Δύο καταδίκες για εμπορία προσώπων πίσω από υποθέσεις επαιτείας-Οργανωμένο έγκλημα βλέπει η Βουλή

Δύο καταδίκες για εμπορία προσώπων, σε υποθέσεις επαιτείας, σημειώθηκαν στην Κύπρο από το 2021, ενώ τρίτη υπόθεση διακόπηκε όταν τα θύματα, τα οποία ήταν ανήλικα παιδιά και τα εκμεταλλευόταν άτομο της οικογένειά τους, έφυγαν από την Κύπρο για τη χώρα διαμονής τους, μαζί με τους γονείς τους και δεν ήθελαν καμία εμπλοκή στην υπόθεση. Σημειώνεται πως από το 2022 μέχρι και τον περασμένο Απρίλιο, η Αστυνομία είχε διερευνήσει 59 υποθέσεις επαιτείας. Πάντως, από πλευράς τους, οι βουλευτές βλέπουν οργανωμένο έγκλημα πίσω από τις περιπτώσεις επαιτείας και μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις θεωρούν ότι υπάρχουν κυκλώματα εμπορίας προσώπων.

Το θέμα της επαιτείας σε δημόσιους χώρους και το ενδεχόμενο εκμετάλλευσης και εμπορίας προσώπων έθεσε επί τάπητος η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, μετά από εισήγηση του βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Σενέκκη, ο οποίος στην αρχική του τοποθέτηση επεσήμανε πως «είναι ένα οργανωμένο έγκλημα. Βλέπουμε ανήλικα παιδιά έξω από εκκλησίες, δίπλα από αυτόματες μηχανές να επαιτούν. Τους βλέπουμε σε διάφορες πόλεις. Θεωρούμε ότι είναι οργανωμένο κύκλωμα και παραπέμπει σε κύκλωμα εμπορίας προσώπων. Βλέπουμε να είναι εισαγόμενο έγκλημα και τα προβλήματα είναι πολλά».

Ο κ. Σενέκκης σημείωσε, παράλληλα, πως μετά από μελέτη της νομοθεσίας, διαπιστώθηκε πως υπάρχουν απαρχαιωμένες πρόνοιες, που πρέπει να εκσυγχρονιστούν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Βάζουν πλώρη για αυστηροποίηση του Νόμου για επαιτεία-Εμπορία προσώπων η συμμετοχή παιδιών

Από πλευράς της, η βουλεύτερια του Δημοκρατικού Συναγερμού, Ρίτα Θεοδώρου-Σούπερμαν σημείωσε πως το ζήτημα της επαιτείας θεωρείται εμπορία προσώπων. «Στην Κύπρο παρουσιάζεται ως εμπορία προσώπων, αλλά δεν υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης από τις Αρχές. Πολλές φορές τηλεφώνησα στην Αστυνομία για ένα κύριο με μούσια στην Καλλιπόλεως. Σταμάτησα και μίλησα μαζί του. Είχε σταματήσει για λίγες μέρες και επέστρεψε. Τον ίδιο άνθρωπο τον είδα σε εκκλησία στα Λύμπια και παρακολουθούσε δύο κοπέλες που ζητούσαν ελεημοσύνη».

Η κα. Σούπερμαν πρόσθεσε, δε, ότι αυτά τα φαινόμενα παρατηρούνται από ομάδες που έρχονται από το εξωτερικό και είναι άτομα που έχουν μάθει με αυτό τον τρόπο, να επαιτούν και να τους δίνει ο διακινητής ένα πιάτο φαγητό. «Όλοι βλέπουμε και είμαστε μάρτυρες. Είναι οργανωμένο. Για να έχουμε αποτέλεσμα πρέπει η Αστυνομία να προβεί σε έλεγχο και παρακολούθηση. Μπορεί να είναι δύσκολο να στοιχειοθετήσουμε ποινική υπόθεση, όμως είναι ευθύνη μας να στοιχειοθετήσουμε. Μετά το 2020 δεν είχαμε αναγνωρισμένο θύμα εμπορίας προσώπων με σκοπό την επαιτεία. Είναι ανάμεσά μας αυτά τα άτομα».

Η ανεξάρτητη βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, στη δική της τοποθέτηση, επεσήμανε πως είναι ένα θέμα που πάει χρόνια και η ίδια εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχει πρόβλημα με αυτούς που έρχονται από το εξωτερικό. «Υπάρχουν σπείρες. Τους βλέπεις και ξεχωρίζεις πως έρχονται για αυτό τον λόγο στην Κύπρο. Είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Με κάνει να μένω έκπληκτη για ποιο λόγο δεν καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Θα έπρεπε να μας κινήσει την περιέργεια. Νομίζω ότι αλλάζουν εκείνους που έχουν στην πρώτη γραμμή».

Αναφερόμενη σε προσωπική εμπειρία, η κα. Ατταλίδου σημείωσε πως «μου έτυχε να έρχεται παιδί στο τραπέζι και να μου λέει πεινώ και να απλώνει το χέρι και να του λέω να σου αγοράσω φαγητό, όμως μου είπε ότι δεν θέλει φαγητό, θέλει λεφτά και είδα πίσω τον άνθρωπο που έχει βάλει το παιδί να ζητά λεφτά. Η κατάσταση στους δρόμους εξευτελίζει και τα άτομα για τα οποία μαζεύουμε τα άτομα. Πρέπει να τελειώσουμε με αυτό το πράγμα. Είναι επικίνδυνο. Ένα άτομο με ένα πόδι να μπαίνει στο δρόμο, είναι επικίνδυνο και να χτυπούν τα παράθυρα. Πρέπει να απαγορευτεί το μάζεμα χρημάτων από το δρόμο. Θα πρέπει εκεί που γίνεται καταγγελία να υπάρχει αμεσότητα. Αν δεν ανταποκριθεί η Αστυνομία άμεσα, η υπόθεση χάθηκε».

