Ο Αρχηγός Αστυνομίας κατόπιν οδηγιών του Υπουργού διέταξε διοικητική έρευνα σε υφιστάμενους του και αυτοεξαιρέθηκε μαζί με τον Υπαρχηγό

Τα γεγονότα που ακολουθούν, έχουν γραφτεί στα πρακτικά της βουλής των αντιπροσώπων, και αποτελούν απαντήσεις του Αρχηγού Αστυνομίας κ. Θεμιστού Αρναούτη στις ερωτήσεις μελών της επιτροπής νομικών σε σχέση με την κατάληψη του αυτοκινητοδρόμου Λεμεσού – Λευκωσίας την 23/03/2025 και την διάρκεια αυτής, από αριθμό προσώπων που έχουν ως χόμπι το κυνήγι. Η κατάληψη έλαβε τέλος με την τηλεφωνική παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Γεγονότα

Αναφέρθηκε δια στόματος Αρχηγού Αστυνομίας στην Επιτροπή Νομικών ότι διατάχθηκε μεταξύ άλλων διοικητική έρευνα.

Συγκεκριμένα ο Αρχηγός Αστυνομίας δήλωσε «Έθεσα το θέμα στον υπουργό χθες και με οδηγίες του έδωσα οδηγίες για έναρξη έρευνας σε δύο επίπεδα. Στο ένα επίπεδο είναι η διοικητική έρευνα, που θα καλύπτει τους χειρισμούς που έγιναν από πλευράς Αστυνομίας, πριν και κατά τη διάρκεια (σ.σ. της διαμαρτυρίας). Το δεύτερο επίπεδο είναι η έρευνα για ποινικά αδικήματα, από πολίτες που βρίσκονταν στην εκδήλωση. Άποψή μου είναι να αναβληθεί η συζήτηση». Διορίστηκε ο Υπαρχηγός Αστυνομίας κ. Πανίκος Σταύρου ως εξεταστής της διοικητικής έρευνας.

Στο παρόν άρθρο θα γίνει αναφορά μόνο στο πρώτο επίπεδο, αυτό της διεξαγωγής διοικητικής έρευνας. Δεν θα γίνει αναφορά στον χρόνο όπου αυτή διατάχθηκε. Όσα θα αναφερθούν προκύπτουν από την Αστυνομική Διάταξη 1/93 με τίτλο «Διοικητικές Έρευνες».

Αστυνομική Διάταξη είναι σύμφωνα με τον περί Αστυνομίας νόμο 73(Ι)/2004, οποιαδήποτε διαταγή που εκδίδεται από τον Αρχηγό για την ευταξία και τη χρηστή διοίκηση της Αστυνομίας και την καθοδήγηση των μελών της Αστυνομίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Συνακόλουθα τη τήρηση της Α.Δ.1/93 οφείλει η Αστυνομία να ακολουθεί, ειδικότερα όσοι κατέχουν τις θέσεις Αστυνομικού Διευθυντή ή Διοικητή ή Βοηθοί Αρχηγοί ή τέλος ο Αρχηγός και Υπαρχηγός αυτής, αφού αυτά είναι τα πρόσωπα που έχουν την εξουσία να ενεργοποιήσουν την εν λόγω διάταξη.

1ο Ερώτημα. Από ποιόν διατάσσεται μια διοικητική έρευνα στην περίπτωση της Αστυνομίας;

Σε περίπτωση που υποβάλλεται αναφορά ή προβάλλεται ισχυρισμός ή λαμβάνεται πληροφορία η οποία είτε δεν στρέφεται εναντίον συγκεκριμένου μέλους της Αστυνομίας, είτε είναι ασαφής, ανώνυμη ή/και η αξιοπιστία της αμφίβολη, είτε δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να υπάρχουν ικανοποιητικά στοιχεία για τη διενέργεια πειθαρχικής έρευνας, τότε δεν είναι δυνατόν να αρχίσει η διαδικασία που αφορά την έναρξη πειθαρχικής έρευνας.

Σε τέτοια περίπτωση, διεξάγεται διοικητική έρευνα για να διαπιστωθεί κατά πόσο προκύπτει εύλογη υπόνοια για τη διάπραξη οποιουδήποτε πειθαρχικού αδικήματος, ή/και να προσδιοριστεί το μέλος που τυχόν ενέχεται στο αδίκημα αυτό.

