001, ένοπλοι επιτέθηκαν στο κτίριο του Κοινοβουλίου στην Ινδία, σκοτώνοντας 14 άτομα, συμπεριλαμβανομένων και των πέντε δραστών. Η Ινδία κατηγόρησε πακιστανικές εξτρεμιστικές οργανώσεις (Jaish-e-Mohammed και Lashkar-e-Taiba), προκαλώντας τεράστια κρίση που έφερε τα δύο κράτη στα πρόθυρα πολέμου. Η διεθνής κοινότητα επενέβη για να αποκλιμακωθεί η ένταση.

Η Σφαγή στην Ουρί (2016)

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2016, τέσσερις ενόπλοι επιτέθηκαν σε στρατιωτική βάση στην Ουρί, κοντά στη Γραμμή Ελέγχου. Σκοτώθηκαν 19 Ινδοί στρατιώτες, κυρίως από πυρκαγιά που προκλήθηκε από εκρηκτικά. Ήταν η πιο αιματηρή επίθεση εναντίον ινδικού στρατού σε δεκαετίες. Η Ινδία απάντησε με "χειρουργικά πλήγματα" εντός του πακιστανικού εδάφους, επιτείνοντας τη στρατιωτική ένταση.

Η Επίθεση στο Πουλουάμα (2019)

Η πιο θανατηφόρα επίθεση στην Ινδική Κασμίρ συνέβη στις 14 Φεβρουαρίου 2019. Ένας βομβιστής αυτοκτονίας της Jaish-e-Mohammed επιτέθηκε σε κονβόι παραστρατιωτικών δυνάμεων, σκοτώνοντας 40 Ινδούς στρατιώτες. Η Ινδία απάντησε με αεροπορικές επιδρομές στη Μπαλακότ, εντός του Πακιστάν, χτυπώντας φερόμενα τρομοκρατικά στρατόπεδα. Το Πακιστάν απάντησε με δικές του επιθέσεις και κατέρριψε ινδικό αεροσκάφος, αιχμαλωτίζοντας τον πιλότο. Η κρίση αυτή έφερε τις δύο χώρες πιο κοντά σε πόλεμο από ποτέ μετά το 1999.

Το μέλλον του Κασμίρ

Το 2019, η ινδική κυβέρνηση υπό τον Ναρέντρα Μόντι κατάργησε το ειδικό καθεστώς αυτονομίας του Κασμίρ (Άρθρο 370 του Συντάγματος), πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις και αυστηρούς περιορισμούς στην περιοχή. Η Ινδία υποστηρίζει ότι πρόκειται για απαραίτητη μεταρρύθμιση, ενώ οι επικριτές το θεωρούν μέσο ενσωμάτωσης με τη βία.

Παρά τις ενδείξεις αποκλιμάκωσης κατά καιρούς, η περιοχή παραμένει εξαιρετικά ευάλωτη, με τον πληθυσμό της συχνά παγιδευμένο ανάμεσα στη γεωπολιτική αντιπαλότητα, την παρουσία ενόπλων ομάδων και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Πηγή: lifo