Τριμερείς επαφές στην Αίγυπτο με την προσοχή στραμμένη στη Συρία και τις τουρκικές βλέψεις

Εξελίξεις αναμένονται στο Κυπριακό τις επόμενες ημέρες, καθώς το τελευταίο δεκαήμερο του Γενάρη φαίνεται να κλειδώνει ως το χρονικό ορόσημο για προώθηση των όσων συμφωνήθηκαν στη Νέα Υόρκη, στην άτυπη τριμερή υπό τον ΓΓ του ΟΗΕ, παρά το κακό κλίμα που καλλιεργεί η τουρκική πλευρά.

Αν και από τις δημόσιες δηλώσεις προκύπτει ότι δεν έχει υπάρξει ακόμη επίσημη ενημέρωση, μέσω των διαδικασιών των ΗΕ, φαίνεται πως όντως ο Ερσίν Τατάρ, ο οποίος για πολύ καιρό απλώς ροκάνιζε τον χρόνο, αποδέχθηκε μία από τις ημερομηνίες που του είχε προτείνει ο Νίκος Χριστοδουλίδης για την κοινή τους συνάντηση, σε ό,τι αφορά την διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Βλέπει διευρυμένη διάσκεψη εντός Μαρτίου ο Πρόεδρος-Κρατά κλειστά τα χαρτιά του για οριοθέτηση ΑΟΖ με Ελλάδα

«Όποτε είναι έτοιμος ο κ. Τατάρ, από δικής μας πλευράς είμαστε πανέτοιμοι να γίνει αυτή η συνάντηση, αλλά και την ίδια στιγμή έχουμε ξεκινήσει και την προετοιμασία για μια διευρυμένη διάσκεψη, που ευελπιστώ, ως έχω ενημερωθεί ανεπίσημα, τη βλέπω να γίνεται μέσα στον Μάρτη», είπε ο Πρόεδρος, ενώ Μάρτιο είχε τοποθετήσει την πολυμερή και ο Τατάρ το προηγούμενο διάστημα. Η ημερομηνία αυτή ενδεχομένως να κλειδώσει περί τα τέλη αυτού του μήνα, όταν θα επισκεφθεί την Κύπρο η Βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, που ανέλαβε την προετοιμασία της πολυμερούς διάσκεψης.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των οδοφραγμάτων, πάντως, δεν είναι ξεκάθαρο αν η συνάντηση Χριστοδουλίδη-Τατάρ θα αποφέρει κάποια ανακοινώσιμα αποτελέσματα, δεδομένου ότι η τουρκική πλευρά επιμένει στη διάνοιξη μόνο ενός σημείου διέλευσης, αυτού της Μιας Μηλιάς, απορρίπτοντας ως «απαράδεκτη» την πρόταση για άνοιγμα οδοφράγματος είτε στην Αθηένου είτε στα Κόκκινα. Ο Τατάρ, μάλιστα, ζήτησε νέα πρόταση, απλώς και μόνο για να ροκανίσει τον χρόνο, καθώς φαίνεται να θεωρεί ότι θα πρέπει να ανοίξει μόνο οδόφραγμα που θα εξυπηρετήσει κατά κύριο λόγο τις διελεύσεις των Τ/κ.

Αυτή, ωστόσο, δεν ήταν η συμφωνία στη Νέα Υόρκη. Ο λόγος που η δική μας πλευρά διαβιβάζει ιδέες και για άλλα οδοφράγματα, πέραν της Μιας Μηλιάς, είναι επειδή τον Οκτώβριο συμφωνήθηκε άνοιγμα νέων «crossings» στον πληθυντικό και όχι μόνο ενός σημείου. Για την ακρίβεια, και στην έκθεση Καλών Υπηρεσιών του Αντόνιο Γκουτέρες, που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες, γίνεται αναφορά σε άνοιγμα «νέων σημείων διέλευσης» και όχι μόνο του οδοφράγματος στη Μια Μηλιά. Ωστόσο ο Τατάρ φαίνεται να επιμένει στο οδόφραγμα που θα βόλευε τους Τ/κ και θα βελτίωνε, κατ’ επέκταση, τη δική του εικόνα, καθώς δεν φαίνεται να αποτελεί κίνητρο για τον ίδιο η διάνοιξη να λειτουργήσει ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ενόψει της διευρυμένης συνάντησης.

