Όλοι αθώοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, εάν όμως οι θεσμοί τους άφηναν να δικαστούν...

Ο Γερμανός συγγραφέας και ποιητής, Σίλερ, είχε πει κάποτε πως «είναι εγκληματικό να κλέψεις ένα πορτοφόλι, τολμηρό να κλέψεις μια περιουσία και μεγαλειώδες να κλέψεις ένα στέμμα. Η κατηγορία μειώνεται όσο η ενοχή μεγαλώνει». Μπορεί το συγκεκριμένο γνωμικό να ειπώθηκε κατά τον 19ο αιώνα, εντούτοις, αντιπροσωπεύει πλήρως την πραγματικότητα που επικρατεί στην Κύπρο, του 21ου αιώνα.

Θα ανέμενε κανείς πως όσο περνούν τα χρόνια, τόσο πιο πολύ θα εκσυγχρονίζεται ένα κράτος (δικαίου), με ότι αυτό συνεπάγεται. Διαφάνεια, αξιοκρατία, λογοδοσία, αμερόληπτη δικαιοσύνη, ισότητα έναντι του νόμου, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του.

Αναμφίβολα στην Κύπρο έγιναν βήματα προς τα μπρος, ωστόσο έγιναν και προς τα πίσω. Δυστυχώς, όσο και αν κάποιοι - κυρίως οι αυτουργοί των αποφάσεων - επιλέγουν να εθελοτυφλούν, παρουσιάζοντας την Κύπρο ως το νησί των Αγίων και πρότυπο του κράτους δικαίου, τα πραγματικά δεδομένα είναι εκ διαμέτρου αντίθετα. Γιατί αυτό που έχει σημασία, δεν τα διαφημιστικά σποτ και τα βαρύγδουπα αφηγήματα, τα οποία στο τέλος της ημέρας είναι αναλώσιμα, αλλά οι πράξεις και τα αποτελέσματα.

Στα λόγια μπορεί να λαμβάνουμε άριστα, εντούτοις υστερούμε σε πράξεις, στην βάση των οποίων κρίνει η κοινή γνώμη. Το ζητούμενο δεν είναι να πειστούν οι «κράχτες» μεταξύ τους πως ενεργούν προς αυτή την κατεύθυνση, ακόμη και αν δεν ενεργούν αλλά αυτό θέλουν να πιστεύουν, αλλά να πείσουν την κοινωνία, η νοημοσύνη της οποίας λανθασμένα ενδεχομένως να υποτιμάται.

Τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνεται με κάθε ευκαιρία ο Σίλερ, αφού πλέον όσοι αποτελούν γρανάζια του συστήματος, έστειλαν το μήνυμα πως αυτό που έχει κυρίως σημασία, είναι ποιος είναι ο αδικοπραγούντας, ανεξαρτήτως της σοβαρότητας του αδικήματος. Δηλαδή, ότι προνοεί ένα κράτος δικαίου, περί ισότητας του νόμου κτλ, ακριβώς το αντίθετο. Και τότε, οι νόμοι μετατρέπονται σε... παροιμίες, όπου οι ιθύνοντες πάντα βρίσκουν έναν που να δικαιολογεί την παράβαση ενός άλλου.

Σε περίπτωση που δεν ανταποκρίνονται τα πιο πάνω στην (κυπριακή) πραγματικότητα, τότε σήμερα θα μιλούσαμε για ένα σημαντικό αριθμό VIP προσώπων που εκτίουν ποινή φυλάκισης στις Κεντρικές Φυλακές, αφού τα τελευταία χρόνια, ουκ ολίγα ήταν τα σκάνδαλα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, με τις ευθύνες ωστόσο να παραμένουν ορφανές, με τους αρμόδιους σε κάποιες περιπτώσεις να προσπαθούν να πείσουν - μάταια - πως «δεν είναι αυτό που νομίζεις αγάπη μου». Ωστόσο, υπάρχει και μία φιλοσοφία που λέει, πως συγκυρίες που επαναλαμβάνονται, παύουν να είναι συγκυρίες.

Κοινός παρονομαστής όλων η διαφθορά, αδίκημα για το οποίο ουδείς καταδικάστηκε, σε σημείο που διερωτάται κανείς αν όλα αυτά που κατά διαστήματα είδαν το φως της δημοσιότητας, ήταν τελικά οφθαλμαπάτη. Άλλοι δεν διώκονται ποτέ, άλλοι απαλλάσσονται για λόγους δημόσιου συμφέροντος, σε άλλους αναστέλλονται οι ποινικές και άλλοι αθωώνονται λόγω αδυναμίας ή «αδυναμίας» στοιχειοθέτησης της υπόθεσης.

