Μοίρασαν ευθύνες και δεν ανέλαβαν καμία οι Γενικοί Διευθυντές-Έντονες αντιδράσεις μελών της Ερευνητικής για ΤΑΚΑΤΑ

Με τις καταθέσεις της νυν και των πρώην Γενικών Διευθυντών του Υπουργείου Μεταφορών, συνεχίστηκαν οι εργασίες της Ερευνητικής Επιτροπής για το σκάνδαλο των ελαττωματικών αερόσακων ΤΑΚΑΤΑ, η οποία επιχειρεί να εντοπίσει κενά και παραλείψεις που οδήγησαν σε δύο θανάτους και ένα σοβαρό τραυματισμό.

Μετά την κατάθεση των διευθυντών του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, που επέρριψαν ευθύνες στους κατασκευαστές για τα κενά που δημιουργήθηκαν εδώ και χρόνια γύρω από το θέμα των ελαττωματικών αερόσακων, η Ερευνητική άκουσε τους τρεις πρώτους τους Γενικούς Διευθυντές που πέρασαν από το Υπουργείο τα τελευταία είκοσι χρόνια, σε μια προσπάθεια να σχηματίσει ευρύτερη άποψη για το θέμα.

Παρότι ο σχεδιασμός ήταν να καταθέσει πρώτος ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Γιάννης Νικολαΐδης, η κατάθεση του οποίου διακόπηκε στην προηγούμενη συνεδρία, όταν είχε κληθεί ως πρώην διευθυντής του ΤΟΜ, αφού ήταν μακροσκελής, με αναφορές σε αρκετά τεχνικά ζητήματα, εντούτοις πρώτη το λόγο έλαβε η νυν Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Μεταφροών Μαρίνα Ιωάννου Χασάπη.

Στην κατάθεσή της, η κ. Χασάπη αναφέρθηκε αρχικά στην επαγγελματική της πορεία, φθάνοντας να ανέλθει στη θέση της την 1η Νοεμβρίου του 2024. Όπως εξήγησε η κ. Χασάπη, μπορεί να τοποθετηθεί για την περίοδο που βρίσκεται στη συγκεκριμένη θέση. Όπως εξήγησε κατέχει αλληλογραφία που αφορούν την εποπτεία, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Μιχαλάκη Χριστοδούλου, να της ζητά να τα καταθέσουν.

Σε γραπτό της σημείωμα, η Γενική Διευθύντρια υπέδειξε ότι κατά την περίοδο που είναι στη θέση γίνονται έλεγχοι για το θέμα, την ίδια ώρα που εκκρεμούν αρκετά άλλα σοβαρά θέματα που χειρίζεται το Υπουργείο. «Συζήτησα πάρα πολλές ώρες με τον υπουργό για το θέμα. Γίνονταν ενέργειες και από τον υπουργό και από εμένα προς το ΤΟΜ. Σε ότι αφορά στη στελέχωση του, έστειλα επιστολή στις 12 Δεκεμβρίου 2024, γιατί διαπίστωσα ότι υπήρχε πρόβλημα», σημείωσε η κ. Χασάπη.

Μετά από επιστολή που απέστειλε στο αρμόδιο τμήμα, πληρώθηκαν αρκετές θέσεις στο Τμήμα, ενώ στις 16 Ιανουαρίου 2025 ζήτησε από όλους τους διευθυντές τμημάτων ενημέρωση ως προς το κατά πόσον υπάρχει υποστελέχωση με αναλυτικά στοιχεία.

Εξήγησε ακόμα ότι δεν μπορεί να γνωρίζει εάν υπάρχουν κενά στη νομοθεσία, αλλά με βάση τη δική της άποψη θεωρεί ότι ο Κανονισμός 858 έχει κενά. Τότε, ο Πρόεδρος της Ερευνητικής διέκοψε την μάρτυρα, αναφέροντας ότι άκουσαν κι από άλλους την συγκεκριμένη αναφορά, υποδεικνύοντας ότι τον έχουν αναγνώσει ως Επιτροπή και διαπιστώνουν ότι αφήνει στις εθνικές νομοθεσίες τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τις ανακλήσεις. Τότε, η κ. Χασάπη απάντησε πως έγιναν ενέργειες για βελτίωση της εποπτείας.

