Τα περί απόπειρας φόνου από Χαρτσιώτη για κατοχή ναυτικής φωτοβολίδας, η απόφαση Πιτταρίδης και τα... πυροτεχνήματα

Πολλές φορές λέγονται πράγματα, απλά για να ειπωθούν. Εξού και πολλές φορές στο τέλος κρίνονται ως πυροτεχνήματα κρότου λάμψης. Ένα από τα μεγάλα επικοινωνιακά σφάλματα των αρμοδίων, ειδικότερα μετά από ένα συμβάν, όπως τα χθεσινοβραδινά επεισόδια με οπαδούς στην Λεμεσό και έριξαν ναυτική φωτοβολίδα που είχε ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό αστυνομικού, είναι να προβαίνουν σε δηλώσεις, θέλοντας να δείξουν την αυστηρότητα και την αποφασιστικότητα τους για την πάταξη των φαινομένων βίας, ωστόσο τα λεχθέντα τους στην πορεία του χρόνου καταλήγουν «άνθρακας», αφού είναι αδύνατον να εφαρμοστούν.

Και αυτό διότι, δεν μπορεί να καταδικαστεί κάποιος για απόπειρα φόνου, μόνο και μόνο επειδή έδωσε οδηγίες ο Υπουργός Δικαιοσύνης, αφού ως γνωστόν, θα μπορούσε κάποιος να κατηγορηθεί από την Αστυνομία, αλλά η καταδίκη οποιουδήποτε και για οποιοδήποτε αδίκημα, το οποίο χρειάζεται τα απαραίτητα συστατικά, είναι στην βάση του ποινικού κώδικα!

Στην τοποθέτηση του ο υπουργός Δικαιοσύνης σε σχέση με τα έκτροπα και την ρίψη φωτοβολίδας, μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει: «Η ναυτική φωτοβολίδα είναι απαγορευμένο προϊόν και οι οδηγίες είναι όπως οι τυχόν ύποπτοι για τη χρήση ή κατοχή τέτοιων αντικειμένων, τη στιγμή που έχουν στόχο συγκεκριμένα άτομα και θα συλληφθούν ή θα είναι υπόδικοι δεν θα είναι για οποιαδήποτε άλλη κατηγορία πλην της απόπειρας φόνου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διερευνούν απόπειρα φόνου για την επίθεση με φωτοβολίδα σε αστυνομικό-«Εξετάζονται πιθανές παραλήψεις από Αστυνομία»

Η πιο πάνω δήλωση του υπουργού Δικαιοσύνης, προκάλεσε απορίες, κυρίως στους ίδιους τους νομικούς. Είναι αντιληπτό, πως εάν κάποιος ρίξει ναυτική φωτοβολίδα σε οποιοδήποτε πρόσωπο, με πρόθεση να τον τραυματίσει ή να του προκαλέσει ζημιά, τότε ναι μπορεί και θα πρέπει να κατηγορηθεί για απόπειρα φόνου και ορθά θα πράξει η Αστυνομία εάν υπάρχουν τέτοια στοιχεία, ώστε να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα και να επιδείξει μηδενική ανοχή σε τέτοιες πράξεις.

Η χρήση όμως ή η κατοχή ναυτικής φωτοβολίδας, είναι ένα εντελώς διαφορετικό κεφάλαιο και δεν μπορεί να συνδεθεί με την κατηγορία της απόπειρας φόνου, επειδή τέτοιες είναι οι οδηγίες του υπουργού. Ακόμη και να κατηγορηθεί κάποιος από την Αστυνομία για απόπειρα φόνου, επειδή είχε στην κατοχή του ή χρησιμοποίησε ναυτική φωτοβολίδα, θεωρείται σχεδόν βέβαια πως η υπόθεση θα καταρρεύσει ενώπιον του Δικαστηρίου και την ευθύνη δεν θα έχουν σε αυτή την περίπτωση τα Δικαστήρια αλλά οι Αρχές που πρέπει να γνωρίζουν τα συστατικά μιας κατηγορίας, ώστε να μπορεί να στοιχειοθετηθεί.

