Τον εμβολιασμό MMR συστήνει το Υπουργείο Υγείας μετά τα κρούσματα ιλαράς σε μωρά

Ανακοίνωση, μετά την αλυσίδα κρουσμάτων ιλαράς σε μωρά, εξέδωσε το Υπουργείο Υγείας, συστήνοντας τον εμβολιασμό με το εμβόλιο ΜΜR σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις

Όπως εξηγεί, η ιλαρά είναι μια οξεία ιογενής, εμπύρετη εξανθηματική νόσος, ιδιαίτερα μεταδοτική. Ο εμβολιασμός έχει μειώσει δραματικά τη συχνότητα εμφάνισης ιλαράς στην Ευρώπη, αλλά συνεχίζουν να αναφέρονται κρούσματα ιλαράς και επιδημίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μεγαλώνει η αλυσίδα των περιστατικών με ιλαρά-Σε καραντίνα 21 ημέρες

Επιδημιολογική Εικόνα

Τα κρούσματα Ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης και η νόσος είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες, κυρίως λόγω επιπλοκών. Πριν την εφαρμογή συστηματικού εμβολιασμού παρατηρούνταν επιδημικά κύματα κάθε 2-3 χρόνια. Στις ανεπτυγμένες χώρες, πριν την καθιέρωση του εμβολιασμού, νοσούσε περίπου το 90% του πληθυσμού ως την ηλικία των 15 ετών. Μετά την εφαρμογή του εμβολιασμού, σε χώρες με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη μειώθηκε η επίπτωση της νόσου έως 98% και σταμάτησε η εμφάνιση επιδημικών κύκλων. Σήμερα η νόσος προσβάλλει μη εμβολιασμένα παιδιά και ενήλικες και επιδημικές εξάρσεις συμβαίνουν όταν αυξηθεί το ποσοστό επίνοσων στον παιδικό πληθυσμό.

Υπήρξε υψηλή δραστηριότητα ιλαράς συνολικά στην ΕΕ/ΕΟΧ τους τελευταίους 12 μήνες, ωστόσο η κατάσταση διαφέρει ανά χώρα. Στην Κύπρο είχαν καταγραφεί 27 κρούσματα το 2024, ενώ σποραδικά κρούσματα των προηγούμενων ετών αφορούσαν εισαγόμενα περιστατικά. Από την αρχή του 2025 μέχρι σήμερα έχουν δηλωθεί 11 περιστατικά ιλαράς.

Τρόποι Μετάδοσης

Η ιλαρά οφείλεται στον ιό της ιλαράς, έναν RNA ιό, που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοϊών του γένους Morbillivirus. Ο άνθρωπος είναι το μόνο υπόδοχο του ιού στην φύση. Η νόσος μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα σε κλειστούς χώρους υπό συνθήκες συνωστισμού. Η μετάδοση γίνεται με άμεση επαφή με μολυσμένες εκκρίσεις του αναπνευστικού ή αερογενώς μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού, που διασπείρονται από ένα μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα, της αναπνοής ή του φτερνίσματος. Η μετάδοση μπορεί να γίνει 4 ημέρες πριν την έκθυση του εξανθήματος έως 4 ημέρες μετά (η μέρα εμφάνισης του εξανθήματος ορίζεται ως μέρα 0), οπότε και η συγκέντρωση του ιού στις εκκρίσεις είναι πολύ ψηλή και ο βήχας, η καταρροή και το φτάρνισμα πιο έντονα. Ο χρόνος επώασης της νόσου κυμαίνεται από 7 έως 21 ημέρες (συνήθως είναι 10-12 ημέρες από την έκθεση έως το πρόδρομο στάδιο και 14 ημέρες από την έκθεση έως την εμφάνιση του εξανθήματος).

Κλινική Εικόνα

Διακρίνονται τρία στάδια της νόσου:

- πρόδρομο (καταρροϊκό): διαρκεί 2-4 ημέρες, χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, πταρμό), βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία.

- εξανθηματικό: διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από έκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος.

- στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης): χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και σταδιακή εξαφάνιση του εξανθήματος.

Περίπου 30% των περιπτώσεων ιλαράς έχουν μια ή περισσότερες επιπλοκές που είναι συχνότερες σε παιδιά <5 ετών και ενήλικες >20 ετών. Επίσης αυξημένο κίνδυνο για βαριά νόσηση έχουν οι έγκυες και οι ανοσοκατεσταλμένοι. Σοβαρότερες επιπλοκές είναι η πνευμονία, η οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα και η οξεία εγκεφαλίτιδα (1‰).

Πρόληψη και έλεγχος Μετάδοσης

Στην Κύπρο, ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς γίνεται με το τριπλό εμβόλιο Ιλαράς-Παρωτίτιδας-Ερυθράς (MMR), το οποίο χορηγείται με βάση το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού σε 2 δόσεις: από την ηλικία των 12 μηνών (1η Δόση) και σε ηλικία 4 ετών (2η Δόση), μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά την 1η δόση. Ο εμβολιασμός γίνεται δωρεάν σε όλους τους δικαιούχους του ΓΕΣΥ και στα Κέντρα Προστασίας Μητρότητας και Παιδιού για τους μη δικαιούχους.

Σε περιόδους επιδημίας με βάση τις συστάσεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας μπορεί να γίνεται εμβολιασμός με MMR από την ηλικία των 6 μηνών. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επανεμβολιάζονται με 2 δόσεις MMR μετά την ηλικία των 12 μηνών σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Βρέφη ηλικίας 9 έως 11 μηνών που πρόκειται να επισκεφτούν χώρες στις οποίες ενδημεί η ιλαρά, συστήνεται να εμβολιαστούν με μια (1) δόση του εμβολίου MMR πριν την αναχώρησή τους.

Το Υπουργείο Υγείας, για την προφύλαξη από τη νόσηση και αποφυγή έξαρσης επιδημίας, συστήνει τον εμβολιασμό με το εμβόλιο ΜΜR σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις.

Οδηγίες για ταξιδιώτες

Οι Κύπριοι ταξιδιώτες συστήνεται να είναι εμβολιασμένοι με το εμβόλιο MMR σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού.

Ιδιαίτερο κίνδυνο για νόσηση με ιλαρά, διατρέχουν οι ταξιδιώτες που επισκέπτονται συγγενείς και φίλους ή συμμετέχουν σε εκδηλώσεις μαζικής εστίασης.

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν στις ακόλουθες περιπτώσεις:

- Αν εσείς ή το παιδί σας έχετε ύποπτα συμπτώματα συμβατά με την ιλαρά, όπως πυρετό και εξάνθημα, συστήνεται να τηλεφωνήσετε πριν την επίσκεψή σας, ώστε να γίνουν οι κατάλληλες ρυθμίσεις των ραντεβού με σκοπό να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης της ιλαράς.

- Αν έχετε έρθει σε στενή επαφή με άτομο που πάσχει από ιλαρά ακόμα και αν δεν έχετε οποιοδήποτε σύμπτωμα.