Στα ευκολότερα θέματα η πρόοδος-«Καλύτερη» η συζήτηση για οδοφράγματα, πήγε με χάρτες ο Πρόεδρος

Τα σημεία στα οποία υπήρξε πρόοδος κατά την συνάντησή του με τον Ερσίν Τατάρ εξήγησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επιστρέφοντας στο Προεδρικό Μέγαρο. Όπως συνάγεται, αν και η συζήτηση σε ό,τι αφορά τα σημεία διέλευσης, το δυσκολότερο δηλαδή ΜΟΕ επί τάπητος, ήταν καλύτερη, δεν καταγράφηκε σε αυτό το σημείο μεγάλη πρόοδος, παρόλο που ο Νίκος Χριστοδουλίδης πήγε πλήρως προετοιμασμένος, με χάρτες και στοιχεία.

«Η συνάντηση σήμερα έγινε με δική μας πρωτοβουλία, στη συνέχεια της άτυπης διάσκεψης στη Γενεύη», επανέλαβε ο Πρόεδρος. «Συμφωνήσαμε στη σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, με 12 μέλη από κάθε πλευρά. Θα εισηγηθούμε τα ονόματα στις 15 Απριλίου», πρόσθεσε. Το δεύτερο σημείο αφορά το περιβάλλον, που θα εξετάσει η τεχνική επιτροπή συγκεκριμένα σημεία, ενώ το τρίτο σχετίζεται με την αποκατάσταση κοιμητηρίων και μνημείων, με το οποίο θα ασχοληθεί η τεχνική επιτροπή για τα μνημεία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πρόοδο σε τέσσερα από τα έξι ΜΟΕ ανακοίνωσε ο Πρόεδρος-Προανήγγειλε νέα συνάντηση ο Τατάρ

Την ίδια στιγμή, εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα σχετικά με την ενέργεια και τα σημεία διέλευσης. «Υπήρξε πρόοδος αλλά όχι αποτέλεσμα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος για τα οδοφράγματα και δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο, ωστόσο διευκρίνισε ότι «η συζήτηση ήταν καλύτερη από την προηγούμενη φορά». Όπως είπε, εξήγησε πόσο σημαντικό είναι για εμάς και το σημείο διέλευσης στα Κόκκινα και αυτό στο Πυρόι-Αθηένου. «Δείξαμε συγκεκριμένους χάρτες», πρόσθεσε. Έκανε, όπως είπε, συγκεκριμένες αναφορές στην απόσταση, με απαντήσεις στις ανησυχίες που εκφράστηκαν. «Όταν μιλάμε για ΜΟΕ θα πρέπει το σύνολο του κυπριακού λαού να επωφελείται», τόνισε, λέγοντας ότι αντιλαμβάνεται την σημασία της Μιας μηλιάς για τον Ερσίν Τατάρ, αλλά ο ίδιος υπογράμμισε πόσο σημαντικά είναι τα δύο οδοφράγματα.

Σε ερώτηση αν ο χάρτης που παρουσίασε είναι ο ίδιος που παρουσίασε σε προηγούμενη συζήτηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε «ναι, με πιο συγκεκριμένες αναφορές, με αποστάσεις, με το πώς θα λειτουργήσει και στις δύο περιπτώσεις και στο θέμα του Πυρόι- Αθηένου και στο θέμα των Κοκκίνων που αφορά μια πολύ μικρή απόσταση η οποία θα διευκολύνει πάρα πολύ τη ζωή των κατοίκων της περιοχής».

«Έγινε μια συζήτηση, θεωρώ ήταν καλύτερη η συζήτηση σε σχέση με την προηγούμενη που είχαμε που ήταν μια απλή άρνηση. Έγινε μια συζήτηση, είχαμε επιχειρηματολογία », πρόσθεσε.

Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, αναφέρθηκε σε διαφωνίες, καθώς προβάλλονται από πλευράς Ερσίν Τατάρ απαιτήσεις που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές ούτε από τη δική μας πλευρά ούτε από την ΕΕ. «Η θέση μας είναι ότι τα όποια Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα πρέπει να ενισχύουν την προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Κανένα ΜΟΕ το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποδομή ή να αξιοποιηθεί ως ενίσχυση επιχειρηματολογίας για άλλη μορφή λύσης του Κυπριακού - και αναφέρομαι προφανώς στα δύο κράτη - δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό», υπέδειξε. Πρόσθεσε ότι αυτή είναι και η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως εκφράστηκε και με τη γνωστή επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και στο συγκεκριμένο έργο που η ΕΕ είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ενημέρωσε, επίσης, πως έθεσε άλλα δύο ζητήματα επί τάπητος. «'Εθεσα άλλα δύο θέματα με δική μου πρωτοβουλία. Το ένα αφορά το θέμα της εφαρμογής των όσων έχουν συμφωνηθεί στην Πύλα και τη σημασία να εφαρμόζουμε όσα συμφωνούμε. Και το δεύτερο ήταν να μεταφέρω κάποια συγκεκριμένα αιτήματα της μαρωνιτικής κοινότητας. Γνωρίζετε ότι πρόσφατα είχα και μια συνάντηση, άρα, μετέφερα κάποια συγκεκριμένα μηνύματα, θέματα, αυτά θα εξεταστούν και θα δούμε αν θα υπάρξει θετική ανταπόκριση», είπε. Ερωτηθείς αν ο κ. Τατάρ θα αναμένει απαντήσεις από την Τουρκία για το θέμα των μαρωνιτικών χωριών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι «δεν μου είπε πώς θα κινηθεί ο ίδιος μετά το πέρας της συνάντησης που είχαμε σήμερα, αλλά σε αρκετά των θεμάτων που συζητήσαμε απαιτείται η συγκατάθεση από πλευράς της Τουρκίας, από πλευράς του τουρκικού κατοχικού στρατού».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πρώτο crash test μετά τη Γενεύη-Σε εξέλιξη η συνάντηση του Προέδρου με τον Ταταρ με ΜΟΕ στο επίκεντρο

Αναφερόμενος στο ζήτημα του προσωπικού απεσταλμένου, ο Πρόεδρος επανέλαβε πως ο διορισμός βρίσκεται στο στάδιο των γραφειοκρατικών διαδικασιών για ανακοίνωση. Διευκρίνισε ότι για να δοθεί η συγκατάθεση της Κυπριακής δημοκρατίας, δόθηκαν οι διευκρινίσεις για την ανάγκη κάποιος να ασχοληθεί αποκλειστικά, ώστε τον Ιούλιο να έχουμε αποτελέσματα. «Δεν μπορεί να υπάρξει ένας διορισμός, που να επισκέπτεται την Κύπρο μία ή δύο φορές κάθε διμηνία», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως θέλουμε κάποιον που να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το θέμα. Τα ΗΕ αντιλαμβάνονται την σημασία, ανέφερε, τονίζοντας εκ νέου πως στα τέλη Ιουλίου, που θα επαναληφθεί η πενταμερής συνάντηση, θα πρέπει να υπάρξουν αποτελέσματα.

«Όλες μας οι κινήσεις, όλες μας οι ενέργειες, αγγίξαμε και σήμερα το τι έγινε στην Γενεύη, τι συζητήθηκε, με μοναδικό στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Έγιναν ειδικές αναφορές και από δικής μου πλευράς και από τον κ. Τατάρ σε σχέση με τα όσα συζητήσαμε στη Γενεύη και είμαστε εδώ, ξέρουμε πού θέλουμε να φτάσουμε, ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε, ξέρουμε πώς θα φτάσουμε στον στόχο μας και αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται», υπογράμμισε ο Πρόεδρος.

Επιμένει για τα οδοφράγματα και αναζητά «κυριαρχία» ο Τατάρ

Είχαν μια συνάντηση διαβούλευσης για τα όσα συμφωνήθηκαν στην άτυπη διευρυμένη συνάντηση στη Γενεύη με τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος σκοπεύει να διορίσει Προσωπική του Απεσταλμένη την κ. Ολγκίν, διορισμό για τον οποίο έχει δώσει την έγκρισή του, δήλωσε ο Ερσίν Τατά επιστρέφοντας στα κατεχόμενα μετά από τη συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον Ειδικό Απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ στην οικία του τελευταίου στην νεκρή ζώνη.

Ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι έχει αντιληφθεί πως και η «νότια Κύπρος» έχει εγκρίνει τον διορισμό της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ.

Στη Γενεύη, είπε, ξεκαθαρίστηκε ότι η κ. Ολγκίν δεν θα έρθει για να αναζητήσει κοινό έδαφος μεταξύ των πλευρών, αλλά για να βοηθήσει τις πλευρές στην υλοποίηση των 6 σημείων που συμφωνήθηκαν «και με αυτή την κατανόηση θα της ανατεθεί αυτό το καθήκον. Αναμένουμε τον διορισμό της στο άμεσο μέλλον».

Ο κ. Τατάρ είπε ότι καταδικάζουν ως τ/κ πλευρά τις δηλώσεις που έγιναν για την 70ή επέτειο από την ίδρυση της ΕΟΚΑ, όπου ακούστηκε σε διαφορετικές περιπτώσεις πως ο στόχος της ΕΟΚΑ πριν 70 χρόνια ήταν η ένωση του νησιού με την Ελλάδα κι αυτός ο αγώνας συνεχίζεται, ενώ επίσημα η ε/κ ηγεσία μιλά για επανένωση της Κύπρου. «Κι εγώ αμφισβήτησα την ειλικρίνεια αυτού», δήλωσε.

Συνεχίζοντας είπε πως επιδεικνύουν πάντα την καλή τους θέληση να διασφαλίσουν πως «οι δύο πλευρές και οι δύο λαοί μπορούν να ζήσουν δίπλα-δίπλα μέσω των σχέσεων καλής γειτονίας. Φυσικά, δεν χρειάζεται να επιστρέψουμε στο παρελθόν αυτή τη στιγμή, όλοι γνωρίζουν ακριβώς τι έγινε».

Επανέλαβε, είπε, τη θέση του ότι η τ/κ πλευρά έχει προχωρήσει πλέον σε μια νέα πολιτική, αφού απέτυχαν όλες οι προσπάθειες για μια ομοσπονδιακή λύση και οι δύο πλευρές – μέχρι μια τελική λύση – μπορούν να υλοποιήσουν από κοινού μια σειρά από έργα που θα είναι προς όφελος και των «δύο λαών».

«Η θέση της άλλης πλευράς είναι ουσιαστικά ο τ/κ λαός να υποκύψει στην δική τους κυριαρχία και στη δική τους εξουσία. Διότι κατ' αυτούς η Κυπριακή Δημοκρατία είναι αναγνωρισμένη δημοκρατία, έχουν την εξουσία, έχουν την κυριαρχία και ναι, μπορεί να κάνουν κάποια ανοίγματα σε εμάς ως λαός, αλλά επί της ουσίας δεν αναγνωρίζουν την κυριαρχία μας», είπε σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο Ερσίν Τατάρ.

Ως παράδειγμα αυτής της στάσης της ε/κ πλευράς ανέφερε το θέμα με τη δημιουργία πάρκου παραγωγής ηλιακής ενέργειας στη νεκρή ζώνη, με την χρηματοδότηση της ΕΕ, λέγοντας πως θέλουν η ενέργεια που θα παράγεται από αυτά να δίδεται στην «νότια Κύπρο» και μέσω του διασυνδεδεμένου συστήματος, σε ένα ποσοστό 35% – 40% που θα συμφωνηθεί, να δίδεται στην τ/κ πλευρά. «Εμείς τι λέμε; Εφόσον στην Κύπρο υπάρχουν δύο ίσες πλευρές, δύο ίσοι λαοί, δύο χωριστές δομές, γιατί να μην υπάρχουν και δύο παροχές; Με άλλα λόγια, η νότια Κύπρος να πάρει από την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια τόσο ποσοστό απευθείας και να πάρουμε κι εμείς απευθείας τόσο ποσοστό. Το πιο φυσιολογικό αυτό θα ήταν».

Αλλά, πρόσθεσε, η ε/κ πλευρά επιμένει όχι, να δώσει αυτή το μερίδιο που αναλογεί στους Τ/κ. «Σε αυτό το θέμα, επαναλάβαμε για άλλη μια φορά σήμερα το πρωί ότι το σύστημα που θα εγκατασταθεί στην νεκρή ζώνη θα είναι πολύ καλό, θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε, αλλά για να υλοποιηθεί, πρέπει οπωσδήποτε να μεταφέρουμε το μερίδιό μας απευθείας στην δική μας αρχή ηλεκτρισμού».

