Όλα τα σύνορα της ΕΕ στους νέους αμυντικούς σχεδιασμούς-«Στόχος των 27 η στρατηγική αυτονομία»

*Αποστολή REPORTER στις Βρυξέλλες

Η προστασία όλων των συνόρων της ΕΕ συμπεριλαμβάνεται στους νέους αμυντικούς σχεδιασμούς που συζητούνται στο Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική τοποθέτηση, η οποία συμπεριλήφθηκε στα Συμπεράσματα, καθώς δεν θα μπορούσε η ανάπτυξη της νέας προσέγγισης να περιορίζεται στην Ουκρανία και τα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, παρόλο που αποτέλεσε την αφορμή για να ανοίξει αυτή η συζήτηση.

Η συγκεκριμένη διευκρίνιση έγινε κατόπιν παρέμβασης της Κύπρου και άλλων μεσογειακών χωρών, οι οποίες βρίσκονται στην απέναντι πλευρά της θάλασσας από την πιο έκρυθμη περιοχή του πλανήτη. Η περίπτωση της δικής μας χώρας, δε, είναι ιδιαίτερη, καθώς ένα κομμάτι της εξακολουθεί να παραμείνει υπό κατοχή από την Τουρκία, μία επισήμανση που φαίνεται να έγινε από πλευράς του Προέδρου, σε ό,τι αφορά τις προσκλήσεις που έλαβε η Άγκυρα για να παραστεί στη διάσκεψη που έγινε στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή κρατών μελών της ΕΕ. Έτσι κι αλλιώς φαίνεται πως αρκετά κράτη μέλη δεν εγκρίνουν αυτές τις μικρές συνόδους που πραγματοποιούνται το τελευταίο διάστημα, στις οποίες προσκαλούνται κάποιοι και μένουν εκτός άλλοι, ενώ, για να υπάρχει πιο ορθή και επίσημη εκπροσώπηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο μέλλον, αναμένεται να οριστεί ένας ειδικός απεσταλμένος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ξεκάθαρη διαφωνία Προέδρου στην εμπλοκή της Τουρκίας στα θέματα ασφάλειας της ΕΕ

Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «αντιλαμβάνεστε ότι η συζήτηση, ειδικότερα για κάποια κράτη μέλη, γίνεται με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία, πώς προσεγγίζεται η ευρωπαϊκή ασφάλεια λαμβάνοντας υπόψιν την γειτνίαση με την Ουκρανία. Αυτό το οποίο πετύχαμε, με παρέμβαση της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας αλλά και της Ισπανίας, ήταν η συμπερίληψη συγκεκριμένης αναφοράς, ότι οι απειλές σε σχέση με την ασφάλεια της Ευρώπης δεν περιορίζονται στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι απειλές σε σχέση με την ΕΕ βρίσκονται και σε άλλες περιοχές και χαίρομαι επειδή υπήρξε τοποθέτηση από έναν σημαντικό αριθμό κρατών μελών για την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη σημασία ευρύτερα και στην Μέση Ανατολή. Και στις δικές μας παρεμβάσεις, με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, στην Ανατολική Μεσόγειο».

Σε δηλώσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της έκτακτης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Νίκος Χριστοδουλίδης υπέδειξε πως η συζήτηση για την ενίσχυση της άμυνας της ΕΕ έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό. «Όπως εύστοχα έχει λεχθεί, ως ΕΕ εξαρτούμασταν για την άμυνα και την ασφάλειά μας από μια τρίτη χώρα, για την ενέργειά μας από μια άλλη τρίτη χώρα, και για τις πρώτες ύλες από μία άλλη χώρα», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Αντιλαμβάνεστε ότι όλη αυτή η εξάρτηση δεν μπορούσε να οδηγήσει στην στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, που είναι, θεωρώ, ο στόχος των 27 κρατών μελών της ΕΕ», επεσήμανε.

Στη δική μας παρέμβαση, είπε, εκείνο που τονίσαμε είναι πως, μπορεί αυτή η συζήτηση να γίνεται με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία ή με το γεγονός πως η νέα αμερικανική Κυβέρνηση έχει μία ενδεχομένως διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τις διατλαντικές σχέσεις και για τα θέματα άμυνας και ασφάλειας στην Ευρώπη, αλλά η συζήτηση πρωτίστως γίνεται για να πετύχουμε την στρατηγική αυτονομία της ΕΕ. «Αυτός είναι ο στόχος που θέλουμε να εξυπηρετήσουμε μέσα από τη συζήτηση που γίνεται και τις αποφάσεις», τόνισε ο Πρόεδρος. Σημείωσε ότι η συζήτηση θα γίνει στο Κολέγιο των Επιτρόπων πριν από το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να ληφθούν αποφάσεις στο θέμα της άμυνας και της ασφάλειας.

