Οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι, τα ανήσυχα κόμματα και η απόδραση από το τσουβάλι

Όλο και πιο έκδηλο γίνεται μέρα με τη μέρα πως τα κόμματα ανησυχούν για τις Βουλευτικές Εκλογές περισσότερο από άλλες φορές στην ίδια χρονική περίοδο. Η ανησυχία αιωρείται στην πολιτική ατμόσφαιρα και φαίνεται στα μικρά μικρά. Μια δήλωση εδώ, μία αναφορά εκεί. Κυρίως, όμως, εκφράζεται στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, μακριά από τα φώτα, στα «μεταξύ μας». Όσο και αν οι πολιτικές δυνάμεις προσπαθούν να πείσουν ότι ξεπέρασαν το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών και ότι έχουν τις λύσεις και τις απαντήσεις, στο εσωτερικό τους γνωρίζουν ότι δεν συμβαίνει αυτό.

Οι αλλαγές που δρομολογούνται σε κάποια κόμματα δεν δίνουν την εντύπωση πως φτάνουν αρκετά βαθιά. Δημιουργούν απλώς μία αίσθηση επιφανειακού εκσυγχρονισμού, που αποσκοπεί να πείσει τον κόσμο πως υπάρχει εξέλιξη. Είναι αμφίβολο, όμως, αν η εξέλιξη που αποζητούν οι πολίτες από τα κόμματα είναι τα εσωτερικά όρια θητειών για παράδειγμα. Το μεγάλο κύμα αντίδρασης των Ευρωεκλογών, άλλωστε, δεν προέκυψε από το γεγονός ότι κάποιοι έχουν αιώνιους βουλευτές ή αμετακίνητους κομματικούς αξιωματούχους. Συνεπώς, ενέργειες όπως τα όρια θητειών δεν αποτελούν απάντηση σε αυτή την αντίδραση. Ενδεχομένως να βοηθούν τα κόμματα να αποσείσουν την γερασμένη και επαναληπτική τους εικόνα σε κάποιο βαθμό, αλλά δεν συνιστούν ανταπόκριση στα ζητήματα ουσίας που απομακρύνουν τους πολίτες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το πολιτικό κενό, οι tiktokers που ποντάρουν στην αδιαφορία και τα νέα κόμματα που βγαίνουν για «ψάρεμα»

Η απόσταση, άλλωστε, δεν έχει δημιουργηθεί απαραιτήτως με τα πρόσωπα, για να μπορούν τα νέα πρόσωπα να την σμικρύνουν. Η απόσταση έχει δημιουργηθεί με τις πολιτικές, τις θέσεις και τις πράξεις. Με αυτά που πρεσβεύουν ή δεν πρεσβεύουν οι πολιτικές δυνάμεις. Με αυτά που εκλαμβάνονται ως ασυνέπεια λόγων και έργων, με αυτά που εκλαμβάνονται ως αδιαφορία. Και αυτά δεν είναι απόρροια των προσώπων αλλά των νοοτροπιών.

Η μερίδα των πολιτών που θεωρεί ότι τα παραδοσιακά κόμματα δεν μπορούν να την αντιπροσωπεύσουν χρόνο με τον χρόνο μεγαλώνει. Μέρος της διοχετεύεται προς την δεξαμενή της αποχής. Άλλο μέρος της είναι αυτό που στηρίζει τα νέα πολιτικά σχήματα που κάνουν την εμφάνισή τους και που προσπαθούν να παρουσιάσουν μια εναλλακτική πρόταση, έναντι του ξαναζεσταμένου φαγητού των υφιστάμενων δυνάμεων. Αυτό που άλλαξαν οι Ευρωεκλογές ήταν πως δημιουργήθηκε μία τρίτη κατηγορία απογοητευμένων ψηφοφόρων. Αυτοί που δεν σνόμπαραν τις εκλογές και δεν ψήφισαν κάποιο από τα νεότερα ή καινούρια κόμματα. Οι ψηφοφόροι που ένοιωθαν ότι αν τους περιφρονούν οι πολιτικοί, θα πρέπει και αυτοί να περιφρονούν την πολιτική.

