Τιμήθηκαν οι ήρωες του Αγίου Βασιλείου-«Ζωντανό μέρος της ταυτότητάς μας, κομμάτι της ιστορίας»

Τους δύο ήρωες της κατεχόμενης κοινότητας Αγίου Βασιλείου, που σκοτώθηκαν κατά την τουρκική εισβολή το μαύρο καλοκαίρι του 1974, τίμησαν Πολιτεία και κοινωνία, με την Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων, Άννα Αριστοτέλους, να αναφέρει πως πρόκειται για ένα ζωντανό μέρος της ταυτότητας και της ιστορίας του τόπου. Στο μεταξύ, κατά την εκδήλωση, η κοινότητα Αγίου Βασιλείου τίμησε και τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας, ο οποίος όταν ήταν παιδί, διέμενε για δύο χρόνια στην κοινότητα.

Πρόκειται για τους Γεώργιο Λαβίθη του Παύλου και το Χαράλαμπο Γεωργίου του Γεωργίου, που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα. Στην ομιλία της, η Άννα Αριστοτέλους, επεσήμανε πως «συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ με σεβασμό και ευλάβεια, για να αποτίνουμε φόρο τιμής στην κατεχόμενη κοινότητα του Αγίου Βασιλείου. Ένα χωριό που, παρά τις δεκαετίες της συνεχιζόμενης κατοχής, που παρά την καταπάτηση που βιώνουμε εδώ και μισό αιώνα, παραμένει ζωντανό και άσβεστο στη μνήμη και στη ψυχή μας. Ένα χωριό που, αν και δεν μπορούμε να επισκεφθούμε, ζει στις καρδιές, στις διηγήσεις όσων ευτύχησαν να το ζήσουν και στα όνειρα των νεότερων γενιών».

Η κα. Αριστοτέλους τόνισε πως πριν την εκδήλωση είχε τελεστεί δέηση υπέρ της ανευρέσεως των αγνοουμένων. «Οι σκέψεις μας και η προσευχή μας είναι μαζί με αυτούς τους ανθρώπους που χάθηκαν στη θύελλα του πολέμου, της τουρκικής εισβολής του 1974, αλλά και με τις οικογένειες τους, που ακόμα περιμένουν απαντήσεις, δικαιοσύνη και πάνω απ' όλα, την αλήθεια. Η απουσία τους βαραίνει την ιστορία μας, αποτελεί μια ανοιχτή πληγή στην ψυχή του Κυπριακού Ελληνισμού».

Αναφερόμενη στην ιστορία του χωριού, η Άννα Αριστοτέλους επεσήμανε πως ο Άγιος Βασίλειος είναι σύμβολο ξεριζωμού, αντοχής, αντίστασης και ελπίδας για επιστροφή. Πριν από την εισβολή, ήταν ένα ακμάζον χωριό, ένα ζωντανό κομμάτι της πατρίδας μας. Η τουρκική εισβολή έφερε τον όλεθρο και το μετέτρεψε σε τόπο οδύνης. Ο τουρκικός στρατός κατέλαβε το χωριό, κατέστρεψε σπίτια, εκδίωξε τους κατοίκους και εγκατέστησε στρατιωτικές μονάδες.

«Παρά το γεγονός ότι το χωριό παραμένει μια στρατοκρατούμενη περιοχή, απρόσιτη για τους νόμιμους κατοίκους του, η φλόγα της επιστροφής δεν έχει σβήσει. Οι πρόσφυγες του χωριού μας, αν και μακριά από τις ρίζες τους αφού αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν, δεν έπαψαν ποτέ να το κρατούν ζωντανό στη μνήμη και την καρδιά τους. Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο δεν είναι απλώς μια συνάντηση νοσταλγίας, αλλά μια ισχυρή δήλωση, μια δυναμική υπενθύμιση ότι η κατοχή δεν μπορεί να σβήσει την ιστορία, ούτε να ακυρώσει το δίκαιο, ούτε να διαγράψει τα δικαιώματα αυτών που ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες. Η φυσική παρουσία τους μπορεί να απουσιάζει από το χωριό, αλλά το δίκαιο αίτημα της επιστροφής παραμένει ακλόνητο».