Για χάρη της ιστορίας, θα πρέπει να αναφερθεί πως όσοι κρατικοί αξιωματούχοι καταδικάστηκαν και οδηγήθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές για πολύκροτες υποθέσεις (ΣΑΠΑ, ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ, τέως Βοηθός Εισαγγελέας κτλ) ήταν επί θητείας του τέως Γενικού Εισαγγελέα, Κώστα Κληρίδη, ενώ μετέπειτα δεν καταγράφηκε τέτοιας εμβέλειας καταδίκη, αν και εκκρεμούν ενώπιον Κακουργιοδικείου σημαντικές υποθέσεις, εκ των οποίων ήδη κάποιες κατέρρευσαν, όπως αυτές των πολιτογραφήσεων.

Από την άλλη, δεν σημαίνει πως όσοι οδηγούνται ενώπιον Δικαστηρίου είναι ένοχοι, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα πρόσωπα στα οποία καταλογίζονται ευθύνες. Όπως προνοεί το Σύνταγμα, όλοι θεωρούνται αθώοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει πρώτα η Αστυνομία και κατ' επέκταση η Νομική Υπηρεσία, να τους οδηγήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης, δίνοντας τους την ευκαιρία να αποδείξουν την αθωότητα τους. Πράγμα, το οποίο έπραξαν σε διάφορες περιπτώσεις, όπως και τελευταίως με τις δύο υποθέσεις των πολιτογραφήσεων, όπου όλοι οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.

Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, οι θεσμοί θα πρέπει να ενεργούν με τον ίδιο τρόπο. Το βάρος της ευθύνης είναι στις πλάτες τους, τόσο για την εξιχνίαση υποθέσεων διαφθοράς, όσο και για τις καταδίκες, χωρίς να προβάλλονται άλλοθι, αναλόγως της περίπτωσης. Και δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε διστακτικότητα, εξού και οι θεσμοί δέχθηκαν και συνεχίζουν να δέχονται σφοδρές επικρίσεις.

Οι αποφάσεις κατά το δοκούν, πέραν του ότι πυκνώνουν τις σκιές γύρω από τους θεσμούς που αποτελούν γρανάζια της απονομής της Δικαιοσύνης, αφήνουν ανεπανόρθωτη «τάτσα» ενοχής, ακόμα και στους ίδιους τους πρωταγωνιστές, που το σύστημα για ανεξήγητους λόγους ή για λόγους που δεν έπεισαν την κοινή γνώμη, δεν τους οδήγησαν ενώπιον Δικαστηρίων για αδικήματα που φέρονται να διέπραξαν.

Ως εκ τούτου, το εκ των υστέρων το αφήγημα πως όλοι είναι αθώοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, αφού δεν έχουν καταδικαστεί από τα αρμόδια όργανα, μόνο γελοίο μπορεί να χαρακτηριστεί από αυτούς που το χρησιμοποιούν, αφού οι ίδιοι ήταν αυτοί που δεν τους επέτρεψαν να αποδείξουν της αθωότητα τους! Εκτός και εάν γνώριζαν πως επρόκειτο για ρίσκο υψηλού κινδύνου και τότε στην ζύγι μπήκαν άλλοι παράμετροι, σημαντικότεροι αλλά και... βαθύτεροι! Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινιστεί πως η αθώωση ενός προσώπου, αποφασίζεται μόνο από το Δικαστήριο, αφού η αναστολή ποινικής ή η απόφαση για μη δίωξη ενός προσώπου για λόγους που δεν σχετίζονται με την επάρκεια του μαρτυρικού υλικού, δεν συνεπάγεται με αθώωση.

Ωστόσο, κατά τις τελετές διαβεβαίωσης των υπουργών της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, την 1η Μαρτίου 2023, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στις δέκα εντολές του, στην σκιά των σκανδάλων, μεταξύ άλλων είχε αναφέρει: «Κανείς σας δεν είναι υπεράνω του Νόμου, Παραμερίστε το προσωπικό συμφέρον, Φαινόμενα ευνοιοκρατίας δεν θα γίνουν ανεχτά όποιον και αν αφορούν, Φαινόμενα κακοδιαχείρισης, κρούσματα διαφθοράς και αναξιοκρατίας δεν θα γίνουν ανεκτά, Σπάστε κατεστημένα και αντιλήψεις ότι το Κράτος εξυπηρετεί μόνο κάποιους, Όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα, τις ίδιες υποχρεώσεις».

Συνεπώς, όπως ανέφερε κάποτε ο Αφροαμερικανός ηγέτης, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, «δεν γίνεται να είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για κάποιους ανθρώπους και να μην είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για όλους τους ανθρώπους».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Η κατάχρηση εξουσίας, οι σκιές πάνω από τον νέο Βοηθό και ένας ελέφαντας που βόσκει στο Αρχηγείο Αστυνομίας
• Η «μηδενική ανοχή» στη διαφθορά και η πολύχρονη ανοχή στις σκιές
• Τα βασίλεια της διαφθοράς δεν πέφτουν με λόγια και ασυλίες, αλλά με πράξεις...