«Ετυμηγορία» Ελεγκτικής για Δικαστική Υπηρεσία-Υπόνοιες για ρουσφέτι με έργο σε πρώην πρόεδρο, σκιές για δικηγόρους με νομική αρωγή

Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στην αποδοτικότητα και τη χρηστή διοίκηση της Δικαστικής Υπηρεσίας (ΔΥ), ενώ κάποια θέματα και προβλήματα χρονίζουν, αναφέρει ο Γενικός Ελεγκτής, Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, σε ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) με θέμα «Έλεγχος Δικαστικής Υπηρεσίας» που αναρτήθηκε σήμερα στην ιστοσελίδα της.

Μεταξύ άλλων, καταγράφονται καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, οδηγώντας, όπως αναφέρεται, σε καταδίκες από το ΕΔΑΔ, το οποίο επιδίκασε πρόστιμα κατά της Δημοκρατίας.

Αναμφιβόλως, αναφέρει ο κ. Παπακωνσταντίνου, αναγνωρίζεται ο μεγάλος όγκος εργασίας που η ΔΥ καλείται να διαχειριστεί, "υπό μάλιστα μη ευνοϊκές συνθήκες όσον αφορά στο ευρύτερο πλαίσιο των κτηριακών εγκαταστάσεων. Είναι για αυτό που αναδεικνύεται ως ακόμη πιο σημαντική η ενίσχυση μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου και η λήψη διορθωτικών μέτρων για την εξασφάλιση της πιο αποτελεσματικής διοικητικής λειτουργίας της ΔΥ", σημειώνει.

Η έκθεση περιλαμβάνει τα ευρήματα της ΕΥ από τον οικονομικό έλεγχο που διενήργησε σε δείγμα συναλλαγών, εισπράξεων και πληρωμών της Δικαστικής Υπηρεσίας για το έτος 2023, καθώς και από έλεγχο συμμόρφωσης για το έτος αυτό, κυρίως σε σχέση με την παρακολούθηση θεμάτων και την υλοποίηση εισηγήσεων από προηγούμενους ελέγχους της Υπηρεσίας.

Στον προλογισμό του, ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρεται στα σημαντικότερα ευρήματα. Όπως αναφέρει, "δεν τεκμηριώνεται η άδεια ανάπαυσης που παραχωρείται στους Δικαστές των πρωτόδικων Δικαστηρίων και κατά συνέπεια η συσσώρευσή της, την ίδια ώρα που καθιερώθηκε ως πρακτική να λογίζεται σε πίστη τους το μέγιστο επιτρεπτό όριο συσσωρευμένης άδειας κατά την αφυπηρέτησή τους".

Προσθέτει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο προχώρησε στην ανανέωση σύμβασης με πρώην πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, για εκκαθάριση καθυστερημένων υποθέσεων, "παρόλο που ο ίδιος ανέφερε ότι δεν υπήρχε πλέον ουσιαστικό έργο να επιτελέσει".

Η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτηρίων του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναμφιβόλως οδηγεί σε αυξημένα κόστη ηλεκτρισμού, αναφέρει ο Γενικός Ελεγκτής, και προσθέτει ότι υπήρξαν καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, οδηγώντας σε καταδίκες από το ΕΔΑΔ, το οποίο επιδίκασε πρόστιμα κατά της Δημοκρατίας.

"Έλλειψη μηχανισμού εποπτείας καταγράφηκε και στη διαχείριση κινητής περιουσίας, με απώλεια 2.206 βιβλίων από τη βιβλιοθήκη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενώ παραμένουν σε εκκρεμότητα σημαντικά οικονομικά θέματα από τον τερματισμό της άδειας χρήσης των κυλικείων των Επαρχιακών Δικαστηρίων Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου", σημειώνει.

Επίσης, επισημαίνει ότι προβλήματα διαπιστώθηκαν και στη διαχείριση της παροχής Νομικής Αρωγής (ΝΑ), "αφού δεν προβλέπονται σαφείς κυρώσεις για ψευδείς δηλώσεις, ούτε απαιτείται η τεκμηρίωση της οικονομικής κατάστασης των αιτητών". Επίσης, λέει ο Γενικός Ελεγκτής, παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στην υποβολή εξόδων και στην πληρωμή των δικηγόρων για παραχώρηση νομικής αρωγής. 