Ο κ. Χριστοδούλου κάλεσε επίσης τη Γενική Διευθύντρια να απαντήσει εάν έχει ενημέρωση για το κατά πόσον το ΤΟΜ είχε διαπιστώσει κίνδυνο για τους ΤΑΚΑΤΑ, με την κ. Χασάπη να απαντά ότι δεν μπορεί να απαντήσει για περίοδο πριν αναλάβει τη θέση της.

Διευκρινίζοντας την ερώτησή του, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ζήτησε από την μάρτυρα να απαντήσει στη βάση της μελέτης των φακέλων που παρέλαβε για το θέμα, με την κ. Χασάπη να απαντά πως «δεν γνωρίζω με βάσει τα στοιχεία που μου δόθηκαν, δεν ξέρω αν υπάρχουν άλλα στοιχεία που δεν μου παραδόθηκαν».

Η Επιτροπή κάλεσε επίσης τη μάρτυρα να απαντήσει κατά πόσον από τα έγγραφα που κατέχει εάν απορρέει ότι γίνονταν συνεδριάσεις για το θέμα προηγουμένως, με την κ. Χασάπη να απαντά ότι «δεν έχω εντοπίσει κάτι».

Παράλληλα δεν μπορούσε να απαντήσει εάν ασκείτο η πρέπουσα εποπτεία για το θέμα πριν την ανάληψη των καθηκόντων της.

Το μέλος της Ερευνητικής, Μιχάλης Βορκάς, κάλεσε τη μάρτυρα να απαντήσει που βασίζεται η αναφορά ότι ο κανονισμός δεν σχετίζεται με την έγκριση τύπου οχήματος, με την μάρτυρα να εξηγεί πως ισχύει για τα γκρίζα οχήματα αλλά δεν υπάρχουν διατάξεις.

Το έταιρο μέλος της Επιτροπής, Θεοδόσης Χατζημιχαήλ, κάλεσε την κ. Χασάπη να απαντήσει εάν τηρείται πρόγραμμα ελέγχων, με την μάρτυρα να απαντά ότι στο Υπουργείο δεν υπάρχει, είναι ευθύνη του Τμήματος Οδικών Μεταφορών. Τότε, ο κ. Χατζημιχαήλ ανέφερε ότι ο Κανονισμός προβλέπει να τηρείται πρόγραμμα, με την μάρτυρα να απαντά ότι θα το μελετήσει και τους απαντήσει.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής είπε πως διεξήλθε πρόχειρα το φάκελο που του κατατέθηκε και διαπιστώνει ότι τα μόνα στοιχεία που υπάρχουν είναι ελάχιστα και άνευ ουσίας, μέχρι το 2024. Διαπιστώνει, όπως είπε, ότι δεν υπήρχε αίτημα του ΤΟΜ για πλήρωση κενών θέσεων, ούτε για εποπτεία του Υπουργείου για το ΤΟΜ. Η μάρτυρας είπε ότι «ζήτησα από το αρχείο να μου δώσουν τα στοιχεία και μου τα έδωσαν, δεν ξέρω αν υπάρχει οτιδήποτε άλλο».

Η μάρτυρας κλήθηκε εξάλλου να τοποθετηθεί γιατί κάποιες εταιρείες χρεώνουν την αλλαγή αερόσακων και απάντησε ότι ζήτησε ενημέρωση, με την κ. Χασάπη να απαντά μάλιστα εξηγώντας ότι «το πράττουν κάποιοι που δεν εκπροσωπούν τον κατασκευαστή», τονίζοντας παράλληλα ότι απευθύνθηκαν στη Νομική Υπηρεσία για το θέμα και έλαβαν απάντηση που δεσμεύτηκε να παραδώσει στην Ερευνητική.

Επέρριψε ευθύνες σε Αστυνομία και κατασκευαστές ο Κουτσουλής-Έντονη αντίδραση

Ακολούθως, κατέθεσε ο προηγούμενος Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Αντώνης Κουτσούλης, ο οποίος υπηρέτησε από 1/7/2023 μέχρι τις 30/9/24.

