Πράσινο φως για το πακέτο SAFE για €150 δισεκατομμύρια στην αμυντική βιομηχανία-Ψήφισε αποχή η Ουγγαρία

Την τελική έγκριση τους στον κανονισμό για τη δημιουργία του χρηματοδοτικού μέσου Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης (Security Action for Europe - SAFE) έδωσαν οι Υπουργοί των κρατών μελών της ΕΕ στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, σε συνέχεια της πολιτικής συμφωνίας στην οποία είχαν καταλήξει οι Μόνιμοι Αντιπρόσωποι την Τετάρτη 21 Μαΐου σε επίπεδο COREPER.

Σύμφωνα με πληροφορίες, αν και υπήρξε ευρεία συναίνεση, η Ουγγαρία τήρησε αποχή όπως έγινε και στη συνεδρίαση της COREPER.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Συμβούλιο της ΕΕ, με την απόφαση θεσπίζεται ένα νέο χρηματοδοτικό μέσο που θα στηρίζει μέσω δανεισμού τα κράτη μέλη που επιθυμούν να επενδύσουν στην αμυντική βιομηχανική παραγωγή μέσω κοινών προμηθειών, εστιάζοντας σε τομείς προτεραιότητας.

Βάσει των όρων του προγράμματος, σε αυτό θα μπορούν να συμμετέχουν υποψήφιες για ένταξη χώρες και εν δυνάμει υποψήφιες χώρες, ενώ οι τρίτες χώρες πρέπει να υπογράψουν πρώτα εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ.

Η έγκριση «αποτελεί επιτυχία όχι μόνο της Προεδρίας, αλλά και της ΕΕ στο σύνολό της» ανέφερε εκ μέρους της Πολωνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ ο Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της χώρας, Άνταμ Σλάπκα.

«Πρόκειται για ένα άνευ προηγουμένου μέσο που θα ενισχύσει τις αμυντικές μας ικανότητες και θα στηρίξει την αμυντική μας βιομηχανία. Όσο περισσότερο επενδύουμε στην ασφάλεια και την άμυνά μας, τόσο καλύτερα αποτρέπουμε αυτούς που θέλουν να μας βλάψουν», τόνισε.

Το SAFE θα χρηματοδοτεί επείγουσες και μεγάλης κλίμακας επενδύσεις στην ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση, ώστε να ενισχυθεί η παραγωγική ικανότητα και να αντιμετωπιστούν τα κενά που υπάρχουν σήμερα. Η αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας συνδέεται επίσης εξαρχής με το νέο πρόγραμμα.

Τα 150 δισ. ευρώ που προβλέπει το πρόγραμμα θα εκταμιεύονται στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατόπιν αιτήματος και βάσει εθνικών σχεδίων, με τη μορφή μακροπρόθεσμων δανείων με ευνοϊκούς όρους τα οποία θα αποπληρώνονται από τα κράτη μέλη. 

Επίσης τα κράτη μέλη θα πρέπει να προχωρούν με κοινές προμήθειες στις οποίες θα συμμετέχουν τουλάχιστον δύο χώρες. Λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης και της ανάγκης για μαζικές επενδύσεις σε αμυντικό εξοπλισμό, η SAFE θα επιτρέψει επίσης προμήθειες που αφορούν μόνο ένα κράτος μέλος για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Όσον αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών, η Ουκρανία και οι χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (EEA-EFTA) θα αντιμετωπίζονται με τους ίδιους όρους με τα κράτη μέλη.

Θα επιτρέπεται επίσης στις χώρες που βρίσκονται στη διαδικασία προσχώρησης, στις υποψήφιες χώρες, στις εν δυνάμει υποψήφιες χώρες και τις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες.

Επιπλέον, η SAFE προσφέρει τη δυνατότητα σύναψης πρόσθετης διμερούς ή πολυμερούς συμφωνίας με τα εν λόγω τρίτα κράτη, βάσει της οποίας θα μπορούσαν να ανοίξουν οι όροι επιλεξιμότητας.

Οι δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος αφορούν δύο κατηγορίες αμυντικών προϊόντων, βάσει των προτεραιοτήτων που καθόρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 6 Μαρτίου 2025.

Ο πρώτος τομέας αφορά πυρομαχικά και πυραύλους, συστήματα πυροβολικού συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων πλήγματος ακριβείας σε βάθος, δυνατότητες μάχης εδάφους και συστήματα υποστήριξης συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού των στρατιωτών και των όπλων πεζικού, την προστασία κρίσιμων υποδομών, τον κυβερνοχώρο, και τη στρατιωτική κινητικότητα περιλαμβανομένων και των αποτρεπτικών μέτρων,

Ο δεύτερος τομέας αφορά συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, με θαλάσσιες και υποβρύχιες δυνατότητες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα καταπολέμησης τους, και προϊόντα με καταλυτικό ρόλο στις στρατιωτικές δυνατότητες, καθώς την προστασία διαστημικών μέσων, τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και ηλεκτρονικού πολέμου.

Τα αμυντικά προϊόντα που ανήκουν στην κατηγορία 2 θα υπόκεινται σε αυστηρότερους όρους επιλεξιμότητας, απαιτώντας από τους αναδόχους να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν για τον ορισμό, την προσαρμογή και την εξέλιξη του σχεδιασμού του αμυντικού προϊόντος που προμηθεύονται.

Και για τις δύο κατηγορίες προϊόντων, οι συμβάσεις προμήθειας θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι το κόστος των κατασκευαστικών στοιχείων που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ, των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ και της Ουκρανίας δεν υπερβαίνει το 35% του εκτιμώμενου κόστους των κατασκευαστικών στοιχείων του τελικού προϊόντος.

Η ΕΕ δεσμεύεται, αναφέρεται ακόμα στην ανακοίνωση να ενισχύσει και να εμβαθύνει περαιτέρω τη διατλαντική συνεργασία και δέσμευση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, καθώς και τη συμπληρωματικότητα με το ΝΑΤΟ.

Πηγή: ΚΥΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στήριξη Κύπρου στον μηχανισμό SAFE-«Αδιανόητο να επωφεληθούν χώρες που δεν σέβονται την ασφάλεια»