Η Κύπρος γιορτάζει την Καθαρά Δευτέρα-Έθιμα, παραδόσεις και το πέταγμα του χαρταετού

Για μαζική εξόρμηση στην ύπαιθρο ετοιμάζονται οι Κύπριοι σήμερα, Καθαρά Δευτέρα, τηρώντας το έθιμο της νηστείας αλλά και για να γιορτάσουν τη φύση. Δήμοι και κοινότητες διοργανώνουν εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Κύπρο με παραδοσιακά νηστίσιμα εδέσματα, τσιαττιστά, μουσική και χορό.

Η Καθαρά Δευτέρα για τους περισσότερους σημαίνει εκδρομή στους αγρούς με καλάθια και τσάντες γεμάτα νηστήσιμα εδέσματα -ή και σε παραλιακές ταβέρνες για μαλάκια - σημαίνει παιγνίδια, μυρωδάτα κουλούρια, αλλά και πέταγμα χαρταετού.

Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας, αλλά είναι και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία της σαρακοστής, διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης.

Η μούττη της Σαρακοστής

Το έθιμο της Καθαράς Δευτέρας, ή όπως στη λαογραφία ονομάζεται «κόψιμο της μούττης της Σαρακοστής», είναι έθιμο, που οι ρίζες του πηγάζουν από την αρχαία μυθολογία.

Το έθιμο αυτό έχει δύο όψεις. Η μια είναι η εκδήλωση της αγάπης προς τη φύση, που με τη βλάστηση ντύνεται στα γιορτινά της.

Οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τον ερχομό της άνοιξης, που συμπίπτει με το Μάρτη, πρώτο μήνα της άνοιξης (που όλοι γιόρταζαν την επάνοδο της Περσεφόνης, θυγατέρας της Δήμητρας – θεάς της γεωργίας, από τον Άδη στη γη, με χορό και τραγούδια). Μετέπειτα οι άνθρωποι άρχισαν να γιορτάζουν την Καθαρά Δευτέρα.

Η άλλη όψη είναι η χριστιανική, όπου η Εκκλησία μάς προτρέπει να ετοιμαστούμε ψυχή τε και σώματι για να δεχθούμε την Αγία Εβδομάδα των Παθών και την Ανάσταση.

Το πέταγμα του χαρταετού και άλλα παιχνίδια

Το πέταγμα του χαρταετού παραμένει ένα από τα βασικά έθιμα της μέρας, που το αναμένουν με αδημονία τα μικρότερα ειδικά παιδιά. Την Καθαρά Δευτέρα, ο ουρανός είναι γεμάτος από χαρταετούς. Αυτοσχέδιους, εργοστασιακούς, πολύχρωμους σε διάφορα σχήματα και μορφές.

Ο αυτοσχέδιος χαρταετός κατασκευάζεται τις πλείστες φορές από βέργες καλαμιού, επειδή το υλικό αυτό είναι ελαφρύ και βοηθά την εύκολη ανύψωση. Για να μπορέσει ο χαρταετός να ανυψωθεί πρέπει απαραίτητα ο άνεμος να είναι ευνοϊκός. Ωστόσο οι εκδρομείς θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι στην περιοχή του αεροδρομίου Λάρνακας έχει εκδοθεί απαγόρευση.

Οι αυγοδρομίες είναι ένα ακόμα παιχνίδι ιδιαίτερα δημοφιλές ακόμα και σήμερα. Σύμφωνα με τους κανόνες του παιγνιδιού, οι παίκτες τρέχουν κρατώντας με τα δόντια τους ένα κουτάλι στο οποίο τοποθετούν ένα αυγό. Το παιγνίδι μπορεί επίσης να παιχθεί και σαν αγώνας δρόμου ανάμεσα στους παίκτες. Κερδίζει εκείνος που θα τερματίσει χωρίς να του πέσει το αυγό.

Άλλο παιχνίδι, που τείνει να ξεχαστεί, αλλά θυμούνται με νοσταλγία οι παλαιότεροι, είναι η δακκανούρα, άλλως «αυκωτήρα» και ονομάζεται έτσι επειδή στο παιγνίδι χρησιμοποιείται ένα ψημένο αυγό, που συνήθως δεν είναι καθαρισμένο. Το παιγνίδι αυτό παιζόταν σε πολλές περιοχές της Κύπρου ιδιαίτερα στην Πάφο, στην Αραδίππου και στο Ριζοκάρπασο προς της εισβολής. Κερδισμένος έβγαινε εκείνος που κατάφερνε να πιάσει το αυγό με το στόμα του, χωρίς να το αγγίξει.

Πηγή: ΚΥΠΕ