Ευελιξία από Κομισιόν στα κράτη μέλη για απόρριψη αιτήσεων ασύλου βάσει ασφαλούς τρίτης χώρας

Διευκολύνσεις στα κράτη μέλη για εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, δηλαδή για απόρριψη αιτήσεων για άσυλο από αιτητές που θεωρούνται πως προέρχονται από χώρες όπου μπορούν να επιστραφούν με ασφάλεια, κατέθεσε ως πρόταση την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της προσπάθειας επίσπευσης των διαδικασιών και μείωσης της πίεσης στα συστήματα ασύλου.

Ουσιαστικά, τα κράτη μέλη θα έχουν περισσότερη ευελιξία ώστε να μην κάνουν παραδεκτές αιτήσεις για παροχή ασύλου από αιτητές που προέρχονται ή έχουν περάσει πριν την άφιξη τους στην ΕΕ από χώρες οι οποίες θεωρούνται ασφαλείς για επιστροφή, ή με τις οποίες τα κράτη μέλη έχουν προχωρήσει σε διμερείς συμφωνίες. Ωστόσο η πρόταση δεν περιλαμβάνει τον ορισμό ενός κοινού καταλόγου σε επίπεδο ΕΕ για το ποιες χώρες θεωρούνται ασφαλείς.

Οι προτάσεις της Κομισιόν θα πρέπει τώρα να συζητηθούν και να εγκριθούν από το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν, η έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας επιτρέπει στα κράτη μέλη να απορρίπτουν εξ αρχής ως μη παραδεκτές τις αιτήσεις όσων θεωρείται πως μπορούν να λάβουν αποτελεσματική προστασία σε τρίτη χώρα. Σύμφωνα με τη σημερινή νομοθεσία της ΕΕ, οι εθνικές αρχές υποχρεούνται να αποδείξουν διασύνδεση μεταξύ του αιτούντος και της τρίτης χώρας.

Η πρόταση έρχεται σε συνέχεια της δέσμευσης που είχε αναλάβει η Επιτροπή έναντι στα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, να επανεξετάσει την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας μέχρι τον Ιούνιο φέτος.

Με βάση την πρόταση, εξήγησε η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Χένα Βίρκουνεν, θα δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα «να διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τις αιτήσεις ασύλου - με βάση τον πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και τη στενότερη συνεργασία με τους αξιόπιστους διεθνείς εταίρους μας».

«Η αναθεωρημένη έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας είναι ένα ακόμη εργαλείο που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να διεκπεραιώνουν τις αιτήσεις ασύλου με αποτελεσματικότερο τρόπο, με πλήρη σεβασμό των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ», ανέφερε από την πλευρά του ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ.

Η Κομισιόν ουσιαστικά προτείνει όπως τα κράτη μέλη να μην υποχρεούνται πλέον να αποδείξουν τη σύνδεση του αιτούντος με τη τρίτη χώρα που θεωρείται ασφαλής για την επιστροφή του, με τα κράτη μέλη να έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν την έννοια αυτή όταν διαπιστώνουν μια τέτοια διασύνδεση βάσει του εθνικού τους δικαίου. Μεταξύ άλλων, και η διέλευση μέσω ασφαλούς τρίτης χώρας θα μπορεί να θεωρηθεί επαρκής διασύνδεση του αιτούντα με τη χώρα αυτή, σύμφωνα με την πρόταση.

Επίσης, και στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει σύνδεση με την τρίτη χώρα ή το πρόσωπο δεν έχει φτάσει στην ΕΕ μέσω της τρίτης χώρας, η έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας» θα μπορεί να εφαρμόζεται και αν υπάρχει σχετική συμφωνία ή διακανονισμός η οποία να διασφαλίζει ότι η αίτηση για αποτελεσματική προστασία θα εξετάζεται στην τρίτη χώρα. Η επιλογή αυτή δεν ισχύει για τους ασυνόδευτους ανηλίκους, προστίθεται.

Ακόμα, η Επιτροπή προτείνει, για να μειωθούν οι διαδικαστικές καθυστερήσεις και να αποτραπούν οι καταχρήσεις, όπως αναφέρεται, όπως οι προσφυγές κατά αποφάσεων που δεν κάνουν παραδεκτή μια αίτηση και βασίζονται στην έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας, δεν θα έχουν πλέον αυτόματα ως αποτέλεσμα την αναστολή της απόφασης.

Η πρόταση απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη πριν από τη σύναψη συμφωνιών ή ρυθμίσεων με ασφαλείς τρίτες χώρες. Αυτό θα επιτρέπει στην Επιτροπή να παρακολουθεί αν οι εν λόγω συμφωνίες ή ρυθμίσεις πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο δίκαιο της ΕΕ, προστίθεται.

Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, οι τρίτες χώρες μπορούν να θεωρηθούν ασφαλείς όταν πληρούν προϋποθέσεις όπως την προστασία από την επαναπροώθηση, την απουσία πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης και απειλών κατά της ζωής και της ελευθερίας λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων, καθώς και τη δυνατότητα να ζητείται και να παρέχεται αποτελεσματική προστασία.

Πηγή: KYΠΕ