Σύμφωνα με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, «πέραν της στρατηγικής αυτονομίας, είναι σημαντικό οι επενδύσεις που θα γίνουν στον τομέα της άμυνας να βοηθήσουν πρωτίστως την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Ήταν το δεύτερο σημείο το οποίο επισημάναμε την ανάγκη και χαίρομαι για την σύμφωνο γνώμη αρκετών συναδέλφων. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας, αλλά την ίδια στιγμή για εμάς, υπάρχουν στην Κύπρο υποσχόμενες εταιρείες, εταιρείες που εργοδοτούν πολλούς νεαρούς Κύπριους, οι οποίες ναι, μπορούν να συνεισφέρουν σε αυτή την προσπάθεια. Είναι κάτι που επενδύουμε ως Κυβέρνηση, γι’ αυτό προχωρήσαμε και με το Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας αλλά και την περίληψη ρήτρας σε οποιουσδήποτε εξοπλισμούς προχωρά η Κυπριακή Δημοκρατία, στο ότι πρέπει να συμμετέχουν και κυπριακές εταιρείες».

Σε ό,τι αφορά τη διάσταση του ΝΑΤΟ, ο Πρόεδρος υπενθύμισε πως η πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, άρα στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας τέθηκε η διάσταση της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ. «Είναι κάτι που, ως Κυπριακή Δημοκρατία, δεν είμαστε αρνητικοί, δεν είμαστε αντίθετοι, όσο γίνονται απόλυτα αποδεκτές οι βασικές αρχές της ΕΕ σε σχέση με τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ: Η αυτονομία στη λήψη αποφάσεων, οι ιδιαιτερότητες του κάθε Οργανισμού, να μην υπάρξει οποιοσδήποτε αποκλεισμός. Όλα αυτά είναι σημαντικό να διασφαλίζονται», εξήγησε.

Διευκρίνισε, επίσης, πως παρόλο που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν χρειάζεται, στην παρούσα φάση, λαμβάνοντας υπόψιν ότι έχει έναν από τους πιο ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη και το δημόσιο χρέος της χώρας μας είναι σε αξιοσημείωτα χαμηλά επίπεδα, υποστηρίζουμε την πρόταση της Επιτροπής για να μην υπολογίζονται στο δημόσιο χρέος οι αμυντικές δαπάνες.

Η συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεχίστηκε σε δείπνο, στο οποίο τέθηκε το ζήτημα της Ουκρανίας, που έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί τελευταίο, παρόλο που κατά την έναρξη της συνόδου είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τους 27 και ο Ουκρανός Πρόεδρος. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Βολοντιμήρ Ζελένσκι για άλλη μία φορά ζήτησε στήριξη από την ΕΕ και περαιτέρω αμυντική ενίσχυση, ώστε να αποτραπεί περαιτέρω επέλαση των ρωσικών δυνάμεων προτού επιτευχθεί κατάπαυση πυρός. Συνεχίζει, βεβαίως, να υφίσταται και το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας, σε περίπτωση που τελειώσει ο πόλεμος, καθώς δεν φαίνεται να διασφαλίζονται μέσα από την συμφωνία για τα ορυκτά μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας. Η θέση της Λευκωσίας, ωστόσο, είναι πως αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αναλάβει ο ΟΗΕ.

Η Κύπρος, πάντως, αναλόγως με τις λεπτομέρειες που θα αποφασιστούν για την άμυνα και την ασφάλεια, ενδεχομένως να έχει να κερδίσει από αυτές και σε επίπεδο αμυντικής βιομηχανίας, καθώς μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στην επιπλέον χρηματοδότηση, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Υπάρχει, μάλιστα, ρήτρα στα συμβόλαια ώστε μέρος των εξοπλισμών που αγοράζει η Κύπρος να παράγεται και στην χώρα μας. Κυρίως, όμως, στη βάση της νέας προσέγγισης, ενδεχομένως να μπορούμε να αντλήσουμε δανεισμό σε επίπεδο ανάπτυξης υποδομών, όπως έγινε πρόσφατα με την Δανία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Καμία διαβούλευση για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία»-Το προσχέδιο της δήλωσης των 27