Χρήσιμη χαρακτηρίζει την έκθεση της Ελεγκτικής το Υπουργείο Γεωργίας για το υδατικό-«Προτεραιότητα η μόνιμη επίλυση»

Προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι η μόνιμη επίλυση του υδατικού, με τρόπο ώστε η απεξάρτηση από τις καιρικές συνθήκες να καλύπτει στο 100% τις ανάγκες ύδρευσης με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειες και να επιτρέψει στους αγρότες να είναι βιώσιμοι και ανταγωνιστικοί στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται, αναφέρει το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

Σε ανακοίνωσή του, με αφορμή την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, το αρμόδιο Υπουργείο σημειώνει πως η έκθεση «επιβεβαιώνει την ορθότητα της απόφασης της κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, για μόνιμη λύση του υδατικού προβλήματος», ενώ προσθέτει πως «η Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή έχει θέσει ως προτεραιότητά της τη μόνιμη επίλυση του υδατικού μέσα από τον στοχευμένο, κοστολογημένο και ολοκληρωμένο σχεδιασμό που έχει καταρτιστεί από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων».

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας «η στρατηγική αυτή βρίσκεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας». Το Υπουργείο προσθέτει πως «η ίδια η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που αφορά στο υδατικό επιβεβαιώνει την ορθότητα της απόφασης της Κυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη για τερματισμό της μειωμένης χρήσης των αφαλατώσεων κατά τις χρονιές που υπήρχε πολυομβρία ώστε να διατηρούνται επαρκείς ποσότητες στα φράγματα για να ικανοποιούν τις ανάγκες και των γεωργών μας».

«Οι συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, από μία πρώτη ανάγνωση που έγινε, αξιολογούνται ως πολύ χρήσιμες. Σημειώνουμε ότι ήδη είναι σε εξέλιξη από τον περασμένο Οκτώβριο η μελέτη για την αναθεώρηση της υδατικής πολιτικής με στόχο τη διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής διαχείρισης των υδατικών πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τη ζήτηση και τη διαθεσιμότητα νερού, την μείωση απωλειών στα δίκτυα και την εξισορρόπηση του υδατικού ισοζυγίου», προσθέτει.

Ταυτόχρονα, τονίζει ότι οι συστάσεις λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στην αναθεώρηση της Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Νοέμβριο του 2023.

Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αναφέρει ότι, μαζί με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, προχωρά με τη διεξαγωγή σχετικής μελέτης για την προσαρμογή της κυπριακής γεωργίας στα νέα δεδομένα και την απεξάρτησή της από τις καιρικές συνθήκες μέσω χρηματοδότησης μόνιμων υποδομών, αξιοποίηση της τεχνολογίας αλλά και διαφοροποιήσεων στις καλλιέργειες.

Σε ό,τι αφορά στις υποδομές για αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού, σημειώνει ότι η Κύπρος βρίσκεται σε καθεστώς παράβασης από το 2012, επισημαίνοντας πως «είναι γι’ αυτό τον λόγο που στο Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο Υδατικών Έργων καταγράφονται όλες οι απαραίτητες υποδομές, προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες αλλά και αύξηση του ανακτημένου νερού και των σχετικών υποδομών, προς όφελος των αγροτών και αγροτισσών».

Οι εισηγήσεις του ΔΗΣΥ

Σε ανακοίνωση του ο ΔΗΣΥ, αναφέρει πως, « αναγνωρίζουμε την κρισιμότητα της κατάστασης. Χωρίς να αναλωνόμαστε σε αντιπαραθέσεις με την κυβέρνηση και την Υπουργό Γεωργίας, για την ολιγωρία 2 ετών, εστιάζουμε στην ουσία που είναι: να μην φτάσουμε στην ημέρα μηδέν».

Επιπρόσθετα, σημειώνει πως «κρίνουμε τη διπλωματική εξασφάλιση των 15 κινητών μονάδων αφαλάτωσης ως θετικό βήμα που αποδεικνύει, όπως είχαμε υποδείξει, πως η εγρήγορση, ο επείγον συντονισμός και η ενεργοποίηση της διπλωματίας μπορούν να αποδώσουν οφέλη. Υπογραμμίζουμε ότι το υδατικό δεν λύθηκε με 15.000 κ.μ. αφαλατωμένου νερού ακόμα και εάν εφαρμοστεί έγκαιρα».