Στην κατάθεσή του, ο κ. Κουτσούλης αναφέρθηκε στην επαγγελματική του πορεία, απαριθμώντας τα προβλήματα και θέματα που διαχειρίστηκε. Επίσης, στάθηκε όπως και η κ. Χασάπη στο θέμα της υποστελέχωσης που διαπίστωσε κατά τη διάρκεια της θητείας του, σε πολλά τμήματα του Υπουργείου Μεταφορών.

Αναφέρθηκε επίσης σε επιστολές που απέστειλε στην ΕΔΥ για στελέχωση, ενώ υπέδειξε ότι πριν αναλάβει οι γνώσεις του για το ΤΟΜ ήταν πολύ περιορισμένες. Ο υπουργός όπως ανέφερε ο μάρτυρας, ζητούσε συχνή ενημέρωση για το θέμα των ανακλήσεων.

Παράλληλα, αναφέρθηκε σε σειρά συνεδριάσεων που συμμετείχε με άλλες υπηρεσίες και συνδέσμους για το θέμα. «Όσον αφορά τους αερόσακους ΤΑΚΑΤΑ, δεν τέθηκε ποτέ ενώπιόν μου οποιαδήποτε έκθεση. Δεν μπορώ να τοποθετηθώ εάν δικαιολογείται η όχι, αλλά το Υπουργείο πρέπει να ενημερώνεται εξαρχής για τέτοια θέματα. Δεν είχαμε ποτέ τέτοια ενημέρωση. Από τη στιγμή που γίνεται ένα ατύχημα, πρέπει η Αστυνομία να ενημερώνει».

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, παρουσιάστηκε ιδιαίτερα καυστικός στην τοποθέτησή του, ρωτώντας τον μάρτυρα αν περιμένουν από την Αστυνομία ενημέρωση για ένα θέμα που έπρεπε ήδη να γνώριζαν. Ο κ. Κουτσούλης, είπε πως «για το συγκεκριμένο δυστύχημα δεν λάβαμε γνώση».

Τότε ο κ. Χριστοδούλου ρώτησε εάν λάμβαναν γνώση κατά πόσον θα ασκούσαν την ανάλογη εποπτεία, με τον μάρτυρα να αναφέρει πως «μιλώ για το συγκεκριμένο δυστύχημα και θα έπρεπε να λάβουμε ένα πόρισμα, ώστε να λάβουμε γνώση. Αυτό που έχει σημασία είναι το τελικό πόρισμα».

Επίσης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής υπέδειξε στον μάρτυρα ότι όφειλε τόσο ό ίδιος όσο και οι προκάτοχοί του να ασκούν την ανάλογη εποπτεία, ρωτώντας ξανά εάν υπήρχε η αυτή η εποπτεία. «Όταν πήγα Γενικός Διευθυντής δεν ήξερα για το θέμα των ΤΑΚΑΤΑ. Γι' αυτό το θέμα έμαθα μετά που έγιναν Γενικός και ο υπουργός ζητούσε ενημέρωση. Από τότε είχαμε συνεχής συναντήσεις με το αρμόδιο τμήμα, ενώ παρακολουθούσαμε και το θέμα των ανακλήσεων. Ήταν σύνθετο, πολύπλοκο και εξιδεικευμένο θέμα».

Απαντώντας επί της ουσίας για την εποπτεία, είπε ότι «θέση του ΤΟΜ πως την εποπτεία την έχει ο κατασκευαστής και αξιολογούνταν ποια ήταν κατάλληλα για χρήση».

Σε άλλο σημείο της κατάθεσης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ρώτησε τον μάρτυρα να απαντήσει εάν έγινε διαπίστωση κινδύνου από το ΤΟΜ, όπως ήταν νομική τους υποχρέωση με βάση το Άρθρο 8.4 του Νόμου. «Το ΤΟΜ ενημέρωνε ότι διενεργούσε ελέγχους. Τη διαπίστωση κινδύνου την εναπόθετε στον κατασκευαστή», είπε ο κ. Κουτσούλης, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής να προχωρά σε ανάγνωση του Άρθρου του Νόμου, σχολιάζοντας πως η διαπίστωση κινδύνου ήταν ευθύνη του ΤΟΜ και των Γενικών Διευθυντών ως πρόσωπα που ήταν υπεύθυνα για το ΤΟΜ.

Τότε, ο πρώην Γενικός Διευθυντής είπε πως «θεωρώ ότι είναι ένα θέμα που την τεχνογνωμοσύνη την έχει το αρμόδιο τμήμα. Το θέμα της επικινδυνότητας και από τη στιγμή που ο κατασκευαστής διαχώριζε ποια οχήματα ήταν ή όχι κατάλληλα για χρήση, το αρμόδιο τμήμα που έχει την τεχνογνωμοσύνη, έπρεπε να το διαπιστώσει».

Ο κ. Κουτσούλης, επιβεβαίωσε αναφορές που έγιναν από τον κ. Γιάννη Νικολαΐδη (πρώην ΓΔ Υπ. Μεταφορών), ότι δεν έλαβε ποτέ έκθεση της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας για οποιοδήποτε από τα ατυχήματα.

Ο μάρτυρας κλήθηκε να απαντήσει εάν ο τεχνικός έλεγχος που γινόταν μόνο μέσω ελέγχου των εγγράφων που τους κατέθεταν και εάν το θεωρεί σωστό, με τον μάρτυρα να απαντά ότι «στο Υπουργείο έκαναν ελέγχους στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους».

«Πιθανόν αφού βγήκε Κανονισμός να έκριναν ότι δεν έπρεπε να ενημερώσουν το Υπουργείο»

Στη συνέχεια κατάθεσε ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών, Σταύρος Μιχαήλ, που υπηρέτησε τη θέση από 1 Δεκεμβρίου του 2018, μέχρι τις 24 Ιουνίου 2024. Ο κ. Μιχαήλ εξέφρασε αρχικά τη λύπη του στους συγγενείς των θυμάτων.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής ρώτησε τον μάρτυρα αν είναι υπεύθυνο το Υπουργείο να ελέγχει τα τμήματά του. «Ναι είναι ευθύνη, αλλά πρέπει να το ορίσουμε. Δεν μπορείς να στέλνεις πρόσωπα να εποπτεύουν. Αυτό που έκανα εγώ στη θητεία μου, είχαμε κάθε μήνα συναντήσεις στο Υπουργείο με όλα τα τμήματα, ενημέρωναν τι γινόταν τι ήταν σε εξέλιξη να γίνει και τι εκκρεμούσε».

Ο κ. Χριστοδούλου ανέφερε στον μάρτυρα ότι ευθύνη του ΤΟΜ είναι η οδική ασφάλεια, καλώντας τον να απαντήσει εάν ενημερώθηκε από το ΤΟΜ για την παγκόσμια καμπάνια για τους ΤΑΚΑΤΑ, με τον μάρτυρα να απαντά ότι δεν έλαβε τη συγκεκριμένη ενημέρωση. «Είχαμε μεγάλη ευαισθησία στο θέμα της ασφάλειας. Το θέμα των ανακλήσεων δεν ήρθε ενώπιόν μου όταν υπηρέτησα Γενικός Διευθυντής».

Ακολούθως, ο μάρτυρας ρωτήθηκε εάν ήρθε σε γνώση του οποιαδήποτε πληροφόρηση για επικίνδυνα οχήματα που κυκλοφορούσαν, με τον κ. Μιχαήλ να απαντά «όχι κ. Πρόεδρε. Από το 2009, οι ευθύνες μεταφέρθηκαν στον διευθυντή του ΤΟΜ για τους ελέγχους ανακλήσεων».

Ο κ. Μιχαήλ είπε ακόμα πως ουδέποτε συζητήθηκε το θέμα των ανακλήσεων στα συμβούλια οδικής ασφάλειας.

Στη συνέχεια, ο μάρτυρας ρωτήθηκε εάν ενημερώθηκε για το τροχαίο με τον τραυματισμό του Αλέξανδρου Λούγκου, λέγοντας πως όταν ανέλαβε δεν άκουσε οτιδήποτε και η πρώτη φορά που ενημερώθηκε ήταν μετά που αφυπηρέτησε το 2023.