Ενδεικτική είναι η υπόθεση Δημοκρατίας v. Πιτταρίδης, που εκδόθηκε το 2020 από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας, πρόεδρος του οποίου ήταν τότε ο νυν δικαστής του Ανωτάτου κ. Σάντης. Μεταξύ άλλων στην απόφαση, γίνεται αναφορά στην υπόθεση Σέργιος Σεργίου ν. Δημοκρατίας, στην οποία συνοψίστηκαν οι εφαρμοστέες αρχές σε σχέση με το αδίκημα της απόπειρας φόνου και την αναγκαία ειδική πρόθεση.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται: «Με βάση το άρθρο 214(α) όποιος αποπειράται να επιφέρει το θάνατο άλλου είναι ένοχος κακουργήματος. Συστατικό στοιχείο του αδικήματος είναι η ύπαρξη συγκεκριμένης (specific) πρόθεσης θανάτωσης του θύματος με την παράνομη ενέργεια που επιχειρείται (Pefkos and others v. The Republic (1961) CLR 340, Ονουφρίου ν. Δημοκρατίας (2000) 2 ΑΑΔ 560). Στην πραγματικότητα η πρόθεση να προκληθεί ο θάνατος του θύματος συνιστά το κύριο συστατικό του συγκεκριμένου αδικήματος, όπως ελέχθη στη Τσέκουρας ν. Δημοκρατίας (2012) 2 ΑΑΔ 563. Στην ίδια απόφαση επαναλήφθηκε ότι στις περιπτώσεις όπου η πρόθεση δεν αποδεικνύεται άμεσα με ομολογία, η απόδειξη της μπορεί να γίνει με περιστατική μαρτυρία. Επαναλήφθηκε επίσης η αρχή ότι όπου η υπόθεση της κατηγορούσας αρχής στηρίζεται σε περιστατική μαρτυρία, το Δικαστήριο θα πρέπει όχι μόνο να κρίνει ότι τα γεγονότα αυτά συμβιβάζονται με την ενοχή του κατηγορούμενου, αλλά περαιτέρω να βεβαιωθεί ότι δεν συμβιβάζονται με οποιοδήποτε άλλο λογικό συμπέρασμα από το ότι ο κατηγορούμενος διέπραξε το αδίκημα (βλ. και Αθηνής ν. Δημοκρατίας (1990) 2 ΑΑΔ 41, 55). Ειδικότερα, σε υποθέσεις απόπειρας φόνου, λαμβάνονται κατά την εξέταση του ζητήματος της ύπαρξης ή μη πρόθεσης θανάτωσης, παράγοντες όπως «το ελατήριο, οι προπαρασκευαστικές πράξεις, οι δηλώσεις του κατηγορούμενου, το όπλο που χρησιμοποιήθηκε, η επιμονή στην επίθεση, η φύση των τραυμάτων που προκλήθηκαν και το μέρος του σώματος στο οποίο τα τραύματα εντοπίστηκαν» (Μενελάου ν. Αστυνομίας (2004) 2 ΑΑΔ 407, 413)».

Στην βάση του πιο πάνω, γίνεται αντιληπτό πως η χρήση ή η κατοχή ναυτικής φωτοβολίδας, δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει το αδίκημα της απόπειρας φόνους, ενώ διαφορετικά είναι τα δεδομένα εάν κάποιο πρόσωπο σκόπιμα ρίξει ναυτική φωτοβολίδα σε κάποιο άλλο, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του.

Προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η τοποθέτηση του δικηγόρου Αντώνη Δημητρίου, ο οποίος αφού παρέπεμψε στην απόφαση Πιτταρίδης και στα όσα πιο πάνω καταγράφει η απόφαση, ανέφερε πως «δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε συλλαμβάνεται και έχει στην κατοχή του ναυτική φωτοβολίδα να θεωρείται αυτόματα ως πρόσωπο το οποίο αποπειράται να διαπράξει φόνο, παρά μόνο αν ο ίδιος είχε πρόθεση να σκοτώσει κάποιον και απέτυχε, είτε τραυματίζοντας τον, είτε μην πετυχαίνοντας τον». Περαιτέρω, ο δικηγόρος κ. Δημητρίου, θέλησε να αναφέρει πως «όσον αφορά τις ναυτικές φωτοβολίδες, αυτά δεν είναι παράνομα προϊόντα, εφόσον πωλούνται και αγοράζονται για σκοπούς προμήθειας και αποθηκεύονται σε σκάφη για σκοπούς ασφαλείας των σκαφών και των επιβατών του. Είναι παράνομο προϊόντα, όταν χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς».

Συνεπώς, είναι σημαντικό πως τέτοιες δηλώσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από πράξεις, σε διαφορετική περίπτωση, πέραν του ότι κρίνονται πυροτέχνημα, στο τέλος της ημέρας οι ίδιοι θα βρίσκονται εκτεθειμένοι. Πέραν όμως τούτου, όταν οι χούλιγκαν και γενικά όσοι εμπλέκονται σε τέτοιου είδους υποθέσεις ακούνε αφηγήματα που δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη, κάθε άλλο παρά φόβο θα νιώσουν. Μέχρι όμως να οδηγηθεί ως υπόδικος ο οπαδός που έριξε την φωτοβολίδα, όπως όλοι όσοι χρησιμοποιούν - όπως είπε ο υπουργός - θα πρέπει σε πρώτη φάση να εντοπιστεί και να συλληφθεί, πράγμα που δεν έγινε μέχρι στιγμής. Ακολούθως, το στοίχημα είναι να εκδικαστεί άμεσα η υπόθεση και να τιμωρηθεί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ψάχνουν και πάλι παραλείψεις κατόπιν εορτής-Είχαν πληροφορίες, παρέμειναν σε αδράνεια, απέτυχαν στην πρόληψη