Αυτή η απολιτίκ ομάδα είναι ίσως η πιο τρομακτική για τα κόμματα. Όχι μόνο οι 70,000 που ψήφισαν τον Φειδία Παναγιώτου αλλά και άλλοι, που σκέφτονται σαν αυτούς, και μπορεί να αποφασίσουν να εμφανιστούν στις κάλπες στις Βουλευτικές Εκλογές, αντί να πάνε παραλία, δίνοντας τη ψήφο τους οπουδήποτε αλλού. Πρόκειται για μία μερίδα πολιτών η οποία θεωρεί ότι αφού οι πολιτικοί που διατείνονται ότι θα κάνουν κάτι δεν κάνουν τίποτα, μπορούν να τους τιμωρήσουν επιβραβεύοντας αυτούς που πρεσβεύουν το πολιτικό τίποτα. Το γεγονός πως ήδη influencers εξαγγέλλουν ή σκέφτονται να εξαγγείλουν την κάθοδό τους στις Βουλευτικές Εκλογές, χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό υπόβαθρο και χωρίς πολιτική πρόταση, είναι ενδεικτικό πως συνεχίζει να υπάρχει ρεύμα προς αυτή την εκλογική συμπεριφορά και δεν ήταν κάτι που έγινε με την περίπτωση του Φειδία και τελείωσε.

Δεν είναι ξεκάθαρο τι μπορούν να κάνουν τα κόμματα για να πείσουν τους ανθρώπους αυτούς πως αποτελούν την ορθή επιλογή, από την στιγμή που για χρόνια δεν πρόσεξαν ότι τους έπειθαν ότι ήταν λανθασμένη. Οι πολιτικές δυνάμεις πληρώνουν αδυναμίες όχι μόνο δικές τους αλλά και των άλλων κομμάτων, καθώς και των εκάστοτε Κυβερνήσεων. Πρόκειται για μία άβολη συγκατοίκηση μέσα σε ένα τσουβάλι, στο οποίο βρίσκονται όλοι όσοι, στα μάτια αυτής της μερίδας πολιτών, δεν νοιάστηκαν αρκετά για να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, ασχέτως πόσο μερίδιο φταιξίματος τους αναλογεί. Οι δυσαρεστημένοι πολίτες, που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τον μισθό τους, δεν ενδιαφέρονται ποιος έκανε (ή δεν έκανε) τι. Ενδιαφέρονται για το γεγονός πως δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τον μισθό τους και ρίχνουν το φταίξιμο για τους κολλημένους μισθούς ενώ αυξάνεται το κόστος ζωής στους «βολεμένους» πολιτικούς που ποτέ δεν νοιάστηκαν αρκετά. Και αυτός είναι ένας φαύλος κύκλος, που δύσκολα μπορεί να σπάσει με «θα» και βελτιώσεις της εσωτερικής εικόνας.

Δεν είναι σαφές πόσοι πολίτες ανήκουν ή πέρασαν πλέον σε αυτή την ομάδα και αυτό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τις πολιτικές δυνάμεις, αφού δεν έχουν πλήρη εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος, πέραν της προφανούς έλλειψης λύσεων. Συνεπώς, αυτή τη στιγμή, αυτό που μπορούν να κάνουν, ενάμιση χρόνο πριν τις Βουλευτικές Εκλογές, είναι να προσπαθήσουν να αποδράσουν από το τσουβάλι. Να πείσουν πως αυτοί νοιάζονται. Όχι για τον κομματικό πυρήνα που τρέχουν να συσπειρώσουν με κάθε ευκαιρία, δημιουργώντας συχνά μεγαλύτερο εκνευρισμό, αλλά για όλους τους άλλους. Και αυτό ίσως να εξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα του 2026.