Για τα υπόλοιπα θέματα, ο κ. Τατάρ είπε ότι μέχρι τις 15 Απριλίου θα δώσει τα 12 ονόματα για την Τεχνική Επιτροπή για τη νεολαία και θα είναι 6 άντρες και 6 γυναίκες, όπως είπε.

 Για τα θέματα κλιματικής αλλαγής, τι είδους συνεργασίες μπορούν να γίνουν, ειδικά στην περιοχή της Λεύκας, τόσο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις όσο και για διάφορα ορυχεία, αυτά θα συζητηθούν στην υφιστάμενη Τεχνική Επιτροπή για το περιβάλλον, ανέφερε ο κ. Τατάρ.

Για τα οδοφράγματα, ο Τ/κ ηγέτης υποστήριξε ότι «δυστυχώς η ε/κ πλευρά δεν προέβη σε καμία πρωτοβουλία». Η ε/κ πλευρά, συνέχισε, επιμένει σε διελεύσεις τράνζιτ από το Πυρόϊ στην Αγλαντζιά, δηλαδή από «τον νότο στον νότο. Κι εμείς είπαμε πως για διάφορους λόγους αυτό δεν μπορεί να γίνει. Τους είπαμε να φέρουν πιο πρωτότυπες ιδέες, εναλλακτικά σημεία διέλευσης. Προκαλούν συμφόρηση στον Αγιο Δομέτιο».

Το οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου, είπε, χρησιμοποιείται για το 65% των συνολικών διελεύσεων και από τους Ε/κ και από τους Τ/κ και το άνοιγμα της Μιας Μηλιάς ή της Λουρουτζίνας, πρόσθεσε, θα είναι προς όφελος και πάλι και των Ε/κ και των Τ/κ. «Τους παρακάλεσε να δείξουν κατανόηση σε αυτό το θέμα».

Για την αποναρκοθέτηση ο κ. Τατάρ είπε ότι εδώ και χρόνια έχουν γίνει πολλές εργασίες σε αυτό το θέμα, καθώς υπάρχουν σε διάφορα σημεία και στη νεκρή ζώνη και υπάρχει κίνδυνος, Θα συζητηθεί, είπε, από τους δύο διαπραγματευτές που θα διαβουλευτούν με τις αρμόδιες αρχές, στη δική τους περίπτωση με τις «δυνάμεις ασφαλείας».

Ο Τ/κ ηγέτης επανέλαβε ότι θα μπορούσαν να έχουν άλλη μια συνάντηση οι δύο ηγέτες πριν «από τις διακοπές του Πάσχα στις 24 Απριλίου»

Στόχος και πρόθεσή τους, συνέχισε, είναι να υπάρξουν διάφορα και διαφορετικά έργα στα οποία οι δύο πλευρές θα συνεργαστούν πάνω στα 6 «κεφάλαια» που συμφωνήθηκαν στη Γενεύη. Ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι στη Γενεύη έγινε και πρόταση για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Κύπρο στην Τουρκία και από εκεί στην ΕΕ, αλλά δεν έτυχε έγκρισης, αφού (ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης) είπε ότι «μόνο η ΕΕ και η Τουρκία μπορούν να το συζητήσουν αυτό. Δεν είναι κάτι που θα συζητήσουμε».

Κατά τον κ. Τατάρ, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν απάντησε (στη διευρυμένη συνάντηση της Γενεύης) λέγοντας ότι «η Τουρκική Δημοκρατία το υποστηρίζει. Μπορούμε να το συζητήσουμε εδώ». Όμως ο Προέδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι δεν συζητεί με την «τδβκ» αυτά τα θέματα και το άφησε και τελικά δεν εγκρίθηκε το ζήτημα αυτό στη Γενεύη.

«Διαφορετικά, θεωρούμε ότι αυτό το ενεργειακό ζήτημα είναι πολύ πιο σημαντικό από αυτά τα θέματα. Αλλά δεν έχει τεθεί ακόμη στην ημερήσια διάταξη γιατί δεν έχει λάβει ακόμη έγκριση», πρόσθεσε.