Η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων και αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Άμυνας έκανε αναφορά στον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, υπογραμμίζοντας πως «ιδιαίτερη σημασία αποκτά η σημερινή τιμή προς τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, έναν άνθρωπο με προσωπικούς δεσμούς με τον Άγιο Βασίλειο. Ο πατέρας του, αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, υπηρέτησε στο χωριό πριν το 1974, ενώ ο ίδιος και ο αδελφός του Κώστας φοίτησαν στο Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Βασιλείου. Η σύνδεση αυτή αποτελεί έναν ισχυρό συμβολισμό της συνέχειας της μνήμης και της αλληλεγγύης μεταξύ όσων υπηρέτησαν και έζησαν στον τόπο αυτό. Η παρουσία του ως επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας αντανακλά το χρέος της πολιτείας να τιμά και να υπερασπίζεται την ιστορική μνήμη, να διεκδικεί το δίκαιο και να διατηρεί ζωντανό τον αγώνα για την αποκατάσταση της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Η παρουσία του εδώ αποτελεί σύμβολο της ιστορικής συνέχειας και της συλλογικής ευθύνης να διατηρήσουμε ζωντανό τον αγώνα για επιστροφή».

Η ιστορία των δύο αγνοουμένων

Στη συνέχεια, η κα. Αριστοτέλους αναφέρθηκε στους δύο ήρωες της κοινότητας. «Δεν μπορούμε, όμως, να αναφερόμαστε για τον Άγιο Βασίλειο χωρίς να μνημονεύσουμε εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους, υπερασπιζόμενοι την πατρίδα, τους πεσόντες και τους αγνοούμενους μας. Στην περιοχή του Αγίου Βασιλείου, η Εθνική Φρουρά έδωσε σκληρές μάχες απέναντι στον εχθρό. Άνισες, αλλά ηρωικές μάχες. Αντιστάθηκαν μέχρι τέλους, υπερασπιζόμενοι τη γη των προγόνων μας. Η σημερινή μέρα σηματοδοτεί τα όσα τραγικά και βάναυσα εκτυλίχθηκαν εκείνες τις μέρες στην πατρίδα μας και στον Άγιο Βασίλειο και φέρνει στη μνήμη μας τους αγνοούμενους του χωριού μας».

Η Άννα Αριστοτέλους σημείωσε πως σήμερα, θυμόμαστε με σεβασμό και συγκίνηση τον Γεώργιο Λαβίθη του Παύλου, που γεννήθηκε στον Άγιο Βασίλειο το 1955. Ένας άλκιμος νέος που χάθηκε κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974. Απόφοιτος της Εμπορικής Τεχνικής Σχολής, κατατάχθηκε στην Εθνική Φρουρά τον Ιούλιο του 1973, εκπληρώνοντας το καθήκον του προς την πατρίδα. Υπηρέτησε με αυταπάρνηση στο 361 Τάγμα Πεζικού, το οποίο βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των σφοδρών μαχών της εισβολής.

Στις 14 Αυγούστου 1974, όταν ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, ο Λαβίθης πολεμούσε στην περιοχή του Παχυάμμου Κερύνειας. Μετά από σφοδρό εχθρικό βομβαρδισμό, τραυματίστηκε θανάσιμα από βλήμα όλμου και τάφηκε από τους συμπολεμιστές του στο ίδιο το όρυγμα όπου πολεμούσε.

Στη συνέχεια ανέφερε πως θυμόμαστε επίσης τον Χαράλαμπο Γεωργίου του Γεωργίου, που επίσης γεννήθηκε στον Άγιο Βασίλειο το 1955. Υπηρέτησε στο 231 Τ.Π. και στις 21 Ιουλίου 1974 τραυματίστηκε σοβαρά σε ανταλλαγή πυρών στην περιοχή Πιλέρι. Υπέκυψε στα τραύματά του, αλλά η αποχώρηση της μονάδας του δεν επέτρεψε τη μεταφορά του, με αποτέλεσμα τα ίχνη του να χαθούν, αφήνοντας ακόμα ένα κενό στη μνήμη και την ιστορία μας.

«Αυτοί οι νέοι ήρωες του Αγίου Βασιλείου, αλλά και όλοι οι ήρωες πεσόντες και αγνοούμενοι της τουρκικής εισβολής, αποτελούν ζωντανό μέρος της ταυτότητάς μας, είναι κομμάτι του τόπου μας, της ιστορίας μας. Και εμείς έχουμε χρέος να διατηρούμε ζωντανή τη μνήμη τους, να απαιτούμε την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, να μη σταματήσουμε ποτέ να διεκδικούμε την επιστροφή μας. Η μνήμη δεν είναι απλώς μια αναδρομή στο παρελθόν. Είναι χρέος και ευθύνη. Ο Άγιος Βασίλειος, όπως και κάθε κατεχόμενο χωριό της Κύπρου, δεν αποτελεί μόνο ένα σημείο στον χάρτη. Είναι μια ανοιχτή πληγή, μια ζωντανή υπενθύμιση της αδικίας που παραμένει ανεξίτηλη στον χρόνο. Η παρουσία μας εδώ σήμερα επιβεβαιώνει πως η λήθη δεν θα έχει ποτέ θέση στην ιστορία αυτού του τόπου».