Νοείται ότι, ευθύς ως ο Εξεταστής της διοικητικής έρευνας εξασφαλίσει μαρτυρία που δημιουργεί εύλογη υπόνοια ότι διαπράχθηκε πειθαρχικό αδίκημα από συγκεκριμένο μέλος της Αστυνομίας, να διακόπτει τη διοικητική έρευνα και να διαβιβάζει το φάκελο μαζί με αιτιολογημένο πόρισμά του, για να ακολουθήσει η διαδικασία που προνοείται στους περί Αστυνομίας (Πειθαρχικούς) Κανονισμούς (Κ.Δ.Π. 53/1989).

Για τη διεξαγωγή διοικητικής έρευνας, ορίζεται εξεταστής από τον Αστυνομικό Διευθυντή/Διοικητή, με την έγκριση του αρμόδιου Βοηθού Αρχηγού. Επίσης οδηγίες για τη διεξαγωγή διοικητικής έρευνας, μπορούν να δοθούν και από την Ηγεσία της Αστυνομίας. Αναλόγως των περιστάσεων, ως εξεταστής διοικητικής έρευνας, ορίζεται μέλος της Αστυνομίας που φέρει βαθμό Υπαστυνόμου ή ανώτερου.

Δηλαδή ο εξεταστής της διοικητικής έρευνας δεν μπορεί να είναι του ιδίου ή κατώτερου βαθμού από το βαθμό του μέλους της Αστυνομίας εναντίον του οποίου ενεργείται η έρευνα με βάση την αναφορά που υποβλήθηκε ή τον ισχυρισμό που προβλήθηκε.

Συνεπώς με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης αποκλείσαμε τον Υπουργό Δικαιοσύνης ότι μπορεί να δίνει οδηγίες για επιχειρησιακά θέματα στον Αρχηγό Αστυνομίας.

Επίσης αποκλείσαμε και τον Υπαρχηγό Αστυνομίας, ότι ενέχεται με οποιοδήποτε τρόπο, είτε ενημέρωσης είτε λήψης απόφασης για το θέμα της διαμαρτυρίας στον αυτοκινητόδρομο. Καθότι εάν ενεχόταν δεν θα μπορούσε να αναλάβει ως εξεταστής διοικητικής έρευνας, ερευνώντας τον ίδιο τον εαυτό του.

Εφόσον οι οδηγίες του Υπουργού ως αυτές διαβιβάστηκαν στον Αρχηγό Αστυνομίας ο τελευταίος διέταξε την διενέργεια διοικητικής έρευνας, που εκ πρώτης όψεως είχε την εξουσία να το πράξει, προκύπτει το εξής 2ο Ερώτημα. Μπορεί πρόσωπο το οποίο ενέχεται είτε στην αλυσίδα ενημέρωσης είτε στην αλυσίδα λήψης απόφασης για τον χειρισμό της εν λόγω διαμαρτυρίας να αυτοεξαιρείται;

Δύο σενάρια. Ο Αρχηγός Αστυνομίας να ήταν ενήμερος για την διαμαρτυρία στον αυτοκινητόδρομο από προηγουμένως ή να μην ήταν ενήμερος.

Η απάντηση σε ποιο χρονικό στάδιο είχε ενημερωθεί ο Αρχηγός Αστυνομίας είτε για την πρόθεση διαμαρτυρίας στον αυτοκινητόδρομο, είτε για την έναρξη αυτής, είτε κατά την διενέργεια αυτής κάθε πόσο του γινόταν ενημέρωση και αν έδινε οποιεσδήποτε οδηγίες, αυτό, αποτελεί ζήτημα το οποίο εκ καθηκόντος πρέπει να διερευνηθεί.

Όμως, ως αναφέρθηκε πιο πάνω, η διοικητική έρευνα διατάχθηκε από τον Αρχηγό Αστυνομίας. Αυτό σημαίνει ότι όπως και ο Υπαρχηγός Αστυνομίας έτσι και ο Αρχηγός δεν ενέχεται με οποιοδήποτε τρόπο, είτε ενημέρωσης είτε λήψης απόφασης για το θέμα της διαμαρτυρίας στον αυτοκινητόδρομο.

Υπάρχουν όμως τα πρακτικά της βουλής και καταγράφηκαν τόσο οι ερωτήσεις των μελών της Επιτροπής Νομικών όσο και οι απαντήσεις του Αρχηγού Αστυνομίας.

* Δημήτρης Απαισιώτης, Δικηγόρος