Κρίνεται στο Ανώτατο η νομιμότητα διατάγματος της Αστυνομίας για δείγματα γραφής από την πρόεδρο του ΚΥΦΑ

Πράσινο για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, αναφορικά με το διάταγμα που εξέδωσε η Αστυνομία για λήψη δειγμάτων γραφικού χαρακτήρα της προέδρου του Κέντρου Υποστήριξης για Φορείς του AIDS (ΚΥΦΑ), Στέλλας Μιχαηλίδου, η οποία παραπέμφθηκε σε δίκη ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, άναψε το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο στην βάση των όσων τέθηκαν ενώπιον του από την υπεράσπιση, έκρινε πως εγείρεται συζητήσιμη υπόθεση.

Κατά τον ουσιώδη χρόνο, η κατηγορούμενη τελούσε υπό αστυνομική κράτηση, αφού συνελήφθη από την Αστυνομία, μετά την καταγγελία του Υπουργείου Υγείας, σε σχέση με παραποιημένα τιμολόγια. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον όρκο που συνόδευε το αίτημα της Αστυνομίας για την έκδοση του διατάγματος κράτησης της, στο πλαίσιο χρηματοδότησης και επιχορήγησης δράσεων ενημέρωσης και διαφώτισης από το Υπουργείο Υγείας, διεφάνη, κατόπιν ελέγχου, ότι ο ΚΥΦΑ προσκόμιζε αντίγραφα τιμολογίων τα οποία όμως έφεραν διαφορετικά ποσά από τα πρωτότυπα τιμολόγια.

Σύμφωνα πάντα με την Αστυνομία, η Υπεύθυνη Λογιστηρίου του Υπουργείου Υγείας είχε συνάντηση με την κατηγορούμενη, η οποία της ανέφερε πως είχε ενημερωθεί για το θέμα της παραποίησης των παραστατικών και για την έγκριση χρηματοδότησης από το Υπουργείο για μεγαλύτερα ποσά από την υπεύθυνη λογιστηρίου του ΚΥΦΑ, που ήταν η μόνη που διαχειριζόταν τον τραπεζικό λογαριασμό του σωματείου και ήταν υπεύθυνη για αυτόν. Αφού εντοπίστηκαν συνολικά 51 τέτοια «ύποπτα» τιμολόγια, η κατηγορούμενη συνελήφθη και εκδόθηκε διάταγμα προσωποκράτησης της.

Ανακρινόμενη, δεν απάντησε σε οποιαδήποτε ερώτηση κατά την ανάκριση της και αρνείτο να δώσει δείγματα γραφικού χαρακτήρα, κατόπιν νομικής συμβουλής, ότι η σχετική νομοθετική διάταξη είναι αντισυνταγματική. Μετά την αποσφράγιση των τεκμηρίων που παραλήφθηκαν εντοπίστηκαν τιμολόγια, των οποίων η υπογραφή φαίνεται να έχει πλαστογραφηθεί και εκ πρώτης όψεως μοιάζει με αυτή της κατηγορούμενης.

Λόγω της άρνησης της και επειδή η λήψη δειγμάτων γραφής ήταν απαραίτητη για τους σκοπούς της διερεύνησης της υπόθεσης, η Αστυνομία εξασφάλισε, ωστόσο η κατηγορούμενη και πάλι αρνείτο να δώσει τα δείγματα, επικαλούμενη τον ίδιο λόγο.

Το εν λόγω διάταγμα, επιδιώκει να ακυρώσει η υπεράσπιση της, η οποία προσέφυγε στο Ανώτατο, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων, πως ο Νόμος που επιτρέπει την έκδοση του συγκεκριμένου διατάγματος χωρίς τη συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου προσώπου, αντιβαίνει στο δικαίωμα της σιωπής και της μη αυτοενοχοποίησης, ως μέρος του τεκμηρίου της αθωότητας.

Ο συνήγορος υπεράσπισης της, Ηλίας Στεφάνου (σ.σ μαζί με Φ. Μαλά), παρέπεμψε στην υπόθεση Δημοκρατία v. Αβρααμίδου κ.ά. (2004), λέγοντας πως στην εν λόγω υπόθεση «αποφασίστηκε ότι μαρτυρία η οποία δύναται να υπάρξει μόνο με τη βούληση του υπόπτου ή κατηγορούμενου από τον οποίο προέρχεται, βρίσκεται εντός του πεδίου του δικαιώματος, ενώ μαρτυρία η οποία έχει μεν ως πηγή τον ίδιο τον ύποπτο ή κατηγορούμενο αλλά υπάρχει ανεξάρτητα από τη βούληση του, αποτελεί μαρτυρία η οποία δεν καλύπτεται από το δικαίωμα». Περαιτέρω, υπέδειξε πως στην προκειμένη περίπτωση, με την πράξη παράδοσης δειγμάτων γραφής, αυτή προβαίνει σε δήλωση πως αυτή η γραφή της ανήκει, επομένως εμπίπτει εντός του δικαιώματος.

Στην βάση τούτου, το Ανώτατο έκρινε πως υπάρχει συζητήσιμο θέμα προς εξέταση.

Ωστόσο, πέραν του πιο πάνω, ο κ. Στεφάνου στάθηκε στο άρθρο 25 του Ν. 73(Ι)/2004, λέγοντας πως αντιβαίνει το Άρθρο 15 του Συντάγματος που προστατεύει το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή. Όπως επίσης, αντιβαίνει και «την Οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου, στον βαθμό που δεν προβλέπει ουσιαστικά κριτήρια αναφορικά με την αναγκαιότητα και αναλογικότητα της εξουσίας των διωκτικών αρχών για τη λήψη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς τον σκοπό ποινικής διερεύνησης».

Το Δικαστήριο ανέφερε πως ζητήματα αντισυνταγματικότητας εμπίπτουν εντός της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, στο οποίο το Ανώτατο έχει εξουσία να παραπέμπει, σημειώνοντας περαιτέρω πως στο παρόν στάδιο θα πρέπει να αποφασιστεί κατά πόσο στοιχειοθετείται συζητήσιμη υπόθεση, αναφορικά με αυτό το ζήτημα και μόνο στο κατάλληλο στάδιο της διαδικασίας και όπου κριθεί αναγκαίο, να παραπέμψει το ζήτημα συνταγματικότητας στο αρμόδιο Δικαστήριο.

Στην απόφαση του το Ανώτατο, ανέφερε πως «έχοντας υπόψη τις πρόνοιες του άρθρου 25 του Ν.73(Ι)/2004 και τόσο την Οδηγία 2016/680 όσο και την προαναφερόμενη απόφαση, ικανοποιούμαι ότι εγείρεται συζητήσιμη υπόθεση και για αυτό το ζήτημα».

Ο τρίτος λόγος που έθεσε ο Ηλίας Στεφάνου, αφορούσε στο ότι δεν υπήρχε αναγκαιότητα στην έκδοση του προσβαλλόμενου διατάγματος και πως το Δικαστήριο δεν εφάρμοσε την αρχή της αναλογικότητας, με το Ανώτατο να αναφέρει στην απόφαση του πως με βάση το περιεχόμενο του όρκου, έχει ικανοποιηθεί ότι και πάλι υπάρχει συζητήσιμο θέμα που να δικαιολογεί τη χορήγηση άδειας και για καταχώρηση της σχετικής αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari.

Ως εκ τούτου, το Ανώτατο άναψε το πράσινο φως και όρισε την 25η Φεβρουαρίου για προγραμματισμό, στην παρουσία και της πλευράς του Γενικού Εισαγγελέα.