Η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων σημείωσε πως «ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη, όχι ως ένα βάρος του παρελθόντος, αλλά ως μια φλόγα που φωτίζει τον δρόμο προς το μέλλον. Γιατί όσο υπάρχει μνήμη, υπάρχει και ελπίδα. Και όσο υπάρχει ελπίδα, η επιστροφή παραμένει στόχος που δεν μπορεί να διαγραφεί και που ποτέ δεν θα εγκαταλειφθεί. Ελπίδα που φωτίζει και ενδυναμώνει τον αγώνα και τις προσπάθειες για επανένωση της πατρίδας μας».

Καταλήγοντας, η Άννα Αριστοτέλους τόνισε πως «γι’ αυτό ο καθορισμός ημερομηνίας σύγκλησης της διευρυμένης συνόδου με την συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ, σηματοδοτεί τις προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας για επανέναρξη των συνομιλιών. Αποτελεί την αρχή των προσπαθειών για να προχωρήσει ένας ουσιαστικός διάλογος στα θέματα ασφάλειας, κατάργησης των εγγυήσεων και αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων. Σε αυτή την στιγμή κρισιμότερη παραμένει η ενότητα όλων των πολιτικών δυνάμεων και η ενίσχυση και ενδυνάμωση των προσπαθειών του Προέδρου της Δημοκρατίας για μια λύση που θα διασφαλίζει την ειρηνική συμβίωση όλων των κατοίκων του νησιού. Τα πενήντα χρόνια είναι πολλά, όχι όμως αρκετά για να μας απομακρύνουν από τον στόχο μας και ούτε να δαμάσουν την ελπίδα και θέληση μας, μέχρι την τελική δικαίωση, μέχρι την επιστροφή στους τόπους που μας γέννησαν».

Το Κοινοτικό Συμβούλιο του Αγίου Βασιλείου αποφάσισε όπως αποδώσει τιμητική πλακέτα στον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, στην οποία απεικονίζεται η Κύπρος και το γεωγραφικό σημείο της κοινότητας. Όπως είχε αναφερθεί, ο κ. Τσιτσικώστας είχε διαμείνει στο χωριό για δύο χρόνια, με την οικογένειά του, όταν ο πατέρας του είχε μετατεθεί στην Κύπρο και πάντα λέει ότι ο Άγιος Βασίλειος είναι το χωριό του.

Από πλευράς του, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, στην ομιλία του, απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους, τους χαρακτήρισε αγαπητούς χωριανούς, ενώ εξήρε τη σημασία της παρουσίας της αναπληρώτριας Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Άμυνας στην εκδήλωση. «Έχουμε βρεθεί και άλλες φορές και κάθε φορά, με χαρά αποδέχομαι αυτή την πρόσκληση και με πολλή συγκίνηση βρίσκομαι ανάμεσα στους συμμαθητές μου, είτε σε μεγαλύτερούς μου».

Στη συνέχεια, ο Αντιστράτηγος Τσιτσικώστας τόνισε πως δεν μπορεί να ξεχάσει τίποτα από όσα αφορούν τον Άγιο Βασίλειο και σημείωσε πως όπως του εξήγησε ένας ειδικός, η έννοια της πατρίδας αναπτύσσεται σε ένα παιδί από τα 5-10 χρόνια.

«Σε αυτό το διάστημα, η οικογένειά μου δεν έμενε περισσότερο από δύο χρόνια σε ένα μέρος. Ο πατέρας μου μετακινείτο κάθε έξι μήνες. Στην Κύπρο μείναμε για δύο χρόνια και ήταν το μεγαλύτερο διάστημα για εμένα και τον αδελφό μου να γίνουμε μέλη της οικογένειας του Αγίου Βασιλείου. Ήμασταν χωρίς τον πατέρα μας που είχε πάει στον Πενταδάκτυλο και είχαμε ως οικογένεια την Τασούλα, την Ελένη και όλους τους υπόλοιπους, να μας αγκαλιάσουν και να μας εντάξουν».

Ο κ. Τσιτσικώστας τόνισε πως όταν ρωτήθηκε από ένα δημοσιογράφο, αν έμαθε την Κύπρο, απάντησε «από την πρώτη μέρα, επειδή αυτό που γνώρισα είναι πλέον κατεχόμενο και ελπίζω να επιστρέψω εκεί. Κάποιοι το πιάσανε αυτό που είπα, ίσως κάποιοι άλλοι δεν τον αντελήφθησαν. Εύχομαι να επιστρέψω εκεί, όχι για να δείξω στα παιδιά μου ποιο ήταν το χωριό μου, που το θέλω πολύ, αλλά για να έχουμε ένα χωριό ελεύθερο, όπως και το 40% που δεν είναι πια δικό μας».