Τα 6 θέματα είναι αυτά που εγκρίθηκαν και από τις δύο πλευρές στη Γενεύη, είπε ο κ. Τατάρ εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το επόμενο διάστημα, με τον διορισμό της κ. Ολγκίν ως Προσωπικής Απεσταλμένης και λίγη πίεση από πλευράς της, θα αναληφθούν σοβαρές πρωτοβουλίες.

Ο Ερσίν Τατάρ ανέφερε ότι εδώ και 4,5 χρόνια οι Τεχνικές Επιτροπές δουλεύουν κι έκανε ειδική αναφορά στην Επιτροπή για το έγκλημα και την εγκληματικότητα.

Στην συνάντηση σήμερα, είπε, εξέφρασε για άλλη μια φορά την αντίδρασή του στο θέμα των συλλήψεων για τον σφετερισμό ε/κ περιουσιών στα κατεχόμενα. «Δεν ωφελούν κανέναν. Προκαλούν ένταση μεταξύ των δύο πλευρών. Του είπα (σσ: του ΠτΔ) μην νομίζετε ότι θα μας σύρουν αυτά σε διαπραγματεύσεις. Του είπα ότι για 20 χρόνια αυτό δεν συνέβαινε και συμβαίνει τώρα, παρά το ότι υπάρχει η επιτροπή ακίνητης περιουσίας. Στο ερώτημα γιατί αυτό το θέμα πυροδοτήθηκε τώρα, απάντηση δεν πήρα».

Εξέφρασε επίσης την αντίδρασή του και για τα εμπόδια που, όπως είπε, παρεμβάλλονται στην παροχή ταυτότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας σε παιδιά μεικτών γάμων, λέγοντας πως γίνεται διαχωρισμός γι’ αυτά τα παιδιά που αφορούν και την υπηκοότητα της ΕΕ.

Η κοινή δήλωση

Κοινή δήλωση εκδόθηκε και από πλευράς ΗΕ, επαναλαμβάνοντας, ουσιαστικά, τα όσα αναφέρθηκαν δημόσια από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Ερσίν Τατάρ. «Σήμερα, ο Τ/κ ηγέτης, κ. Ερσίν Τατάρ, και ο Ε/κ ηγέτης, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκαν με δική τους πρωτοβουλία, ως συνέχεια της άτυπης διευρυμένης συνάντησης της Γενεύης, υπό την αιγίδα του ΓΓ», αναφέρεται.

Περαιτέρω, σημειώνεται ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συσταθεί μία Τεχνική Επιτροπή για τη Νεολαία και να παρέχουν μέχρι τις 15 Απριλίου στα ΗΕ μία λίστα μελών. Συμφώνησαν ότι η Επιτροπή θα έχει 12 μέλη από κάθε πλευρά και όλοι τους θα είναι κάτω από 35 χρονών. Έθεσαν, επίσης, ως στόχο την έμφυλη ισότητα.

«Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι το ζήτημα της αποναρκοθέτησης θα συζητηθεί στο επίπεδο του Ε/κ διαπραγματευτή και του Τ/κ ειδικού αντιπροσώπου και θα ανταλλάξουν πληροφορίες για ένα αναλογικό αριθμό ύποπτων επικίνδυνων περιοχών», προστίθεται.

Συμφώνησαν όπως η Τεχνική Επιτροπή για το Περιβάλλον να εργαστεί για τις πρωτοβουλίες που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, περιλαμβανομένων των επιπτώσεων στις περιοχές των μεταλλείων, και ότι η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά θα έχει την ευθύνη να εργαστεί για την αποκατάσταση κοιμητηρίων, αναφέρεται περαιτέρω.

Σε ό,τι αφορά τα σημεία διέλευσης και την ηλιακή ενέργεια στην νεκρή ζώνη, είχαν μία εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων και οι ηγέτες ζήτησαν από τους εκπροσώπους τους να συνεχίσουν τη συζήτηση σε αυτά τα ζητήματα, με κατεύθυνση την εξεύρεση κοινώς αποδεκτής επίλυσής τους, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

«Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να ξανασυναντηθούν σύντομα», καταλήγει.