Δύσκολη η εξαίρεση του πρωτογενούς τομέα από τον ΦΠΑ-«Υπάρχουν επιπτώσεις στις τιμές των προϊόντων»
06:00 - 30 Μαΐου 2025

Στο επίκεντρο της Επιτροπής Εμπορίου της Βουλής βρέθηκε η πρόταση για ενδεχόμενη εξαίρεση του πρωτογενούς τομέα από την επιβολή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, μια πρόταση που όπως εκτιμάται από πλευράς της αρμόδιας Επιτροπής θα συμβάλει θετικά τόσο στους παραγωγούς όσο και στους καταναλωτές. Παρ' όλα αυτά φαίνεται ότι η εν λόγω πρόταση δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες να μετουσιωθεί σε πράξη, καθώς υπάρχουν διαφωνίες από τον αρμόδιο Τμήμα του Υπουργείου Οικονομικών.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ενώπιον της Επιτροπής Εμπορίου, συζητήθηκε ευρύτερα το θέμα αναφορικά με την αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών και υπηρεσιών, αλλά και οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό.
Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου, Κυριάκος Χατζηγιάννης, το θέμα έχει να κάνει ουσιαστικά με το ενδεχόμενο κατά πόσο υπάρχει νομικό ενδεχόμενο να εξαιρεθεί ο πρωτογενής τομέας από το καθεστώς ΦΠΑ».
Επιπρόσθετα, όπως εξήγησε, το γεγονός ότι ο πρωτογενής τομέας πρέπει να πληρώνει ΦΠΑ, ο παραγωγός, οι ενδιάμεσοι και το ΦΠΑ, πληρώνεται από τον καταναλωτή στο σημείο πωλήσεις του προϊόντος και εισπράττεται από το σημείο πώλησης και θέλουμε να διαπιστώσουμε κατά πόσο είναι εφικτό να εξαιρεθεί ο παραγωγός.
Παράλληλα, όπως ανέφερε ο κ. Χατζηγιάννης, «το όλο θέμα έχει επιπτώσεις στην ακρίβεια της τιμής των προϊόντων».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, ανέφερε πως «ξέρουμε ότι οι διάφοροι ενδιάμεσοι παίρνουν πίσω το ΦΠΑ και το πληρώνει ο καταναλωτής, οπόταν δεν θεωρείται ότι πληρώνουν οι ενδιάμεσοι το ΦΠΑ, αφού το παίρνουν πίσω. Αν υποθέσουμε σε ένα υγιή ανταγωνισμό, ότι αυτό που παίρνουμε πίσω, δεν το περιλαμβάνουμε στα κόστη, άρα θεωρητικά η λιανική τιμή δεν επηρεάζεται, από την καταβολή του ΦΠΑ από τους ενδιάμεσους». Ωστόσο, όπως είπε αυτό είναι σε θεωρητικό επίπεδο, καθώς «στην πράξη, στις πλείστες περιπτώσεις οι καταναλωτές πληρώνουν το ΦΠΑ, έστω και αν το παίρνουν πίσω οι παραγωγοί. Άρα για τους καταναλωτές έχει επίπτωση, καθώς το ΦΠΑ μετακυλείεται στον καταναλωτή».
Επιπλέον, όπως σημείωσε ο κ. Δρουσιώτης, «έχοντας υπόψη ότι μετακειλύουν το βάρος στον καταναλωτή, αν εξαιρεθούν από το ΦΠΑ οι παραγωγοί, θα πρέπει να βρεθεί τρόπους να διασφαλίσουμε ότι δεν θα το επωφεληθούν στο 100%».
Στην αντίπερα όχθη εκπρόσωπος των παραγωγών, ανέφερε ότι «αυτό το σύστημα της εξαίρεσης από τον ΦΠΑ, θα πρέπει να εφαρμοστεί τόσο στον πρωτογενή, όσο και στον δευτερογενή τομέα, των γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων», καθώς όπως είπε «παρουσιάζεται το φαινόμενο να χρεώνεται Φόρος στον πρωτογενή τομέα, να χρεώνεται ΦΠΑ από το δευτερογενή τομέα στη λιανική πώληση, η λιανική πώληση να καθυστερεί να πληρώσει τους παραγωγούς, άρα και να σταματά και την ανάπτυξη τους, όμως τόσο ο πρωτογενής, όσο και ο δευτερογενής τομέας είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν το ΦΠΑ και να έχουν πρόβλημα ρευστότητας».
