Νέο εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων πρότεινε η Υπ. Γεωργίας στον Επίτροπο Χάνσεν

Τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου αντιμετώπισης των κρίσεων που προκαλούνται στη γεωργία από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες, πρότεινε η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, στον Επίτροπο Γεωργίας και Τροφίμων της ΕΕ, Κριστόφ Χάνσεν, την Παρασκευή.

Σε δηλώσεις της μετά τη συνάντησή τους, που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Γεωργίας, η κ. Παναγιώτου ανέφερε ότι η επίσκεψη του Ευρωπαίου Επιτρόπου πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την κυπριακή γεωργία, που βιώνει μια από τις χειρότερες περιόδους λειψυδρίας.

Όπως είπε, στη συνάντηση ενημέρωσε τον Επίτροπο για την επικρατούσα κατάσταση και τα μέσα που λαμβάνει η Κυβέρνηση για την απάμβλυνση των επιπτώσεων της ξηρασίας στη γεωργική παραγωγή και τα εισοδήματα των αγροτών και ζήτησε την αρωγή της ΕΕ σε αυτή την προσπάθεια.

Αναφέρθηκε σε πρότασή της προς τον Επίτροπο για «τη δημιουργία ενός νέου εργαλείου αντιμετώπισης των κρίσων που προκαλούνται στη γεωργία από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες. Η πρότασή μας αφορά στη δημιουργία ενός απλοποιημένου μηχανισμού άμεσης παροχής αρωγής στους επηρεαζόμενους αγρότες ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν», είπε η Υπουργός.

Πρόσθεσε ότι θέση της Κυβέρνησης είναι ότι η χρηματοδότηση αυτού του μηχανισμού πρέπει να είναι από τον ευρύτερο προϋπολογισμό της ΕΕ και «πρόθεσή μας είναι να καταθέσουμε αυτή την εισήγηση σε ένα από τα προσεχή Συμβούλια Υπουργών στις Βρυξέλλες».

Η κ. Παναγιώτου επεσήμανε ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ έχει ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο, καθώς αποτελεί το βασικό εργαλείο άσκησης πολιτικής για τον πρωτογενή τομέα. «Οι θέσεις της Κύπρου για τη νέα ΚΑΠ συνάδουν με τις θέσεις των περισσότερων κρατών μελών και ιδιαίτερα των Μεσογειακών. Ζητούμε μια απλοποιημένη πολιτική, με επαρκή και ανεξάρτητο προϋπολογισμό, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες των κρατών μελών», τόνισε.

Επιπλέον, είπε ότι εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος της ΚΑΠ στη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ανανέωση των γενεών στον αγροτικό τομέα. «Οι νέοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στη γη, και χρηματοδοτικά κίνητρα γιατί χωρίς αυτούς, δεν υπάρχει μέλλον για τη γεωργία μας», σημείωσε.

Καταληκτικά, η Υπουργός είπε ότι ενημέρωσε τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τους προκαταρκτικούς στόχους της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ, οι οποίοι επικεντρώνονται σε δύο πυλώνες: τον άνθρωπο ως γεωργό, αγρότη και καταναλωτή και το φυσικό περιβάλλον, ως χώρο διαβίωσης και μέσο για την παραγωγή τροφίμων.

«Με τη συμβολή όλων μας, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο στήριξης που θα προστατεύει ουσιαστικά τον Ευρωπαίο γεωργό, διατηρώντας ζωντανό τον παραγωγικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό ρόλο της ευρωπαϊκής γεωργίας», είπε.

Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Χάνσεν, ξεκίνησε λέγοντας πόσο διαφορετική ήταν η βδομάδα του, καθώς την Τρίτη βρισκόταν στη Σουηδία, με τις καλλιέργειες, τα δάση και την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων. «Σήμερα εδώ στην Κύπρο, νομίζω ότι η διαφορά δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη», είπε σχολιάζοντας ότι τα παιδιά που κάθονταν δίπλα του στο αεροπλάνο διερωτήθηκαν αν προσγειώνονται στην έρημο.

Επισήμανε ότι οι προκλήσεις είναι πολύ διαφορετικές στα διάφορα κράτη μέλη. «Η λειψυδρία που αντιμετωπίζετε καθημερινά εδώ στην Κύπρο είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και για άλλες μεσογειακές χώρες. Αλλά το φαινόμενο κινείται και προς τον βορρά, γιατί είμαι υπεύθυνος για τη γεωργία με ένα αποθεματικό 450 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για να αντιμετωπίζουμε αυτές τις προκλήσεις, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, ξηρασίες. Αυτό απλά δεν είναι αρκετό και ήμουν ευχαριστημένος που μπόρεσα να βοηθήσω την Κύπρο με ένα πακέτο στήριξης €3,5 εκ. Αλλά αυτό δεν είναι επαρκές», σημείωσε.