"Διαπιστώσαμε επίσης ότι, μικρός αριθμός δικηγόρων, που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και συγγενείς, ανέλαβαν το μεγαλύτερο ποσοστό υποθέσεων ΝΑ, ενώ εντοπίστηκαν περιπτώσεις δικηγόρων που δεν ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο ΦΠΑ, παρόλο που οι απολαβές τους από ΝΑ υπερέβαινε το κατώτατο όριο που καθιστά υποχρεωτική την εγγραφή σε αυτό", αναφέρει.

Γενικά, τονίζει, "τα ευρήματα αναδεικνύουν ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στην αποδοτικότητα και τη χρηστή διοίκηση της ΔΥ ενώ κάποια θέματα/ προβλήματα χρονίζουν. Αναμφιβόλως αναγνωρίζεται ο μεγάλος όγκος εργασίας που η ΔΥ καλείται να διαχειριστεί, υπό μάλιστα μη ευνοϊκές συνθήκες όσον αφορά στο ευρύτερο πλαίσιο των κτηριακών εγκαταστάσεων. Είναι για αυτό που αναδεικνύεται ως ακόμη πιο σημαντική η ενίσχυση μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου και η λήψη διορθωτικών μέτρων για την εξασφάλιση της πιο αποτελεσματικής διοικητικής λειτουργίας της ΔΥ", σημειώνει.

Αποτελέσματα ελέγχου

Όπως αναφέρεται, στο πλαίσιο του ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων της ΚΔ, ελέγχθηκε δείγμα συναλλαγών εισπράξεων και πληρωμών της Δικαστικής Υπηρεσίας (ΔΥ) για το έτος 2023. Επίσης, διενεργήθηκε έλεγχος συμμόρφωσης για το πιο πάνω έτος, κυρίως σε σχέση με τα ευρήματα και συστάσεις που προέκυψαν από προηγούμενους ελέγχους της Υπηρεσίας.

Στην έκθεση σημειώνεται η "μη καταγραφή και τεκμηρίωση της παραχώρησης ετήσιας/συσσωρευμένης άδειας ανάπαυσης των Δικαστών των πρωτόδικων Δικαστηρίων και, ταυτόχρονα, αποζημίωσή τους με το μέγιστο επιτρεπτό όριο συσσωρευμένης άδειας κατά την ημερομηνία αφυπηρέτησης/ παραίτησής τους" όπως και η "μη τήρηση των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών, σε σχέση με τις άδειες ασθενείας των Δικαστών".

Αναφέρεται ότι "το Ανώτατο Δικαστήριο ανέθεσε το έργο της εκκαθάρισης των καθυστερημένων υποθέσεων σε πρώην Πρόεδρο του, χωρίς διαγωνισμό, θεωρώντας τον ως τον μόνο κατάλληλο. Η αρχική συμφωνία υπογράφηκε το 2022 με ετήσια αποζημίωση €42.000 και ανανεώθηκε το 2023 με τους ίδιους όρους, παρά την παραδοχή του ότι η βασική του εργασία θα ολοκληρωνόταν τον Ιούνιο 2023. Παρότι το Νοέμβριο 2023 ανέφερε ότι δεν υπήρχε πλέον ουσιαστικό έργο να επιτελέσει, το Ανώτατο ανανέωσε και πάλι τη σύμβασή του μέχρι τον Ιούνιο 2024".

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτηρίων του Ανωτάτου Δικαστηρίου είχε ως αποτέλεσμα το κόστος ηλεκτρισμού για το έτος 2023 να ανέλθει στις €389.769.

Η έκθεση αναφέρεται και σε παραχώρηση δωρεάν ειδικών χώρων στάθμευσης εντός του χώρου των Δικαστηρίων, στα μέλη των Δικηγορικών Συλλόγων, για την κατασκευή των οποίων το κράτος επωμίστηκε σημαντικό κόστος.

Άλλο εύρημα, με βάση την έκθεση, είναι η "καθυστέρηση στην έγκαιρη διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των διαδίκων και στην έγκαιρη έκδοση αποφάσεων των Δικαστηρίων, που οδήγησε στην καταχώριση ατομικών προσφυγών κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), το οποίο επιδίκασε πρόστιμα εναντίον της Δημοκρατίας".

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι από φυσική καταμέτρηση των βιβλίων της Βιβλιοθήκης του Ανωτάτου Δικαστηρίου διαπιστώθηκε η απώλεια 2.206 βιβλίων, ενώ παραμένουν σε εκκρεμότητα σημαντικά οικονομικά θέματα που προκύπτουν από τον τερματισμό της άδειας χρήσης των Κυλικείων του Ανώτατου και των Επαρχιακών Δικαστηρίων της Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου. Άλλο εύρημα είναι η μη ικανοποιητική παρακολούθηση της κινητής περιουσίας, των τεκμηρίων και των βιβλιοθηκών, κατά παράβαση των προνοιών των σχετικών Κανονισμών Κυβερνητικών Αποθηκών (ΚΚΑ).