Αντιθέτως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διεμήνυσε για άλλη μία φορά πως «από δικής μας πλευράς θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν», για το Κυπριακό. «Από δικής μας πλευράς είμαστε πανέτοιμοι και, επαναλαμβάνω, ελπίζω να έχουμε συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα. Η πάροδος του χρόνου δεν βοηθά στην επίλυση του Κυπριακού, η πάροδος του χρόνου δημιουργεί νέα τετελεσμένα, τα ζούμε, τα βλέπουμε καθημερινά και, επαναλαμβάνω, από τη μια χαίρομαι γιατί οι δικές μας πρωτοβουλίες έφεραν ξανά μια νέα κινητικότητα στο Κυπριακό, μια νέα κινητικότητα που ελπίζω μέσα στον Μάρτιο, μέσα στην Άνοιξη, να οδηγήσει και στην επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν», είπε.

Αυτά τα ορόσημα έρχονται, πάντως, σε μία περίοδο που η τουρκική πλευρά δείχνει και πάλι τα δόντια της. Πέραν των διάφορων αόριστων απειλών που προέρχονται από τα κατεχόμενα, οι οποίες αφορούν την επανέναρξη των γεωτρήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ και την αμυντική συνεργασία της Λευκωσίας με ξένες δυνάμεις, η Τουρκία ξεκάθαρα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την νέα, ρευστή κατάσταση πραγμάτων στη Συρία, για να ασκήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο έλεγχο στη γειτονική χώρα, καθιστώντας την, κατά κάποιο τρόπο, εξαρτώμενή της. Αν και η βασική ατζέντα της κατοχικής χώρας στη Συρία αφορά τους Κούρδους, έκανε γνωστές τις προθέσεις της για οριοθέτηση ΑΟΖ, η οποία να αγνοεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν και αυτό θα δημιουργήσει στη Δαμασκό περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει, εάν όντως αναπτυχθεί σχέση εξάρτησης με την Άγκυρα, είναι πιθανόν να προχωρήσουν όταν θα υπάρχει επίσημη Κυβέρνηση.

Για αυτό και η Κυβέρνηση, σε συνεργασία και με την Ελλάδα, ασκούν μεγάλες πιέσεις μέσω ΕΕ αλλά και τρίτων κρατών, ώστε να αποτρέψουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. «Οι διπλωματικές μας επαφές, υπό το πρίσμα μιας τέτοιας πιθανότητας, είναι συνεχείς και διαρκείς», δήλωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης. Τόνισε ότι οι πληροφορίες αξιολογούνται συνεχώς από την Κυπριακή Δημοκρατία, στη βάση του διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας και τυγχάνουν διπλωματικού χειρισμού από την πρώτη στιγμή.

Το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί σε περιφερειακό επίπεδο και κατά τις σημερινές συνόδους που είναι προγραμματισμένες στην Αίγυπτο. Πρόκειται για την δέκατη Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου και την δεύτερη Διακυβερνητική Σύνοδο Κύπρου-Αιγύπτου. Η Τριμερής αποκτά ιδιάζουσα σημασία λόγω των εξελισσόμενων κρίσεων, μεταξύ άλλων, στη Γάζα και στη Συρία, καθώς και των ευρύτερων επιπτώσεων που παρατηρούνται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, σημείωσε η Κυβέρνηση. «Σε ένα ρευστό και ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον, η στενότερη συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου καθίσταται απαραίτητη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ειρήνη, η σταθερότητα και η προοπτική οικονομικής και κοινωνικής προόδου στην Ανατολική Μεσόγειο», τόνισε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

Πέραν των περιφερειακών ζητημάτων, στην ατζέντα βρίσκεται η ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο το 2026, καθώς αναμένεται πως η χώρα μας θα λειτουργήσει ως «γέφυρα» για την Αίγυπτο και την προώθηση των κοινών μας συμφερόντων εντός της ΕΕ. Επίσης, αναμένεται να υπογραφούν Μνημόνια Συνεργασίας στους τομείς της Υγειονομικής Περίθαλψης, της Ανάπτυξης Λιμένων, της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών και της Ενίσχυσης Επενδυτικών Σχέσεων.

Σε διμερές επίπεδο, οι συζητήσεις θα εστιάσουν στη βέλτιστη αξιοποίηση των συμπράξεων σε πολιτικό, οικονομικό και διπλωματικό επίπεδο, για αυτό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα συνοδεύσουν οι Υπουργοί Εξωτερικών, Ενέργειας και Εργασίας, καθώς και Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας και ο Διευθυντής του Διπλωματικού του Γραφείου. Αναμένεται να υπογραφούν μνημόνια στους τομείς της Εκπαίδευσης, της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών, της ενδυνάμωσης των γυναικών, της διαχείρισης υδάτων και της ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών. Επίσης, θα λάβει χώρα επιχειρηματικό φόρουμ, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου από τις τρεις χώρες, για εμβάθυνση των οικονομικών σχέσεων και την ανάδειξη νέων προοπτικών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ιδιάζουσας σημασίας η Τριμερής-«Oρόσημο για την εμβάθυνση της συνεργασίας Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου»