Οι ευρωπαϊκές μάχες του 2025: Η ακροδεξιά, η Ρωσία και τα τεστ της εξουσίας

Το 2024 υπήρξε αδιαμφισβήτητα χρονιά εκλογών. Πέραν των Ευρωεκλογών, που έλαβαν ταυτόχρονα χώρα σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, υπήρξαν εθνικές εκλογές σε περισσότερες από εκατό χώρες, συμπεριλαμβανομένων χωρών με πληθυσμούς πολλών εκατομμυρίων, όπως οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία, με αποτέλεσμα ένα πολύ μεγάλο μέρος του πλανήτη να κληθεί στις κάλπες.

Το βασικότερο συμπέρασμα από αυτές τις εκλογικές διαδικασίες ήταν πως αυτή δεν ήταν η χρονιά των απερχόμενων, καθώς, κατά συντριπτική πλειοψηφία, ηττήθηκαν. Το γεγονός αυτό επιδέχεται πολλών ερμηνειών από τους πολιτικούς αναλυτές, όμως φαίνεται πως κοινή διαπίστωση είναι ότι η δυσαρέσκεια των πολιτών σε όλο τον κόσμο, για κοινούς αλλά και για διαφορετικούς λόγους, είναι ευρύτατη και ενδεχομένως πρωτοφανής.

Στην Κύπρο, παρόλο που έλαβαν χώρα τον Ιούνιο διπλές εκλογές, επειδή αυτές αφορούσαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Κυβέρνηση δεν δοκιμάστηκε πραγματικά, για να διαφανεί αν θα είχε την ίδια μοίρα. Προέκυψαν, ωστόσο, τέτοιες αλλαγές στον πολιτικό χάρτη, που καταδεικνύουν μια τάση διαφοροποίησης του πολιτικού στάτους κβο, τόσο με την ανακατάταξη που υπήρξε, όσο και με την «εισβολή» του influencer Φειδία Παναγιώτου στα υψηλά δώματα της εκλογικής κατάταξης, οι οποίες φαίνεται να είναι απότοκο της ίδιας δυσαρέσκειας.

Το 2025 δεν είναι εκλογική χρονιά για την Κυπριακή Δημοκρατία και, ως εκ τούτου, δεν αναμένονται περαιτέρω αλλαγές πριν από τις Βουλευτικές Εκλογές του 2026. Είναι, όμως, χρονιά εκλογών για άλλες χώρες, κάποιες εκ των οποίων εντός της ΕΕ ή στην ευρύτερη περιοχή. Τα αποτελέσματα των εταίρων, αναμένεται να επηρεάσουν το μπλοκ και την πολιτική του, έχοντας ενδεχομένως έμμεσες επιπτώσεις και στη δική μας χώρα. Όπως, μάλιστα, αναφέρει το Euronews, αυτές οι εκλογές μπορεί να αναδιαμορφώσουν το μέλλον της ΕΕ.

Γερμανία

Ενδεχομένως η πλέον σημαντική για την ΕΕ εκλογική διαδικασία είναι αυτή στη Γερμανία. Μετά την πρόταση μομφής κατά του Καγκελάριου Σολτς, ορίστηκαν νέες εκλογές για τις 23 Φεβρουαρίου. Όπως επισημαίνει το Euronews, η επίθεση στην χριστουγεννιάτικη αγορά στο Magdeburg στις 20 Δεκεμβρίου από έναν Σαουδάραβα γιατρό αποτελεί κεντρικό σημείο στην προεκλογική εκστρατεία, επειδή τροφοδότησε περαιτέρω τα συναισθήματα εναντίον της μετανάστευσης στην ανατολική Γερμανία, όπου ήδη είναι πολύ δυνατό το ακροδεξιό AfD.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι αρκετά πιθανόν μετά από αυτές τις εκλογές το AfD να είναι δεύτερο κόμμα, πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες του Friedrich Merz, ο οποίος πιστεύει σε μία ακόμα πιο ενοποιημένη Ευρώπη, επιδιώκει στενότερες σχέσεις με τη Γαλλία και την Πολωνία και θεωρεί προβληματική την εξάρτηση της ΕΕ από τις ΗΠΑ.

Ρουμανία

Σημαντικό τεστ θεωρείται και αυτό της Ρουμανίας. Όχι γιατί έχει εντός της ΕΕ την ίδια δύναμη με την Γερμανία, αλλά επειδή πρόκειται για μια άσκηση ανθεκτικότητας ενάντια στις ξένες επεμβάσεις σε ευρωπαϊκές εκλογές. Οι νέες Προεδρικές Εκλογές θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μετά την ακύρωση του προηγούμενου γύρου από το Συνταγματικό Δικαστήριο, επειδή υπήρξαν ανησυχίες για την ανάμειξη ξένων παραγόντων στη διαδικασία.

Αντιμέτωποι στον δεύτερο γύρο ήταν η κεντρώα Elena Lasconi, που τάσσεται υπέρ της ΕΕ, και ο ακροδεξιός Calin Georgescu, που τάσσεται υπέρ της Ρωσίας. Υπήρξαν στοιχεία ότι η Ρωσία ενεπλάκη στις ρουμανικές εκλογές, όπως αναφέρει το Euronews, όπως η τεχνητή ώθηση που δόθηκε στον Georgescu στα social media. Αυτή τη φορά, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ειδικά το TikTok, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη κατανόηση για το πώς λειτουργεί ο αλγόριθμος κατά τη διάρκεια εκλογικών διαδικασιών.

Τσεχία

Οι Βουλευτικές Εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Οκτώβριο στη Τσεχία θεωρούνται μία μάχη μεταξύ των ευρωπαϊκών και των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων. Στις δημοσκοπήσεις προηγείται το ANO του λαϊκιστή Andrej Babis κατά πολύ του ODS του Πρωθυπουργού Petr Fiala.

Όπως σχολιάζει το Euronews, μια νίκη του Babis, που αποκαλείται «Τσέχος Τραμπ», θα ενδυνάμωνε τον ακροδεξιό άξονα της κεντρικής Ευρώπης, που περιλαμβάνει τον Victor Orban της Ουγγαρίας και τον Robert Fico της Σλοβακίας. Πέραν από την αντίθεσή του στην μετανάστευση, ο Babis διαφωνεί με την περαιτέρω ενοποίηση της ΕΕ και δεν έχει ιδιαίτερη εχθρότητα με τη Ρωσία. Πολλοί πιστεύουν ότι θα είναι πλήγμα για την Δημοκρατία η επιστροφή του στην εξουσία.

Κροατία

Προεδρικές Εκλογές θα πραγματοποιηθούν και στην Κροατία, στις 12 Ιανουαρίου. Στις δημοσκοπήσεις προηγείται ο νυν Πρόεδρος, Zoran Milanovic, που έχει απέναντι του τον υποψήφιο του κόμματος του Πρωθυπουργού, Dragan Primorac.

Και σε αυτή την περίπτωση η μάχη έχει προεκτάσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική, καθώς, όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ του Euronews, ο Milanovic αντιτίθεται στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στην συμμετοχή Κροατών στρατιωτών στην εκπαίδευση Ουκρανών υπό το ΝΑΤΟ. Αντιθέτως, το HDZ του Primorac τάσσεται υπέρ της σύσφιξης των δεσμών μεταξύ της Κροατίας και των δυτικών της συμμάχων.

Ρωσία vs Ευρώπη

Παρόλο που η Ρωσία διεκδικεί επιρροή εντός ΕΕ και φαίνεται να αναμειγνύεται στα εσωτερικά κρατών-μελών, η ρωσο-ευρωπαϊκή μάχη ιδεών θα δοθεί κυρίως σε δύο χώρες με ρωσικούς δεσμούς και ευρωπαϊκές βλέψεις.

Στη Γεωργία, όπου αμφισβητείται έντονα το αποτέλεσμα των Βουλευτικών Εκλογών, θα πραγματοποιηθούν εκλογές, στον απόηχο της απόφασης της Κυβέρνησης να αναστείλει την ενταξιακή διαδικασία της χώρας μέχρι το 2028, εν μέσω έντονων αντιδράσεων και διαμαρτυριών στους δρόμους. Η φιλικά διακείμενη προς την ΕΕ Πρόεδρος Salome Zurabishvilli αντικαταστάθηκε από τον φιλικά διακείμενο από τη Ρωσία Mikheil Kavelashvili παρά την άρνησή της, και η μάχη της ευρωπαϊκής με την ρωσική επιρροή εκδηλώνεται σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, με προσπάθειες κατάπνιξης των διαδηλώσεων από την Κυβέρνηση.

Αντιμέτωπη με αυτή την μάχη ΕΕ vs Ρωσία είναι και η Μολδαβία. Όπως σημειώνει το Euronews, το «ναι» κέρδισε με μόλις 50,35% στο δημοψήφισμα για ένταξη στην ΕΕ αλλά κέρδισε τις Προεδρικές Εκλογές ο υποψήφιος υπέρ της ΕΕ. Ωστόσο αν το PAS χάσει τις Βουλευτικές Εκλογές του 2025, δεν αποκλείεται να ανέλθουν στην εξουσία δυνάμεις που δεν έχουν ευρωπαϊκό προσανατολισμό αλλά προτιμούν τον ρωσικό δρόμο.

Τα ευρωπαϊκά τεστ

Σημαντικές θεωρούνται και οι Προεδρικές Εκλογές που θα γίνουν τον Μάιο στην Πολωνία. Αυτή τη στιγμή στην Προεδρία βρίσκεται η αντιπολίτευση του Πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ και σε μεγάλο βαθμό αυτές οι εκλογές εκλαμβάνονται ως δημοψήφισμα για την κεντροδεξιά Κυβέρνησή του.

Τεστ θεωρούνται και για την Τζόρτζια Μελονι οι εκλογές σε έξι ιταλικές περιφέρειες. Η Κυβέρνησή της θεωρείται σταθερή για τα ιταλικά δεδομένα, ωστόσο το 2024 υπέστη ήττες στις περιφερειακές εκλογές της Emilia Romagna και της Umbria.

Εκτός ΕΕ, αλλά εντός Ευρώπης, σημαντικές θεωρούνται οι Τοπικές Εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού θα τεστάρουν τη δύναμη των Εργατικών για πρώτη φορά μετά την άνοδό τους στην εξουσία. Οι μέχρι στιγμής δημοσκοπήσεις δείχνουν ντέρμπι με τους Συντηρητικούς, ενώ κοντά τους βρίσκεται και το Reform.

Η Νορβηγία είναι μια χώρα εκτός ΕΕ αλλά πολύ κοντά σε αυτήν. Και φαίνεται πως στις Βουλευτικές Εκλογές του Σεπτεμβρίου θα ακολουθήσει την ευρωπαϊκή τάση της αύξησης της δύναμης της άκρας δεξιάς. Το ερώτημα είναι κατά πόσον. Το κόμμα «Προόδου» αναμένεται να διπλασιάσει το 10% που πήρε στις προηγούμενες εκλογές, με βάση τις δημοσκοπήσεις, φλερτάροντας με την πρωτιά.