Η έκθεση σημειώνει ακόμη τη "μη ορθή ενημέρωση του Μητρώου Ενταλμάτων Σύλληψης με όλα τα εντάλματα που εκτελούνται/ακυρώνονται/επιστρέφονται από την Αστυνομία, ώστε να δίνεται ορθή εικόνα του πραγματικού αριθμού των Ενταλμάτων Σύλληψης που εκκρεμούν" και τη "μη ικανοποιητική παρακολούθηση της εκτέλεσης των Διαταγμάτων Κηδεμονίας έτσι ώστε να διαπιστώνεται ότι υποβάλλονται οι σχετικές εκθέσεις από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) εντός των χρονικών ορίων που ορίζονται στις δικαστικές αποφάσεις".

Καταγράφει επίσης "καθυστέρηση στην έκδοση 285 διαταγμάτων διατροφής στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, από το 2011 από συγκεκριμένο Δικαστή, ως αποτέλεσμα οι δικαιούχοι να μην μπορούν να εισπράξουν τα οφειλόμενα σε αυτούς ποσά, που ανέρχονται συνολικά σε €145.145".

Σημειώνει ότι ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης που υποβάλλεται από τον αιτητή (Τύπος 2) και αφορά στην παροχή δωρεάν Νομικής Αρωγής (ΝΑ), δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε πρόνοια που να καθιστά ως ποινικό αδίκημα την υποβολή από τον αιτητή δόλιας ή ψευδούς δήλωσης ή απόκρυψη ουσιωδών γεγονότων, προκειμένου να εξασφαλίσει δωρεάν NA. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το συγκεκριμένο έντυπο, δεν απαιτείται η προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών, παραστατικών και αποδεικτικών εγγράφων/στοιχείων από τον αιτητή, προκειμένου να τεκμηριώνεται επαρκώς η κοινωνικοοικονομική έκθεση του Γραφείου Ευημερίας, αναφορικά με την οικονομική κατάστασή του.

Η ΕΥ στην έκθεσή της καταγράφει και καθυστέρηση από τους δικηγόρους στην υποβολή καταλόγου εξόδων για παροχή ΝΑ αναφορικά με την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του Δικαστηρίου και καθυστέρηση στην πληρωμή των εξόδων από το Δικαστήριο για χορήγηση ΝΑ.

"Εντοπίσαμε περιπτώσεις δικηγόρων οι απολαβές των οποίων, στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών ΝΑ, υπερέβαιναν το όριο των €15.600, αλλά δεν ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο του ΦΠΑ ως φυσικά πρόσωπα όπως προβλέπεται στον περί ΦΠΑ Νόμο", αναφέρει ακόμη.

Περαιτέρω, εντοπίζει καθυστέρηση στην προσκόμιση τιμολογίων για παροχή υπηρεσιών ΝΑ από ορισμένους δικηγόρους. 

Αναφέρει, επίσης, ότι βάσει στοιχείων που τηρούνται στο Μητρώο ΝΑ των Επαρχιακών Δικαστηρίων, μικρός αριθμός δικηγόρων ανέλαβε την εκπροσώπηση μεγάλου ποσοστού των εγκριμένων υποθέσεων ΝΑ για τα υπό εξέταση έτη. 

"Ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού όπου οκτώ δικηγόροι, οι τέσσερεις από τους οποίους προέρχονταν από την ίδια οικογένεια, ανέλαβαν την εκπροσώπηση του 67% των εγκριμένων υποθέσεων NA για το έτος 2022", επισημαίνει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Έντονη διαφωνία για την Εθνική Μονάδα Εφαρμογής Κυρώσεων-Καταγγέλλει παράνομη και παράτυπη διαδικασία ο ΠΔΣ
• Απέσυρε την ποινική δίωξη Νεκτάριου για τα έργα οικοδομής στην Μονή ο Εισαγγελέας-Χαιρετίζει με... καρφιά η υπεράσπιση
• Δύο καταδίκες για εμπορία προσώπων πίσω από υποθέσεις επαιτείας-Οργανωμένο έγκλημα βλέπει η Βουλή
• Με δύο μάρτυρες συνεχίστηκε η δίκη για την υπόθεση Al Jazeera-Ορίζοντας ο Ιούνιος για ολοκλήρωση της υπόθεσης