Προσθέτει επίσης, ότι «το ζήτημα είναι πολυδιάστατο και οι επιδράσεις της κρίσης στην άρδευση, πέρα από την ύδρευση, με λιγοστό νερό προς διανομή οδηγούν ήδη σε αλυσιδωτά προβλήματα στη γεωργία, στην πυρόσβεση, στον επισιτιστικό τομέα, στην ακρίβεια και στο περιβάλλον. Ούτε το υδρευτικό πρόβλημα λύθηκε όμως».

Παράλληλα, σημειώνει ότι, δεν καλύπτονται οι ανάγκες επαρκώς. Για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο και να καλύψουμε τις ανάγκες:

● πρέπει να υλοποιηθούν έγκαιρα όλα τα προγραμματισμένα έργα αφαλάτωσης (45.000 κ.μ.),

● να ξεκινήσει η αναβάθμιση και να ενταθεί η προστασία των υφιστάμενων υποδομών αφαλάτωσης (210.000 κ.μ.+ 40.000 κ.μ. αναβαθμίσεις) και

● να μειωθούν αισθητά οι τεράστιες απώλειες δικτύων και σε κάποιο βαθμό η σπατάλη (>45.000 κ.μ.)».

Με αυτά τα έκτακτα μέτρα συνδυαστικά, καθώς και τα λιγοστά αποθέματα στα φράγματα (23.5%), μπορούμε να καλύψουμε μερικώς τις ανάγκες 330.000 κ.μ. ημερησίως κατά τους θερινούς μήνες, σημειώνει.

Με αυτόν τον τρόπο θα παρατείνουμε την ημέρα μηδέν επαρκώς, ώστε να ολοκληρωθούν τα μόνιμα έργα κάλυψης των αναγκών. Σε συνέχεια των θεσμικών μας παρεμβάσεων στις 7 Απριλίου 2025, καταθέτουμε συμπληρωματικές προτάσεις με στόχευση και δυνατότητα άμεσης υλοποίησης:

1. Επίσπευση Διαδικασιών και Αδειοδότησης Συνοδευτικών και Έκτακτων Έργων,
2. Στοχευμένη Εκστρατεία Ενημέρωσης Ευαισθητοποίησης και Πρακτικής Βοήθειας του Κοινού για Εξοικονόμηση,
3. Αύξηση Προϋπολογισμού Χρηματοδότησης, Εντατικοποίηση και Επίσπευση της επιδιόρθωσης των συστημάτων Ύδρευσης μέσω των ΕΟΑ,
4. Βελτίωση του υφιστάμενου Χρηματοδοτικού Εργαλείου για έργα Επιδιόρθωσης του Δικτύου Ύδρευσης,
5. Συντονισμένη Επιδιόρθωση Συστημάτων Ύδρευσης Κοινοτικών Συμβουλίων,
6. Εξέταση Εφαρμογής Κλειστής Ανακύκλωσης Γκρίζου Νερού σε Υποστατικά,
7. Ταυτόχρονη παραχώρηση κινήτρων για Εξοικονόμηση μέσω της Νέας Τιμολογιακής Πολιτικής που Προτείνεται,
8. Προστασία Υφιστάμενων Κρίσιμων Υποδομών,
9. Επιχειρησιακό Σχέδιο Πυρόσβεσης στη βάση των νέων συνθηκών Πληρότητας Φραγμάτων,

10.Καταγραφή Υφιστάμενης Υδατικής Κατάστασης στους Υπόγειους Υδροφορείς και Προγραμματισμός Διαφανούς Χρήσης.

«Οι δράσεις εξοικονόμησης θα συμβάλουν στη μείωση της επιβάρυνσης των φραγμάτων για ύδρευση, επιτρέποντας την απελευθέρωση ποσοτήτων και για την άρδευση. Παράλληλα, επεξεργαζόμαστε και στοχευμένες προτάσεις για την άρδευση και τη γεωργία που θα παρουσιάσουμε σύντομα. Το νερό είναι εθνικός πόρος και ζωτικό θέμα ασφάλειας για τον τόπο», αναφέρει στην ανακοίνωση του ο Δημοκρατικός Συναγερμός.