Τότε, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ρώτησε εάν θεωρεί «πως ανταποκριθήκατε στα θέματα οδικής ασφάλειας» και τον κ. Μιχαήλ να απαντά ότι «θεωρώ πως έγιναν πολλά για το θέμα. Δεν θέλω να αδικήσω το ΤΟΜ, προέβη σε πολλές ενέργειες για την οδική ασφάλεια. Πιθανόν το θέμα των ανακλήσεων να εκλήφθηκε ότι αφού βγήκε ο κανονισμός να έκριναν ότι δεν έπρεπε να ενημερώσουν το Υπουργείο».

Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ο μάρτυρας ρωτήθηκε εάν είχε ενώπιόν του αιτήματα για πλήρωση κενών θέσεων, με τον μάρτυρα να απαντά ότι είχαν αίτημα, αλλά τότε με τα οικονομικά προβλήματα του κράτους δεν μπορούσαν να στελεχωθούν οι θέσεις.

Σε σχέση με την επιστολή του 2017 που απέστειλε το ΤΟΜ, ζητήθηκε από τον μάρτυρα να τοποθετηθεί, δεδομένου ότι γνώριζε το Υπουργείο το πρόβλημα που υπήρχε με τα μεταχειρισμένα οχήματα, για το τι έπρεπε να πράξει το Υπουργείο του. Ο μάρτυρας απάντησε πως δεν μπορεί να τοποθετηθεί για το τι θα έκαναν, από τη στιγμή που δεν το έπραξαν εκείνη τη στιγμή.

Το μέλος της Επιτροπής, Θεοδόσης Χατζημιχαήλ, στάθηκε στο τροχαίο του Αλέξανδρου Λούγκου, ζητώντας διευκρινίσεις εάν μετά τον εντοπισμό επικίνδυνων προϊόντων, εάν ενημερώνοται αμέσως το Υπουργείο Ενέργειας και κατ΄ επέκταση η Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή. «Αποφασίζει από μόνο του το κάθε τμήμα για το ποιες επιστολές θα κοινοποιήσει και ποιες όχι σε κάθε περίπτωση».

Ο κ. Χριστοδούλου διέκοψε τον μάρτυρα, αναφέροντας ότι «εάν η Αστυνομία αποστέλλει κάποιο για εξέταση και ο ιατρός διαπιστώσει ότι έχει μολυσματική ασθένεια, θα πρέπει να ενημερώσει μόνο την Αστυνομία και όχι το δημόσιο;», με τον μάρτυρα να απαντά «ασφαλώς και έπρεπε να ενημερώσει». Τότε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής απάντησε «ποια η διαφορά της μολυσματικής ασθένειας από τους αερόσακους;».

Σημειώνεται ότι τελικά η κατάθεση του κ. Νικολαΐδη θα ακουστεί στην αυριανή διαδικασία, αφού δεν κατέστη δυνατό να παραστεί σήμερα.

Το παρών τους για άλλη μια φορά στις συνεδρίες της Επιτροπής έδωσαν η μητέρα του Κυριάκου Όξινου, Μαρία Λούη και ο πατέρας της Στυλιανής Γιωργαλλή, Γιάννος Γιωργαλλής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Γνώριζαν από το 2015 για τους ΤΑΚΑΤΑ, αποδίδουν τυχόν παραλείψεις σε έλλειψη προσωπικού στο ΤΟΜ ο Διευθυντής
• «Είπε μου πού ξέρεις τι σκότωσε τη μιτσιά; Του είπα εν η κόρη μου...»-Κατέθεσαν στην Ερευνητική οι γονείς των θυμάτων
• Έδειξαν τους κατασκευαστές ως υπεύθυνους για ΤΑΚΑΤΑ-Απάντησε για συνάτηση με Όξινο ο Νικολαΐδης
• ΕπιΤΟΜή του blame game η Ερευνητική για ΤΑΚΑΤΑ-Γύρω γύρω όλοι και στη μέση η ευθύνη