Επιπρόσθετα, εξέφρασε την άποψη ότι οι πρώτες ύλες για τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα θα πρέπει να έχουν μηδενικό ΦΠΑ, γιατί με αυτό τον τρόπο θα δοθεί ευκαιρία στους δυο τομείς να αναπτυχθούν καλύτερα.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης ενώπιον της Επιτροπής, εξηγήθηκε από πλευράς του Τμήματος Φορολογίας, ότι το ΦΠΑ στις πρώτες ύλες ανέρχεται στο 5%, ενώ όσον αφορά την αγορά γεωργικών μηχανημάτων το ΦΠΑ, ανέρχεται στο 19%.
Ακολούθως, πήρε το λόγο ο βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου, λέγοντας πως το μεγάλο πρόβλημα είναι στην αγορά των γεωργικών μηχανημάτων, εξηγώντας ότι ένας παραγωγός αγοράζει ένα μηχάνημα και πληρώνει δεκάδες χιλιάδες για ΦΠΑ. Το 5% που χρεώνει ο παραγωγός, πέραν των προβλημάτων στο λιανικό εμπόριο, δεν παίρνει την επιστροφή του φόρου στην ώρα της, γιατί μπορεί να το πάρει σε τρείς ή έξι μήνες». Επιπλέον, όπως σημείωσε, ο κ. Νεοφύτου, οι αγρότες δεν μπορούν να πάρουν πίσω τα χρήματα που επενδύουν για την αγορά ενός μηχανήματος και κατ' επέκταση μένει κόστος στους γεωργούς. Παράλληλα όπως ανέφερε ο Αβέρωφ Νεοφύτου.
Από την πλευρά του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, ανέφερε πως «όταν ένας γεωργός θα πάει να δανειστεί 100 χιλιάδες ευρώ , θα πρέπει να συνυπολογίσει και το 19%, το οποίο θα διεκδικήσει μετά να το πάρει πίσω. Η τράπεζα όμως πρέπει να εξασφαλίσει 119χιλιάδες ευρώ». Επιπλέον, ο κ. Γαβριήλ, εξέφρασε την άποψη όπως γίνεται συμψηφισμός του 19% ώστε να μην περιλαμβάνεται στο δανεισμό της τράπεζας, καθώς ούτως ή αλλιώς ο γεωργός θα το πάρει πίσω». Αυτό όπως εξήγησε θα διευκολύνει τον γεωργό και δίνεται μια ευχέρεια να βοηθηθούν σε περίπτωση δανεισμών και να πάρουν μικρότερο δάνειο.
Από την πλευρά τους λειτουργοί του Τμήματος Φορολογίας, επεσήμαναν ότι δεν υπάρχουν καθυστερημένες επιστροφές ΦΠΑ, σημειώνοντας ότι από τον Μάρτιο του 2023, που τέθηκε σε λειτουργία το μηχανογραφικό σύστημα, διεκπεραιώνονται 19χιλιάδες αιτήματα σε λιγότερο από πέντε εργάσιμες ημέρες.
Όσον αφορά το ζήτημα της εξαίρεσης από του πρωτογενούς τομέα από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας διαφάνηκε μέσα από τις αναφορές ότι δεν μπορεί να είναι εφικτό, ωστόσο, η Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής, άφησε το παράθυρο ανοικτό, ζητώντας από το Τμήμα Φορολογίας να το μελετήσει.
Παράλληλα, όπως ξεκαθάρισε ο Κυριάκος Χατζηγιάννης, θα σταλεί επιστολή βάσει της οποίας θα δοθεί απάντηση νομικού χαρακτήρα από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας, εκτός αν αντιληφθούν τη σημασία απαλλαγής του πρωτογενούς τομέα από το ΦΠΑ.