Η τοποθέτηση της Αστυνομίας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Παίρνοντας το λόγο, η υπεύθυνη του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας, Ελένη Μιχαήλ, σημείωσε πως η επαιτεία δεν εμπίπτει εξ ολοκλήρου στο πλαίσιο της εμπορίας προσώπου. Στη συνέχεια, υπέδειξε ότι ένα άτομο μπορεί να επαιτεί μόνο του και είναι άλλα ποινικά αδικήματα και υπάρχει και η εμπορία προσώπων, που τους εκμεταλλεύονται άλλα άτομα.

Στη συνέχεια, η κα. Μιχαήλ σημείωσε πως το 2021 για πρώτη φορά στα χρονικά της Κύπρου, υπήρξε καταδίκη τριών ατόμων για εμπορία προσώπων, πίσω από την υπόθεση επαιτείας. Όπως εξήγησε ήταν τρία άτομα από τη Βουλγαρία, που εκμεταλλεύτηκαν μία ομοεθνή τους. Οι ποινές ήταν δύο χρόνια και 20 μήνες.

«Την έφεραν από το εξωτερικό για να την εκμεταλλευτούν. Το θύμα συνεργάστηκε μαζί μας. Στόχος δεν είναι η αναγνώριση ενός ατόμου, αλλά να στοιχειοθετήσουμε υπόθεση. Πρέπει να συνεργάζεται μαζί μας το θύμα».

Κληθείσα να σχολιάσει το γεγονός ότι η ποινή για ένα τόσο σοβαρό αδίκημα είναι εξευτελιστική, η κα. Μιχαήλ υπέδειξε πως «αν πάμε ένα βήμα πίσω και πούμε ότι είχαμε την πρώτη καταδίκη, είναι άλμα. Το 2024 είχαμε καταδίκη ακόμη ενός προσώπου που είχε εκμεταλλευτεί ένα πρόσωπο και επιβλήθηκε 2,5 χρόνια ποινής φυλάκισης. Υπήρχε περίπτωση με ανήλικα παιδιά, που τα εκμεταλλευόταν μέλος της οικογένειας και όταν πήγε Δικαστήριο η υπόθεση, η οικογένεια αποφάσισε να φύγει από την Κύπρο και η υπόθεση διακόπηκε».

Η κα. Μιχαήλ, στη συνέχεια, επεσήμανε πως «αν δεν έχουμε συνεργασία για το πώς γίνεται η εκμετάλλευση, πώς τους φέρνουν στην Κύπρο κλπ, δεν μπορούμε να στοιχειοθετήσουμε υπόθεση. Εμπίπτει στο αδίκημα αλήτες και περιπλανώμενοι. Έχουμε από το 2022 μέχρι τον Απρίλιο του 2025 59 υποθέσεις επαιτείας. Έχουν σχέση με το αδίκημα της επαιτείας».

Στο σημείο αυτό επενέβη η κα. Σούπερμαν, η οποία σημείωσε πως «να συνεργαστεί το θύμα είναι το πιο εύκολο. Δεν ακούσαμε για παρακολούθηση, για τη συνεργασία με τους Ουλαμούς Πρόληψης Εγκλημάτων. Το να έρθει κάποιος να καταγγείλει είναι το πιο εύκολο. Θεωρώ ότι η εξειδίκευση να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό».

Απαντώντας, η εκπρόσωπος της Αστυνομίας σημείωσε πως «θεωρώ ότι από την πείρα σας ξέρετε τη δυσκολία για στοιχειοθέτηση μίας υπόθεσης. Εμείς ως Αστυνομία είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε. Σε όλες τις εκπαιδεύσεις, υπάρχει ιδιαίτερη μνεία για το θέμα της επαιτείας. Υπήρχαν περιπτώσεις που μας ενημέρωσαν αστυνομικοί. Δεν είναι τόσο απλό».

Από πλευράς του, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Σπύρος Γιαλλουρίδης, σημείωσε πως «οι πρόνοιες της νομοθεσίας για την επαιτεία είναι απαρχαιωμένες και πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Όμως, στη βάση των αποφάσεων του ΕΔΑΔ. Εμείς επικροτούμε κάθε προσπάθεια για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας. Υπήρχε καταδίκη της Ρουμανίας, μετά από προσφυγή Ρομά, μετά από καταδίκη του για επαιτεία και ανατράπηκε η απόφαση του τοπικού Δικαστηρίου, επειδή ήταν παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εμείς είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, για να είναι αποτρεπτική. Θεωρούμε ότι αν ενισχυθούν οι διατάξεις με αποτρεπτικές ποινές, εμείς είμαστε διατεθειμένοι να συνεργαστούμε».

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζήτησε όπως αποσταλούν γραπτώς αναλυτικά στοιχεία για τις 59 υποθέσεις εποπτείας των τελευταίων ετών, ενώ ζητήθηκε και γραπτή ενημέρωση από τις ΥΚΕ για την υπόθεση των πέντε παιδιών που κακοποιούνταν από τους γονείς τους.