Επίσης, σημειώνει ότι «ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα συνεχίσει να ασκεί ουσιαστικό έλεγχο, να προτείνει εφαρμόσιμες λύσεις και να διεκδικεί την υλοποίησή τους. Μαζί, μπορούμε να αποφύγουμε την ημέρα μηδέν».

«Οι ευθύνες για την κατάσταση του υδατικού έχουν όνομα»

Από την άλλη, το ΑΚΕΛ με δήλωσή της Επικεφαλής Τομέα Ενέργειας και Περιβάλλοντος ΑΚΕΛ, Χριστίνα Νικολάου, αναφέρει πως «η αλόγιστη χρήση νερού τα προηγούμενα χρόνια, η έλλειψη σχεδιασμού και προστασίας των υδατικών πόρων, έχουν οδηγήσει τον τόπο μας σε κρίσιμη κατάσταση όσον αφορά τα υδατικά αποθέματα, σύμφωνα και με την Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας».

Σημειώνει πως «σήμερα περιμένουμε να μας σώσουν οι αφαλατώσεις, που θα μας δανείσουν τα ΗΑΕ. "Το λύσαμε το υδατικό" είπε ο ΠτΔ, ωσάν και το υδατικό ξεκινά και τελειώνει με τις αφαλατώσεις».

Όπως λέει, «αφαλατώσεις, που ναι μεν αποτελούν μέρος της λύσης, αλλά δεν είναι η λύση, αφού δεν μπορεί ένα κράτος να εναποθέτει όλες του τις ελπίδες σε μια ενεργοβόρα ακριβή και με πολλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις λύση».

Τα λάθη της κυβέρνησης Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ και την ολιγωρία της κυβέρνησης Ν. Χριστοδουλίδη, συνεχίζει, «θα την πληρώσει ακόμη μια φορά ο κόσμος , η γεωργία και οι επιχειρήσεις. Πρέπει να παρθούν μέτρα που μακροπρόθεσμα να μας προφυλάσσουν από τις κλιματολογικές αλλαγές που δεν αφήνουν την Κύπρο ανεπηρέαστη».

Το ΑΚΕΛ, όπως αναφέρει, «προτείνει λύσεις, λύσεις που θα διασφαλίζουν την απρόσκοπτη παροχή νερού και ταυτόχρονα θα το διαφυλάξουν ως κοινωνικό αγαθό. Πρέπει να επενδύσουμε σε υβριδικά συστήματα αφαλατώσεων που θα λειτουργούν με ΑΠΕ και δεν θα έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον διαφυλάσσοντας τις παραλίες και τα θαλάσσια οικοσυστήματα».

Να επενδύσουμε, σημειώνει «σε τεχνολογίες ανακύκλωσης νερού, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας επεξεργασίας, με στόχο την πλήρη αξιοποίηση του για αρδευτικούς σκοπούς. Πρέπει να ολοκληρωθούν οι υποδομές στο φράγμα Τερσεφάνου και να εξετάσουμε την δυνατότητα σύνδεσης με τον σταθμό επεξεργασίας της Μιας Μηλιάς έτσι ώστε να επωφεληθούν από το νερό άρδευσης και οι Ε/Κ».

Καταληκτικά αναφέρει, «να υπάρχει ορθολογική διαχείριση των αποθεμάτων νερού με προτεραιότητα στην εξοικονόμηση, την βελτίωση των υποδομών για να μειωθούν οι απώλειες του στο μέγιστο και έλεγχοι στο ατιμολόγητο νερό. Η Υδατική Πολιτική της Κύπρου πρέπει να σχεδιαστεί με γνώμονα όλα τα πιο πάνω, και να αποτελέσει εργαλείο για να σχεδιαστούν και να ληφθούν έγκαιρα αυτή τη φόρα όλα τα απαραίτητά μέτρα».

Πηγή: ΚΥΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προσεχώς οι μονάδες αφαλάτωσης από τα ΗΑΕ-«Θα καλύψουν το κενό των 15 χιλ. κυβικών μέτρων ημερησίως»