Όπως είπε, πρέπει να εξεταστούν και άλλες εναλλακτικές λύσεις. «Πρέπει να δημιουργήσουμε μία στρατηγική ανθεκτικότητας στο νερό και εκεί συνεργάζομαι πολύ στενά με τη συνάδελφό μου, Γιέσικα Ρούσβαλ (Επίτροπο για το Περιβάλλον, την Ανθεκτικότητα των Υδάτων και την Ανταγωνιστική Κυκλική Οικονομία), γιατί το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο και τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο συχνά και έντονα», ανέφερε.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι χρειάζονται περισσότερες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, σε υποδομές για το νερό και να γίνεται η χρήση των περιορισμένων υδάτινων πόρων με ακόμα πιο αποδοτικό τρόπο. «Αυτό θα είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να αντικατοπτριστεί και στο μελλοντικό Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο», υπογράμμισε.

Ανάγκη απλοποίησης της ΚΑΠ

Όσον αφορά την απλοποίηση της ΚΑΠ, ο κ. Χάνσεν είπε ότι πριν δύο εβδομάδες παρουσίασε το πρώτο πακέτο απλοποίησης. «Εκεί δώσαμε προτεραιότητα και στους μικρούς αγρότες. Η Κύπρος έχει πολλούς μικρούς αγρότες, οι οποίοι θα επωφεληθούν από την απλοποίηση. Δεν θα χρειάζεται να συμπληρώνουν τόσες πολλές φόρμες και δεν θα υπόκεινται πλέον σε ελέγχους κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο», ανέφερε.

Επίσης, είπε ότι δίνεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν έως και το 3% των ετήσιων κονδυλίων της ΚΑΠ τους για διαχείριση του κινδύνου και για αποζημιώσεις σε περίπτωση ζημιών, λόγω κλιματικών φαινομένων.

Απώλεια 59% ζωικού κεφαλαίου στην Κύπρο

Πρόσθεσε ότι κατά τη συνάντηση με την Υπουργό, συζήτησαν, επίσης, το πρόβλημα της κτηνοτροφίας. «Η Κύπρος έχει χάσει τα τελευταία χρόνια το 59% του ζωικού της κεφαλαίου. Αυτό είναι μία απειλητική τάση που παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη, αλλά είναι ακόμη πιο έντονη στην Κύπρο. Πρέπει να λάβουμε πρωτοβουλίες για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο και ευοίωνο μέλλον για τον κτηνοτροφικό τομέα», ανέφερε.

Όσον αφορά την Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2026, είπε ότι υπάρχουν πολλά «καυτά» θέματα που θα είναι στην ατζέντα: η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, η στρατηγική ανανέωσης γενεών στον αγροτικό τομέα, η στρατηγική ανθεκτικότητας στο νερό. «Ανυπομονώ για μια πολύ καλή συνεργασία. Και μάλλον θα βρίσκομαι πιο συχνά στην Κύπρο το πρώτο εξάμηνο του 2026», είπε.

Πρόκληση η ανανέωση των γενεών στον αγροτικό τομέα

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος στην ανανέωση των γενεών στον αγροτικό τομέα, χαρακτηρίζοντάς την ως «κοινή πρόκληση». Όπως είπ,ε «δεν έχουμε αρκετούς νέους αγρότες που είναι πρόθυμοι να αναλάβουν αυτό το σημαντικό έργο, να διασφαλίσουν την επισιτιστική μας ασφάλεια», προσθέτοντας ότι αυτή θα είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες κατά την αναδιαμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η οποία θα συμβαδίζει με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.

Ερωτηθείς για την άποψή του σχετικά με την πρόταση της Υπουργού για ένα νέο εργαλείο, είπε ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα, «γιατί δεν υπάρχει μία μαγική λύση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά όσον αφορά το νερό, αλλά και τη διαχείριση κινδύνων. Το ίδιο ισχύει και για την ανανέωση των γενεών», είπε.

Σημείωσε ότι χρειάζεται να δούμε πώς διαφορετικά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις. Αναφερόμενος στο παράδειγμα της Αυστρίας, είπε ότι, ενώ ο μέσος όρος των νέων αγροτών στην ΕΕ είναι κάτω από 12% – δηλαδή λιγότεροι από 12% των αγροτών στην ΕΕ είναι κάτω των 40 ετών, στην Αυστρία, αυτό το ποσοστό είναι 24%. Όπως εξήγησε, ένας από τους βασικούς λόγους είναι η εκπαίδευση και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. «Η εκπαίδευση είναι πραγματικά ένα δυνατό σημείο. Η Αυστρία διαθέτει πάνω από 73 εξειδικευμένα σχολεία για την αγροτική οικονομία, το αγροτικό περιβάλλον κ.λπ., και προσφέρει ειδική στήριξη στους νέους αγρότες για να ξεκινήσουν. Πρέπει να αντλήσουμε έμπνευση και από αυτό», σημείωσε.

Τέλος, είπε ότι πρέπει να πάψουμε να βλέπουμε τους αγρότες ως μέρος του προβλήματος, αλλά ως μέρος της λύσης. Όπως ανέφερε, στην Αυστρία οι αγρότες είναι το δεύτερο πιο σεβαστό επάγγελμα, μετά τους γιατρούς, γιατί παράγουν τα καθημερινά τρόφιμα. «Αυτό είναι κάτι που πρέπει να προωθήσουμε, να θέσουμε τους αγρότες στο επίκεντρο», κατέληξε.

Πηγή: ΚΥΠΕ